Catalog

EKONOMİ DOLAR AVRO FAİZ BORSA 3.0800 3.3420 80.190 80.190 0.4 kuruş 0.4 kuruş 499 puan 499 puan 8 EDİTÖR: PELİN ÜNKER TASARIM: SERPİL ÜNAY Yük yurttaşın sırtında ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 844.53 4.63 lira 125.95 70 kuruş Çarşamba 26 Ekim 2016 Kurumlar vergisinin 46 milyar, ÖTV’nin 136 milyar lira olarak belirlendiği bütçede hükümetin satmaya devam edeceği görülüyor. 2017 yılı özelleştirme hedefi 13 milyar lira Gelecek yıl da yine bütçeyi yurttaş sırtlayacak. 46.2 Özelleştirmeye devam: Hükümet özelleştirmeye gelecek milyar liralık kurumlar yıl da devam edecek. vergisi hedefine karşılık, 20022015 yılları 136.4 milyar lira özel tüketim vergisi alınacak. MUSTAFA ÇAKIR arasında 58.8 milyar dolar özelleştirme Meclis’te önce plan ve geliri sağlandı. Bu bütçe komisyonunda, ara yıl ise 21 Ekim’e ka lık sonuna kadar da genel ku dar elde edilen özelleştirme rulda ele alınacak olan bütçe geliri 3.3 milyar dolar oldu. maratonu başladı. Maliye Ba Yıl sonunda özelleştirme kanı Naci Ağbal, 2017 bütçe gelirlerinin 5 milyar dolara sini dün TBMM Plan ve Bütçe çıkması bekleniyor. 2017 Komisyonu’na sundu. Bütçe su yılı için hedeflenen özelleş num kitapçığında yer alan ayrın tirme geliri ise 13 milyar lira. tılar özetle şöyle: Patronlara destek: 2017 yılın Açıkta hesap şaştı: 2016 yılın da işletmeler tarafından SGK’yi da bütçe açığının 29.7 milyar lira ödenmesi gereken 22 milyar TL olması öngörülüyordu. Ancak açı tutarındaki işveren primi devlet ğın yıl sonunda 34.6 milyar lira bütçesinden karşılanacak. olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Sosyal yardımlara devam: Buna göre bütçede başlangıçta ön 2002 yılında sosyal yardım ve görülenden 4.9 milyar lira daha hizmetler için harcanan 1.6 fazla açık çıkacak. milyar lira, 2017 yılında yakla Ağırlık özelde şık 45 milyar liraya çıkarılacak. 77 milyar lira ceza: Vergi İle Vergi hedefi 511 milyar lira: 2017 yılında 511.1 milyar lira tişim Merkezi aracılığıyla bu yıl yaklaşık 500 bin kişiye vergi vergi geliri hedefleniyor. Vergide mevzuatı konusunda danışmanen büyük pay ise yurttaşın sırtın lık hizmeti verildi. Vergi kayıp da olan özel tüketim vergisinde. ve kaçağına yönelik 24 bine ya Bütçeye göre gelecek yıl 108.9 kın ihbar geldi. 20122016 döne milyar lira gelir vergisi, 46.2 mil minde toplam 274 bin mükellefi yar lira kurumlar vergisi hedefle kapsayan vergi incelemesi yapıl niyor. Buna karşın 2017 yılında dı. Bu incelemelerde 37 milyar lialınacak özel tüketim vergisi tu ra vergi kaybı belirlendi. 77 mil tarı ise 136.4 milyar lira. yar lira ceza kesildi. l ANKARA Asgari ücrete ‘vergi’ ayarı AKP, asgari ücretle çalışanların ekim ayından itibaren vergi dilimine girmeleri nedeniyle yaşayacakları kaybın önlenmesi için yasa önerisi verdi. Asgari ücretlilerin ekim, kasım ve aralık aylarında 1300 TL olan ücretin vergi dilimine girmeleri nedeniyle maaşları düşecekti. Yasa önerisiyle, maaşların 1300 TL’nin altına düşen bölümü asgari geçim indirimine eklenerek ödenecek. Önerinin gerekçesinde, “Örneğin bekâr ve çocuksuz hizmet erbabının asgari geçim indirimi dahil 2016 yı lı Ekim ayı net ücreti 1231 TL’dir. Bu hizmet erbabının söz konusu dönemde eline geçen ücretinin 1300 TL’nin altında kalan kısmı olan 69.91 TL’si asgari geçim indirimine ilave edilerek 1300 TL olarak hizmet erbabına ödenecektir. Dolayısıyla, bu hizmet erbabı ücretinden 69.91 TL daha az gelir vergisi ödeyecektir. Böylece, örneğimizdeki bekâr hizmet erbabının ekim, kasım ve aralık aylarında vergi tarifesinin ikinci dilimine girmesi nedeniyle uğrayacağı aylık 69.91 TL kaybı asgari geçim indirimi yoluyla telafi edilmektedir” denildi. l ANKARA/Cumhuriyet Yasamaya ‘Noter’ benzetmesi Komisyonda HDP milletvekili Garo Paylan, geçen yıllarda bakanların milletvekillerinin sorularının tamamına yanıt vermediklerine dikkat çekti. Ayrıca bütçeye ilişkin değişiklik taleplerinin hiçbiri sinin kabul edilmediğine işaret eden Paylan, Komisyon Başkanı AKP’li Süreyya Sadi Bilgiç’e sorulara yanıt verilmemesi konusunda ne gibi bir önlem alınacağını sordu. Bilgiç, bakanlardan sorulara yanıt vermesinin talep edile ceğini belirterek, bakana sunum için söz verdi. Paylan bunun üzerine basın ve milletvekillerine dönerek, “Yasamaya saygı beklemeyin. Burası noter çünkü” dedi. l ANKARA Günün kaybedeni TL Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirimlerine ara vermesinin ardından piyasalarda artan güven unsurunun desteğiyle dolar/TL, tarihi zirveden yönünü aşağı çevirse de dolardaki küresel güçlü seyirle baskı altında kalmaya devam ediyor. Bankacılar TL’nin dün benzer para birimlerine göre bir miktar daha kötü performans gösterdiğini belirtirken bu gelişmeyi de yaklaşan ABD faiz artışlarına Türkiye’nin daha hassas bir ülke olmasına ve dün Türkiye için önemli bir turizm merkezi olan Antalya’daki patlamaya bağladılar. Dolar endeksi dün 99 seviyesini de aşarken ay genelinde şu ana kadar yükseliş de yüzde 4’e yaklaştı. Güne 3.08 civarında başlayan dolar/TL ise serbest piyasada 3.08 seviyesinden kapandı. Kur, kapanışta her ne kadar anlamlı bir değişim göstermemiş olsa da gün içinde 3.09 seviyesine kadar çıktı ve gelişen ülke para bi rimleri içinde en fazla değer yitiren para birimi oldu. ABD ekonomik verilerindeki iyileşme merkez bankası Fed'in faiz artırımına gitmesi için zemini kuvvetlendiriyor. Bankacılar bu hafta Merkez Bankası’nın enflasyon raporu öncesi jeo politik gelişmelerin, doların küresel seyrinin piyasalarda belirleyici olmaya devam edeceğini öngörüyor. Başkanlık sistemi tartışmalarının reformları geciktireceği endişeleriyle kur geçen hafta 3.1140 ile rekor kırmıştı. l Ekonomi Servisi Garanti’den 3.9 milyar TL kâr Türkiye Garanti Bankası’nın 2016’nın dokuz ayındaki net kârı, 3 milyar 940 milyon 66 bin TL oldu. Banka, 295 milyar 130 milyon 196 bin TL aktif büyüklüğü ile reel ekonomiye 239 milyar 259 milyon 462 bin TL nakdi ve gayri nakdi kredi sağladı. Bankanın özkaynak kârlılığı yüzde 16.1, aktif kârlılığı ise yüzde 1.8 seviyelerine yükseldi. Türkiye Garanti Bankası AŞ adına açıklama yapan Genel Müdür Fuat Erbil, 2016 yılının 3. çeyreğinde yaşanan olağanüstü durum ve zorlu koşullara rağmen, ülkenin daha ileri seviyelere ulaşması için çalışmaya devam edeceklerini belirterek, “Sağlam ve dengeli bilanço yapımız sayesinde gerek sermaye ve likidite, gerekse risk yönetimi ve aktif kalitesinde öncü göstergelerimizle, bu zorlu dönemin üstesinden başarıyla geldik. Genel olarak tüm alanlarda sektörün üzerinde büyüyerek, toplam 239 milyar TL’yi aşan nakdi ve gayri nakdi kredilerimizle ekonomiye desteğimizi artırarak sürdürdük” dedi. l Ekonomi Servisi ‘Lider Kadın’ ödülü Belgin Aksoy’a Her haziran ayının ikinci cumartesi, 90 ülkede kutlanan ‘Global Wellness Day’in kurucusu Belgin Aksoy, ‘Wellness Sektörünün Lider Kadını’ ödülüne layık görüldü. 3.7 trilyon dolarlık büyüklüğe ulaşan “Global Wellness Day, insanlara hayatlarında 365 gün iyi olmalarını sağlayacak değişiklikler yapmaları için ilham verme amacını taşıyor. Aksoy, “Dünya Ekonomik Forumu’nun bir araştırmasına göre; dünyada sağlık sorunlarından doğan maliyetler 20 yılda 47 trilyon dolara ulaşacak. İyi yaşam ve fiziksel ve ruhsal sağlığın korunması için farkındalığa tüm dünyanın ihtiyacı var” dedi. Türkiye ve Rusya arasında, projeye ilişkin hükümetler arası anlaşmanın imzalandığını hatırlatan Lavrov, “Anlaşma kapsamında inşa edilecek bir hattın da Yunanistan üzerinden Avrupa’ya ulaştırılması planlanıyor” dedi. Türk Akımı için kesin tarih 2019 Gazprom Başkanı Miller, “Türk Akım’ında öngörülen 2 boru hattı 2019 sonuna kadar biter” açıklamasını yaptı. Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise projeyi Avrupa’ya ulaştırmaya hazır olduklarını söyledi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Gazprom Başkanı Aleksey Miller ile Türk Akımı projesinin ele alındığı bir toplantı yaptı. Gazprom Başkanı Aleksey Miller görüşme sırasında, 2019’a kadar Türk Akımı boru hattının inşa edileceğini kesin bir şekilde söyleyebileceklerini açıkladı. Gazprom’un Karadeniz’de Türkiye ekonomi bölgesinde arama çalışmalarının yapılması için gerekli izni aldıklarını hatırlatan Miller, “Tüm bunlar iki boru hattının da 2019 yılına kadar inşa edileceğini kesin olarak söyleme mizi sağlıyor. 15 milyar 750 milyon metreküp doğalgaz kapasitesine sahip bir boru hattı Türk piyasası, ikincisi ise Avrupalı tüketiciler için kullanılacak. Bu proje Türkiye üzerinden Avrupalı ülkelere transit altyapının kurulmasını öngörüyor. Hazırlık çalışmaları dikkate alınınca Gazprom Rusya topraklarında gerekli tüm altyapıyı kurdu” dedi. l Ekonomi Servisi ‘Çanakkale 15 Avro’ya geçilecek’ Daha kazma vurulmadı ama Başbakan Binali Yıldırım, Çanakkale Köprüsü’nün geçiş fiyatını açıkladı. 2023 yılında bitirilmesi planlanan Çanakkale 1915 Köprüsü’nün geçiş ücreti 15 Avro + KDV olacak. Yıldırım, ihalesinin en kısa sürede yapılmasının planlandığını belirterek, ilk kazmanın da 18 Mart’ta vurulacağını açıkladı. 5 yıllık yapım süresinin öngörüldüğünü belirten Yıldırım, viyadüklerle toplandığında uzunluğunun 5 kilometreye ulaşacağını belirtti. Yıldırım, ilaveten 100 kilometrelik bir otoyolun olduğunu, Gelibolu’dan başlayıp Malkara’ya devam etti ğini ve oradan İstanbul’a uzana dığını anlattı. Köprünün takribi maliyeti nin finans maliyeti hariç 10 milyar TL’yi bulacağını belir ten Yıldırım, ihalede yapım süresi dahil en kısa süreyi ve ren teklif sahibinin ihaleyi kazanacağını kaydetti. Yıldı rım, ihaleye yönelik bilgi so rulduğunda “Japonya, Kore, Çin’in yanı sıra Türk müteahhitler ilgileniyor” dedi. “Çanakkale geçilmez, tarihte kaldı” diyen Yıldırım, Çanakkale’nin havadan, denizden ve karadan olmak üze l Ekonomi Servisi re her türlü geçileceğini söyledi. Bütçede saklananlar AKP’nin hazırladığı 15. bütçe olan 2017 bütçe tasarısı, Meclis Plan Bütçe Komisyonu’na sunuldu. Toplantı başlar başlamaz Komisyon Başkanı Süreyya Sadi Bilgiç hızlıca bir oylama yaptı. Kimin ne kadar konuşabileceği ve usule ilişkin toplam yedi maddeyi çabuk çabuk okuyup “Kabul edenler, etmeyenler, kabul edilmiştir” diye geçirmek isteyince, HDP’li Komisyon üyesi Garo Paylan tepki gösterdi. Paylan “devletin vicdanı” dediği bütçe yasası görüşülürken Komisyon’a “noter muamelesi” yapıldığını söyledi. HHH Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın 110 sayfadan oluşan sunum kitapçığında, 51 grafik vardı. AKP’nin iktidara geldiği tarih olan 2002’yi milat olarak kabul eden grafiklerin bir kısmı, bütçeden aktarılan bazı pay ve desteklerdeki gelişmeleri yansıtıyor. (Örneğin KOSGEB destekleri, esnaf kredi destekleri, mahalli idarelere ayrılan paylar, eğitim harcamaları vd.) Fakat 14 yıllık gelişmenin resmedildiği bu grafiklerde, TL baz alınarak sürekli yükselen bir eğriyle resmedilmesi gerçeği perdeliyor ve eksik yansıtıyor. 2002’den 2016’ya kadar 50 kat artmış gibi görünen bir destek tutarını enflasyondan arındırdığınızda ya da dolar bazında hesapladığınızda çıkacak sonucun hiç de o kadar etkileyici olmayacağını, bence Maliye bürokratları da biliyordur. Ama göz boyama izlenimi bırakan bu yöntem, bence metnin ve verilerin kalitesini azaltıyor. Faiz düştü, ya garanti? Bakan Ağbal sunumunda, faiz giderlerinin azaldığını vurguladı. AKP’nin miladı olan 2002’de, bütçe giderlerinin yüzde 43’e faize giderken bu oranın yüzde 8.9’a düştüğünü söyledi. Kitapçığa göre Her 100 TL’nin 86 TL’si faize giderken, şimdi 11 TL’si faize gidiyordu. Fakat 100 sayfalık sunumda garantili borçlar ile borç üstlenim sözleşmeleri yer almadı. Hatta, Şehir Hastaneleri’nden söz edilen bölümde bile, devletin altına girdiği yükümlülüklerle ilgili bir açıklama yoktu. Maliye Bakanı, Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) modeliyle yapılan şehir hastaneleri projeleri kapsamında, sabit yatırım tutarı yaklaşık 27 milyar TL olan, 34 adet tam donanımlı şehir hastanesinin hizmet vereceğini ve seneye 6 hastanenin açılacağını açıkladı. Fakat devletin üstlendiği kira gibi doğrudan yükümlülük bedelleri bu metinde yok. Bu yükümlülüklerin finansmanın bulunduğu ülkenin TÜFE’sine göre belirlendiğini anımsatalım. Yani sonuçta, gelecek nesiller üzerine bindirilen milyarlarca Avro’luk bir kira yükümlülüğü varken tek başına faiz harcamasının indiğinden söz etmek, gerçeği saklamak anlamına geliyor. HHH Yanı sıra iç ve dış çatışmaların güvenlik alanındaki harcamalara ne oranda yansıdığı, geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yıl da sunuş metninde rakamsal bazda kendisine bir yer bulamadı. Maliye Bakanı yatırım ödeneklerinin yüzde 30 artırıldığını; kamu yatırımlarındaki en yüksek payın 22.1 milyar TL ile ulaştırmaya, 13.7 milyar TL’nin eğitime, 10.3 milyar TL’nin tarıma ayrıldığını açıkladı. Saf yatırım ödeneği olarak görünmese de buradan bütçenin geneline ilişkin güvenlik/ savunma harcamalarına bakarak bitirelim: Örneğin Emniyet Genel Müdürlüğü’nün geçen yıl 21.1 milyar TL olan bütçesi 23.5 milyar TL’ye çıkarıldı. Aradaki 2.4 milyar TL’lik artış; Enerji Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, AB Bakanlığı’nın yanı sıra, Başbakanlık ve TBMM ödeneklerini de geride bırakıyor. Akademik alanda güvenlik/savunma harcamaları incelenirken esas alınan kurumlara da bakabiliriz. Emniyet, MİT, Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Kamu Düzeni ve Güvenliği Müsteşarlığı’na ayrılan ödenekleri topladığınızda 65 milyar TL’lik bir büyüklüğe ulaşıyoruz. Dolayısıyla güvenlik/savunma bütçesinin anılmadığı bir sunuş eksiktir. Aynı şekilde, kamu yatırımlarındaki en yüksek payın 22.1 milyar TL ile ulaştırmaya ayrıldığını söylerken bu sektördeki projeleri yapan firmalara, vergilerimizden aktarılacak milyarlarca liralık talep/kullanım garantisini anmamak da öyle. Reel kesim güveni düştü Merkez Bankası verilerine göre reel kesim güven endeksi (RKGE), ekimde 4.8 puan azalarak 101.7 oldu. Bu oran, son bir yılın en düşük seviyesi. RKGE için beklenti, 104.9 iken bir önceki veri 106.9 seviyesindeydi. Kapasite kullanım oranı da yüzde 76.4 seviyesinde gerçekleşti. Beklenti yüzde 76.9’du. Borç yapılandırma uzatıldı Borç yapılandırma 31 Ekim’de biten başvuru süresinde yeni tarih 25 Kasım olarak belirlendi. Maliye Bakanı Naci Ağbal, “Şimdiye kadar 40.5 milyar TL yapılandırma yaptık. 1.2 milyar TL tahsilat gerçekleşti ve başvurular sürüyor” ifadelerini kullandı. C MY B