Katalog

‘Manevi Miras m Bilim ve Ak ld r!’ “Ben, manevi miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir kal pla m kural b rakm yorum. Benim manevi miras m bilim ve ak ld r... Zaman süratle ilerliyor, milletlerin, toplumlar n, ki ilerin mutluluk ve mutsuzluk anlay lar bile de i iyor. Böyle bir dünyada, asla de i meyecek hükümler getirdi ini iddia etmek, akl n ve bilimin geli imini inkâr etmek olur... Benim Türk milleti için yapmak istediklerim ve ba armaya çal t klar m ortadad r. Benden sonra beni benimsemek isteyenler, bu temel eksen üzerinde ak l ve bilimin rehberli ini kabul ederlerse, manevi mirasç lar m olurlar.” Mustafa Kemal Milli E itim Bakan Dr. Re it Galip’in sorusuna Mustafa Kemal’in yan t . Kaynak: smet Giritli, Kemalist Devrim ve deoloji, .Ü. Yay nlar Cumhuriyet BİLİM VE TEKNOLOJİ Sayı: 1159 5 Haziran 2009 İMTİYAZ SAHİBİ Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk GENEL YAYIN YÖNETMENİ İbrahim Yıldız YAYIN YÖNETMENİ Orhan Bursalı SORUMLU MÜDÜR Miyase İlknur GÖRSEL YÖNETMEN Tüles Hasdemir Sağlık sayfası VKV Amerikan Hastanesi’nin katkıları ile hazırlanmıştır YAYIMLAYAN Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. İDARE MERKEZİ VE YAZIŞMA ADRESİ Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sokak No: 2 34382 Şişli İstanbul Tel: 0212.3437274 Faks: 0212.3437264 CUMHURİYET REKLAM Tel: 0212.2519874/3437274 Yerel Süreli Yayın BASKI DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt/İstanbul G Ü N D E M CBT1159/35Haziran2009 nsan Sa l ve Çevre Geçen hafta sonu Türk Toksikoloji Derne i'nin ulusal kongresini izledim. " nsan sa l ve çevrenin korunmas nda toksikoloji- nin rasyonel kullan lmas " ba l alt nda dü- zenlenen kongreden ilginç bilgiler edindim. Toksikologlar n say s az (Dernek ve Organizasyon Komitesi Ba kan Prof. Asuman Karakaya'ya göre 260 üye var), ancak özellikle günümüzde insan organizmas - n n ve çevrenin maruz kald kimyasal ve di- er kirletici, hasar verici maddelerin hem mik- tar hem say olarak ço almas , zehirbilimci- lerin önemini artt rm olmal ! Ama gerçekte artt m , bilemiyorum! Örne in Sa l k Bakanl 'na ba l ve çok yararl i ler yapan Zehir Dan ma Merkezi'nin kadrosunda bir toksikolog yok. Dünya Toksikoloji Derne i'nin bir dönem ba kanl n yapan Prof. Ali Esat Karakaya, 1930'larda dünyada toplam 1 milyon ton kullan lan kimyasal madde miktar n n bugün 400 milyon tona ç kt n belirti- yor! Kimyasal madde kullan m nda ne kadar düzenlemeler olursa olsun, insan ve çevre do rudan veya dolay- l bu maddelerle ili ki içinde. Yiyecek içeceklere kat lan madde say s 3000! Hele bizim gibi ülkelerde kimyasal madde kullan m nda pek çok "düzenleme" olsa bile, bunlara pek uyulmad biliniyor. Denizler kirleniyor, tüm canl lar "kirleniyor". Konu malarda çok s k kullan lan ve anla lan toksikologlar n "alt n standart" olarak kabul ettikleri söz, Paracelsus'un "Bütün maddeler zehirdir, zehir olmayan madde yoktur, zehirle ilac ay ran dozdur" deyi iydi. Türkçesi "Az yarar, ço u zarar!" Karakaya'n n sunumundan bu sayfada gördü ünüz slaytta, ilac n veya etken maddelerin insana fark l etkisi de görüyoruz. Az etkilenen ve çok etkilenen nüfusun yan s ra, ortalama etkisi ortalama nüfusta yüksek. Bu ba lamda, bitkilerin ilaç olarak geli igüzel kullan m - n n artmas n n, baz bitkileri ilaç olarak tavsiye eden çe itli mesleklerden insanlara göz yumulmas n n, sa l k aç s ndan yaratt tehlikelere dikkat çeken konu malar yap ld . ABD'de DNA hasarlar üzerine çal malar yla tan nan Prof. Miral Dizdaro lu da, örne in 200 y l öncesi insan n n çevreden etkilenmesinin bugünün insan yla k yaslanmayacak kadar az oldu unu söyledi. Dizdaro lu, kanserlerin yüzde 90 kadar n n, DNA'm z n hasarlanmas sonucu ortaya ç kt na dikkat çekti. DNA tamir mekanizmalar n n, insan DNA's ndaki yüksek hasarlanma h z na yeti emedi ini, baz tamir me- kanizmalar n n bile hasarland n belirtti. Yani DNA'm z kirleticilerden, zehirlerden korumam z gerekir. Bu her eyden önce hem sa l kl bir çevrede bulunmak hem de sa l kl beslenmekle mümkün. Gelecek say m zda kongreden ayr nt l bir yay n yapaca z. Kongrede toksisite testlerinde alternatif yöntemlerden tutun, toksikogenomike, bitkisel ilaçlar n dünya ve Türkiye'de yasal izin kriterlerine, çevresel kimyasallar n toksikolojik risk de erlendirmelerine, insan sa l ve çevre yönünden madencili e, geneti i de- i tirilmi organizmalar ve biyogüvenli e kadar, çevre ve insan için büyük sorunlar olu turan hemen her ko- nu, zehirbilimcilerin kongresinde tart ld ... Hepsine ba ar lar dilerim. Türkiye Bilimler Akademi eref Üyesi Prof. Dr. M. Gazi YA ARG L 06 Haziran 2009 Cumartesi günü saat 10:00’da Kadir Has Üniversitesi D Blok Kültür Merkezi’nde “Güncel Bilime Bir Sinir Cerrah Gözü le Bak ” Konulu bir konferans verecektir. YÖK ve SABANCI Sabanc Üniversitesi 1999 y l ndan bu yana do ru bir sistem uyguluyor. Program guruplar na ö renci al yor, bütün ö rencileri bir y l temel geli tirme program na sokuyor, hepsinin bilgilerini e itliyor ve bir e de erlik sa l yor; ertesi y l ö rencilere özgürce istedi i program seçme ans tan yor. Böylece ö renci raslant sal olarak kazand bir dalda de il se- çerek okuyor. Yüzbinlerce ö rencinin dal de i tirmek için yeniden ve yeniden üniversite s navlar na girmek zorunda kal- d n dü ünecek olursak, Sabanc 'da kurulan sistem ak lc . Zaten I k ve Okan üniversiteleri de bu yöntemle ö renci al yor. Rektör Tosun Terzio lu, "Mezunlar m z n %17’si aralar nda Harvard, Stanford, Brown, MIT, Yale, Cornell, CalTech, Cambridge, Chicago, Bo aziçi, ODTÜ ve Bilkent’in de oldu u en seçkin üniversitelerde burslu olarak dok- tora yap yor. Mezunlar m z n mezuniyetten sonraki bir y l içinde istedikleri bir yere yerle me oran ise %93" diyerek, sistemin ba ar s n vurguluyor.. YÖK 10 y ld r bu sisteme onay vermi . YÖK Ba kan da “Sabanc Üniversitesi’nde uygulanan ça da ve iyi bir sistem” diyor. Ancak YÖK üyesi Yekta Saraç, bu sistemin yönetmeliklere ayk r oldu unu, sözelden üniversiteyi kazanan bir ö rencinin, bir y ll k temel e itimin ard ndan isterse say sal bir programa geçebilece ini belirterek, bunun üniversite giri s navlar na göre ö renciler ve üniversiteler aç s ndan bir haks z durum yaratt görü ünde. Okan ve I k üniversitelerine, bir ara formül kabul ettiren çok say n yetkili ve yüksek bürokrat m z, Sabanc 'y "yola sokamaman n" derdinde. YÖK bir yanl sistem uyguluyor, ailelere milyarlarca lira kaybettiriyor. Aileler do ruyu yapan üç üniversiteyi gös- tererek YÖK'ü dava etmeli! Yanl olan sistemi düzeltmek için çaba sarfedece ine, do ru olan bozma ve yanl a uydur- ma çabas herhalde ancak Saraç gibi bürokratlara ait bir onur olsa gerek. Ülkemizi asl nda Saraç gibiler yönetiyor! Halimizden belli de il mi!? POPÜLASYONDA AYNI DOZDA ETK N N DDET N N DA ILIMI iddetliAz Ço unluk bireyler BREYSAYISI