Katalog

6ARALHC1992PAZAR CUMHURİYET SAYFA DIŞHABERLER Tacîkistan ve İran •MOSKOVA(AA)- Tacikistan güvenlik Bakanlığ, başkent Duşanbedeki İçişleri Bakanlığı binasmın kimliği belirlenemeyen kişilerce işgal edıldiğı yolunda öncekı gün yayılan haberlerin asılsız olduğunuaçıkladı. Cumhuriyetineski KGB örgütünün devamı olan Güvenlik Bakanlığı'nın açıklamasında İçişleri Bakanlığı binasının tümüyle kontrol altında olduğu ve bu binada norrnal ışleyişin sürdüğü belirtildi. Bu arada, Rusya'da yayımlanan bir dergi. İran'ın Tacikistan'dakı tslamcı muhalefet örgütlerini desteklemek için milyonlarca dolar harcamakta olduğunu bildirdi. Ermeniler rterfiyor •MOSKOVA(AA)- Ermeniler'in Laçin koridoru civannda geçen ay başlattıklan taarnız sonucu bu bölgede yeni mevzilerele gecınükleri ve Azeri topraklanran yüzde 5'inin Ermenı kontrolü altında bulundugu biklirikii. fcrmenıtenn 3 kasımdan bu yana gınştiklen sakünlarda Laçin kondorunun genışliğinı 30kilometreyeçıkardıklân ve bu koridor vaataayla her türlü silah ve teçhizatın Ermenistan'dan Dağlık Karabağ'a Uetiküğı belirtildi. Atina, Erivan'a yanbmahasr • ATİNA (AA) - Yunanistan Savunma Bakaru Y anis Varvıçıoüs. Yunan orduşunun olanaklan dahilınde Ermenistan'a yardım etmeye haar olduğunu acıkladı. Varviçiotis, haftalık "Ependitıs" gazetesine verdıği demeçte. Yunanistan ile Ermenistan araanda Türkiye'nin Bulgarisian ve Amavutluk ile imzaladığı askeri anlaşmalara benzer bir anlaşma imzalanması olasılıgına yönelik bir soruyu cevaplandınrken. "Şu ana kadar biranlaşma için mutabakata vanldığını sanmıyorum. Suudi usulü idam • RİYAD(AA)-Suudi Arabistan'da, 5 Suudi Arabistanh ve bir Filipinli cinayetten, bir Nijeryalı da uyuşturucu kaçakçılığından kafalan kesilerek idam edildi. Suudi Arabistan İçişlen Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada. cinayetten suçlu Suudi Arabıstanlılar'dan 3'ünün Riyad'da, 2sinin Mekke'de idam edildıgi kaydedildı. Neel E.Betterio adındaki Filipınlinin. Suudi Arabistan'da yaşayan iki Filipinli kızı bıçaklayarak öldürmekten, Cidde'de idam edıldiğı kaydedıldi. TKP Genel Başkanı Mustafa Akıncı"Ankara, KKTC ve Türk siyasi partileri ile toplantı düzenlemeli" dedi: Kıl>rıs içinyeni politikabelirlenmeli ERDAL GÜVEN • Klbris krttik aşamada Akılcı politikalar gerekiyor. Hamasi nutuklarla bir yere vanlamaz. Çözümsüzİük politikası sür- dürülürse şimdiki halimizi de arar duruma geleceğiz. • Mart gİPİşmelerine gidilmeti Denktaş ve akıl hocaları cö- züm yanlılannı vatan hainliğı ile adayı satmakla suçluyor- lar. Bu korkutmacalar bizi felakete götürür. Mart görüşme- lerine mutlaka gidilmelidir. TKP Genel Başkanı Mustafa Akıncı ile Lefkoşa'da Parti Genel Merkezi'nde görüş- tük. Kendisine yönelttiğimiz sorular ve ya- nıtlar şöyle: -Güvenlik Kooseyf nin 789 Sayılı karannı nasıl karşıladuıız? -Karar, Kıbns"ıa çözüm için ilerleme sağ- lanamamasını Tüı- k tarafınca ızlenen tutu- ma bağlamış ve ilk kez Türk tarafını açıkça suçlu ilan etmiştir. Elbette olumsuz bir geliş- medir. Ancak bir günde ortaya çıkmamıştır. Karar. I989'dan beri Denktaş ile L'lusal Bir- lik Partisi'nin Türkiye'deki çözümsüzlük yanlılannın da desteğiyle izleyegeldiği polıti- LEFKOŞA - Kuze> Kıbrıs Türk Cumhu- riyeti'nde (KKTC) Meclis dışında muhalefet eden Toplumcu Kurtuluş Partisi (TKP) Ge- nel Başkanı Mustafa Akıncı "Kıbns'ta çö- züm için Ankara. KKTC ve Türk sıyasi par- tilerini mart öncesınde bir araya getirerek yeni politika belirlemelidir" dedi. Akıncı 'çö- zümsüzlük çözümdür' politikasıyla Kıbns Türkleri'nin yıllarca gasp edilmiş haklannın geri alınamayacağını söyleyerek mart görüş- melerine mutlaka gidilmesi gerektığıni be- lirtti. kalann bir sonucudur. Denktaş. Gali'nin •düşünceler dızisi'ni reddediyor da Vasiliu kabul mu edıyor? Hayır, ama Vasiliu "Bizim bazı değışiklık önerilerimiz var. ancak dü- şünceler dızisı'ni baz olarak kabul edıyoruz" demiş. Denktaş ıse 9 önemli konuda görüş- meyi toptan reddetmiştir. Dolayısıyla 789 Sayılı karar bizım ıçın bir sürpriz değildir. -Bu aşamada neler yapılabiür? -'Çözümsüzİük çözümdür' politikasını sü- ratle terk etmeli ve tüm dünyaya Gali'nin 'düşünceler dizisi'ni baz olarak kabul ettiği- mizi acıklamalıyız. Sonra da bu düşünceleri toplumsal uzlaşma çerçevesinde geliştirmeye çahşmahyız. Zalen kimse bizden bu düşün- celeri kabul etmemizı istemiyor. baz olarak almamızı ıstıyor. Türkıye ile çözüm doğrul- tusunda bir paralellik kurulması gerekir. Hatta Ankara, KKTC ve Türk siyasi parti- lerini marta kadar bir araya getirip yeni poli- tika belirlemelidir. Kıbns çok kritik bir aşamadadır. Akıla politikalar gerekiyor. Hamasi nutuklarla hiçbir yere gidilemez. Kıbns Türkleri'nin yı- llarca gasp edilmiş haklan ancak bir anlaş- ma ile yeniden geri ahnabilir. Ama çözüm- süzlük politikası sürdürülürse şimdiki hali- mizi de arar duruma geleceğiz. -Gü>en arttırıcı önlemlere ne diyorsunuz? -Bazılan derhal uygulamaya konabilir. Örneğin, dekonfrantasyon, yani sınırlardaki karşıhklı mevzilerin askerden anndınlması. Toplumlar arası projeler gehştirilebılir. Bazılan ise belli çalışmalar yapıldıktan son- ra uygulanabilir. .Örneğın Maraş'ın BM'ye verilmesi. Bundan önce Maraş'ın ölü bölge- si, Türk-Rum ortak projelerine açılarak. hatta üçüncü taraflara da açılarak bir işbirli- ği bölgesine dönüştürülmeli, Rumlar turist- lenn sınırlardan geçmelenne izin vermelıdır. Aynca Lefkoşa havalaanı yine BM deneti- minde kullanıma açılabilir. -Peki ya Türk askeri saytsuun azattılması? -İlke olarak kabul ediyoruz. İki tarafm da güvenliğini bozmayacaksa karşıhklı indi- nmden yanayız. Rum tarafı da silahlanmayı durdurmahdır. Genel olarak cesur adımlar atılması gerektiğine ınanıyoruz. Çözüm yan- lılannı vatan hainliği ile adayı satmakla suç- luyorlar. Bu korkutmacalar bizi felakete gö- türür. Mart görüşmelerine mutlaka gidil- melidir. •Mart öncesinde birreferandumsöz kona- su... -Neyı referanduma sunacaklar? Referan- dum anlaşma sağlandıktan sonra yapılacak- tır. Bellı kı referandumuÇözümsüzİük politi- kasına bir araç olarak kullanmak istiyorlar. Yaru "Halkımız da bizim gjbi düşünüyor" demeye çalışıyorlar. '"Halka, 'Yeniden göç- men olmak istiyor musunuz. içimızc bınlerce Rum gelmesini kabul ediyor musunuz, Türk orduşunun çıkmasını istiyor musunuz' diye soranz, halk da hayır der nasıl olsa" diye dü- şünüyorlar. Ancak örneğin asker konusunu ele alırsak, Gali'nin düşünceler dizisi her iki tarafta belli sayıda Türk ve Yunan askeri kalabileceğini öngörüyor. Halk niye karşı çıksın buna. Ama halka bunu, "Türk askeri- nin çekilmesini istiyorlar" diye anlatıp "Ne diyorsunuz" diye sorarsınız tabii ki 'hayır' yanıü alırsınız. Referandum bir oyundur. 12 ülke daha ABD ile birlikte Somali'ye asker göndermeye kararverdi. Almanya veJaponya ise sadece malidestek sağlayacak Somali operasyonu bu lıafta başlıyor • ABD Başkanı George Bush, Birleşmiş Millet- ler'in insani yardımlann güvenceye aîınması için askeri operasyon öneren vizesini değerlendirdi. Bush, Somali'de gerekti- ğinden bir gün fazla kal- mayacaklannı, müdahe- lenin, özellikle yardıma muhtaç çocuklar açısın- dan büyük önem taşıdı- ğını söyledi. • Bill Clinton, Somali'- ye asker gönderme ko- nusunda Bush'u des- teklediğini açıkladı. Operasyona başkent Mogadişu'ya Amerikan askerlerinin havadan in- dirilmesi ile başlanacak. FUAT KOZLUKLU VVASHINGTON - ABD'nin önderlığındekı Sonıalı operas- yonu bu hafta ıçinde başlıyor. VVashington'un 30 bin dola- yında asker gönderme karannı destekleyen ülkelerin devlet başkanlan. Başkan Bush'la te- lefonla görüştüler. Diplomatik temaslar sonucu 12 ülkenın da- ha ABD ile birlikte Somali'ye asker gönderme karan aldığı bildinlıyor. Almanya ve Japon- ya, askeri operasyona birlik gönderme yerine para desleği vereceğini açıkladı Operasyo- nu ABD'li General Joseph Hoar yönetecek. Birleşmiş Milletler'in insani yardımlann güvenceye alınma- sı için askeri operasyon öneren ABD'ye verdiği vizeyı değer- MogadişıTya giden gemiye binmeye hazırlanan ABD'Ii askerler aıleleriyle vedalaşıyor. lendıren Başkan George Bush. "Gerektiğinden bir gün fazla kalmayacağız. Somali'deki işi- miz önemli. Somali halkı özel- likle çocuklar bizim yardımımı- n bekliyor. Güvenli gıda yardı- mının dağıtımı için gidiyoruz" dedi 20 ocakta görevi de\ rala- cak olan yeni Başkan Bill Gin- ton. Somali'ye asker gönderme konusunda Bush'u destekledi- ğini açıkladı. BM'nin geçen perşembe ıtti- fakla aldığı asken operasyon karanndan sonra ABD 30 bın dolayında askerini seferber ederİcen Batıh ülkelerle bazı Af- rika ülkeleri de Körfez Savaşf- nda ol4uğu gibi ABD'nin ya- nında yer alarak asker göndere- ceklennı bıldırdıler. Somali'ye asker gönderecek ülkeler ara- sında Belçika. İtalya. İngiltere. ABD'nin yönetiminde ger- çekleştireceğı belirulen ve Umudu İade Operasyonu (ope- ration restor hope) adı venlen asken harekatta. İngilizlennes- ki sömürgesi Kenya ile Fransız- lann eski sömürgesi Cibuti'nin ikmal ve lojistık destek için kul- lanılacaklan bildinlıyor. Fransa. Kanada. Mısır, Ceza- Askeri operasyon. ılk olarak yir, Ku\eyt, Nijerya. Morok- Mogadişu sahillenndeki Tri- ko, Zimbabve, Kenya bulunu- poli. Juneau ve Rushmor gemi- yor. lerinden havalanacak özel eği- timli askerlenn Mogadişu ha- vaalanına indirilmesiyle baş- layacak. Bu özel saldın birliği, havaalanı çevresini tümüyle de- netim altına alacak ve uçakla- nn ınışi sağlanacak. Ardından da Somali kıyılanndaki savaş gemıleri desıeğinde güvenli gı- da yardun operasyonu için ha- rekete geçilecek. Irak'ın "Bush giderayak ima- jını değiştirmeye çalışıyor" di- yerek tepki gösterdiği askeri operasyonda ilk olarak çatışan kabilelerin yardım konvoylan- na saldımnası nedeniyle dağıtı- mı gerçekleştirilemeyipaylardır depolarda bekletilen on binler- ce ton gıdanın başkent Moga- ciışu çevresine ve Baidoa. öd- dur, Beletven. Bardera, Kisma- yo ve Gail kentlerine ulaşunl- ması hedefleniyor. Savunma Bakanı Dıck Che- ney \e Genelkurmay Başkanı General Colin Powell, Somali'- de durumun çok kötü olduğu- na ve silahh gnıplann çarpış- malanna dikkat çekerek askeri operasyonu "tehlikeli" diye ni- telendirdiler ve "gıda yardımı- nın güvenli dağılımını sağla- mak Tçin gidildığini, buna engel olmaya kalkışacak kabile mili- tanlanna zorunlu olarak ateş açılacağını" belirttiler. Askeri çevreler, ABD askeri- nin karşısında genellikle 14-18 yaşlan arasında ellerinde ağır makineli silahlar bukınan ço- cuklann olacağını haürlaüyor- lar. Uzmanlar "Tetiği her an çe- kebilen, kontrolsüz gruplarla karşılaşılacak. ABD birlikleri BM'den tehlıkeh durumlarda ateş açabilme yetkisi aldı. Amaç gıda yardımına engel her türlü durumu ortadan kaldır- mak. Kolay olmayacak bir operasyon başhyor" dediler. KRONOLOJI Somali 30 yıldırkanıyor MOGADİŞU (AA) - Somali 1960"tan bu yana ölümün pençesinden kurtulamıyor: 1 Haziran 1960-19. yüzyılın spnlanna kadar İngiltere ve İtalya tarafından yönetilen Somali'de halk birleşerek bağımsızlığını kazandı. 21 BtlB 1981-General Muhammed Siad Barre, asken darbeyle yönetime geldi. INuirMi 977 -Somali Devrimci Sosyalist Partisi (SRSP). ülkenin tek siyasi partisi olarak, Doğu Avrupa'nın komünist partilen modelinde kuruldu. 87 Ocak 1991 -Şisd Barre bir tankla ülkeden kaçtı. 17 Kasa 1991-Kabile . liderleri Farrah Aidid ve Ali Mahdi Muhammed arasında çıkan iktidar kavgasında binlerce sivil öldü. S Mart 1992-BM'nin girişimiyle ateşkes imzalandı. ancak uyulmadı. 24 tttm -BMGK. Somali'de yeni bir askeri ve insani görev üsüenerek Mogadişu'ya, ateşkese uyulduğunu kontrol etmek üzere 50 gözlemcı gönderdı. 29riSM-SiadBarre. Nıjerya'ya kaçtı. 28taZİPM-46kişilikBM askeri gözlemci grubu, ateşkesi güvenceye almak için Somali'ye geldi. 27hadnn-BMGK,acil yardım uçuşlan yapılması çağnsında bulundu. 18 ağKtM - ABD'Ü yetkıliler, Somali'de en az 350 bin çocuğun öldüğünü bildirdiler. 19l|îstM-ABDveFransa acil y ardım uçuşlanna başladı. 28aptstts-G K,yardımlan gözetmek amacıyla 3000 kışilık bir kuvvetin daha Somali'ye gönderilmesini kararlaştırdı. 19iyHhFarrahAidid, Mogadişu'ya gelerek 3 bin kişilık BM kuvveünin yerleştınlmesini engelledi. 26 tkin - BM görevlileri, Somali'de kabileler arasındakı yeni çatışmalann yardım çalışmalann cngellediğıni kaydettiler. 24 kasn- Mogadişu limanına gırmeye çalışan BM yardım gemisine karşı, milisler tarafının top ateşi açıldı. 2SbSW-ABD,yardımlann açlık çekenlere ulaştınlabilmesi için Somau ye asker gönderebileceğini bilcü'rdî. " " 28 kasn- Kabile liderleri Muhammed ve Aidid, ABD ginşimini olumlu" karşıladıklannı açıkladılar. 80 kas« - BM Genel Sekreteri, GK'nin askeri müdahale karan almasını istedi. 8arttt-GK'nin bütün üyeleri, Somali'ye askeri müdahale karannı onaylarken 1800 kişilik ABD Deniz Gücü Somali'ye hareket etti. A BD savunma yetkilıleri, Somali'ye 25 bin kişilik bir kuvvet gönderebileceklerini bildirdiler. Mitterrand da büyük bir kuvvet gönderebüeceklerini kaydetti. ANAP'TA DEĞİŞİM KAVGASI ANAP'TAN KOPANLARIN AKSİYON PROGRAMI BU DA BİR BAŞKA KÜRDİSTAN İRANKÜRDİSTANOEMOKRATPARTİSİKAMPI'NAİLK KEZNOKTAGİRDİ • MTIUL, İÇE ÖRGÜTLBONDE BAYULOUK YAPT1 • KOMPLO THJRİflö, GİZU EÖÇLBt PMUUİIYASI VE KORKU TOPLUMU • MU> HASTALJUUNA YENİ UMUT: ÜMON • RU8 AYISI UYUMUYOR: ÜMÜRGEGtİI SİRÜYM • HBRB'TA ZOR DÖNBMEÇ • İŞSİZLJĞM ânl MYUTUB • Ü S 1 B İ SONM, AŞK SBOTEN KDimUU • ttf AVUKATUÖ TÜRHYE'DE • 21 ÇEŞİT MANTAR LEZZETİ • TİRIİ ÖÖfflKİfM AT ETİ JUUMYOR • STÛDVODN BULU?WM1N KADH MİÜTMUtn • TART1ŞBJN FİM: MALCOLM X • FUTBOIUN DİŞİ KRMMPOMAN NOKTA'NIN GELENEKSEL ANKETİ :DORUKTAKİLER '92 • Haftahk kent rehberı sınema, tıyatro, televızyon, vıdeo, radyo -nüzık, sergi, gezı ve etkınlıkler ıkıncı dergınızde nenerede HABERCILIKTE SON NOKTA RUSYA Kongrede Yeltsin'în zaferi • Kongre, Yeltsin'in yetkilerini kısıtlamak için anayasada değişik- lik yapılmasını reddetti. MOSKOVA (Ajanslar) - Rusya Halk Teşkilatı Kong- resi Cumuhurbaşkanı Boris Yeltsin'in hükümet üzerinde- ki yetkilerini kısıtlamayı amaçlayan anayasa değişikfi- ği önensini reddetti. Muhafa- zakarlar tarafından sunulan anayasa değışikJiği önerisi ka- bul edildi. Yeltsin'in hükümet kurma yetkisi elinden alına- cak, böylece ekonomik re- form programını uygulama- yacaktı. Bu bakımdan kongrede dünkü oylamanın sonucu. Boris Yeltsin için önemli bir başan olarak gözüküyor. Oylamada 1040 üyeli kong- rede 609 üye anayasada deği- şiklik lehinde oy kullandı. Bu sayı, anayasa değişikliğinin kabulü için gereken, toplam kongre üyelennin üçte ikisıni oluşturan 694'ten az olduğu için öneri reddedilmış oldu. Muhafazakarlann tasansı, hükümetin oluştunılmasmda tüm kontrolü parlamentoya devnni öngörüyordu. Kongredeki oylamayı atla- tıp rahat bir nefes alan Boris Yeltsin'in, reformcu Başba- kan Vekiü İgor Gaydar 'ı gö- revde tutma olanağına kavuş- tuğu bildiriliyor. Muhafazakarlann bu bü- yük hedefı, İgor Gaydar dı. Anayasa değışıkligini öngö- ren tasan kabul edilse idi, igor Gaydar görevden alına- caktı. BRÜKSEL Saray bosna'da v akınlarının mezarını ziy aret edenlere ateş açılması üzerine Boşnaklar mezar taş- larının ardına gizlenip korunmava çalışıyor. Sırplar bomba yağdırıyorDış Haberler Servisi - Bosna- Hersek'in başkenti Saraybosna Sırplar tarafından yoğun bi- çimde bombalanıyor. Sırp bombardımanı yüzünden yar- dım uçuşlannın tamamen du- rabılceğı bildiriliyor. Bu arada Sırbistan'da bu ay yapılacak olan devlet başkanlığı secimle- rine kaülacağını açıklayan Yu- goslavya Başbakaru Milan Panıç'in adaybgının reddedil- mesinin gerginliği tırmandırdı Ajanslânn !>aray bosna ha- vaalanında görev yapan Fran- sız birlıklerinin açıklamalanna dayanarak bildırdiğine göre dünkü çatışmalarda havaalanı- na 10 kadar top mermisi düştü. Saldınlar sırasında havaalanın- da bulunanlann sığınaklara in- mcsi nedeniyle olayda ölen ya da yaralanan olmadı. Çatışmalann özellikle baş- kentin güney batı kesimınde yoğunlaştığı \e Boşnaklann de- netimmdekı Otes köyünün Sırplann eline geçtıği bildirildi. Saraybosna radyosu. başkente 10 km. uzaklıktaki Otes'te ya şayan sivillerden 600'ünün Sırp saldınlannın artması üzerine köyü terk ettiklerini duyurdu. Reuter'in haberine göre Sa- raybosna'daki BM yetkilileri. yalnızca bu hafta içinde iki yar- dım uçağına ateş açıldığını ve pazartesi gününe kadar uçuşla- n başlatmayı düşünmediklerini açıkladı. Öte yandan Yugoslavya Fe- derasyonu Başbakanı Milan Paniç'm 20 aralıkta yapılacak olan devlet başkanlığı secimle- rine adaylığının kabul edilme- mesinin ardından, Sırbistan'- daki siyasi gerginliğin ürmandı- ğı bildiriliyor. Paniç'e seçimlerde destek ve- receklerini açıklayan diğer mu- halefet parti liderlerinin seçim- leri boykot karan almak üzere göriişmeler yürüttükleri kayde- diliyor. Paniç'in. adaylığının reddedilmesi üzerine önceki gün Anayasa Mahkemesi'ne başvurduğu bildirildi. İSVİÇRE YAŞAM GELECEĞİN GÜVENCESİ... AT'de yeni bölünme BRÜKSEL (AFP) - ATnin 11 aralıkta yapılacak Edin- burgh zirvesine 5 gün kala, Avrupa Topluluğu üyeleri arasında yeni bir anlaşmazlık çıkü. Brüksel'de önceki gün yapı- lan AT Dışişleri Bakanlan toplanüsında ingiltere, Ma- astricht anlaşmasının baa maddeleri konusunda Dani- raarkaya 'özel statü' tanı- nmasını önerdı. Ancak İngU- tere'nin bu önerisi Almanya, İtalya. Hollanda, Belçika, Lüksemburg ve Yunanistan tarafından reddedildi. Bilındiği gibi Danimarka'- da haziran ayında yapılan re- ferandumda Maastricht an- laş^ması reddedilmişti. ingiltere Başbakanı John Major, Brüksel'de önceki gün toplanan AT Dışişleri ba- kanlanna sunduğu öneride, Danimarka'nın Maastricht anlaşmasına muhalefetini yatıştırmak için anlaşmarun bazı maddeleri konusunda bu ülkeye özel statü tanınmasım istedi. Ancak Major'un öneri- si geri çevrildi. Belçika Başbakanı VVilfried Martens, Brüksel'deki top- lantının sonunda yaptıgı açı- klamada. "İngiltere'nin öneri- sini kabul edemeyecegimize karar verdik" dedi. Siyasi gözlemciler, Edin- burgh zirvesine bir kaç gün kala Brüksel'de çjkan anlaş- mazlığın ATnin bırliğme yeni bir darbe oluşturduğunu be- lirtiyorlar. Gözlemcilere göre İngiltere'nin önerisinin redc- dılmesi, bu ülkenin de AT bir- liğınden uzaklaşmasına yol açabilccek.