Katalog

AYLAKBİLGİ Tahir M. Ceylan .com Canlılarıçeşitlenmeyezorlayannedir?Araştırıcılarbuna,seçilme baskısıaltındayanş,özgünismiyle“evrimselkollannyanşı”diyor (Krebs,Dawkins1979).Buyarış,türlerarasındaolduğukadar,tür içindedeokadarbaskındırki,canlı,yaşamsalolaraktemel sağlayacakbirnoktayaoturup,kısmenöldürücüyanşındışındakalmayı arzular.Insanlarınaraba,ev,işsahibiolmayaçalışmalarıyarış dışınaçıkmaçabasındankaynaklanır.Çünküyanşokadarzorludur ki,bunaancakbirsürekatlanılabilir. SeçilmeBaskısı Öteyandankalabalıktoplulukiardapozitifyöndeseçilmebaskısı,negatif yöndeseçilmemebaskısınadönüşebilir.Çünküyoğunlukta(örneğinÇin) işçiler,işvereninzorlamasıylaayınçalışanı”seçilrnektençok,birhata sonundaişlerinikaybetmemekisterlerdahaçoklşkaybederlerseeğer, dışarıdakimilyonlarcaişsizinarasındanyenidenseçilmebaskısına uğrayacaklardır.lçerdekibinlerceçalışanınarasındanegatifyöndeseçilmemek, dışarıdakimilyonlarcaişsizinarasındanpozitifyöndeseçilmektendaha kolaygeur.Negatifyöndeseçiİmemebaskısı,bugünündünyasındapozitifyönde seçiimebaskısınınyerinialmışdurumdadır,budurum,yaratıcılığıdüşürüp, sıradanlığıarttırır.Türkiyegibinispetenmutedilbfrnüfusasahipyerlerdeo kadardeğilama,PakistanveBongaldeşgibikontrolsüzçoğalanülkelerdebu noktayagelmekkaçınılmazdır.Pozitifyöndeseçilmebaskısı,insanınpozitif özelliklerinidahaçokönplanagetirmesinevebaşkasınınpozitifözelliklerini dedesteklemesine(çünkübukendipozitivitesinidahadaarttınr)neden olurken,negatifyöndeseçilmemebaskısı,kendisinihatayapmamaya, başkasınıisehatayapmayazoriar. Bunarağmen,kimsehatasızolamayacağınagöre,yapılanhataları gruplaşaraksavunmakeğilimide,butürtoplumlariçinaynıderecedesöz konusudur.Etnikkökende,cinsiyetvehemşenliktemelindebirleşmelerkendi büyükhatalannıkolaysavunup,başkalarınınküçükhatalannıortayadökmek amacınıgüder.Birtoplum,düşüknüfusyoğunluğunedeniylepozitifyönde seçilmekbaskısındayken,yoğunluktaeşikaşıldıktansonrabirkaçonyıla kalmadannegatifyöndeseçilmemebaskısıaltmagirer.Budönüşüm,toplumu çölleştirenbirmekanizmagetirereküyelerarasındakiinsaniilişkiyibitirir. Budurumdaortakbenliğindışlaşmasıdahagüçvekeskinolur.Otistikler, şizoidler,kaçıngankişiliklerdışlaşmakiçinhemenhiçalanbulamaziar,bir dereceyekadarnarsisistveparanoidkişiliklerbaşarıylakendilerinikorur- ken,hiçhatayapmayankupkuruyapılarıyİaözellikleobsesifkişilikleröne çıkar,toplumunkilitnoktalannıelegeçirirler.Dolayısıyla,nüfusbellibir noktayıaştığındaortakbenlikkendisini,yaratıcıbirnesnebenliğinedöndüremeyip, ancakkısırvesavunucubirbenlikyaratabildiğinigördüğünde,gidişin gelişimedoğrudeğil,genilemeyedoğruolduğunufarkedip,sistemiyenilemekiçin varolanıyoketmekdüzeneğiniişletirvenegatifyöndeseçilmemebaskısını, hayattakalmabasıncınaçevirirkibuda hayattakalmakiçin, başkasınıyokot”demektir. Nüfusbuyollaminimumaindiktensonra,yenidenpozitifyöndeseçilme baskısıkurulur,yardımlaşmaüstdüzeyeçıkar,bağımlıkişilikleravantajlı durumageçerekherkesintekyaşadığıalanlardabirbirlerinebağlanarakgrup oluştururlaçbuseferde paranoidkişiliklerinsanlara yaklaşamadıklanndaneskiavantajlıkonumlarınıyitirirler. Ortakbenlikbudurumda,kişilerüzerindebirerinsanadasıoluşturma baskısıkurar.Uremeartar,üremeözelliğienyüksekolangençlerintoplumiçi değeriyükselir.Herinsanadacığıkendiiçindekiçiftleşmelerdendoğan üremeşeklindesakatdoğumlarınoranıarttığıiçinkomşuadadançiftleşme geleneğinibaşlatarak,adacıkianınbfrleşmesineveyenibirtoplumyaratmaya doğruyolalır.Sonuçtaortakbenlikiçinkitleselanlamdanesnebenliklerinin yaratılmasısürecindepozitifvenegatifseçimdengesininkorunması gözetilecekönemlideğişkendir.Budenge,pozitifseçilmebaskısınınolduğu toplumları,negatifseçilmemebaskısıolanlaragöre,sayıvekapasiteolarak hafifçeileridetutacakbiçimdekurulmalıdır.Sononyıllardadünyanüfusubir eşiğiaşmışveortakbenliğinpozitif/negatifdengesiniyukarıdakiölçülerde tutturmasıgüçleşmiştir,dengesizliknogatifyöndedorinloşmektedir;proaktif toplumlannkendinibunagörekonumlandırmazamanıgelmiştir. DawkinsR,KrebsJR ‘Armsracesbetweenandwithinspecieces’ ProceedingofRoyalSocietyofLondon,B,205489-5111979 Türkiye’nin iş ve insankaynakları sitesi Yenibiris.con’ı, üniversiteyeadım atacak gençlere,doğru hiilüın seçimi konusunda yoi gösteriyor. Nitelikli eleman açığının giderek arttığı iş dünyasında,hangi mesleklerin ön planda olduğuve hangi uzmanlıkalanlarının gelecekteönem kazanacağına ilişkin bilgi veren Yenibiris.coın verilen, küreselekonomik knize rağmen geçen yıl işsizliğin daha az yaşandığı sektörlerin sağlık — tıp, yapı — inşaat ve perakendecilik — toptancılık olduğunu gösteriyor. Geçen yılın son çeyreğinde ayrıca bilişimsektöründeki eleman arama ilanlarının sayısıda ciddi ölçiide artmış bulunuyor. Bu yılın ilk altı ayına bakıldığında ise yukarıda belirtilerılerinyanı sıra eleman arayışını sürdüren diğer sektörlerin hizmet, gıda, tekstil, üretim — imalat ve turizm — otelcilik şeklinde sıralandığı görülüyor. Hangisektörde,hangi pozisyon için eleman aranıyor? Nitelikli eleman ihtiyacının sürdüğü pozisyonlarınsektörlere göre dağılımı ise şöyle: Sağlık-tıp: “işsizliğin en az olduğu sektör” olarak nitelendirilen sağlık — tıp alanında hemşireihtiyacının bütün dünyada olduğu gibi ülkemizdede geçerli olduğu görülüyor. En çok aranandiğer uzmanlık alanları ise yoğun bakım hemşiresi, yenidoğan yoğun bakım hemşiresi, dahiliye uzmanı, radyoloji teknikeri, anestezi teknikeri, hasta danışmanı ve acil tıp teknikeri olarak sıralanıyor. Yapı-inşaat Yurtdışı (özellikle kuzey ve Arap ülkeleri) işlerin artması, yurtiçinde yeni projeler istihdam piyasasını hareketlendiniyor. Bu nedenle mimar, inşaat mühendisi, teknik ofis uzmanı, ihale uzmanı, şantiye şefi, saha mühendisi,işçi sağlığı ve iş güvenliği uzmanı (mühendisi)pozisyonlarındaki istihdanı açığı devam ediyor. Perakendecilik-toptancılık ve mağazacılıic Yabancı yatırımcıların ilgisi nedeniyle rekabetindaha da arttığı bu sektörde yerli girişimcilerinyanı sıra yeni açılan AVM’ler de istihdama olumlu katkıda bulunuyor. Bu sektörde ihtiyaç duyulan uzmanlık alanlarının başında kasiyer, satış danışmanı, mağaza müdürü ve görsel düzenlemeuzmanı geliyor. Bilişim:istihdam açığının hızla arttığı bilişimsektöründe en çok arananlar veritahanı yöneticisi,yazılım geliştirme uzmanı, sistem ağ uzmanı, java uygulamaları uzmanı, iş analisti ve web master. Yükselenişdallarıve geleceğinmeslelderi Küreselleşnıe ve Türkiye pazarına giren yabancışirketlerin sayılarının giderek artması nedeniyleingilizceye hakim mali işler uzman ve yöneticileri, özellikle uluslararası hukuk, Avrupa Birliği ve Dünya Ticaret Orgütü mevzuatına kim hukukçular, yönetici asistanları ve pazarlamaile ilgili tüm pozisyonlarda nitelikli iş gücüneduyulan gereksinim günden güne artıyor. Son dönemde yükselen iş dallarmın bazıları şunlar Sosyalmedya uzmanhğı SEO (Araına Motoru Optimizasyonu) uzmanlığı Konscpt yaratıcılığı Tasarım AR-GE ve teknoloji Gelecekteön planda olacağıtahmin edilen mesleklerdenbazılarışunlan Genetik mühendisliği Moleküler biyoloji Uluslararası hukuk müşavirliği Modem hayvancılık Organik rarını nedeniyle gıda ve ziraatle ilgilimeslekler işletmelerin iyi satışçılara duyduğu ihtiyaç sürekliliğini koruyor. Uç aylık “Yenibiriş Istihdam Rapor”larıyla istihdam alanında yaşanandeğişiklikleri göz önüne seren Yenibiris.com’da nisan, mayıs ve haziran aylarındayayınlanan ilaniara göre iseen çok eleman aranan pozisyonlar şöyle sıralanıyor: Satış ile ilgili pozisyonlar Muhasebe ile ilgili pozisyonlar Yönetici asistanı - Sekreter Eğitim danışmanı — eğitim sorumlusu Müşteri temsilcisi Tüm sektörler içingeçerli olan bir başka konuda, okurken sektörü takip etmek gerektiği. Bir başka deyişle gençlerin dahaokul yıllarında, hangi yeniliklerin olduğu, hangi alanların öne çıktığı ve nerelerde istihdam ihtiyacının oluşacağıgibi konulardan haberdar olmaları büyük önem taşıyor. SEÇİİıİ .. Universitetercihleri öncesiöneriler... Üniversitepuanlarıaçıklandı,yenibirhayataadımatmaküzereolanöğrenciler şimdidetercihtelaşıyaşıyor.Yenibiris.com*,üniversitemaratonununson etabındageleceğingözdemeslekleriniaçıklıyor. + 0, (D (D c’J (%1 1- (D