Catalog

12 15 MAYIS 2020 CUMA EDİTÖR: HAKAN AKARSU TASARIM: SERPİL ÜNAY HABER/YORUM “Çekildik... Değerli dostlar, ilkin noktaların karşılığını yazarak başlığı tamamlayıp tırnağı (”) kapatsam diyorum; şöyle oluyor: “Çekildik izzeti ikbal ile babı hükümetten!” Bu vurgulamayı yapan şairimizin kim olduğunu iyi bilenlerden biridir devletimizin başındaki R.T. Erdoğan; şiirleri yüzünden az mı çekti? Bu dizeyi bugün söylemek istesek, tıpkısını yinelemek sanırım pek uygun düşmez, belki şöyle söylenebilir: “Çekildik, daha beter etmeden, babı hükümetten!” Kuşkusuz söylemesine söylenir de, anında kıyamet kopar, “Darbe” değerlendirmeleri ortalığı sarar, çalkalar... Ve değerli dostlar, şu sıralarda “çarşı pazar”dan bir türlü dolmayan “alışveriş torbaları”ndan da pek söz edilmiyor. Bir bakıma gereği de yok; bilmemki anırsanır mı, bu sorun “Diyanet İşleri Başkanı”nca çözülmüştü; şöyle: “Ucuza sebze ve meyveyi almak için akşam pazara çıkın!” önerisiyle... Demek ki bir bakıma “Fetva” satana değil, yalnızca satın alana... Bu da, üstelik kutsal sayılabilecek bu çözüm de yetmedi; çoluğunu çocuğunu doyuramayan babalar, türlü yollarla (yakarak) canlarına kıydılar devlet dairelerinin önlerinde... Unuttuk mu? Sonunda kimilerinin “Reis” dedikleri, Cumhurbaşkanı olan “Kayınpeder”, Başkent Ankara’da değil de, İstanbul’da Boğaz kıyısındaki en güzel köşklerden biri olan Saray’ı pek aratmayan “Huber Köşkü”nde yaşıyorsa da, ekonomiden sorumlu “Damat Bakan”ı yalnız bırakmadı; duruma “el koydu” “Büyük müjde”yi verdi: “AVM’ler açılıyor” dedi!.. Ve açıldı, “Alışveriş Merkezleri” olan “AVM”ler... Umarız çözüm olur, “üç kişiden biri işsiz olan” durumumuza... Ve değerli dostlar, bilindiği gibi, Meclis’teki siyasi partilerden “CHP” ile “İYİ Parti” ortaklığı, “Millet İttifakı”nı, “Devlet”in başındaki “AKP” de “MHP” ile “Cumhur İttifakı”nı oluşturdu. Böylece “Devlet”i yöneten partinin (AKP) ortağı olarak, bu bağlamda ister istemez“MHP” ve başkanı D. Bahçeli’nin de “sorumluluk” yüklendiği açıkça ortadadır. Dolaysiyle Bahçeli’nin, muhalafetin başını çeken “CHP” ye, “bayatlamış” nitemi ile başlayıp, “kokuşmuşluk”la noktalanan söylemini, “Halk TV”de izlerken, insan ister istemez şaşıyor. (10.5.2020) Ayrıca değerli dostlar, bilindiği gibi, devletin kullandığı bir “Devlet Dili” dediğimiz bir “dil” vardır. Ve bu dili kullanan görevliye de, “Devlet Adamı” deniyor ki, bu kavramların “900 yıl” önce, henüz Arapça ve Farsça tarafından işgal edilmemiş “Türkçe” ile yazılan “Kutadgu Bilig” (Kutsal Bilgiler) adlı kitapta yer aldığı bilinir. Öte yandan “Eleştirmek bir bakıma soluk almaktır siyasette!” denilir; ne var ki bu “dil” ile değil, üstelik bugün siyasette yer alanların büyük çoğunluğu oldukça olgun yaşta, dünkü Kasımpaşalı futbolcu genç bile “65” yaş sınırını aştı; “65 yaş üstü olanlar...” diyerek uyulacak kuralları açıklarken, kendine de sesleniyordu... Dolaysiyle devlet yönetiminde görev alanların, ayrıca dolaylı olarak da bu göreve yakın durumda olanların, dillerinin ucuna gelen her sözü öyle uluorta söylemeleri “devlet adabı”na uygun düşmediği bilinir. Örneğin kızdığın genç yurttaşına “Ulan İsrail dölü!” diye bağıramazsın! Uzaklarda kalmış ne ki günümüzde ortaya dökülenlerin bir bakıma geçmişini oluşturan bu örnekle yetinip “CHP”ye saldırılırken, “Dünyayı sevgi kurtaracak!” çağrısını yapan, “sekiz, dokuz” yaşlarındaki “Deniz Yaman Çalışkan”ın davetine kulak verelim: “İnsanlar sevgi, barış, hoşgörü içinde yaşayıp, doğaya saygı duyarsa her şey daha güzel olacak. Birlikte dünyayı renklendirelim!” 15 MAYIS 2020 SAYI: 34554 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ek Yayınlar) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: posta@cumhuriyet.com.tr Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: reklam@cumhuriyet.com.tr Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 03:53 05:39 13:05 17:01 20:22 22:01 Ankara 03:43 05:26 12:50 16:44 20:04 21:40 İzmir 04:14 05:53 13:13 17:04 20:23 21:55 ‘Uluslararası Ekonomi Fonu’nun (IMF) eski başekonomisti, Harvard Üniversitesi Profesörü Kenneth Rogoff, “Project Syndicate” sitesindeki yazısında, “korona(taç)virüs” salgınını, “uzaylı istilası” filmlerindeki felaketlere benzetirken, “son 150 yılın en sert durgunluğu” olarak betimledi… Böylece Rogoff, ekonomi teorileri dalında “durgunluk” kavramını 187388 bunalımına kadar uzattı. HHH İngiliz Financial Times gazetesinin küresel ekonomi sorumlusu Martin Volf da sözünü sakınmayarak “Dünya ekonomisi çöküyor” diyor! HHH Ekonomik durgunluğun ilk işareti, petrol fiyatından geldi… Petrol fiyatının bir günde, yüzde 30 düşmesi, Türkiye ile birlikte tüm dünya piyasalarını sarstı… HHH “Korona(taç)virüs salgını” dünya ekonomisinin, çok kırılgan olduğu bir dönemde patlak verdi. Devletlerin salgına karşı almaya başladığı önlemler, dünya ekonomisinin sorunlarını, kolaylıkla “küresel bunalım” olarak tanımlanabilecek bir düzeyde ağırlaştırdı. HHH 2008’in son aylarında ortaya çıkan, 2009’da birçok ülkeyi olumsuz etkileyen ekonomik sorunları da anımsamakta yarar var! Bugünkü durumun, 20072008 ile benzetmenin yeterli olmadığı düşünülüyor, hatta 192930 “Büyük Buhran”ı ile kıyaslanıyor. HHH ABD’deki taşınmaz mal piyasası ması bekleniyor. Avrupa Birliği için sonuçları çok daha kaygı verici olabi lir. Çünkü virüsün yayıl dığı İtalya’nın ekonomik bunalımla boğuşuyor olması, bölgeyi güç du Ekonomik bunalımın ruma sokuyor. Hafta başında İtalya eşiğinde… için açıklanan ve büyüme öncü göstergesi olan satın alma yöneticisi en nın birden değer yitirmesi ve bunun sonucunda, iflasların artmasının bu bunalımı tetiklediği sanılmaktadır. Sonuç 2009 bunalımının şimdilik aynı etkisine sahiptir… deksi, önceki aya göre düşüş yönünde, 48.7 olarak açıklandı. Ekonomik açıdan da sorun İtalya için büyük… Avrupa’da ekonomisi daha zayıf olan ülkelere de virüsün yayılması durumu, ekonomik büyüklüklerine göre bu ülkelerde de büyük kayıp ların yaşanmasına yol açtı. HHH “Korona(taç)virüs”, dünya borsa larında büyük sarsıntılar yarattı. ABD borsası 18 Şubat’taki tarihsel doru ğundan 23 Mart’a yüzde 33 geriledi ve oran yüzde 15’lerde seyrediyor. Maske nerede? Virüsün çıktığı Çin’de, 2020’nin ilk çeyreğinde belirgin bir ekonomik daralma yaşanırken, ABD açısından da yüzde 0.5 oranında düşmesi kadar bir durum kaçınılmazdı… “Korona(taç)virüs”, dünyanın “üretim işliği” olarak bilinen Çin’de fabrikaların kapanmasına, üretimin durmasına neden oldu. ABD’den sonraki en büyük ikinci ekonomi olan Çin’deki gelişmeler küresel piyasalara da olumsuz yansıdı… HHH Bölgesel olarak en olumsuz etkilerin, Avrupa ve Orta Asya’da ol Ele verir talkını... İngiliz borsası, aynı dönemde yüzde 34 geriledi, gerileme oranı halen yüzde 24 dolayında sürüyor… Almanya Daks ve Japonya Nikkei borsalarında sırasıyla, yüzde 38, yüzde 24 ve yüzde 29, yüzde 17.5, virüsün 19 etkisini ilk yaşayan Çin’de borsanın iki kez sarsıldı ğı görülüyor. HHH Ekonomide sert ve derin bir daralma, işsizlikte yüzde 10’un üzerinde artış, borsalarda yüzde 40’a yaklaşan gerilemeler, “ekonomik bunalım” olgusunu çağrıştırıyor. Bu oluşumun bir aydan daha kısa sürede ortaya çıkması, ister istemez tarihsel bunalımları anımsatıyor! HHH “Korona(taç)virüs” salgınının yaratmaya başladığı “gıda bunalımı” da gündemde. “Gıda bunalımının” üç boyutu var. Birincisi, tarım, ikincisi tarıma dayalı sanayi ve üçüncüsü hayvancılık alanında… Tarım ve özellikle taze sebze, meyve üretimi ve ülkeler arası göçmen ve mevsimlik işgücü hareketine dayanıyor. Üretilenlerin sınır ötesi taşınması gerekiyor. “Korona(taç) virüs” bu hareketleri durdurdu, ticari zincirleri kopardı. Yalnızca süpermarketlerin raflarını boşaltmakla kalmıyor, fiyatları da artırıyor. Özellikle, düşük gelirli halkın gıda edinmesini olumsuz yönde etkilemeye başladı… Ele verir talkını! AKP Reisi Umumisi, Reisi Cumhur, Veziri Azam Recep Tayyip Erdoğan, her fırsatta “Vatandaşları, korona(taç)virüse” karşı önlem olarak “maske” takmaları için ısrarla uyarıyor. Ama kendisi ve Damat Paşası, Sancaktepe, Yeşilköy ve Hadımköy’de yapımı süren salgın hastanelerini incelerken “maske” takmamışlardı. Öteki görevlilerin hepsi maskeliydiler… AKP’li Bergama Belediye Başkanı bu kez arkeolog Türkmen’i yol bakım işlerinde görevlendirdi Bilim insanı şantiyeye sürüldü Kütüphaneciyi temizlik malzemesi deposuna, gazeteciyi otoparka süren AKP’li Bergama Belediye Başkanı şimdi de UNESCO Kültür Mirası Ofisi’nde bilim uzmanı arkeolog Bülent Türkmen’i Fen İşleri Müdürlüğü Bayındırlık “yol bakım işlerine” görevlendirildi. Bergama’nın Dünya Kültür Mirası Listesi’ne girme sürecinden, “Allionai Kazıları”na kadar Bergama’nın tarihi, kültürel ve turistlik açıdan gelişimine katkılar koyan bilim insanı arkeolog Bülent Türkmen, Fen İşleri Müdürlüğü Bayındırlık Şantiyesi’ne görevlendirildi. Türkiye’nin birçok yerinde söyleşi ve konferanslara davet edilerek UNESCO konusunda deneyimle Bergama’nın defalarca “Tarihe Saygı Ödülü” almasını sağlayan Türkmen, Kültür Mirası Listesi’ne girmeye çalışan kentlerle de çalışmalar sürdürüyordu. rinden yararlanılan, Bergama’da ki okullarda öğrencilere seminerler veren ve Bergama’nın defalarca “Tarihe Saygı Ödülü” almasını sağlayan Türkmen, Kültür Mirası Listesi’ne girmeye çalışan kentlerle de çalışmalar sürdürüyordu. 8 yıldır beledeyide çalışan, birçok akademik yayının kazandırılmasında ve UNESCO Dünya Mira sı Ofisi’nin oluşturulmasında da büyük emekleri olan arkeolog Bülent Türkmen’in şantiyede “yol bakım işlerine” görevlendirilmesine Bergama’daki demokrasi güçlerinin yanı sıra çevre ilçelerden ve İzmir’den de büyük tepki gösterildi. Bergama’nın AKP’li belediye başkanı Hakan Koştu, 2019 yerel seçimlerinin ardından göreve gelir gelmez ilk olarak çalışanlarına sendika değiştirme baskısı yaptığı, kütüphane çalışanını temizlik deposuna, gazeteci ve sosyoloğu otoparka sürdüğü gibi iddialarla basında yer almış, son olarak da belediye çalışanı Bergamalı 3 kadın işçiyi kış ortasında işten atarak tepki toplamıştı. l İZMİR/Cumhuriyet Van’da yardım aracına saldırı: 2 ölü Van’ın Özalp ilçesinde Ve ması için operasyon başlatılfa Sosyal Destek ekibinin dı. İletişim Başkanı Fahrettin aracına, yardım götürdükle Altun, “PKK’li teröristler yine ri Eğribelen Mahallesi’nden iyiliği, kardeşliği hedef aldı” dönüşte arkadan gelen bir dedi. CHP Genel Başkanı Kearaçtan uzun namlulu silah mal Kılıçdaroğlu, Twitter’dan larla saldırı düzenlendi. Sal yaptığı paylaşımda, “Terörü dırıda 1 belediye çalışanı ile bir kez daha lanetliyorum” yolda araca aldıkları yurt ifadesini kullandı. HDP Eş taş hayatını kaybetti, bele Genel Başkanları Pervin Buldiye çalışanı 1 kişi de yara dan ve Mithat Sancar imzalandı. Yaralı olay yerine çağ sı ile yapılan açıklamada da rılan ambulansla Özalp Dev “Bu saldırı asla kabul edilelet Hastanesi’ne kaldırılır mez. En sert biçimde kınıyoken, saldırganların yakalan ruz” denildi. l DHA PKK YÖNETICISI ETKISIZ HALE GETIRILDI Terör örgütü PKK/ KCK’nin sözde “Mahmur alan üst düzey yöneticisi, YJAStar Mahmur Cephe Sorumlusu”, “Berivan Sarya” kod adlı Galya Bekir adlı terörist, MİT’in operasyonuyla etkisiz hale getirildi. MİT, Bekir’in yerinin tespit edilmesi üzerine Irak’ın kuzeyindeki Karakoçak dağı Miştenur tepesine 15 Nisan’da operasyon düzenledi. Et kisiz hale getirilen teröristin PKK’ye 2002’de Suriye’den katıldığı bildirildi. Örgütün silahlı kadın yapılanmasının sorumlularından olan teröristin etkisiz hale getirilmesiyle bölgedeki kadın kadrolar arasındaki emir komuta zincirinin zayıflaması ve örgütün tecrübeli kadro bulmakta sorun yaşamasının beklendiği kaydedildi. l ANKARA/Cumhuriyet KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK behicak@yahoo.com.tr ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI kamilmasaraci@gmail.com BULMACA SEDAT YAŞAYAN 1 23 4 5 6789 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1/ Deniz kı 1 S U R N A M E E yısında bulu 2 E M A D E F İ N nan kamışlık ve sazlık yer. 2/ Hatay yöresine özgü, buğday ve etle yapılan 3 4 5 6 7 R İ SK REZE HAT İ LA AZ AK I N KABE D KEŞ RE DO T ABA G bir yemek... 8 İ D R İ S İ L E R Bir sanat 9 A N K E T S İ yapıtında iş lenen ana konu. 3/ Ruh... İlacın alınmasını sağlamak için içine katılan nötr madde. 4/ Yolsuz ya da emeksiz elde edilen şey... Tan tal elementinin simgesi. 5/ Bir nota... Ya bancı... Hava ve gaz akımları oluşturmakta kullanılan aygıt. 6/ Bir tarafa yönelme, dön me. 7/ Şekerkamışından elde edilen sert bir içki... İskambilin atası sayılan, günümüzde ise fal bakmakta kullanılan 78’lik deste. 8/ Bir renk... Gezinti yeri. 9/ Kökü hekimlikte kullanılan ve “hazanbel” de denilen otsu bitki... Parlak kırmızı renkte bir süs taşı. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Uyku ile koma arasında derin baygınlık hali. 2/ “Melâli anlamayan nesle değiliz” (Ahmet Haşim)... İspanyolların sevinç ünle mi. 3/ Resim yapımında kullanılan bir tür boya... Parola. 4/ Güzel sanat... Deneylere ve tanıtlamalara dayanan bilimlerin genel adı... Bir nota. 5/ Tek başına oynanan bir iskambil oyunu. 6/ Yaprakları güzel kokulu bir süs bitkisi... İçine sulu şeyler koymaya yarayan kap. 7/ Eğimli arazi yüzeyi... Balık ağlarının alt ve üst yanlarına geçirilen, keçi kılından yapılmış ip. 8/ Gemilerin bordalarında bulunan ve sandalları asmaya yarayan dikmelere verilen ad. 9/ Kimi Türk topluluklarında nevruza verilen ad... İnce ve uzun metal şerit.