Katalog

V İ T A M İ N LE R B vitaminleri sinirlerimizi korur Polinöropati: Korkunç ağrılarla kendini belli eden ağır bir sinir hastalığı. Üç B vitamini yüksek dozlarda kullanıldığında bu hastalığın tedavisinde etkili oluyor. Derleyen: tsmail Murat olinöropati çoğunlukla el ve ayak parmaklarının uçlarında karıncalanma, ıle başlar Daha sonra bu karıncalanma eldıven ve çorap tarzında kollara ve bacaklara yayılır Hasta bu yakınmaları genelllkle "uyuşma" sayarak uzerinde durmaz, geçıştırır Doktorlar da çoğunlukla hastanın yakınmalarını yanlışlıkia dolaşım bozukluğu şekhnde değerlendırır Böyle yanlış bır tanı, hasta yönunden olumsuz sonuçlara yol açabılır Gerçekte el ve ayaklardakı karıncalanma, hasarlanan ve tahrış olan sınırlerden kaynaklanır Ve bır kez buyuk bir hasar meydana geldığınde gerı donuş ıçın çok geç olabılmektedır Tedavı edılmeyen durumlarda duyu ve hareket kusurları ortaya çıkar Hastalığa zamanında tanı koyulup, tedavı uygulanmadığında sonuç felçtır Polınöropatıler adı altında toplanan bu hastalık grubunun etkenlerı çok çeşıtlıdır ve hastaların bır bölumunde bu etken ortaya çıkarılamamaktadır Uzun süren açlık, beslenme bozukluğu, uzuı suren ıshaller, Bi vitamini noksanlığı, şeker hastalığı, kurşun ve arsenik zehlrlenmeleri, difterl, bazı vırus ve mıkroorganızmalar polinöropati nedenlerı arasındadır Sınırlerı tahrıp ederek polınöropatıye yol açan başlıca nedenlerden bırı kronlk alkollzmdir. Yıllar boyu sureklı alkol alanlarda alkolun doğrudan toksık etkısı ve 8 vıtamınlerı alımındakı aksamalar nedenıyle bacaklarda ağrı, duyu kusuru ve krampların ardından kas zayıflıkları gorulur refleksler kaybolur Zamanla benzerı bulgular kollarda ortaya çıkar Gorme sınmnın hastalanması damarların sınırsel denetımının bozulması kronık alkolızmdekı dığer sınır hasarlarıdır Alkolun yasaklanması, B grubu vıtamınlenn verılmesı ve dengelı bır beslenme ıle erken donemdekı polinöropati olgularında duzelme sağlanabılir P alkol, arsenik gıbı faktorler sınır ışlevını olumsuz yönde etkiler Sınır kılıfının sağlam kalmasında asıt nıtelıklı lıpıdler ıle bazık nıtelıklı kılıf proteınlerı arasındakı bağlar önem taşır Polınoropatılı hastalarda kılıftakı lıpıd mıktarları azalmıştır Bunun sonucunda proteınlıpld bağlarının sağlamlığı azalır, sınır kılıfı hasar görur Nıtekım elektron mıkroskobuyla yapılan ıncelemelerde polınoropatılı hastaların sınır kılıflarındakı tabakaların kolayca bırbırınden ayrıldığı görulur Başka bir bulgu, lıpıdlerın azalmasının yanında deterjan gibı çözucu etkı yapan lysofosfatıdlerın artmış oimasıdır duruma getırır myelın tabakası yenıden yapılır Polınoropatılı hastalarda B vıtamınlerının yararlı etkısı bu vıtamınler yardımıyla fosfolıpazların etkınlığının frenlenmesı, buna karşın onarım enzımı olan açıltranferaz etkınlığının arttırılmasıyla ortaya çıkmaktadır Gerçekten B vıtamınlerınln yuksek dozda verılmesıyle hastanın ağrıları hızla azalmaktadır Ağrıdakı azalma dığer ağrı kesıcılerde olduğu gıbı ağrı reseptorlerının bloke edılmesıne değıl vıtamınlenn sınırdekı olayın nedenıne mudahale etmesınden ılerı gelır B vitamini tedavısının yanında polınöropatıye yol açan etkenın (alkol, kurşun, arsenik, şeker hastalığı vb ) ortadan kaldırılması gerekır öte yandan hastaya hareket egzersızlerı yapması önerılır Polarize edılmiş ışıkta Vitamin B, (ustte) ve Vltamın Be'nm knstal yapılan göruluyor almadığında ortaya çıkan polinöropati turu, vucudun butun sınırlerını etkiler Isonıazıd, B6 vıtamınıyle reaksıyona gırerek onu etkısız kılmaktadır Be vitamini ayrıca vucudun temel yapıtaşları olan amınoasıtlerın metabolızmasında önem taşıyan bır koenzımdır Organızmada çok yönlu ış gören başka bır B grubu vıtamın de B u vıtamınıdır (kobalamın) Kobalamının mıdeden emılmesı ıçın ıntrınsık faktor adı verılen bır maddenın mıde mukoza hucrelerınde bulunması gerekır Bu faktörun bulunmadığı kalıtsal bır hastalık da B12 vitamini emılemedığınden buna bağlı kansızlık ve sınır hasarları gorulur Ayrıca mıdesı alınmış kışılerde yıne B12 eksıkliğı belırtılerı meydana gelır C Beriberi hastalığı Doğrudan B vitaminleri eksıklığınden kaynaklanan sınır hastalıkları gunumuzde tarıhe karışmıştır Bunların tipık bır örneğı, on yedıncı yuzyıldan berı bılınen beriberi nastalığıdır Beriberi, tıamın (Bi vitamini) eksıklığıdır Bi vitamini karbonhıdrat metabolızmasında görevlı bırçok enzımın kofaktöru oiarak rol alır Karbonhıdrat metabolızması sınır hucrelerı ıçınde ıletı ışlemlerı ıçın gereklı enerjıyı sağlar Tuberkuloz tedavisinde kullanılan Isonıazıd (INH) adlı ılaç, Be vitamini eksıklığının gunumuzde başlıca nedenıdır Isonıazıd kullanan hastalar, bunun yanında Be vitamini Zehire karşı savunma Lıpıd azalması ve lysofosfatıd artışı aynı nedene dayanır 8u neden, fosfolıpaz adı verılen ve lıpıdlerı parçalayarak oniarı lysofosfatıdlere çevıren enzımlerın etkınlığındekı artıştır Alkolık polınöropatıde söz konusu enzımın etkınlığındekı artış, doğrudan alkolun zehırle etkısıne dayandırılmaktadır Ancak sıntrler bu zehırlı etkıye karşı busbütun savunmasız değıldır Acıl transferaz adı verılen enzımler lysofosfatıdlerı parçalayarak zararsız Sinirlerdeki değişiklikler Polınoropatılı hastanın sınırlerınde nasıl değişiklikler olmaktadır' Bır sınır lıfının normal ışlevını surdurebılmesı uç faktore bağlıdır Hucre govdesı sağlam olup, sınır lıfıne besınsel ve metabolık destek sağlamalıdır Sınır lıfının çevresındekı myelın kılıfı, Schwann hucrelerı aa. verılen destek hucrelerıyle sureklı yenılenmelıdır Sınır damarları yoluyla sınır lıflerı duzenlı bır bıçımde beslenmelıdır Kısacası, hucre gövdesının metabolızması bozulduğunda sınır lıfı canlı kalamaz myelın sınır kılıfının soyulması (demyelınızasyon) sınır ıletısını aksatır Sınırın destek dokusu, bu arada damarlardan kan akımı azalırsa, beslenme eksıklığı nedenıyle sınırın ışlevı bozulur Vıtamın eksıklığı, Sıyatık sınmnın kesltı (solda) Her kuçuk nokta bırer sınır lıfı. onun çevresındekı açık renklı halkaUı ropatılı hastalarda hasar görur, sınır ıletısı kesıntıye uğrar (sağda) ıtptdlı kılıftır Bu kılıf tabakası polınö