Catalog

CMYB C M Y B 12 EK M 2010 SALI CUMHUR YET SAYFA KÜLTÜR 17kultur@cumhuriyet.com.tr MEHMET BASUTÇU ANTALYA Antalya da yaşanan Emir Kusturica olayı, genelde Türk toplumu, özelde de siyasi iktidar, bazı yönetmenlerimiz, kimi gazeteci ve köşe yazarı arkadaşlarımız için vahim denge bozukluklarına işaret ede rek noktalandı. Yargılamak, yargıçların bile kolaylıkla üs tesinden gelemediği çok ciddi bir iş, karma şık bir süreçtir. İnsanları bir solukta suçlayıp yargılamak, daha da öteye hemen cezalan dırmaya kalkmak ise, çok daha vahim bir il kelliktir. Protesto etmek, eleştirmek hakkı, po pülist yaklaşımların yargısız infazına dön üştüğü yerde insani değerler de ağır yara al maz mı? Suç varsa delillerle kanıtlanmalıdır. Nere de, ne zaman, hangi koşullarda, hangi soru ya ve hangi olaylara karşı söylendiği araştı rılmayan eski söyleşiler içinden ayıklanan cümlelerin doğruluğu hangi gazeteci tarafın dan araştırılıp metnin tümüyle birlikte sinemacı arkadaşlarımıza ve kamuoyuna iletildi ki? Durum böyle olunca, Temelde Bosnalı Müslümanlık yerine, Hıristiyan Sırp mil liyetçiliğini tercih ettiği için dünya sine masının büyük ustalarından birini birkaç ay önce bağrına basarak ağırlayanların, şimdi istenmeyen adam ilan etmeleri, tu tarsızlğın da ötesinde aptalca taraf tutmak, sapla samanı karıştırmaktır diyenlere; durun biraz, konu o kadar basit değil, diye meyiz. Bana karşı yapılanlar ilkelliktir; Kültür Bakanı nın tavrı düşmanlıktır; bu raya gelmemi protesto ederek festivale katılmayan Türk yönetmen, Ermeni soy kırımının tanınması için tavır almış mıdır? diyen Emir Kusturica ya da, sen de yine abartıyorsun arkadaş, diyemeyiz. K YILDIR ÜLKES NE DÖNEM YOR İnsanlık suçlarına, yaratıcı özgürlüğünü kısıtlayan baskıcı uygulamalara ve her renk ten sansürcü zihniyete karşı çıkmak, demok rasiyi ve hümanist değerleri savunan herkes için kuşkusuz bir ödevdir. Protesto edilecek yüzlerce konu ve olay arasında seçim yapmak da gerçekten zordur ama, daha etkin olabile ceğimiz, sesimizi daha kolaylıkla ulaştıraca ğımız güncel olaylara öncelik vermek, herhalde daha akılcı, daha etkin bir tavır olacaktır. Antalya da Kusturica nın terk etmek zo runda kaldığı uluslararası yarışma jürisi baş kanı, İranlı yönetmen Bahman Ghobadi nin iki yıldan beri ülkesine dönemediğini bilen var mı? Erbil de yaşamak zorunda kalması; yeni filmini İran yerine Türkiye de çekmeye ha zırlanması doğal mıdır? Peki, Ghobadi nin An talya da bir sabah kahvaltısındaki sohbetimiz sırasında Beş yıldan beri ülkesinde film çek mesi yasaklanan bir yönetmene en ağır ce za verilmiş demektir diye özetlediği il kelliğin kurbanı olan Cafer Panahi nin önce hapsedilmesini; şimdi de pasaportu elinden alınarak çağrıldığı Cannes ve Vene dik festivallerine gitmesinin engellenmesini, protesto etmeyi neden unuttuk? Kusturica olayıyla ilgili son demeçlerinde yumuşatıcı bir söylem sergileyen Kültür Ba kanımız, ayıbını tümüyle örtebilmek için, İran hükümetine, Panahi nin ve İranlı tüm sa natçıların özgürce çalışıp seyahat edebilme leri için çağrıda bulunabilir. Kusturica ya karşı sığ denizde fırtına çıka rarak başka hedefler güdenlerin çabalarına iyi niyetle alet olan yönetmen arkadaşlarımızın da, bundan böyle İran da düzenlenen festi vallere filmlerini göndermeyeceklerini hemen ilan etmeleri kuşkusuz daha yapıcı bir tavır ola caktır. Altın Portakal Film Festivali nin jüri başkanı İranlı yönetmen Bahman Ghobadi iki yıldır ülkesine dönemiyor İran anedenprotestoyok? Antalya Film Festivali Uluslararası Yarışması nın jüri başkanı Ghobadi iki yıldır ülkesine dönememesini, Cafer Panahi nin önce hapse atılıp sonra pasaportunun elinden alınmasını protesto etmeyi neden unuttuk? Kültür Bakanımız, tüm İranlı sanatçıların özgürce çalışıp seyahat edebilmeleri için İran hükümetine çağrıda bulunabilir. İranlı yönetmen Bahman Ghobadi, ülkesine geri dönemediği için yeni filmini Türkiye de çekmeye hazırlanıyor. Kültür Servisi 2010 Nobel Edebiyat Ödülü ne değer görülen Mario Vargas Llosa nın yeni romanı Sue a del Celta Kelt Rüyası ya da İrlanda Rüyası , kasım ayı başlarında, Alfaguara yayınevi tarafından İspanyolca konuşulan tüm ül kelerde yayımlanacak. Kitabın Türkçe ba sımı da önümüzdeki dönemde Can Ya yınları nca yapılacak. Perulu yazarın 1997 de kaleme aldığı Genç Bir Ro mancıya Mektuplar adlı kitap da, önü müzdeki aylarda yine Can Yayınları nca Halil Beytaş ın İspanyolca aslından yap tığı çeviriyle yayımlanacak. İrlanda Rüyası , 18951911 yılları arasında Portekiz Doğu Afrikası, Angola, Kongo Bağımsız Devleti ve Brezilya da Büyük Britanya konsolosu olarak görev yapmış olan İrlandalı kamu görevlisi Ro ger Casement ın 18641916 ilginç ve tra jik yaşamöyküsünü konu alıyor. KONGO VE AMAZON DA VAHŞET Casement, Belçika Kralı II. Leopold hü kümetinin Kongo yu sömürgeleştirdiği dönemde beyaz tüccarların yerli işçileri acı masızca sömürdüğünü ortaya çıkararak uluslararası üne kavuşmuştu. 1904 te ya yımlanan Kongo Raporu, Kongo daki Bel çika yönetiminin 1908 de yeniden düzen lenmesini sağlamıştı. Casement, Brezilya da konsolosluk yap tığı dönemde de, Peru nun Amazon böl gesindeki Putumayo Irmağı yöresinde Yerli kauçuk işçilerine uygulanan vahşeti gözler önüne sermiş, 1912 de yayımlanan Putumayo Raporu ndan dolayı sir unvanı almıştı. 1912 de emekliye ayrılarak İrlanda ya yerleşen Casement, Kuzey İrlandalı Pro testan bir aileden gel mesine karşın, çoğun luğu Katolik olan İr landalı milliyetçilere yardımcı olmuştu. I. Dünya Savaşı pat lak verince, Almanla rın İngiltere ye darbe indirmek için İrlanda bağımsızlık hareketine yardım edebileceğini düşünen Casement, 1914 te Berlin e gitti ğinde, Alman hükü metinin İrlanda ya bir sefer düzenlemeyi gö ze almak istemediğini görmüştü. Daha sonra bir Al man denizaltısı tarafından İrlanda kıyılarına bırakılan Casement, tutuklanarak Lon dra ya götürülmüş, vatana ihanetten suçlu bulunarak ölüm cezasına çarptırılmıştı. Temyize yapılan başvuru geri çevrilmiş; ba zı etkili İngilizlerin, geçmişte İngilte re ye yaptığı hiz metlere karşılık ce zasının hafifletilme sini sağlama giri şimlerine karşın, Ca sement ın cezası 1916 da infaz edil mişti. Yaşamı değişik açılardan kaleme alınmış biyografi lerde ele alınan Casement, Karanlığın Yüreği adlı ünlü yapıtında Kongo da ya şadıklarını derinliğine bir yak laşımla anlatan İngiliz yazar Joseph Conrad ın yakın dos tuydu. LLOSA YI BÜYÜLED 1903 te Kongo da başla yıp 1916 da Londra daki bir hapishanede sona eren yeni romanının, Casement ın se rüven dolu yaşamına odaklandığını söyle yen Vargas Llosa, Roger Casement ı tam olarak ne zaman keşfettiğimi anım samıyorum, ama sanırım Conrad ın bir biyografisini okurkendi. Peru nun Ama zon ormanlarında da bulunduğunu fark edince merakımı uyandırdı ve onunla il gili yazılanları araştırıp okuyunca, ger çekten büyülendim diyor. GENÇROMANCIYAMEKTUPLAR Romancılığının yanı sıra eleştirmenliği ve deneme yazarlığıyla da tanınan Vargas Llosa nın Genç Bir Romancıya Mek tuplar adlı kitabının ise Rainer Maria Rilke nin Genç Bir Şaire Mektuplar adlı ünlü kitabının izinden yürüdüğü be lirtiliyor. Vargas Llosa nın düşsel bir genç romancıya yazdığı 11 mektuptan oluşan ki tap, yazarın edebiyat üstüne düşüncelerinin özlü bir manifesto su niteliğinde. Genç Bir Romancıya Mektuplar da, Cervantes, Flaubert, Faulkner, Kafka, Cortazar, Borges, Dos Passos, Heming way gibi yazarlardan örnekler veren Var gas Llosa, edebiyat ve yazarlığın bir hobi, bir boş vakit etkinliği olmadığını, şanslı kurbanlarını köle yapan bir uğraş , özgürce seçilmiş bir kölelik , yazarın tüm varlığını ele geçiren bir uğraş ol duğunu vurguluyor. Nobel i alan Mario Vargas Llosa nın yeni romanı İrlanda Rüyası kasım ayı başında yayımlanıyor İngilizlerin idam ettiği İrlandalı İspanyolca konuşulan tüm ülkelerde aynı anda yayımlanacak olan roman, beyazların Kongo ve Amazon bölgesinde yerli işçilere uyguladığı vahşeti ortaya çıkardıktan sonra, Almanlarla işbirliği yaptığı gerekçesiyle İngilizler tarafından idam edilen İrlandalı Roger Casement ın öyküsünü anlatıyor. Kültür Servisi Bedri Baykam ın İçim Parça lanıyor isimli sergisi yarın Caddebostan Kültür Mer kezi nde açılıyor. Sponsorluğunu Teknik Yapı nın üstlendiği serginin açılışına Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk de katılacak. Baykam İçim Parçalanıyor serisinde, Atatürk ten, Uğur Mumcu ya, Mehmet Ha beral dan, İlhan Selçuk a, İsmet İnönü den, Doğu Pe rinçek, Mustafa Balbay ve ya Tuncay Özkan a kadar, öne çıkan tarihsel ve siyasi imgeleri çağdaş sanat aracı lığıyla sanatseverlerle bu luşturuyor. Soyut sanat, kav ramsal sanat ve siyasal sa natın buluştuğu İçim Par çalanıyor serisi, Bay kam ın üç yıldır ürettiği 4 D işlerinden sonra sergile necek yeni tuvallerinden oluşuyor. 4D lere paralel olarak son iki yılda yapılan bu işlerden yalnız ikisi geçen yıl, Berlin de Akademie Der Künste de yapılan EŞ ZAMANLILIKKOŞUTLUKKARŞITLIK adlı ser gide görüldü. Bunun dışında her biri ilk defa sergilene cek. İçim Parçalanıyor sergisinin diğer yarısı da 21 Ekim1 Aralık 2010 tarihleri arasında Taksim de Piramid Sanat ta izleyicilerle buluşacak. Bedri Baykam ın sergisinde tarihi ve siyasi imgeler Kültür Servisi Şeytan Ayetleri adlı romanı yüzün den 1989 da İran ın dini lideri Ayetullah Humeyni tarafından hakkında ölüm fet vası verilen ünlü Hint asıllı İngiliz yazar Salman Rüş di, 13 yaşındaki oğ lu Milan a armağan ettiği Luka and the Fire of Life Luka ve Hayatın Ateşi adlı çocuk ki tabının ardından ye ni kitabıyla ilgili açıklamalarda bu lundu. Reuters haber ajansına verdiği rö portajında, şu anda, İran ın ölüm fetvası altında saklanarak geçirdiği 9 yılı da anlattığı bir anı kita bı üzerinde çalıştığı nı belirten Rüşdi, muhtemelen Hint politikası hakkında yazmaya geri döne ceğini, ancak haliha zırda somut bir planı olmadığını kaydetti. Pek çok insan bu gizlilik örtüsü al tında neler yaşan dığını bilmiyor di yen Rüşdi, yaşanan ları kaleme alırken üzülüp zor zamanlar yaşamadığını, sade ce bunları yazmak tan dolayı memnun olduğunu belirtti. 2011 yılının sonuna kadar bitirmeyi planladığı kitapta yer alacak anılarda ailesinin de yaşadık larını anlatacağını açıklayan Rüşdi, kı sa bir zaman öncesi ne kadar anılarını kaleme almaya hazır olmadığını sözlerine ekledi. Ölüm fetvası altında dokuz yıl SALMAN RÜŞD N N YEN K TABI 2011 DE J O H N L E N N O N A N I L D I LIVERPOOL AA Beatles grubunun 1980 de bir hayranı tarafından öl dürülen üyesi John Len non ın 70. doğum yıldönü mü kutlamaları çerçevesin de, doğum yeri İngiltere nin Liverpool kentinde bir Ba rış ve Uyum heykeli açıl dı. Ünlü mü zisyenin ba rışçıl yönü ne uygun şekilde ha zırlanan ve notalarla çevrili bir y e r k ü r e üzerinde uçan güver cinlerden oluşan hey kelin açılışına, John Len non ın ilk eşi 71 yaşındaki Cynthia ile 47 yaşındaki oğlu Julian da katıldı. Julian Lennon açılışa ka tılan birkaç yüz kişiye hita ben, Burada babamı onurlandırmak ve barışa dua etmek için toplan dık derken, annesi Cynthia Lennon da Artık yas tut ma zamanının sona erdi ğini düşünüyorum. Kut lama zamanının geldiğini düşünüyorum. Onun olumlu ve iyi yaşamını düşünün diye konuştu. Açılışta bir koro, John Lennon ın efsane şarkıla rından Give Peace a Chance ı Barışa Bir Şans Verin seslendirdi. Bu arada, John Lennon ın son eşi şarkıcı Yoko Ono da İzlanda nın başkenti Reykjavik te ünlü müzis yene adadığı Barışı Hayal Edin adlı bir turne başlat tı. John Lennon ın 70. do ğum yıldönümü kutlamala rı çerçevesinde New York ta da birçok ünlü şar kıcının katılacağı konserler düzenlenecek. Fransa da da ünlü müzisyenin New York ta yaşadığı yıllarda Bob Gruen tarafından çe kilen fotoğraflarından olu şan ve beş yıl önce İngiliz ce yayımlanan kitabın Fran sızcası çıktı. Müzisyenin 70. yaşı Barış Düşleri yle kutlandı Hızlan la edebiyat buluşmaları Kültür Servisi İstanbul Kültür Sanat Vakfı İKSV Salon da Doğan Hızlan la Edebiyat Buluşmaları bugün 20.00 de başlıyor. Bu ayki buluşmasının konukları Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi öğretim üyeleri Abdullah Uçman ve Handan İnci olacak. Fazıl Hüsnü Dağlarca anılıyor Kültür Servisi Barış Manço Kültür Merkezi nin düzenlediği Fazıl Hüsnü Dağlarca Anma Etkinlikleri kapsamında sinevizyon gösterisi, şiir ve müzik dinletileri yapılacak. Kadıköy deki Barış Manço Kültür Merkezi Salonu nda 15 Ekim Cuma günü saat 19.30 da yapılacak Fazıl Hüsnü Dağlarca Anma Etkinlikleri nde sinevizyon gösterisi, şiir ve müzik dinletileri yer alacak. Barış Manço Kültür Merkezi Müdürü Cuma Bolat ın sunumu ile başlayacak programda, fotoğraf sanatçısı Salim Okumuş, hazırladığı sinevizyon gösterisini paylaşacak. Ardından yazar Öner Yağcı, şair Haydar Ergülen, gazeteci Yasemin Arpa birer konuşma yapacak. Etkinlik, Yusuf Başaran ın şiir dinletisi ile son bulacak. Mandela nın yeni kitabı Kültür Servisi Güney Afrika nın efsanevi lideri Nelson Mandela nın anılarını derlediği kitabı Kendimle Konuşmalar bugün piyasada. Kitap, gençliğinden itibaren en önemli anlarından hissettiklerine, özel mektuplarından notlarına Mandela yı anlatıyor. Nelson Mandela kitabın bir yerinde Bir aziz olarak görülmekten duyduğu rahatsızlığını dile getirirken, Hapisteyken bir mesele beni çok kaygılandırıyordu. O da dünyanın beni bir aziz olarak görmesi ki bu benimle ilgili yanlış bir imajın dünyaya yansıması demekti. Hiçbir zaman böyle biri omadım, herhangi bir günahk rın olmaya çalıştığı gibi dünyevi anlamda bir aziz bile olmadım diyor.