Catalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr SAYFA CUMHURİYET 12 ŞUBAT 2010 CUMA 14 EKONOMİ CMYB C M Y B Avrupa, Avro korkusunu bastõrmak için borç kriziyle boğuşan Yunanistan’a yardõmda anlaştõ Kemerleri sõk destek verelim Avrupalõ liderler dayanõşmaya söz verirken Yunanistan’a açõk çek vermek yerine sõkõ bütçe kurallarõ uygulatacaklarõnõ açõkladõ. Ekonomi Servisi - Yuna- nistan’daki borç krizinin Av- ro’nun geleceğini tehdit eder hale gelmesi Avrupa Birli- ği’ni (AB) yardõm konusunda anlaşmaya zorladõ. Buna göre Yunanistan’a ilk aşamada tahvil alõmõ yoluyla verilecek mali destek sõkõ ku- rallarla denetlenecek. AB’nin önde gelen ülkelerinin liderle- rinin katõlõmõyla yapõlan top- lantõdan sonra konuşan Avrupa Konseyi Başkanõ Herman van Rompuy, anlaşmanõn sağlan- dõğõnõ ancak ayrõntõlarõn pa- zartesi günü maliye bakanlarõ arasõnda görüşmeden sonra net- liğe kavuşacağõnõ söyledi. Rompuy, Yunanistan’õn AB’den yardõm istemediğini belirterek Avro Bölgesi’nin istikrarõ için gerekirse tüm üyelerin kararlõ bir şekilde ve koordinasyon içinde önlem alacağõnõ söyledi. Rompuy, “AB Komisyonu önerilerinin uygulanıp uy- gulanmadığını, Avrupa Mer- kez Bankası’nın da katılı- mıyla yakından izleyecek ve gerekirse Uluslararası Para Fonu’nun uzmanlığına da başvurarak yeni tavsiyelerde bulunacak” dedi. Almanya Başbakanõ Angela Merkel de “Yunanistan yal- nız kalmayacak fakat ku- rallar var, bu kurallara uyul- malı” diye konuştu. Anlaşmaya dair detay veril- medi. Ancak Yunanistan’la il- gili görüşmeler hakkõnda bilgi sahibi bir Avrupa Birliği kay- nağõ, Yunanistan’õn kurtarõl- masõ konusunda incelenen se- çeneklerden birinin, Avro ül- keleri devlet bankalarõnõn Yu- nan tahvilleri almasõ olduğunu söyledi. Her ülke için farklõ alterna- tiflerin bir araya getirilmeye çalõşõldõğõnõ ifade eden kaynak, Alman koalisyon hükümeti- nin küçük ortağõ FDP’nin he- nüz onay vermemesi sebebiy- le ayrõntõlõ bir mutabakata va- rõlamadõğõnõ belirtti. Anlaşma kararı Avrupa Konseyi Başkanı Van Rompuy, Avrupa Komisyonu Başkanı Barroso, Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy, Almanya Başbakanı Merkel, Avrupa Merkez Bankası Başkanı Trichet ve Yunanistan Başbakanı Papandreu’nun katıldığı bir görüşmede alındı. Sarkozy, “AB Yunanistan’ı bir ay izlemeye almalı” dedi. Borsalarda bekleyiş sürüyor Ekonomi Servisi - Piyasalarda Yunanistan’õ kurtarma planõyla ilgili bekleyiş sürüyor. AB liderlerinden gelen anlaşmaya varõldõğõna da- ir açõklamalar olumlu havanõn sürmesini sağ- ladõ ancak iki gündür beklemede olan piyasalar yön belirlemek için anlaşmanõn ayrõntõlarõn gel- mesini bekliyor. Dün kapanõşta satõşlarla ge- rileyen İstanbul Menkul Kõymetler Borsasõ’nda (İMKB) dün bu kayõp geri alõndõ. İMKB, Yu- nanistan’õn durumunun belirsizliğiyle kazan- cõnõn bir kõsmõnõ geri verse de olumlu gelen banka bilançolarõnõn etkisiye günü yükseliş- le tamamadõ. İMKB dün ortalama yüzde 1.61 oranõnda artõşla günü 51 bin 381 puan- dan kapadõ. Avrupa Birliği’nde Yunanis- tan’a yardõm konusunda anlaşma sağlayaca- ğõ beklentisiyle güne sõnõrlõ düşüşle başlayan dolar, 1.5200 liraya yükselirken, Avro günü 2.0770 liradan tamamladõ. Avro önceki akşam saatlerinde 2.0840 liradan satõlmõştõ. Şubat ayõnda en son 20 Mayõs 2009’da görülen 1.3622 seviyesine kadar gerileyen Avro/do- lar paritesi de dün akşam saatlerinde ise 1.3608 liraya indi. Piyasalar, Avro Bölgesi’ne katõlmak için ekonomik göstergelerinde manipülasyon yap- tõğõ anlaşõlan Yunanistan’dan gelen bütçe açõğõnõ indirme vaatlerini yeterince ikna edi- ci bulmuyor. Gayrõresmi AB zirvesine Avrupa Merkez Bankasõ Başkanõ Jean-Claude Tricet’in de son dakikada çağrõlmasõ, piyasalarda Yu- nanistan’õn kurtarõlacağõ beklentisini güçlen- dirmişti. Toplantõ sonrasõ herhangi bir mali des- tek programõ açõklanmamasõ borsalardaki ha- vayõ da olumsuz etkiledi. Avrupa borsalarõn- da düşüşler yaşanõrken, Atina borsasõnda ka- yõplar yüzde 0.03 olarak gerçekleşti. Önceki gün Amerikan Merkez Bankasõ Bernanke’nin açõklamalarõ sonrasõ günü düşen ABD borsa- sõ dün de güne düşüşle başladõ. Ekonomi Servisi - Portekiz, İspanya ve Yunanistan’da büyümeye devam eden bütçe açõğõnõn 11 yõllõk geçmişi olan Avro bölgesine yayõlmasõ ve bölgenin sõnõrlarõnõ aşarak boyutlarõnõn daha da büyümesinden endişe ediliyor. Bu korkunun arkasõnda ise, Yunanistan ve Portekiz’in ardõndan, kõtanõn Avro kullanan diğer ülkelerinin de ülke borçlarõnõ ödemekte zorlanacağõ endişesi yatõyor. Avrupa’nõn büyük ekonomilerinden İspanya’nõn adõ bu ülkeler arasõnda yer alõyor. Yunanistan yaşanan fõrtõnanõn merkezinde görünse de Avrupa Bölgesi’ndeki 27 ülkeden 20’sinin yüksek bütçe açõğõ bulunuyor. Bu ülkelerin çoğunun küresel ekonomik krizin öncesinde de bütçe açõğõ sorunlarõ vardõ. Buna resesyona karşõ ekonomiyi teşvik ve bankalarõ kurtarma planlarõ da eklenince bütçe sorunlarõ daha da derinleşti. İrlanda’nõn 2009’da bütçe açõğõnõn GSMH’ye oranõ yüzde 12.5 olarak tahmin edilirken, bu oran İspanya’da 11.2, Portekiz’de 8, Fransa’da 8.3, İtalya’da 5.3 ve Almanya’da 3.4 oldu. TSKB bu yıl 1 milyar dolar kredi verecek Ekonomi Servisi - Türkiye Sõnai Kalkõnma Bankasõ (TSKB) Genel Müdürü Halil Eroğlu, 2010’da kre- dilerinin yüzde 15 büyüyeceğini düşündüklerini belirterek, “Bu yıl 1 milyar dolar seviyesinde yeni kre- di vermeyi planlıyoruz” dedi. Eroğlu, TSKB’nin 2009 sonuçla- rõ ve 2010 hedeflerini değerlendirdiği toplantõda, sermaye yeterliliğinde bankacõlõk sektöründen daha iyi ko- numda bulunduklarõnõ, sorunlu kre- dilerde de karşõlaştõrõlmayacak kadar düşük seviyede ol- duklarõnõ belirtti. Eroğlu, 2009’da öz kaynaklarda yüzde 40, kon- solide karda yüzde 124 artõş yaşandõğõnõ, net dönem kârõnõn da 174.9 milyon liraya ulaştõğõnõ belirtti. Toplam 2.6 milyar dolarlõk kredi kullandõrdõklarõnõ belirten Eroğlu, “Kurumsal kredilerin yüzde 57’si- ni orta ölçekli KOBİ’lere kullan- dırdık. 1.4 milyar dolarlık da enerji projesi finanse ettik. Yeni- lenebilir enerji kaynaklarının Tür- kiye’de yüzde 15’ini finanse etti- ğimizi söyleyebilirim” dedi. Önce Amerika, sonra Avrupa düzelecek Avro-dolar paritesinin yõl sonun- da 1.34’lere inebileceğini belirten Eroğlu, “Amerika önce düzele- cek, Avrupa daha sonra düzelecek. Tahminimiz o ki Avro bayağı za- yıflayacak” dedi. Eroğlu Türkiye ekonomisi hak- kõnda şu değerlendirmede bulun- du: “Bu sene ekonomide yüzde 5.5 büyüme öngörüyoruz. Cari açığın 22.5 milyar dolar, bütçe açığının 50 milyar lira seviyesinde devam edeceğini, dolar kurunun da 1.55 olacağını tahmin ediyoruz. İMKB de 65 bin seviyesinde olabilir. Bu- rada iki temel sektörde otomotiv ve enerjide hareketlenme ve olumlu yükseliş bekleniyor.” VOLKSWAGEN ARAÇ ÇAĞIRIYOR Ekonomi Servisi - Alman otomobil üreticisi Volkswagen, Brezilya’da 193 bin 620 aracõnõ tekerleklerinde problem olduğu gerekçesiyle geri çağõracağõnõ açõkladõ. Şirketin internet sitesinde yer alan açõklamada, problemin arka tekerleklerin yeterince yağlanmamasõndan kaynaklandõğõ belirtildi. Bu eksikliğin araçlarda gürültüye neden olduğu kaydedilen açõklamada, bu şekilde kullanõlmaya devam edilmesi durumunda tekerlekleri bloke edebileceği hatta kopabileceği yönünde kullanõcõlarõ uyardõ. Geri çağõrmalarõn 2009 Temmuzu’ndan önce şirketin Brezilya’daki fabrikasõnda üretilen Novo Gol ve Voyage model araçlarõ kapsadõğõ ifade edildi. İŞSİZLİK ÇÖZÜLMEDEN TOPARLANMA YOK Ekonomi Servisi - ABD Başkanõ Barack Obama, istihdamdaki sorunlar giderilene kadar ülkenin toparlanmasõnõn tamamlanmayacağõnõ söyledi. Obama, ABD Kongresi’ne sunduğu ekonomik raporda, “Kaybedilenlerin yerine yeni işler yaratılana kadar Amerikalılar işe dönene kadar- idarem dinlenmeyecek ve iyileşme bitmeyecek” dedi. Raporda, “İstihdam yaratmak ve uzun vadede orta sınıfın gelirlerini arttırmak için daha fazla ihracat yapmaya, dünyadan daha az borç almaya ve daha fazla tasarrufa ihtiyacımız var. Sadece işsizlik oranı normal seviyelere dönünce ve aileler bir kez daha işlerinde, evlerinde ve tasarruflarında güvencede olunca, bu korkunç durgunluk gerçekten sona erecek” denildi. Beyaz Saray, işsizliğin gelecek yõl yüzde 9.2’ye ve 2012’de de yüzde 8.2’ye düşmesini bekliyor. Halil Eroğlu A V R U P A ’ Y I B O R Ç P A N İ Ğ İ S A R D I Ekonomi Servisi - Garanti Ban- kasõ, 2009 için 3 milyar 99 milyon 601 bin lira konsolide net kâr açõkladõ. Garanti Bankasõ açõklamasõna göre, yasal mevzuat ve uluslar- arasõ uygulamalar doğrultusunda vergi karşõlõklarõ, kredi ve diğer kar- şõlõklar dahil toplam 2 milyar 555 milyon lira karşõlõk ayrõldõ. Aktif büyüklük, 2008 sonuna göre yüz- de 17 artarak 116 milyar lira sevi- yesine ulaştõ. 31 Aralõk 2009 iti- barõyla aktif kârlõlõk yüzde 2.9 ola- rak gerçekleşti. Özkaynaklar yüzde 40’lõk artõşla 13.7 milyar lira seviyesine ulaştõ. Garanti Bankasõ Genel Müdürü Ergun Özen, doğru zamanda ve doğru şekilde yapõlandõrdõklarõ likit, sağlam ve dengeli bilanço yapõsõ ve güçlü özkaynaklarõyla, bu zorlu yõlõ çok iyi geçirdiklerini söyledi. Bu dönemde Türkiye’nin en çok kredi kullandõran bankasõ olma özelliğini korumakla gurur duy- duklarõnõ, her zaman müşterilerinin yanõnda olduklarõnõ, gelişmiş risk yönetimi sistemi ve operasyonel ve- rimlilik anlayõşlarõnõn hem kredi kullandõrma performansõnõ hem de her koşula daima hazõr- lõklõ olabilmelerinin en önemli teminatõ ol- duğunu belirten Özen, “Bu anlayışla, Ga- ranti Bankası olarak zor günlerden, güçle- nerek, pazar payımızı arttırarak çıktık. 2009’da 67 ye- ni şube aça- rak yaklaşık 800 şubeye, Garanti ai- lesini büyü- terek 17 bi- ne yakın kişiye ulaş- tık” dedi. Türk Telekom 2.5 milyar TL yatırım yaptı Ekonomi Servisi - Ekonomideki zorlu döneme rağmen konsolide yatõrõmlarõnõ yüzde 40 arttõrarak 2.5 milyar TL’ye çõkaran Türk Te- lekom’un net kârõ 2009’da yüzde 5 artõşla 1.8 milyar TL’yi aştõ. Türk Telekom Yönetim Kurulu 1 milyar 589 milyon TL nakit temettü da- ğõtma teklifini genel kurul onayõna sunma kararõ aldõ. Türk Telekom Genel Müdürü Dr. Paul Doany 2009 yõlsonu sonuçlarõ ile ilgili şu değerlendirmeyi yaptõ: “2009’da Türk Telekom Gru- bu’nun öncelikli hedefi temel ile- tişim altyapısını güçlendirmek ve böylece Türkiye genelinde 8Mb standart hızda internet hiz- meti verebilmekti. Türkiye’de 8Mb hızında internet hizmetinin verilebilmesi gurur verici bir ba- şarıdır. İnternet hizmetinin yük- sek hızda verilmesi, 2010’da müş- terilerimize sunacağımız yakın- sama teknolojileri için temel oluş- turacaktır.” Ergun Özen. Garanti’den 3.1 milyar lira konsolide net kâr