Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
6 OCAK 1996 CUMARTESİ • • • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLERIN DEVAMI 17
Petrol devlerî kaçıyor
AVKARA (Cumhuriyet
Biirosu) - Dünvanın önde
gelen petrol şirketlerinden
olan Slobil. Türkiye'deki
arama ve üretim şirketinı
sattığını açıkladı Hollanda-
lı Shell şirketi de Diyarbakır
bölgesi çe\resindeki 27 pet-
rol kuv usunu geçen ay için-
de satmıştı. Mobil \e
Shell'in bölgedeki varlıkla-
rını sona erdirmeleri. "Pet-
rol devleri Türkiye'yi terk
ediyor" yorumlarına neden
olurken. Türkiye Petrolleri
Anonim Ortaklığı (TPAO)
da "gerçekçi petrol politika-
lan" üretmemekle suçlandı.
Mobil Oil Türk A.Ş.'den
dün yapılan yazılı açıklama-
da. Mobil'in Türkiye'deki
petrol arama ve üretim şir-
keti olan Mobil E\ploration
Mediterranean Inc.'tekı
(MEMI) hisselerin tamamı-
nın, "iiçüncü şahıslara ken-
disinden daha fazla yararlı
olacağı için" Petronı Pro-
duction Ltd. şirketınedevre-
dildiği kaydedildi. Petrom
Production şirketinin İrlan-
da'da konuşlu uluslararası
bağımsız bir petrol şirketi
olduğu belırtılen açıklama-
da. "Bu şirketin en büyiik
hissedarı olan Momenrunı
Engineering, Türkive'de ilk
defa denizde geliştirme son-
dajlan yapmakta ve TPAO
tarafından kendisine ihale
edilen proje kapsamında
ıMarmara Denizi"nde plat-
form ve boru hattı tesis faali-
yetlerini yürütmektedir"
denildi.
Açıklamada. 1956 yılın-
dan beri Türkıye'de petrol
arama ve üretim faaliyetle-
rini sürdürmekte olan ME-
MI'nin.Güneydoğu Anado-
lu bölgesindekı "Şelmo"* sa-
hasında günde 2 bin 100 \ a-
rıl hampetrol ürettiği de v ur-
gulandı. Açıklamada. Mo-
bil'in Türkiye'deki varliğı-
nın 20. vüzyılın başlarına
kadar uzandığına yer verı-
lerek şu görüşler bildirildi:
"Bu satış, Mobil tarafın-
dan arama ve üretim faali-
yetlerine iiişkin olarak siir-
dürülen incelemenin bir so-
nucu olup. neticede Mobil.
ME.MI'nin varlıklarının
üçiincü şahıslara kendisin-
den daha fazla yararlı oldu-
ğu sonucuna varmıştır.Aj n-
ca Mobil, Türkiye'deki var-
lığını 90 yıidır sürdürmekte,
halen Mersin'deki en büyük
ortağı bulunduğu ATAŞ ra-
finerisini işletmekte ve ülke-
deki akaryakıt ve madeni
yağ pazarlama faalivetlerini
de giderek yoğunlaştırmak-
tadır."
Shell de geçen ay içinde
Türkiye'de arama ve üretim
faaliyetlerini. Paris ve
Londra'da merkezi bulunan
Perenco şirketine sattığını
açıklamıştı. Bölgede bulu-
nan 27 kuyudan günde 13
bin 400 varil hampetrol çı-
karan Shell. şirketi "strate-
jik önemi kalmadığı" gerek-
çesiyle sattığını vurgula-
mıştı. Shell'in hisselerini
devretmesiylebirlikte. Hol-
landali şırketin "satış işlem-
lerini Türkiye'nin denetimi
dışında tuttuğu** iddiaları
gündeme gelmişti.
TPAOVa eleştiri
Cumhuriyet'e bilgi veren
kaynaklar. söz konusu şir-
ketlerin hisselerini devret-
melerinin. Türkiye'nin ger-
çekçi bir petrol politikası
üretememesinden kaynak-
landığını vurguladılar. K.ay-
naklar. eskiden "gitsinler"
denılen şirketlerin şimdi
kalmalarının istendiğini
kaydederek şu görüşlerı bil-
dirdiler:
"Türkive, petrol tüketici-
leri ile üreticileri arasında
bir merkez durunıunda. Bu
durumda. İs\ içre modeli gi-
bi bir model oluşturulmalı.
Yani Türkiye. bütünleştirici
bir rol üstlenmeli. Bu şimdi-
ye kadar yapılmadı. Şimdi,
petrol şirketleri gidijorlar.
Türkhe, bölgede hâkim ol-
malı."
Polîse tepki
ANKARA / İSTANBl L
(Cumhuriyet) - Ümraniye
Cezaevi'nde 3 tutuklunun
ölümü. onlarcasının da y ara-
lanmasıy la sonuçlanan olay -
larda. polis ve jandarmanın
takındığı tutumatepkileryo-
ğunlaşıyor.
Insan Hakları Derneği
(İHD) Ankara Şubesı Başka-
nı Naciye Erkol. "Yargısız in-
fazlara, gözaltında ka> ıplara
alıştırmava calışfıklan gibi,
şimdi de cezaev lerindeki tut-
saklara > apılan saldırılara ve
ölümlere bizi ahştırmaya ça-
üşıyorlar" dedi.
Buca Cezaev ı'nden sonra
şimdı de Ümraniye Ceza-
evı'nde katliam yapıldığını
kaydeden Erkol. bilinçli ve
planlı bir organizasyon so-
nucu cezaev lerinde kapsam-
lı saldınlara her geçen gün
yenisinın eklendiğini belir-
terek. baskılar ve işkenceler
yetmiyormuş gibi ölümlerin
de rutin hale getirilmeve ça-
lışıldığını söyledi.
Erkol. en ilkel devlet or-
ganizasyonlannda dahi gö-
rülmeyen bir uygulamayla.
hükümlü ve tutuklulann ya-
şamlanndan ve onlann sağ-
Iığından sorumlu olan de\-
letin. onlan öldümıekle yeni
politika sayfası açtığını kav-
detti. Olayı 'knım' olarak nı-
telendiren DİSK ise açıkla-
masında. sorumlulann ceza-
landınlması istedi. DlSK'in
yazılı açıklamasında "Birbi-
ri ardı sır.ı patlayan olaylar3
kişinin ölümü, 36 kişinin \a-
ralanmasıv la tam anlamıv la
bir kıvıma dönüşmüştür.
Dörtdu\ ar arasındaki insan-
lann öldürülmesi. hangi ge-
rekçevle olursa nlsun kabul
edilemez" denildi.Istanbul
Tabip Odası'nın açıklama-
sında ise olav lar kınanarak
- Biz hekimler. insanın insana
yaptığı böylesi bir vahşetin
tablosunu görmeve tahanı-
mül edemiyoruz" görüşü
ver aldı.
Birleşik Sosyalist Parti de
(BSP) açıklamasında sorum-
lulann yargı önüne çıkarıl-
masını istedi. İHD. Petrol-lş.
Eğıtım-Sen. Tüm Sağlık-
Sen de vaptıklan açıklama-
larda sorumlulann cezalan-
dınlmasını ıstediler.
Halkın Demokrasi Partisi
(HADEP). Ümraniye Ceza-
ev i'nde asker ve gardiyanla-
nn. sayım vennemelerini ba-
hane ederek hükümlü ve tu-
tuklulara saklırdıklannı öne
sürdü.
HADEP Genel Başkan
Vardımcısı İsmail Arslan.
saldırının öldürme kastına
vönelık >apıldıgını belirte-
rek. "Ceza ve Tevkif Ev leri
Genel Müdürü Zeki Gün-
gör. "Operasvon emrinı biz
verdik. anıa askerler dozunıı
kaçırmış' ifadesini kullan-
dığı ve saldırıda hayatını
kaybeden Cafer Sadık E-
roğlu'nun fotoğraflarının
sivil polislorcc saldırıdan
önce askerlere dağıtıldığı
basına vansımıştır. Tüm
bunlar saldırının planlı ol-
duğunu ortava çıkarmak-
tadır" dedi.
Bu saldırının ilk olmadı-
ğını. bundan sonra veni sal-
dırıların vaşanmasından
korktuğunu belirten Arslan.
tüm cezaev lennde köklii bir
yapısal değişiklığe gereksi-
nım olduğuriu ifade ertı.
Arslan. "Cezaevleri Ada-
let Bakanlığı. İçişleri Bakan-
lığı.Jandarma Genel Komu-
tanlığı ve MİT gibi çeşitli bi-
rimlerin vönetimi >e deneti-
mi altindadır. Bu dört başlı
>önetime bir an önce son \e-
rilmelidir. Bu düzenlemeler
yapılmadıkça. bu insanlıkdh
şı ve \ahşet düze>indeki sal-
dırıların dev am edeceği endi-
şesini taşımaktavız. Silahsız
ve savunmasız durumda bu-
lunan tutuklulara \ önelik bu
saldıru bir yargısız infazdır"
dive konuştu.
Tutuklulann istemleri
İstanbul Haber Strvisi -
Csküdar E Tıpı Cezaev i'nde-
ki gerginhk. tutuklu \e hü-
kümlülerin Bavrampaşa Ce-
zaev ı'nden sevkiyle başladı.
Tutuklular \ e hükümlüler. ce-
zaevi idaresının birçok ceza-
evinde. yaklaşık 40 gün süren
ve aralık ayı başında sonuçla-
nan açlık grev lenyle sağlanan
koşulları uygulamadığını ıle-
rı sürdü. L'mraniye E Tipi Ce-
zaev i'ndeki uyaulamalar so-
nucu ilk olav L3 aralık günü
patlak verdı. 62 tutuklu ve hü-
kümlünün v aralanmasıyla so-
nuçlanan olaylar. avukatlar ıle
Ceza ve Tevkif Evlen Genel
Müdürü Zeki Güngörün ka-
tıldığı toplantı sonucu uzlaş-
mayla sonuçlandı.
Cezaev inde bulunan tutuk-
lu ve hükümlüler. dırenişin
sona erdığı toplantıdan sonra
yaptıkları açıklamada. ceza-
evindekı olumsuz koşulları sı-
ralamışlar. bu koşullar düzel-
tilmediği takdirde her an yeni
olavların çıkabıleceği uyan-
sında bulunmuşlardı.
Cezaevindekı tutuklu ve
hükümlüler. düzeltılmesını is-
tediklerı uvgulamaları şöyle
açıklamışlardı:
a
Sağmalcılar
Cezaevi'nden getirilen eşya-
lar. kitaplar ve savunma belge-
leri sahiplerine verilmedi.
Avukat \e aile zivaretlerinde-
ki süre çok kısa ve görüş \eri-
nin çok küçükolması nedeniv-
le bazen gerçekleştiriJejne>en
zivareder. Bavan \t' erkek ru-
tukluların avnı anda avukat
görüşüne çıkamamalan. Zi-
\arete gelen ailelerin avakka-
bılarının bile çıkartılarak
aranması. Bavantutukluiann
aramalarına askerlerin de ka-
tılması. Hasta ruruklu ve hü-
kümlülerin hastane\eve>are-
\ ire gidişlerinde vaşanan zor-
luklar. Karantina kurumu-
nun çağ dışı hali. Normal ara-
malar dışında sabah \e akşam
saatlerinde \asa>a a\kırı o-
larak arama ,\apilması.~
G Ü N D E M MUSTAFA BALBAY
• Baştarafı 1. Sayfada
- Dolaşım sapasağlam...
Nefes alıp vermesini istemiş:
- Solunum sistemi 50 yıl teklemez...
Gözlerini kontrol etmiş:
- Endişe verici bir durum yok...
Abuzittın dayanamamış. başını bir-i-
ki santim kaldırmış, hafifçe doktora
dönmüş, güçlükie mırıldanmış:
- Desene doktor, öbürdünyaya sapa-
sağlam gideceğim...
Başbakan Tansu Çiller. dün bir ba-
sın toplantısı düzenleyerek ekonominin
içinde butunduğu durumun ne kadar
parlak olduğunu anlattı.
Bütçe tamtakır, ama ekonomi tıkır tı-
kır...
Zam canavanndan. dövizdeki ve fa-
izdeki piyasayı allak-bullak eden dal-
galanmadan sonra Başbakan'ın düzen-
lediği basın toplantısı, sel felaketinin ar-
dından bölgeye gidip "Her şey yolun-
da" demeye benziyordu.
Basın toplantısı öncesinde "Türkiye
Ekonomisı-1995" adl/ bir kırmızı kitap-
çık dağıtıldı. Kitap, Çiller'in yapacağı
konuşmanın çizelgeli özetiydi. Kitapçı-
ğın ilk sayfası şöyle:
"Türkiye ekonomisı dinamiktir ve
dünyadaki göreli önemi artmaktadır.
Birleşmiş Milletler tarafından yayımla-
nan son verilere göre Türkiye'nin dün-
ya toplam üretimindeki payı, 1970'te
yüzde 0.38, 1989'da yüzde 0.51,
1995'te yüzde 0.55 olmuştur..."
Bu tabloyu gören her yurttaş, tabii ki
sevinecektır. Ama ardından sormazlar
Sapasağlam Gidiş...
mı:
- Dünyadaki yerimiz artıyor, iyide Tür-
kiye 'dekı halimiz ne olacak?
Ardından övünçle enflasyonun düşü-
şünden söz ediliyor. 1994'te yüzde
149.6, 1995'te yüzde 64.9.
Enflasyonu yüzde 149.6'ya çıkaran
hükümet, yarıya indirdiği için seviniyor.
Başbakan'ın kitapçığın 24 ve 25. say-
fasında yer alan şu tümceleri, sanırım
son 15 gündeki zamlarla gerçek geliri
yüzde 23 azalan yurttaşlarımızın yüre-
ğine su serpecektir:
"Genel olarak parasal büyüklüklerin
artış oranının enflasyon oranının üzerin-
de olduğunu söyleyebitirim. Geçen yıl
bu bağlamda istisnadır. Son zamanlar-
da bu büyüklüklerdeki genel eğilim bu
yönde olmuştur. Enflasyonun düşme
eğilımine iiişkin öngörüm, dar tanımlı
para artışının yavaşlamasıyla da des-
teklenmektedir.
Dar tanımlı para arzı ıçin yorumum,
kabaca geniş tanımlı para arzı için de
geçerlidir. Geniş tanımlı para arzının ge-
çen yılkı ve bu yılki değişimleri dar ta-
nımlı para arzındaki değişimlere göre
daha şiddetli olmuştur."
O kadar. Gördüğünüz gibi ekonomi tı-
kırında. Bu basın toplantısı, halka eko-
nomide endişe verici bir durum olma-
dığını anlatmak için düzenlenmişti. Hal-
kımızın ne anladığını merak ettim. Otur-
duğum semtteki bakkala telefon ettim.
Yukarıdaki tümceleri okudum. Bir kere
daha okumamı istedi. Okudum. Bilmiş
bilmiş yorumladı:
"Abi, anladığım kadanyla enflasyon
bir eğimin içindeymiş. Dar bir şeyler
genişliyormuş. Birde bir şeyler şiddet-
liymiş... Bi dakka, orda para ırzı mı de-
din, ne dedin?.."
Kitapçıkta, M1, M2, M2Y gibi formül-
ler var. Çiller'i anlamak için sadece eko-
nomiden değil, kimyadan da çakmak
gerekiyor.
Başbakan'ın sorulara verdiği yanıtlar
ıse yazılı metinle çelişiyordu. Bu da do-
ğal. Kitapçık pembeydi. Sorular kara.
Haydi Türkiyem...
Tabii ki, felaket tellallığı yapmanın da
bir gereği yok, ama hükümetin kaşıkla
verdiği ücret-maaş zamlarını kepçeyle
geri almasının ardından düzenlenen bir
basın toplantısında, işi formüllere, "dar
para", "geniş para" tanımlamalanna
vurmanın da inandıncılığı yoktu.
Çiller, basın toplantısını Devlet Istatis-
tik Enstitüsü'nde (DİE) düzenledi. Top-
lantının sürdüğü saatlerde DİE gazete
bürolanna bir basın bülteni gönderdi.
Bültende her ay yayımlanan ihracat-it-
halat rakamları vardı. Ekim ayı verileri-
ne göre dış ticaret açığı son on ayda
yüzde 154.8'e ulaşmış.
Çiller, önceki gün Köşk'e çıkıp Çum-
hurbaşkanı Süleyman Demirel'e eko-
nomiye iiişkin bilgiler verdi. Basın top-
lantısıyla halka bu bilgileri açıklayaca-
ğını söyledi.
Demirel rakamlara baktı, sordu:
- Bunlar iyide, artan hayat pahalılığı-
nı, işsizliği nasılanlatacaksın?
Bu sorunun benzerleri basın toplan-
tısında da Başbakan'a yöneltildi. An-
cak yanıtlar tatmin edici degildi.
Çiller'e göre seçim, zamanında yapıl-
saydı, enflasyon yüzde 40'a inecekti.
Alınan önlemlerin halka elem olarak
yansıdıgını kabul eden Çiller, "Hâlkımı-
zın rahatlaması için bir-ikiyıl daha geç-
mesi gerekir" dedi.
Ne diyelim?
Anadan masallar, uysa da uymasa da
sallar...
Her şey bir yana Çiller, seçim olasılı-
ğını da taze tutan ve ne pahasına olur-
sa olsun, başbakanlığı bırakmaya niye-
ti olmayan bir genel başkan tablosu çiz-
di. Yakendisinin başında olacağı bir hü-
kümet ya da yeni bir seçim.
Ekonomidekı enflasyonun şampiyo-
nu Çiller, hükümet senaryosundaki enf-
lasyonun şampiyonu ise ANAP lideri
Mesut Yılmaz
Güne geniş tabanlı hükümetle başla-
yan Yılmaz, gecenin ilerleyen saatlerin-
de azınlık hükümetinin de olabileceğini
söylüyor. Çiller ise ağırdan alıyor. "Bek-
leyelim, Cumhurbaşkanı, devlet, vatan,
Türkiye hükümetsiz kalmaz..." diyor.
Hükümet senaryolan uzun süre gün-
demde kalacak. Görünen o ki ekono-
mideki senaryoların ilk tümcesi hep şu
olacak:
Haydi Türkiyem ileri, biraz daha sık
kemeri...
E tipi cezaevleri gergin
Haber Merkezi - Lsküdar
E Tıpı Cezaev ı'nde 3 tutuklu-
nun ölümü. 36'sının da >ara-
lanması üzerine Ankara ve
Buca cezae\ lennde tutuklu
ve hükümlüler. eezaevı yöne-
ticilerini rehin alırken Cskü-
dar E Tıpı Cezaev i'ndekı
olav ları protesto için Ceyhan.
Konya. Gazıantep ve Erzu-
rum cezae\ lennde açlık gre-
vi başlatıldı.
Ankara "daki e> lemde rehin
alınan görevhler dün akşam
saatlennde serbest bırakıldı.
Yozgat Cezaevi'nde de 7 tu-
tuklu ve hükümlü koğu^ları-
nın kapılarını kapatarak bari-
kat kurdu. Protesto^ev lenılen-
nın sıvası hükümlü ve tutuk-
lulann kaldığı E tipındekı ce-
zaev lerının tamamına sıçra-
masından korkuluyor. Içışle-
rı Bakanı Teoman İ'nüsan.
yav ımladığı genelgede. ceza-
ev lerinde alınması gereken
önlemlerı sıralarken Adalet
Bakanlığı yetkilılerı. ödenek
>okluğu nedeniyle tutuklu ve
hükümlülere veterli vıycce-
ğin verılenıedıgını. aıaçlara
benzin bile alınamadıgım
vurguladılar.
Adalet Bakanlığı vetkilile-
rı.evlemlen DHKP-Cdavala-
rı nedeniyle tutuklu ve hü-
kümlü olan kişılerın gerçek-
leştırdıgını öne sürerek PKK
davaları nedeniyle cezaev in-
de olanların. şımdilik eylem-
lere destek vermediğını be-
lintıler.
Edınılen bılgıye göre. dün
sabah saatlerinde. Ankara
Merkez Kapalı Cezaev i'nde-
kı koğuşlardakı say ım sırasın-
da. siyasi koğuşlarda bulunan
mahkûmlar. Cezaev i ikincı
Müdürü Zekai Vaman ıle 14
gardiyanı rehin aldılar. Ola-
yın ardından cezaev ine gıden
Ankara Cumhuriyet Ba^sav-
cısı NazmiŞanan. cezaev i içi
ve çevresınde gereklı her tür-
lü güvenlik önlemınin alındı-
ğını belintı.
Rehin alma olav ının duyul-
masının ardından Cağdaş Hu-
kuçular Derneği Başkanı
Av ukat Şanal Saruhan. Insan
Haklan Derneği Genel Sekre-
terı A\ukat Hüsnü Öndüt ıle
diğer av ukatlar Zeki Rüzgar,
Kaam Bavraktar vc Kanm
Genç cezaev ine gelerek yetki-
lıler ile görüştüler.
Adalet Bakanlığı Ceza ve
Tevkif Ev leri Genel Müdür
V'ekıli Zeki Giingör de dün
akşam saatlennde yaptığı ya-
zılı açıklamada. mahkûmlar
tarafından rehin alınan ceza-
ev i ikınci müdürü ile koruma
veinfaznıemurlannın serbest
bırakıldıklarını bıldırdı.
Buca Cezaevi
Üsküdar E Tipi Ceza-
evi'nde meydana gelen olay-
ları protesto amacıyla Buca
Cezaevi'ndeki DHKP-C. T-
DKP. TİKKO. TKP ML da-
valanndan tutuklu 150 kişi-
nin başlattığı eylem sürüyor.
Sorunun çözümü için av ukat-
lar dev reyegırerken eylemcı-
ler, şekerhastası olduğu bildi-
rilen cezaevi 2. müdürlerin-
den Havati Durak'ı dün ser-
best bıraktılar.
Bu arada tzmır Emniyet
Müdürü Kemal Yazıcıoğlu,
Buca Cezaevi önünde her-
hangibirolayçıkmaması için
etkin önlemler aldıklarını
açıkladı.
Dün sabah erken saatlerde
cezaevi önünde toplanan ey-
lemcilerin yakınları. sorunun
çözümünü istediler.
ezaevi
Yozgat Cezaevi'nde bulu-
nan 7 hükümlü ve tutuklu da
ÜsküdarCezaev i'ndekı ölüm
TUHAF BİR GECE Bu aksam 1 9 : 5 0
Müzik
kahkaya
doyacaksınız!
Cenlc Koray'ın sunduğu programın
konukları Hazal, Ali Han ve Haluk
Levent... Suat Sungur'dan müthiş
skeçler, 95'ten tuhaf haberler ve Cenk
Koray Reality Show!
Nikah masasına
sadece biri oturacak!
Memnun Sabriye'yie nikah yapmaya
karar verince, Sabriye'nin
büyücüsüne talep 'büyü'yor!
olaylarını protesto için dün
eylem yaptı. Tutuklu \e
hükûmlüler. kaldıkları koğuş-
ların kapılarını kapatarak
barikat kurarken cezaev ı yö-
neticilerı sıkı güvenlik ön-
lemlerı aldı.
OLAYLARIN
ARDEVDAKÎ
GERÇEK
• Baştaraft 1. Sayfada
cileri bir süre rehin tuttular.
llk bakışta görünüm şu:
Cezaevlerindeki bir
grup terörist eylem yaptı,
olay çıkardı.
Tutuklu ve hükümlülerin
eylemlerinin yasal bir da-
yanağı yok. Ancak, şu
unutulmamalı ki, cezaev-
lerindeki insanlar, özgür-
lükleri elinden alınmış. pek
çok olanaktan yoksun ki-
şilerdir. Sağlıklarından
beslenmelerine kadar her
türlü temel gereksinımle-
rinden devlet sorumludur.
Suçları ne olursa olsun,
bu kişiler önce insandır.
Özellikie12Eylülsonra-
sında cezaevlerindeki
baskı ve şiddet, ülkemiz-
deki insan haklan ihlalleri-
nin ilk sıralarını oluşturu-
yordu. Ne yazık ki, bugün
de değişen bir şey yok.
Devlet, cezaevindekiler
için bir "taraf" değildir, ol-
mamalıdır. Yineliyoruz,
suçları ne olursa olsun bu
kişiler önce insandır. Eğer,
suç içeren davranışlara gi-
riyorlarsa, cezaevine ve
yöneticilerine zarar veri-
yorlarsa, devletin görevi
buna aynı yöntemle karşı-
lık vermek değil, tamamen
kendi kontrolü altındaki
cezaevlennde bu tür oiay-
ların meydana gelmeme-
sini sağlamaktır.
Diğer cezaevlerine de
sıçrayan olayların büyü-
memesini diliyoruz. An-
cak, korkanz ki, bu olaylar
son olmayacak. • • * *
Ailelerden suç duyurusu
ZAFER AKNAR
YAHVA KOÇOĞLL'
Csküdar E Tıpı Ceza-
evi'nde üç tutukiunun ölü-
müyle sonuçlanan olaylarla
ilgili dûn suç duyurusunda
bulunmak isteyen tutuklu \e
hükümlü yakınları polıs tara-
fından copla dağıtıldı. Yakla-
şık lOOkişiningözaltınaalın-
dığı olaydan sonra av ukatlar.
suç duyurusu dilekçesini İs-
tanbul Müracaat Savcılığı'na
verdıler. Ümraniye'deki Cs-
tk§dar'E
l
Tip( Cezaevi'-ndekı
otaylar Bayrampaşa'ya da
sıçrarken tutuklular l müdür
ile 14 gardiyanı rehin aldı.
Cezaev indeki olaylar sıra-
sında ölenlerin kimliklerı bel-
lirlendi. Haydarpa^a Numune
Hastanesi yetkılilerınden alı-
nan biIgiyegöre Orhan Özen,
Abdülmecit Seçkin ve Gür-
biiz Vasin cezaev indekı olay-
lar sırasındayaşamını yıtırdı.
Bu arada DHKC örgütü adı-
na gazetelere faksla geçilen
açıklamada. ölenler arasında
adı geçen Gürbüz Yasin'in ye-
rine Rıza Bav baş" m adı yer al-
dı. Ancak. bu ıddıa başka kay-
naklarca doğrulanmadt. Da-
ha önce yaşamını yitırdıği
açıklanan Sadık Eroğlu'nun
sağlık durumun iyi olduğu.
halen Bayrampaşa Cezaevi
revirinde tedavi gördüğü be-
iırlendi. Haydarpa^a Numune
Hastanesi'nde tedavi gören
36 tutuklu ve hükümlüden
6'sının durumunun ağır oldu-
ğu beürtildi. Olaydu yarala-
nan 1 uzman çav uş. 20 erbaş
• eerıie 10 infaz koruma me-
murunun sağlık durumlarının
ıse iyi olduğu bildirildi.
Haydarpaşa Numune Has-
ranesı önüne gelen tutuklu ve
hükümlü yakınları çocuklan-
nın sağlık durumuna iiişkin
bılgı almak istediler. Yetkili-
lerden kesin bir yanıt alama-
yan aileler. İHD istanbul Şu-
be Başkanı Ercan Kanar'ın
basın açıklamasının ardından
sloganlarla protesto gösteri-
sinde bulundular.
Suç duyurusunda bulun-
mak üzere Sultanahmet'tekı
İstanbul Adhyesı önünegiden
ailelerden bir bölümü. Emi-
nönü'nde polıs tarafından gö-
zaltına alındı. İstanbul Adlı-
yesi önüne gelen tutuklu ya-
kınları burada. üzerinde "Ce-
zaev lerine satdın topluma sal-
dındır". u
Cmraniye. Buca,
yann neresi?" yazılı döv izler-
le açıklama yaptılar. Tutuklu
anneleri. cezaev indekı tutuk-
lulara işkence yapıldığını,
herhangi bir direnişın olma-
dığını. ölümlerden koğuşlara
askerleri sokan idare kadar.
cezaev lerini terör yuvası ola-
rak gösteren Kanal D ve T-
GRT televızyonları ile Milli-
yet gazetesinin de sorumlu ol-
duğunu ileri sürdüler. Aılele-
nn açıklaması sürerken bir
grup ünıversıte öğrencisı. ai-
lelere katılmak istedi. Polisin
coplayarak dağıttığı öğrenci-
lerderı bazıları gözaltına alın-
dı. Suç duyurusu için topla-
nah aileler. Cağdaş Hukukçu-
lar Derneği üyesi avukatların
da ğ-îlmesı üzenne adliyeye
gırerek dilekçelerıni verrnek
istediler. Tutuklu yakınlarırtın
polisler tarafından durdurul-
ması üzerine av ukatiardan ba-
zıları İstanbul Cumhuriyet
Başsav cısı Avni Bilgfn'le gö-
rüşerek ailelerin adlıveye gir-
ınelerı ıçın izın aldılar. Ancak.
ııMikatların iznin verildığirii
duyurmasından önce barıkat
kuran polisler. tutuklu yakın-
lannı coplarla dağıtmaya baş-
ladı. Coksayıda tutuklu yakı-
nının yaralandığı ve bazı ga-
zetecilerın döv üldüğüolay sı-
rasında yaklaşık 100 kişı gö-
zaltına alındı.
Tutuklu aılelennın suç du-
yurusu dilekçesı. daha sonra
avukatlar tarafından İstanbul
Müracaat Savcılığı'na \erıl-
dı. "Kastenadamöldürmek",
"kasten adam öldürnıeve te-
şebbüs". "efrada kötü mu-
amele" suçlarının ı^lendiği
behrtilen dilekçede. Adalet
Bakanlığı Müsteşarı Yusuf
Kcnan Doğan. Ceza \ e Tev kı f
Evleri Genel Müdürü Zeki
Giingör. Cmranıye Cezaevi
Müdürü Hüseyin Atakan. İs-
tanbul Emniyet Müdürü Or-
han Tasanlar. İstanbul Emni-
yet Müdür Yardımcısı Reşat
Altav haklannda soruşturma
açılması istendı.
Cmraniye'dekı olayları
protesto etmek amacıy la Bay-
rampaşa Cezaevi C Blok'ta
bulunan siy ası tutukluların bir
müdür Ali Şanoğluıle 14 gar-
diyanı rehin aldığı öğrenildi.
Yetkılıler. rehınelerin kurta-
nlması içingirişimlerin veça-
hşmalann sürdürüldüğünü
belirttiler.
'Müdahale
düşünülmüyor'
Ceza \e Tevkif Evlen Ge-
nel MüdüKi Zeki Giingör. Üs-
küdar E Tıpı Cezaevi'ndeki
olaylaria ilgili yaptığı açıkta-
mada. '^'eni bir müdahaleşi
şu anda düşünmüvoruz.
Amacımız diyalog yoluyla so-
runu çözmektir" dedi. Gün-
gör. cezaev lenndekı olaylara
ılışkın şu bilgileri verdi:
"Şu anda Buca >e İstanbul
Bav rampaşa cezaev lerinde
hükümlüler. müdür ve me-
murlanmızı rehin almışlardır.
Ola> Bayrampaşa'ya sıçra-
mıştir. Bay rampaşa'da bir
müdür ve 14 memurunıuz re-
hin ruruluvor. Görüşmeleri-
mizsürüyor. Şimdilikyenibir
müdahale düşünmüvoruz."
Yaralananlar
Csküdar E Tipi Ceza-
evi'ndeki olaylar sırasında
ağıryaralanan ve Haydarpaşa
Numune Hastaresf nde bulu-
nanlann ısımleri şöyle:
Ağa Yıldınm. Metın Turan,
Cengiz Çalıkoparan (önceki
gün öldüğü açıklanmıştı).
Gültekın Reyhan (Beyhan).
Nurettin Arca \c "bilinci ka-
palı olduğu için" kımliğı sap-
tanamayan bir kişi. Tedav ile-
rine Haydarpaşa Numune
Hastanesi'nde başlanan 30
yaralı. ilk tedav ilerinden son-
ra Bayrampaşa Dev let Hasta-
nesi'ne sevk edildi. Bu kişile-
rin adları şöy le:
Savaş Kırca, Asım Özde-
mır. Cahit Bedir. Mustafa
Gök. Dursun Dil. HaydarÖz-
demir. Metin Şimşck. Akın
Olgun. IzzetÇetin, Muharrem
Karademır. llginç Özkeskin,
Gökhan Gündüz. Okta> Yıldı-
nm, Turan Ada. Çefin Dön-
mez, Mııstafa Atabek (Ata-
lay). Rasim Öztaş, Halil Ön-
der, Ali Rlza Demir, Ahmet
Özdemır. Sadık Eroğlu(öldü-
ğü açıklanmıştı) Halıl Acar,
Vlalik Koparan, Ibrahım Yer-
lıkaya. Feridun Bat, Levent
Nevruz. Sülcymart Metin.
Aynca adları saptanama-
yan 3 kişinin daha tedav ileri
sürdürülüvor.