Catalog

Çarşamba 26 Ekim 2016 EDİTÖR: ŞEHRİBAN KIRAÇ TASARIM: SERPİL ÜNAY Bir devrin sonu Özelleştirme sonrası yatırımlarla atağa geçen Türk Telekom, artık gündemi yüksek borçlarıyla meşgul ediyor. Oger’in yüzde 55 hissesi Türk yatırımcının da radarında Türk Telekom’un büyük ortağı Oger Telekom, Doğuş Holding’in telekom sektöründe çok büyük bir atak yapmak is borçlarıyla uzun sü tediği uzun yıllardır bili re gündemi meşgul ede niyor. Kulislerde son ko ceğe benziyor. Oger’in özelleştirmeyle devraldı PELİN ÜNKER ğı hisseleri teminat gös nuşulana göre ise Oger Telekom’un büyük ortağı Saudi Oger’in öde tererek borç aldığı iddia edilir me güçlüğü yaşamasının orta ken, ödenmeyen yüksek kredi ya çıkmasının ardından Ferit miktarı hem Türkiye’deki ban Şahenk’in radarına girdi. kaları tehdit ediyor hem de şirketin geleceği hakkında so Borç üstüne borç ru işaretleri yaratıyor. Hisseler Türk Telekom’da Oger yerli yabancı yatırımcının ilgi Telekom’un yüzde 55 hisse sini çekerken, bankalar borçlar si bulunuyor. Yüzde 15’i halka için Hazine’nin devreye girme açık olan grubun yüzde 30’u sini istiyor. Peki, Türk Telekom ise Hazine Müsteşarlığı’na ait. bu noktaya nasıl geldi? Kısa bir süre önce CEO ve Yö Petrol fiyatlarındaki düşük netim Kurulu Başkanlığı göre seyir Suudi Arabistan ekonomi vine Türk Telekom’un özelleş sini vururken, Suudi hüküme tirilmesinin ardından CEO olan ti inşaat şirketlerine yaptığı ba Paul Doany yeniden geldi. zı ödemeleri ve teşvikleri dur Lübnanlı Hariri ailesinin şir durdu. Ana faaliyet alanı inşaat keti Oger, Kasım 2005’te Türk olan Saudi Oger de zora düştü. Telekom’un yüzde 55’ini 6.55 Şahenk ilgileniyor milyar dolara satın aldı. İhalede taksitli ödeme imkânı olması Şirketin ağustos ayında ifla na rağmen Oger, Mart 2007’de sa sürüklendiği ortaya çıktı. Sa ödediği peşinat ve ilk taksit udi Oger, Türk Telekom’un yüz ten sonra geri kalan miktarı de 55 hissesini elinde bulundu bir kerede ödeyeceğini duyur ran Oger Telekom’un yüzde 50 du. Oger Telekom, Türk Tele ortağı. O tarihten bu yana da kom için Hazine’ye 2005 yılın Oger Telekom’un satışı konuşu da 1.31 milyar dolar ve 2006’da luyor. Hatta Oger Telekom’un faiz dahil 1.431 milyar dolar tu Saudi Telekom’a satışı için hü tarında iki ödeme yapmıştı. kümetle görüşmelerin sürdü Faiz dahil geriye kalan 4.31 ğü belirtiliyor. Geçen haftalar milyar dolar 2007’de peşin ola da ise Oger’in aldığı borçların rak ödendi. Bunun için de 4.5 eylül taksidini ödeyemediğinin milyar dolar borç alındı. Bu bor öğrenilmesiyle bu tartışmalar cun sadece 900 milyon dolarını daha da alevlendi. ödeyen şirket, kalan 3.6 milyar Şirketin talipleri de bir bir or doları ödeyebilmek için 2013’te taya çıkmaya başladı. Oger Te bir kez daha borçlandı. Bu kez lekom Türkiye’den yatırımcı alınan borç 4.75 milyar dolar ların da radarında görünüyor. eşdeğerinde oldu. Bu borcun 290 milyon dolarlık eylül taksidinin ödenmediği ise geçen haftalarda ortaya çıktı. Bankalar için risk Citigroup, JPMorgan Chase, Deutsche Bank’ın yanı sıra Türkiye’nin en büyük bankalarının tümünü içeren 29 bankaya olan borcun ödenememesi bankacılık sektörü için de risk oluşturuyor. Alınan borcun Kamuoyunu Aydınlatma Platformu’na bildirilmesi ise Hazine’nin Oger’in borcuna karşılık teminat verip vermediğiyle ilgili soru işaretleri yaratıyor. Bankalar Hazine’nin devreye girmesini bekliyor. Oger Telekom’un kullandığı diğer kredilerle birlikte toplam 2030 milyar dolar borcu olduğu iddia edilirken, Türk Telekom da yüksek düzeyde borçlu. Türk Telekom’un üçüncü çeyrek finansal sonuçlarına göre 22 milyar TL’ye yakın borcu bulunuyor. Döviz kuru ŞİRKETİ etkiledi 2015 yılında Türk Telekom’un net kârı beklentilerin altında kalarak 2014’e göre yüzde 54 geriledi. Türk Telekom kârın yüzde 93’ünü temettü olarak dağıtarak açığı kapatmaya çalıştı. Türk Telekom’un ana şirketi Oger Telekom 4.75 milyar dolarlık kredi aldığından bu yana, Türk Lirası dolar karşısında yaklaşık yüzde 40 değer kaybetti. Kredi anlaşmasının yapıldığı Eylül 2013’te dolar kuru 2.04 civarındaydı. Şu anda 3 seviyesinin üzerinde. Bu durum, Oger’in kredi geri ödemesi için güvendiği temettülerin de değerinin erimesine neden oldu. Elektrik Mühendisleri Odası’nın (EMO) konuyla ilgili açıklamasında “Kamuya ait altyapıyı kullanan ve sözleşme süresi sonunda bu altyapıyı yeniden kamuya devretmesi gereken Türk Telekom`un mali yapısının bozulması, temel iletişim şebekesinin geleceği açısından risk yaratıyor. Hisselerin yüzde 15`inin halka açık olduğu da gözetilerek, hem küçük yatırımcıyı korumak hem de altyapı güvenliğini sağlamak ve kamu zararını önlemek için Oger Telekom`da bulunan Türk Telekom hisseleri bir an önce kamulaştırılmalı” denildi. ekonomi 9 Tüm kullanıcıları ilgilendiriyor Türk Telekom gözetliyor mu? Türk Telekom’un, Türkiye’deki tüm internet kullanıcılarının bütün trafiğini kontrol etme, kimliklerini tespit etme ve şifrelerini öğrenmeye yönelik bir yazılım sipariş ettiği iddia edildi. Forbes dergisinin haberine göre, projeden rahatsız bir grup İsveçli bilgisayar mühendisinin firmada isyan çıkarması ve iç yazışmaları sızdırması üzerine durum ortaya çıktı. Forbes dergisi muhabiri Thomas FoxBrewster’ın haberine göre Türk Telekom, 2012’de Ankara merkezli Sekom firması aracılığıyla Amerikan şirketi Procera Networks’e sipariş verdi. Telekom’un satın almak istediği teknoloji, ilk bakışta “masum” işlevlere sahip olan “Derin Veri Analizi” (DPI) gibi gözüküyordu. Ancak Procera’nın İsveç’teki Malmö bürosunda çalışan İsveçli mühendislerin “giderek baskıcı hale gelen bir rejim” diye niteledikleri Erdoğan yönetimine kötü amaçlarla kullanabileceği bir gözetleme teknolojisi vermeyi reddetmesiyle Malmö’de isyan çıktı. Çalışanların “isyanı” sonucunda, Procera, kullanıcı adışifre çıkartma işini Kanada merkezli Northforge şirketine havale etti. Ancak çalışanlar şirketin 2015’te Francisco Partners isimli gruba satılmasının ardından faaliyetini “istihbaratgözetleme” alanına kaydırdığını belirtiyorlar. Fransisco Partners bağlantılı NSO Group’un İsrail istihbaratıyla bağlantısı ortaya çıkmıştı. ABD’li firma yalanladı Forbes’e konuşan güvenlik uzmanları, Procera’nın sattığı yazılımı, ABD’nin Ulusal Güvenlik Kurumu’nun (NSA) Edward Snowden tarafından ifşa edilen “XKEYSCORE” isimli “silahıyla” kıyasladı. Bu teknolojinin de internet trafiğini sürekli denetleme ve kullanıcı adışifre kombinasyonlarını enkripte etme yeteneği vardı. Buna göre Procera’nın ürünü, internet bağlantılarını gözetleyebiliyor ve trafiği başka bir kaynağa yönlendirebiliyor. Forbes dergisine açıklama yapan Procera Networks ise “insan haklarının tüm dünyadaki destekçisi olduğunu”, telekom operatörlerine daha verimli çalışmaları için teknoloji sattığını savundu. l Dış Haberler Önce kadınlara kıydılar Soner Canko Her cüzdanda 2 kredi kartı var Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Dr. Soner Canko, Türkiye’de yaklaşık 22 milyon kişinin kredi kartı olduğunu belirterek, “Toplamda 54.4 milyon bireysel kredi kartı bulunduğu, bunların da 4.9 milyonunun sanal kart olduğu göz önüne alındığında Türkiye’de kredi kartı sahiplerinin, cüzdanlarında ortalama 2.25 kredi kartı taşıdığı ortaya çıkıyor” dedi. Türkiye’de 57.7 milyon kredi kartı ve 114.7 milyon da banka kartı olmak üzere 172.4 milyon adet kart kullanılıyor. Kredi kartı sayısı, eylül ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla değişmezken, banka kartı sayısında yüzde 1’in üzerinde artış kaydedildi. Banka kartları ve kredi kartlarıyla eylülde 49 milyar TL ödeme yapıldı. l Ekonomi Servisi Tarihi banka küçülüyor İtalya’nın önde gelen bankalarından Monte dei Paschi di Siena SpA, içinde bulunduğu zor durumdan çıkmak için bir dizi önlem aldığını açıkladı. Buna göre banka, 2 bin 600 çalışanını işten çıkaracak, 500 şube kapatacak ve bazı birimlerini satacak. Çıkan haberlere göre, Monte dei Paschi, personel maliyetini yüzde 9 azaltacak, dijital bankacılığa yatırımlarını ise artıracak. 1472’de Monte di Pietà adı altına bir rehin dükkânı olarak kurulan ve 1624’te bugünkü adını alan banka, dünyanın en eski bankası olma özelliğini taşıyor. Şirketin açıkladığı önlemler sonrası hisseleri önce yüzde 20’nin üzerinde yükseldi, sonra yüzde 20’nin üzerinde düştü. l Ekonomi Servisi Temmuz 2016’da sigortalı ücretli çalışan sayısı Haziran 2016’ya göre 208 bin azaldı. İşsiz kalan emekçilerin 144 binini kadınlar oluşturdu 4 bin çiftçi güvencesiz kaldı TEPAV verilerine göre, Temmuz 2016’da Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletme (KOBİ) sayısı Haziran 2016’ya göre 40 bin düştü. Mevsimsellikten arındırılmış verilere göre ise Temmuz 2016’da KOBİ işyeri sayısı Haziran 2016’ya göre 15 bin azaldı. Temmuz 2016’da KOBİ sigortalı çalışan sayısı Haziran 2016’ya göre 272 bin düşüş gösterdi. Türkiye genelinde Temmuz 2016’da sigortalı çiftçi sayısı Hazi ran 2016’ya göre 4 bin düştü. Mevsimsellikten arındırılmış serilere göre ise Temmuz 2016’da çiftçi sayısı Haziran 2016’ya göre 8 bin azaldı. Temmuz 2016’da kamu çalışanı sayısı Türkiye genelinde Haziran 2016’ya göre 12 bin azaldı. Mevsimsellikten arındırılmış verilere bakıldığında ise Temmuz 2016’da kamu çalışanı sayısında Haziran 2016’ya göre 3 bin düşüş yaşandı. ŞEHRİBAN KIRAÇ Sigortalı ücretli çalışan sayısı HaziranTemmuz 2016 arasında mevsimsellikten arındırılmış verilere göre 10 bin kişi artarken sigortalı kadın çalışan sayısı 13 bin azaldı. Kadın çalışan sayısındaki bu azalış, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) İstihdam İzleme Bülteni’nin ilk sayısından bugüne kadar takip ettiği hazirantemmuz dönemleri arası değişimlerde görülen en büyük düşüşü yansıtıyor. Aynı dönemde sigortalı ücretli çalışanların ortalama kazançlarında mevsimsellikten arındırılmış verilere göre 3.16 TL’lik bir azalış görülüyor. Kadın çalışanlarda kazanç aynı dönemde 1 TL’lik bir azalış gösterdi. Kadınları vurdu Temmuz 2016’da sigortalı ücretli çalışan sayısı Haziran 2016’ya göre 208 bin azaldı. Hazirantemmuz dönemi arasında sigortalı ücretli istihdamdaki azalma eğilimi 2014, 2015 ve 2016’nın yıllarının tümünde görülüyor. TEPAV’ın verileri şöyle: 4 Temmuz 2016’da sigortalı ücretli kadın çalışan sayısı Haziran 2016’ya göre 144 bin azaldı. Hazirantemmuz arasında artış görülen tek dönem, 2010 dönemi oldu. Temmuz 2016’da imalat sanayide sigortalı ücretli kadın çalışan sayısı Haziran 2016’ya göre 4 bin azaldı. 295 banka şubesi kapısına kilit vurdu Bankacılık sektöründe Eylül 2016 itibarıyla son bir yıllık dönemde şube sayısı 295 adet ve personel sayısı 3.872 kişi azaldı. Personel sayısında azalma 2016 yılının üçüncü çeyreğinde 1.696 kişi oldu. Türkiye Bankalar Birliği’nin açıklamasına göre, Eylül 2016 itibarıyla mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının toplam şube sayısı 10 bin 985 oldu. Bu, 2015 yıl sonu na göre 208 adet, geçen yılın aynı dönemine göre 295 adet azaldı. Raporda, “Eylül 2016 itibarıyla mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarında toplam çalışan sayısı 197.733 kişi olmuştur. Bu rakam bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1.9, 2015 sonu rakamlarına göre ise yüzde 1.7 azaldı” denildi. l Ekonomi Servisi Soma’da skandal savunma ‘Bu tazminatla zengin olurlar’ Soma’daki maden katliamında yaşamını yitiren 301 işçiden 14’ünün ailelerinin açtığı manevi tazminat davasına itiraz eden maden şirketi avukatları skandal savunmalarına devam etti. Facianın ceza duruşmasında sorumluluğun Gülen Cemaati’nde olduğunu iddia eden Soma Kömür İşletmeleri avukatları bu kez de “Kazanın nedeni belli değil, sabotaj olabilir” diyerek madenci yakınlarının tazminatlarının yüksek olduğunu savundu. Yargıtay 21. Hukuk Dairesi’nde dün görülen temyiz duruşmasında şirket avukatları, kaybettikleri yakınları için 25 bin ile 125 bin TL tazminat alan işçi ailelerine “hayallerinin bile üstünde bir rakam istediler” diye savunma yaparak kararın bozulmasını istedi. İşçi aileleri avukatları ise “Bir hayat bu kadar ucuz mu? Bu insanların hayatını bedavaya getirmeye çalışıyorlar” diyerek tepki gösterdi. Tazminat kararının bundan sonraki tüm iş kazalarına emsal olacağını belirten firma avukatı, “Davayı açanlar harç falan da yatırmadıkları için hayallerinin bile üstünde bir rakam istediler ve mahkeme bu rakamlara hükmetti” diyerek kararın bozulmasını istedi. Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) avukatı da “Manevi tazminat, zenginleşme aracı olarak kullanılmamalı” diye konuştu. Yargıtay 21. Hukuk Dairesi kararını önümüzdeki günlerde verecek. l ANKARA/Cumhuriyet SIĞINMACI İŞÇİLER İÇİN RAPOR Çocuk istismarı umursanmıyor Türkiye’deki Suriyeli sığınmacı çocukların Avrupalı tekstil şirketlerinin üretiminde çalıştırıldıklarına ilişkin haberlerin ardından, Britanya merkezli İş ve İnsan Hakları Kaynak Merkezi (BHRRC) büyük tekstil markalarını Suriyeli çocuk istismarını ‘görmezden gelmekle’ suçladı. Raporda Türkiye’nin fabrikalarda kötü şartlarda çalıştırılan Suriyeli sığınmacıları koruma konusunda sınıfta kaldığı belirtildi. 38 şirketi inceleyen raporda, çocuk yaşta işçilerin çalıştırılması, az maaş, tehlikeli çalışma koşulları Suriyeli sığınmacıların Türkiye’de konfeksiyon endüstrisinde karşılaştıkları riskler arasında gösterildi. BHRRC’ye göre pek çok firma sığınmacılar konusunda bir şey yapmamak için ‘varlıklarından haberdar olmadıkları’ bahanesini kullanıyor. l Dış Haberler C MY B