Katalog

CUMARTESI PARASIZ EKİ SAYI. 111 15 NISAN 1 9 8 9 Stresı oyle kotuleyıp durmasın herkes Stres olayını keşfedene gore stres oksıjen kadar gerekli Sayfa 67 Çok gerekli bir sıkıntı: Stres Deniz üzerinde yürürüz Ama tabiı tanrısal bir mucıze yaratabılırsek Bu olanağa sahıp olmadığımıza göre gelın bız "denız uzerınde bocekler gıbı nıçın yuruyemedığımıze "bir göz atalım. Sayfa: 7 Parça parça yapay vücut asta, tanınmış bir hastaneden kolunda bir burunla çıktı Ameliyatı tam bir başarıyla sonlanmıştı Vücudunun başka yerlerinden alınan kıkırdak ve et parçalarından hazırlanan bir burun hastanın koluna "monte edilmlştı" Hasta bırkaç ay sonra yenı burun kendinı toparlayınca hastaneye dönecek ve organ geçıcı yeri olan koldan sökulerek normal yerıne takılacaktı Böylece bir trafık kazasında burnunu yıtıren hasta yenı bir buruna kavuşmuş olacaktı Hastamızın 1988 yılında yarariandığı bu teknık, cerrahıde umut veren yöntemlerden bırı "Serbestflep cerrahısı" olarak bılınen teknık "kes yapıştır" mucızelerı yaratıyor Kaza ya da hastalık sonucu hasar gören bir vucut bölumü, vucudun ötekı dokularından hazırlanarak yenı yerıne eklenıyor Sözgelımı kanser nedenıyle alınmak zorunda kalınan yemek borusu ya da mesane yerıne bağırsaktan hazırlanmış parçalar takılıyor Memelerı amelıyatla alınan hastalara karın, kalçalar ve dızlerden alınan derı ve kas parçalarıyla yenı göğusler hazırlanıyor Ayak parmaklarından el parmakları yapılıyor Butun bu naklllerde hastanın kendi dokusu söz konusu olduğundan herhangı bir ret sorunu ortaya çıkmıyor Oysa kısa sure önceslne değln mikrocerrahı yöntemlerı bu tur ınce amelıyatlar ıçln yeterınce gelışkın değıldı Amelıyatlarda canlı dokunun yanında redde dırençlı plastik, metal, seramık malzemeler de kullanıhyor Mıkrocerrahinln sağladığı ustunlük kuçük atardamar, toplardamar ve sınırlerın yenı dokuyla bırleştırilmesı sonucunda organın ı?levlerinı eksıkslz surdurebilmesi Mıkrocerrahınin yanında gelışen yenı bir uzmanlık dalı, laboratuvar cerrahısı Laboratuvar cerrahları vucudun çeşıtlı yerlerinden aldıkları kas kemık, kıkırdak ve tendon gıbı yapılardan sözgelımı yenı bir parmak yaratabılıyorlar Ancak kol ya da bacak gıbı daha buyuk kayıpların olması durumunda bıyonık protezlerın takılması gerekıyor Mıkroışlemcılerle donatılmış plastik kolların elektrotları kolun kesıldığı yerdekı kaslara bağlanıyor Bu kaslar kasıldığında oluşan kuçuk elektrık yüklerıyle kol dırsekten ve kol bıleğınden hareket ederek örneğın bir kıtabın sayfalarını çevırmek gıbı ışlerı yapabılıyor Ancak fıyatının 30000 dolar olması nedenıyle kol henuz çok pahalı Kolun mucıdı Utah Unıversıtesı'nden Dr Jacobsen şımdı "robotelı" teknolojısıni H Süpernova 1987 A'dan antik rüzgârlar Saptanan nebula, patlayan supernovanın bir zamanlar kırmızı super dev olduğunu gösterıyor. Sayfa: 11 "Kesyapıştır" yöntemi ve mikro cerrahi ile laboratuvarcerrahi, tıpta yeni ufuklar açtı. Protez organlardaki gelişmelerin yam sıra yapay kan ve proteinler 2000'li yıllarda kullanılmaya başlanacak. Derin deprem dalgaları Sayfa: 89 Yuzlerce kılometre derınlıktekı sıcaklık ve basınç, kayaları nasıl etkıleyebılıyor ? İnsanoğlu tehlikeyi deniyor Atmosferın bıleşımını değıştirme etkınlıklerıyle global ıklım değışıklıklerıne zemın hazırlıyoruz Sayfa: 4 Türkiye'deki ve dünyadaki bor minerallerinin önemi Turkıye bor mınerallerındekı dunya pıyasasına egemen konuma hemen yükselır. Sayfa: 10 Sayfa: 16 Kutupayısı, ınsan gorduğunde "Bu nedır" dıye şaşkınlıkla bakar Buzlar diyarının hükümdarları Sihirli anahtarlar. Sahıbının belırlı ozellıklerıyie çalışan anahtarlar yapılıyor. Sayfa: 13 Devamı 2. Sayfada