Katalog

ÖZLEM ALTUNOK Şu sõralar iki oyun sahneli- yorlar, iki oyun da yolda. Oyun- larõnõn adõndan içeriğine, ti- yatrolarõnõ yapõlandõrmalarõna kadar farklõ, sõra dõşõ bir ekip onlar. Dot ekibi 5. yõlõnda da ‘yeraltı’ hi- kâyeleri anlatmayõ, seyyar mekânlarda se- yircisiyle buluşmayõ sürdürüyor. Her yõl sahneye koyduklarõ In- yer-face (suratõna tiyat- ro) tiyatrosundan örnekler bu sezon ‘Alışveriş & S...ş’ ve ‘Pornogra- fi’yle devam edi- yor. Tüm bunlara Britanya’da In-yer- face tiyatrosunu ele alan Aleks Sierz’in Türkçeye çevrilen “Su- ratına Tiyatro” kitabõ da eklenince Murat Daltaban’la hem se- zon oyunlarõnõ hem de 5 yõldõr Dot’la yap- maya çalõştõklarõnõ, kat ettikleri yolu ko- nuştuk. - Suratına Tiyat- ro oyunlarını en çok sahneleyen ekip ola- rak 5 yıldır ısrarla bu türe ağırlık ver- menizi nasıl açık- larsınız? Bu aslõnda doğal bir süreçti, sahnelediğimiz oyunlar bir arayõşa denk geldi. Bu oyun- larõ yazan yazarlarõn benimle aynõ kuşaktan yazarlar olmasõ- nõn da etkisi var. Kendi hikâ- yelerimi buldum o yazarlarõn hikâyelerinde. Elbette bizden önce de kimi tiyatrolarda birkaç örneği sahnelendi bu tiyatro- nun. Farkõmõz sistematik bir ça- lõşmayla derli toplu bir çerçe- ve yaratma ve kuramsal refe- ranslarla ilerleme çabasõ oldu. Seyirci reddedebilirdi ama for- mülü uygulamayõ bir şekilde başardõk. - Dot’un kendi seyircisini yaratmasındaki başarısı ne- rede saklı? Dot anlattõğõ yeraltõ hikâye- leriyle, şehir-mekân-oyun iliş- kisiyle seyirciyle bağõnõ yeni- den güçlendirerek ulaştõ bu he- defe. Düşünün Dotmarsta, Mars Entertainment’in bizim için oluşturduğu bir mekân, Dot- bilsarda Bilsar Tekstil’in bize yaptõğõ bir yer... Oyunculuğun sõradanlaştõrõldõğõ, tiyatronun saygõnlõğõnõ kaybettiği bir sü- reçte özellikle kendi kuşağõ- mõzla tiyatroyu paylaşamaz bir haldeydik. Bu boşluğu doldu- rabildiğimiz için seyirci bizi ta- kip ediyor. - Seyirciyi farklı bir oluşu- mun içine davet eden bu ya- pı neye karşılık geliyor? Mesela “Alışveriş & S…ş”i izlemek için Mõsõr Apartma- nõ’na İstiklal Caddesi’nden yü- rüyerek girmek, tasarlanmş bir şey. Seyirciyi o spiralin içine dahil etmeyi, zamanõn, mekâ- nõn ritminden koparmadan kat- mayõ önemsiyorum. Dotmars- ta, son 10 yõlda şehir kültürünü oluşturan restoran, spor, alõş- veriş merkezi bütününün bir parçasõ. Nişantaşõ’ndan Beşik- taş’a Taksim’e bağlanan bir hattõn üzerindeki bu tiyatro, bu hattõn içinde bir çõkmaz so- kak gibi. Onun için kalabalõk- lara değil, az kişiye anlatõyoruz hikâyeleri, çõkmaz sokaklara girmek isteyenlere... - Peki suratına tiyatronun bu denli kök salması ve ya- yılmasının sebepleri neler? - Mesela “Alışveriş ve S...ş” Almanya için yazõlmõş bir oyun, ama ben o yaşamlarõ bu- rada da görüyorum. Bu, dün- yanõn aynõlaşmasõyla da ilgili. Bu problem ya da değil, ama bu oyunlarõn sahnelenmesindeki en büyük sebep, bu karakterleri yakõndan tanõyor olmamõz. - Gelelim sezon oyunlarına. “Alışveriş ve S...ş”le “Porno- grafi” arasındaki bağ; birin- deki kusma halinin diğerinde kanıksamışlığa dönüşmesi te- sadüf olmasa gerek... Bu iki oyunu birlikte çalõşõr- ken ortaya şu çõktõ: “Para me- deniyettir medeniyet de pa- ra” diyen “Alışveriş ve S...ş” 1996’da ilk sahnelendiğinde şok edici bir cümle söylüyordu. O zamanõn bu ürkütücü cümlesini bugün kabul et- miş olduğumuzu görmek daha da dehşet verici. İki oyun son 15 yõllõk sürecin özeti gibi. İngiltere’de Thatcher döneminde baş- layan, Türkiye’de karşõlõ- ğõnõ Özal hükümetinde yaşa- dõğõmõz süreç bugün bizi ya- bancõlaşmõş, amaçsõz birey- ciklere dönüştürdü. - Bu iki oyundaki 13 oyun- cu ve diğerleri... Ekibinizi nasıl oluşturuyorsunuz? - Genç bir çekirdek kadro- muz var. Onun dõşõnda oyna- nacak oyuna göre aynõ dili ko- nuşabileceğimiz oyuncularõ da- vet ederek ilerliyoruz. Sürekli prova yaparak ve yeni birileri- ni dahil ederek de kadroyu ta- ze ve bir arada tutmaya çalõşõ- yoruz. (Pornografi bugün ve yarõn Dotmarsta) 27 ŞUBAT 2010 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 19kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B PAZARTESİ FORUMU 01 Mart 2010 Pazartesi « Kabahatler Kanunu » Yönetici : Av. Nuran ATAHAN Konuşmacı: Prof. Dr. Fatih Selami MAHMUTOĞLU İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi YER : İstanbul Barosu Orhan Apaydın Konferans Salonu İstiklal Cad., Baro Han, Beyoğlu - İstanbul SAAT : 17.00 Van Gogh’un ‘Yeldeğirmeni’ evinde sergileniyor Kültür Servisi - Ünlü Hollandalõ izlenimci ressam Van Gogh’un, yeniden keşfedilen “Le Blute-fin Mill” adlõ tablosu, Hollanda’nõn Zwolle şehrinde, Fundatie Müzesi’nde sergilenmeye başlandõ. Bir yeldeğirmeni etrafõnda Parisli insanlarõ resmeden Van Gogh’un 1886 tarihli tablosu, 35 yõl önce müze kurucusu Dirk Hannema tarafõndan satõn alõnan tablonun, 2007 yõlõnda ünlü ressamõn yapõtlarõndan birisi olduğu doğrulanmõştõ. İş Kültür’den ‘Latif Mutlu Kitabı’ Kültür Servisi - Beyhan Sunal’õn gerçekleştirdiği “nehir söyleşi”den oluşan “Uygarlõğõn Peşinde - Latif Mutlu Kitabõ”, Türkiye İş Bankasõ Kültür Yayõnlarõ’ndan çõktõ. Bilgi Eğitim ve Kültür Vakfõ kurucularõndan ve yönetim kurulu başkanõ, Bilgi Üniversitesi kurucularõndan Latif Mutlu’nun tüm bir yaşamöyküsünü, eğitim alanõndaki çalõşmalarõnõ dile getiren kitap, Mutlu’nun özellikle uygarlõk konusundaki görüşlerini, dünyaya bakõşõnõ da ayrõntõlõ bir biçimde yansõtõyor. Uygarlõk, öncelikle bir coğfrafya, Latif Mutlu’ya göre. Atatürk’ün işaret ettiği Batõ uygarlõğõ hedefini, kendi hayatõnda bizzat yaşamõş. “Uygarlõğõn Peşinde”, uzun, renkli ve mutlu bir hayatõn dökümü; ama aynõ zamanda, 1960’larda başlayan ve Bilgi Üniversitesi’nin kuruluşuyla sonuçlanan özel üniversite girişimciliğinin, öncülerinden birinin ağzõndan anlatõmõ. Berlin Kamerata CRR’de Kültür Servisi - Berlin Filarmoni Orkestrasõ’nõn en son oda orkestrasõ topluluğu olan Berlin Filarmonik Kamerata (The Philharmonische Camerata Berlin), 1 Mart’ta saat 20.00’de Cemal Reşit Rey’de (CRR) İstanbullularla buluşacak. CRR’de gerçekleşecek konserde; Mendelson’un “No.10, Si minör senfonisi”, Respighi’nin “Antik Danslar ve Aryalar Süiti, No:3”, “Grieg’in Holberg Süiti, Op.40” ve Dvorak’õn Yaylõ Çalgõlar Serenadõ, Mi Majör, Op.22” seslendirilecek. (0 212 231 54 97) Çizgi romanlarda rekor dönemi Kültür Servisi - Geçtiğimiz hafta ABD’de Süpermen çizgi romanõnõn ilk baskõlarõndan birinin 1 milyon dolara satõlmasõnõn ardõndan, çizgi roman dünyasõnda yeni bir rekor daha kõrõldõ. Önceki gün Dallas Heritage Müzayede Salonu’nda, 1939 tarihli Batman çizgi romanõnõn ilk baskõsõ 1.075 milyon dolara (yaklaşõk 1 milyon 700 bin TL) satõldõ. Ekonomik krizle birlikte bu tür yatõrõmlarõn daha da popülerleşerek rekor fiyatlõ satõşlarõn devam edeceği düşünülüyor. ‘Son İstasyon’da erteleme Kültür Servisi - Levent Kõrca’nõn başrolünde oynadõğõ “Son İstasyon” filminin gösterim tarihi nisan ayõna ertelendi. Konu hakkõnda Kõrca Yapõm tarafõndan yapõlan açõklamada “Herhangi bir tarafõ rencide etmemek için filmin yapõmcõsõ olan Kõrca Yapõm, kendi inisiyatifi ile filmin vizyon tarihini nisan ayõna çekmiştir” denildi. Aleks Sierz’in 2001’de ilk olarak Britanya’da yayõmlanan kitabõ; “Suratına Tiyatro: Britanya’da In- Yer- Face Tiyatrosu” Selin Girit’in Türkçesiyle, Mitos Boyut Yayõnlarõ’nca dilimize kazandõrõldõ. Sierz’e göre suratõna tiyatronun en geniş tanõmõ şöyle: “Seyirciyi ensesinin kökünden tutup mesajı alıncaya kadar silkeleyen oyunların tümü. Ahlaki normları sorgulayarak sahnede neyin gösterilip neyin gösterilmeyeceğine dair hâkim kanıları aşağılar, yasak olandan söz eder, rahatsızlık yaratır. Dili genellikle müstehcendir, karakterleri söz edilmemesi gereken konular hakkında konuşur, kıyafetlerini çıkarır, cinsel ilişkiye girer, birbirlerini küçük düşürür, aniden vahşileşirler. En iyi örnekleri söz konusu olduğunda bu tür tiyatro o kadar güçlü, o kadar içseldir ki seyircileri tepki vermeye zorlar.” Sierz’in kitabõnõn odağõnda oyun yazarlarõ var. Sebebi ise Britanya kaynaklõ bu tiyatronun en önemli kazanõmlarõndan birinin teatral sürecin merkezine yeniden yazarõ oturtmuş olmasõ. Suratõna tiyatronun özellikleri ve tarihsel geçmişinden yola çõkarak bu tiyatronun belli başlõ yazarlarõnõn oyunlarõnõn analizini yapan kitap, esas olarak suratõna tiyatronun yeşerdiği 90’lõ yõllarda ses getiren oyunlarõyla öne çõkan başta Sarah Kane olmak üzere, Anthony Neilson, Mark Ravenhill gibi yazarlarõn oyunlarõnõ ve o süreçte yarattõğõ etkiyi anlatõyor. Dot 5. yõlõnda suratõna tiyatro örneği iki oyunla yoluna devam ediyorDot 5. yõlõnda suratõna tiyatro örneği iki oyunla yoluna devam ediyorDot 5. yõlõnda suratõna tiyatro örneği iki oyunla yoluna devam ediyorDot 5. yõlõnda suratõna tiyatro örneği iki oyunla yoluna devam ediyor GELENEKSEL TÜRKİYE FOTOĞRAF YARIŞMASI ‘Esnaf’ fotoğrafta mı kalacak? Kültür Servisi - Geleneksel Türkiye Fo- toğraf Yarõşmasõ’nõn ödül töreni ve sergi açõlõşõ bugün saat 14.00’te Ankara Milli Kütüphane’de gerçekleşecek. Yeni Yük- sektepe Kültür Derneği’nce 17 yõldõr Ana- dolu topraklarõndaki geleneğin gelecek ku- şaklara aktarõlmasõ ve fotoğraf sanatõna kat- kõda bulunmak amacõyla düzenlenen yarõş- manõn bu yõlki temasõ “Esnaf”. 89 fotoğraf sanatçõsõnõn 486 yapõtla katõldõğõ yarõşma- da, seçici kurul, 208 yapõtõ ödüle ve sergi- lenmeye değer buldu. Yurdun çeşitli yerlerindeki esnafõ fotoğ- raf karelerinde belgeleyen fotoğrafçõlar, to- rakçõ, bakõrcõ, çömlekçi, terzi, semerci, yor- gancõ gibi esnafõ model yaparak, geleneksel Türkiye arşivine katkõ sağlarken esnafõn zorluklarõnõ ve yok olma sürecini de gözler önüne serdiler. Ankara’daki sergi daha sonra Türki- ye’nin çeşitli illerini de dolaşacak. Yarõşmanõn seçici kurulu Ozan Sağdıç, Mehmet Arslan Güven, Adnan Polat, Erol Karaca, Abdullah Gündüz, Hakan Baykal ve Osman Mert Topçuoğlu’ndan oluşuyordu. SuratõnaTiyatro Seyirciyi şehir-mekan- oyun ilişkisi içine dahil etmeyi, zamanõn, mekânõn ritminden koparmadan katmayõ önemsiyorum. Bir hattõn üzerindeki bu tiyatro anlayõşõ, çõkmaz sokak gibi. Onun için kalabalõklara değil, az kişiye anlatõyoruz hikâyeleri, çõkmaz sokaklara girmek isteyenlere... Dot 5. yõlõnda suratõna tiyatro örneği iki oyunla yoluna devam ediyor Çõkmaz sokaklarõ sevenlere MuratDaltaban ‘Alışveriş & S...ş’ adlı oyundan...