Katalog

PELİN ÜNKER K rizle birlikte istihdamda yaşanan büyük sı- kıntıya rağmen, mikrokredi sayesinde hayallerini gerçekleştiren binlerce kadın kendi işinin patronu oluyor. Mikrokredi uygu- lamasında hedef kitle erkeklerden çok kadın- lar. Bu durum borcuna sa- dıklık konusunda kadınlara duyulan güvenin bir göster- gesi. Uygulama, bir yandan dar gelirli ailelere ek gelir sağlarken, bir yandan da ka- dınları girişimci birer birey ya- pıyor. Küçük ilçe ve köyler- de farklı el işleri, ya da tarım ve hayvancılık ile uğraşarak geçimini sağlayan kadınlar hem gelenekleri devam etti- riyor hem de iş sahibi oluyor. Kredi alan kadınların gös- terdiği başarılar diğer ka- dınlara da örnek teşkil edi- yor. Dar gelirli olup da ser- mayeye ihtiyaç duyan ka- dınlar, mikrokredi sayesinde öz güven sağlayarak toplum içindeki kimliklerini güçlendiriyor. Grameen Bank’ın kuru- cusu Prof. Muhammed Yunus’a 2006’da “Nobel Barış Ödül”nü ka- zandıran programın Türkiye’deki tem- silcilerinden biri de Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı (KEDV), MAYA Mikro Ekonomik Destek İşletmesi. MAYA’nın genel direktörü Aylin Tuncel ile Türkiye’de yürüttükleri mikrokredi faaliyetleri üzerine konuştuk. - KEDV olarak projeye nasıl baş- ladınız? Mikrokredi projesi dünya’da ilk kez 30 sene önce Bolivya’da başlatıl- mış bir yoksullukla mücadele projesi olup, KEDV olarak biz ilk pilot çalış- masını 1999 yılında 50 kadın ile başlayarak de- nedik. Kadınların ekonomiye katılımlarını des- teklemek ve aile bütçelerine maddi katkı sağ- lanması ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi ama amaç olarak belirlenmiştir. Pilot çalışmanın başarılı olması sonucu KEDV 2002 yılında ikti- sadi işletmesi olan Maya’yı kurmuştur. 1999 depreminden sonra; depremden zarar gören il- ler öncelikli olarak çeşitli illerde Maya kadınla- ra mikrokrediler vermektedir. Kredinin amacı ka- dınların girişimcilik yönlerini öne çıkartarak ai- le ekonomilerine katkı sağlamalarını hedefle- mekle birlikte, kadınların sosyal hayata daha ak- tif olarak katılmaları ve sosyal statülerini de kal- kındırmak olarak düşünülebilir. - Ekibiniz hakkında bilgi verir misiniz? Şu anda kaç şubeyle faaliyet gösteriyorsunuz? Gelecekte şube sayınızı arttırmak gibi bir he- definiz var mı? İstanbul ana merkez olmak üzere İzmit, Adapazarı ve Düzce’de krediler vermekteyiz. İz- mit ve Adapazarında 2 adet şubemiz bulun- makla birlikte Düzce’deki kredi çalışmaları Adapazarı şubesi üzerinden yürütülmekte- dir.İlgili şubelerimizde 2’şer adet saha çalışanı saha çalışmaları yaparak mikrokredi kullanıcı- sı kadınları bizzat yerlerinde ziyaret ederek belirlemektedirler. Önümüzdeki dönemde Te- kirdağ ve Bursa’da da şubeler açmayı hedef- lemekteyiz. - Proje kapsamında bugüne kadar mik- rokredi alan kadın sayısı ve toplamda kul- landırılan kredi miktarı hakkında bilgi verir misiniz? Proje kapsamında 2008 yılı sonuna kadar yaklaşık 7.000 kadına 7.912 kredi kullandırılmış olup, verilen kredinin toplam tutarı 8.175.000 TL’sıdır. - En az ne miktarda kredi veriyorsunuz? Verilen kredi aralığı nedir? Grup kredisi ve Bireysel kredi olmak üzere iki türlü kredi vermekteyiz. Grup kredilerinde eğer ilk kullanım ise maksimum 900 TL’sına kadar, Bireysel kredi ise ilk kullanımda maksimum 2.500 TL’sına kadar kredi kullandırabilmekteyiz. Kredilerimize 4-12 ay arası vade uygulanabil- mektedir. - Kredilerde geri ödeme şekli nasıl oluyor? Geri dönüş oranı nedir? Geri ödemeler aylık taksitler halinde yapıl- maktadır. Geri dönüş oranlarının %95 seviye- lerinde olduğunuda söyleyebiliriz. - Krizle bağlantılı olarak kredi talebinde ne kadar artış yaşandı veya yaşandı mı? Krize bağlı olarak kredi taleplerinde bir mik- tar artış yaşanmıştır. Ancak bizim kredi verme- mizin temel koşulu olan mutlaka bir iş yapılıyor olması şartı nedeni ile taleplerdeki artış bizim ve- receğimiz kredi adetlerini değiştirmemiştir. Çünkü mikrokredide temel prensip, kadınların gerek evlerinde gerekse küçük tezgah veya dük- kanlarında mutlak iş yapıyor olmalarıdır. Dola- yısıyla Maya ihtiyaç kredisi vermediğinden kriz, kredi veriş hızımızı etkilememiştir. - 2009 yılı hedefiniz nedir? Kaç kadına ulaşmayı ve ne kadar kredi vermeyi düşü- nüyorsunuz? Cari yıl olarak sadece 2008 yılında 1.145 ka- dına 1.235.000 TL’sı kredi verildiğini düşünecek olursak 2009 yılındaki hedefimizin 1.350 kadın ve 1.500.000 TL’sı olduğunu söyleyebiliriz. -Kredi için başvuranların eğitim durumları, yaş ortalaması, ortak özellikleri hakkında bil- gi verir misiniz? Kredi kullandırdığımız kadınların genel ola- rak eğitim düzeyi okur yazarlık seviyesinde- dir.Yaş aralığı 30-50 arasındadır. Genel olarak ortak özellikleri yoksul, çalışkan ve onurlu ka- dınlar olmalarıdır. Yoksullukları ile mücadele et- mek için çalışmayı tercih eden bu kadınlarımız içinde gerçekten bu küçücük mikrokrediyi ser- maye yaparak işlerini geliştirmiş şu anda çok iyi durumlarda olan kadınlarımızda hatırı sayılır sa- yıda fazladır. - Kredi alanlar en çok hangi sektörlerde faaliyet gösteriyor? Oransal bir ayrım yapa- bilir misiniz? Kadınlarımızın %40’ye yakın kısmı çeyizlik üretimi, dikiş-nakış ve ev tekstili üretimi yap- maktadır. %20’lik kısım pazarlarda iç çamaşı- rı, çorap satışı yapmaktadır. %20’lik kısmı boh- çacılık ile geçinmektedir.Bir diğer %10’luk kesim fidecilik ve hayvancılık ile uğraşmakta olup genel olarak %10’luk kısmının ev yemekleri, man- tı,kek, pasta üretimi ile aile ekono- milerine katkıda bullunduklarını söy- leyebiliriz. Tüm bu genellemelerin dışında işler yapan kadınlarımızda bulunmaktadır elbette. Örneğin te- sisatçılık yapan , olta üretimi yapan, takı tasarlayan, katlı pazarlama (am- way, avon gibi) sistemlerine girmiş pazarlamacılık yapan kadınlarımızda bulunmaktadır. - Bugüne dek krediden en çok hangi iller yararlandı? Bu güne kadar krediden en fazla faydalanan il İzmit’tir. 2. sırada Ada- pazarı bulunmaktadır. - Kredi talep edenler arasında yeni iş kuranlar veya mevcut işini iyileştirmek için başvuranlar şeklinde bir ayrım söz ko- nusu mu? Hayır biz böyle bir ayrım yapmıyoruz. İster ye- ni başlasın, isterse de varolan işini geliştirmek istesin kadınlarımızın sadece üretiyor olması ve/veya üretme gayreti içinde bulunuyor olması bizim için yeterlidir. Ama elbette Vakıf olarak çe- şitli eğitim programları (Finansal okuryazarlık, gi- rişimcilik gibi) ile kadınlarımızın gelişmeleri için- de çeşitli gayretler içindeyiz. - Kredi alacak olanlarda için hangi şart- lar aranıyor? Kredi vermede kriteriniz nedir? Kredi alacak kadınlarda tek aradığımız şart ça- lışıyor ve/veya yapmaya kalkıştığı iş ile ilgili pla- nının olmasıdır. Bunun dışında şart aranmamakta olup, saha elemanlarımızca bizden kredi kulla- nan üyelerimizin kredi sonrası ziyaretler ile işle- rinin yolunda olup, olmadığınında kontrol edil- diğini belirtmek zorundayım. Çünki bizim için te- mel olan kadının çalışıyor olmasıdır. Yukarıda da belirttiğim gibi Maya ihtiyaç kredisi kullandırt- mamaktadır. Eğer kredi kullanıcımız kadın, kre- diyi amacına uygun kullanmamış ve çalışmıyor ise bu bizim için yanlış kredidir. Maya’nın bu ko- nuda çok titiz olduğunu belirtmek zorundayım. Onlar hayatlarını değiştirmeyi başarabildi.... Ya ötekiler? 2 Mikrokredi uygulamasında hedef kitle erkeklerden çok kadınlar. Bu durum borcuna sadakat konusunda kadınlara duyulan güvenin bir göstergesi. Uygulama, bir yandan dar gelirli ailelere ek gelir sağlarken bir yandan da kadınları girişimci birer birey yapıyor. Aylin Tuncel MAYA Genel Direktörü