Katalog

ZOO LOJ İ Buzlar diyarının hükümdarı Kutup ayısı, insan gördüğünde "Bu nedir?" diye şaşkınlıkla bakar. Çeviri: Füsun Yasar I ir ton dolayında ağırlığı ve üç metreıye yakın boyuyla kutup ayısı, günü'müzde yaşayan en iri etçil hayvandtr. Buzlar diyarının sessiz yalnızlığında krallığını sürdüren beyaz ayı, iri cüssesi bir yana, gerek anatomik, gerekse biyolojik yapısıyla kendısıni diğer hemcinslerinden ayıran özellikler taşır ve bu nedenle kimi zooloji uzmanları tarafından "deniz ayısı" olarak anılır. Gerçekte de tüm ayı türleri içinde beyaz ayı, denizle iç içe yaşayan tek türdür ve denizden pek ender olarak ancak birkaç kilometre uzaklaşır. Bu ayı türünün vatanı kutup buzlarının kuzey denizlerine kavuştuğu bankizlerdir. En tercih ettiği gıdası olan fok balıklarının bolca bulunduğu açık deniz kenarlarını sever, Norveç ve Sovyet topraklarının kuzey kıyılarına kadar inerler. Beyaz ayı üzerinde yaşadığı bu yeryüzü parçasının iklim şartlarına uygun anatomik özelliklere sahiptir. Orneğin, vücudunu kaplayan sık tüylü beyaz kürkünün altında, beslenme yoluyla aldığı karbonhidratlar nedeniyle oluşan kalın yağ tabakaları mevcuttur. Bu yağlar, ayının çok düşük ısı derecesinden etkilenmemesini sağladığı gibi denizde yüzmesini de kolaylaştınr. Kış aylarında sarıya çalan beyaz renkte olan bu harika post, yazın çevreye uyum sağlayarak daha sıcak renk tonlarına kavuşur. Başının vücuduna oranla biraz küçük olması ve cüssesinin kaba bir koniyi andırması yüzmeyi kolaylaştırmak içındir. Aynı amaçla, ayak parmakları da aralarında kalın bir zarla bırleşmişlır. İşte bu ayrıcalıklı yapı kutup ayısına "yorulmaz yüzücü" unvanını kazandırmıştır. Bu iri kara hayvanı, 3040 km'lik me B Yorulmaz yüzücü safeleri saatte 5 kılometre hızla saatler boyunca yüzerek katedebılir. Geniş ve sağlam tabanlı, tüylerle kaplı bu özel ayak yapısı kutup ayısının karada da güvenle adım atmasını sağlar. Taze karda batmadan yürümeyı mümkün kılan bu ayaklar kısa, güçlü ve uçları kıvrık tırnaklarla son bulur. Bunlar en kaygan buzlu satıhlarda bıle ayının kaymadan yürümesi için gereklidir. Kutup ayısı, insanlara zor gelen bir ıklim kuşağında yaşaması nedeniyle, bilginler tarafından yeterince ıncelenememış ve hakkında yalan yanlış fikirler üretilmıştir. örneğin, yakın bir zamana kadar bu hayvanların tıpik birer goçmen gibi başıboş buz parçaları üzerinde durmadan doğudan batıya hareket ederek Kuzey Kutbu çevresınde bir daıre çizdiklerine inanılıyordu. Ancak sonradan bu hayvanların fazla yer değiştirmeyi sevmedikleri ortaya çıkmıştır. Kutup ayısı şu üç etkenin bulunduğu her yerde yaşayabilir: Çok soğuk deniz, buz ve beslenmesi için deniz hayvanları. Bu hayvanın avlamayı en çok sevdiğı hayvan fok balığıdır. özellikle genç olanlarını seçer. Onu kimi zaman kıyıda güneşlenirken gözüne kestirir ve sessizce iyice yaklaştıktan sonra pençesiyle ensesine yapışır. Yok eger kurban seçilen fok yüzer bir buz parçasının üzerindeyse, o zaman da denıze dalar ve sessizce derinden giderek ta yanına gelince çevik bir hareketle avının üzerine atlar. Her iki şıkta da fok için kurtuluş yoktur. Yaz mevsimi gelip de fok balıkları açık denizlere doğru yol almaya başlayınca kutup ayıları bu kez balık ve kuş türünden diğer hayvanları avlamaya başlar, yabani meyve Kutupayısı şu üç etkenin bulunduğu her yerde yaşayabilir Çok soğuk deniz, buz ve beslenmesi için deniz hayvanları ler yerler. Pek ender olarak geyik türü hayvanlara saldıran beyaz ayılar, yaz mevsımlnde etçil özelliklerinı büyük ölçüde terk edip otçul oluverirler. Buzlar diyarının hükümdarı beyaz ayının teoride hiçbir diğer hayvan türünden korkusu yoktur. Onun tek düşmanı her zaman insanlar olmuştur. Bir kutup ayısının insan için en cazip yönü, tabii kı sağlam ve değerti postudur Ayrıca eskımolar bu ayıların bedenini çevreleyen kalın yağ tabakalarını da yakacak olarak kullanırlar. Eskıden soğuk ülke insanları, vurdukları ayıların etlerini de yerlerdı. Ancak daha sonraki yıllarda yapılan araştırmalarda, ayı etinde insan sağlığına zararlı, bol miktarda trişin bulunduğu saptandı. Geçen yüzyıllarda, Kuzey Kutbu'nun ilk fatihleri ayı etinin kurbanı olmuşlardır. Buna karşın, kutup ayısının insana karşı hiçbir düşmanca davranışı yoktur. Ona yaşamı boyunca pek az rastlamıştır Karşısına çıktığında da insanın bir av mı ya da bir tehlike mi olduğunu kestiremez. Meraklı bir yaratılışa sahip olduğunda ya karşısında durup onun ne olduğunu keşfetmeye çalışır ya da arkasını dönüp yoluna gider. Eğer merakı galip gelıp de insana yaklaşırsa, Ölümu seçmiş demektir. Bugüne kadar bir insanın bir ayı tarafından saldırıya uğrayıp öldürülmesi pek ender kaydedılmiş bir olaydır. Kesin olan tek şey ise ayının etçil olmasına rağmen, saldırdığı insanı hiçbir zaman yemediğidir. Bugün yeryüzünde yaşayan beyaz ayı sayısının 10 bin dolayında olduğu tahmin ediliyor. Yaşadıkları geniş alana oranla oldukça az sayılabilecek ayı nüfusu da bılim adamları tarafından soyu tükenme tehlikesinde olan hayanlar listesinde yer alıyor. Topraklarında beyaz ayı barındıran ülkeler, yaklaşık 20 yıldan beri bu hayvan türünü tehlikelerden korumak için tedbirler aldılar ve yasalarla avlanmasını kısıtladılaı. Buna rağmen her yıl bin kadar beyaz ayının kuzey ülkelerindeki meteoroloji istasyonları ya da askeri üslerde yaşayan kaçak avcılar tarafından vuruldukları tahmin ediliyor. (Scienza e Vlta) İnsanı tanımaz Bir Kutupayısının İnsan için en cazip yönü, sağlam ve değerll postudur.