Catalog

14 EKİM 2009 ÇARŞAMBA İZMİR2 CMYB C M Y B Yaşar Kemal doğduğu köy He- mite’yi ziyaret etti... Onu Hemite Köprüsü’nde köylülerle birlikte davullarla karşõladõk. Yaşar Kemal in gözleri nemlendi. Köye çõkmadan önce, Abidin Dino’nun çizimi ile yapõlan İnce Memed heykeline git- tik. Yaşar Kemal ve eşi Ayşe Se- miha Baban heykelin önüne otur- dular. Hemite’nin çocuklarõ adeta heykele sarõldõlar, onlarla birlikte objektifime poz verdiler. Yaşar Kemal’le üç yõldõr zaman zaman yaptõğõmõz sohbetlerde, hep onun Hemite’ye gitmesini önerdiyor- dum. Hemite’yi çok sevdiğini bili- yordum. Hemite dönüşlerimden birisinde ona kaleden küçük bir taş getirmiştim, taşõ iki saat boyunca elinin içinde tutmuştu. Hemite’yi unutmamõştõ; çocukluk arkadaş- larõnõ bir bir sayardõ. Köye geli- şinde onlara sarõldõ. Özellikle Ve- li adlõ arkadaşõ eski günlerini yad etti. Hemite’den ayrõlõrken, eşi Ay- şe Semiha Baban’la birlikte göz yaşlarõnõ tutamadõlar. O duygusal anlar yüreğimde öylesine yer etmiş ki, Kahramanmaraş üzerinden Ke- maliye’ye geldiğimde, doğduğum topraklara kavuşunca bende göz- yaşlarõmõ tutamadõm. INCE MEMED E SARILDILAR İ stanbul’un Salõ Pazarõ’ndan Perşem- be Pazarõ’na doğru giderken, Topha- ne’nin denize bakan tarafõnda Mimar Sinan dehasõnõn ellerinden çõkmõş, Kap- tan-õ Derya Kõlõç Ali Paşa’nõn güzel mi güzel, göz alõcõ camisi yükselir.. Bir za- manlar, Osmanlõ İmparatorluğu topçu sõnõfõ askerlerinin en büyük kõşlasõnõn bu- lunduğu bu yerde, çerilerin ibadet ge- reksinimini yerine getirmeleri için inşa et- tirilmiş bir camidir bu.. Camiyi yaptõran Kõlõç Ali Paşa’nõn İtalya ile Osmanlõ topraklarõ arasõnda geçen ilginç bir yaşam öyküsü vardõr. Kimi tarihçiler İtalyan asõl- lõ olduğunu, kimileri de bir Türkmen ço- cuğu iken İtalyanlara esir düştüğünü, gençlik yõllarõnõ Reggio Calabria bölge- sinde yer alan La Castella kasabasõnda asil bir ailenin hizmetkârõ olarak geçirdiğini, daha sonra da kaçõp tekrar vatan toprak- larõna döndüğünü yazarlar. İtalyan tarih- çiler daha da ileri gitmiş, Kõlõç Ali’nin ger- çekte Lucio Galeni adlõ bir İtalyan oldu- ğunu ileri sürmüşler ve henüz 11 yaşõn- da iken, Napoli’ye yaptõğõ bir yolculuk sõ- rasõnda, Akdeniz’i kasõp kavuran Ceza- yirli korsanlarõn eline düştüğünü, bundan sonra da Ali adõyla anõldõğõnõ yazmõşlar- dõr.. Kader bu ya !.. Bizim tarihimizde de yazõlõ olduğu gibi, gözü pek, tuttuğunu ko- paran, kişilikli bir genç olan Ali kõsa za- manda göze girer, Barbaros Hayrettin Pa- şa’nõn himayesinde yetişir ve Uluç Ali na- mõ ile paşalõğa kadar yükselir. 1571 yõ- lõnõn ekim ayõnda Korent Körfezi açõk- larõnda yapõlan İnebahtõ savaşõndan sonra da Kõlõç Ali Paşa namõ ile Kap- tan-õ Derya rütbesine getirilir. Bundan böyle adõ Türk Denizcilik Tarihi’nin ünlü isimleri arasõnda yer alõr.. Ak- deniz’de, Haçlõ gemilerinin kabûsu olan Kõlõç Ali Paşa’nõn ele geçirdiği esir- ler arasõnda, savaşta sol elinden yaralanõp çolak kalmõş Miguel De Cervantes adlõ bir İspanyol asker de vardõr. Onun da kade- ri, İmparatorluk başkenti İstanbul’a gön- derilen esirler arasõnda bulmuş olmasõdõr kendi-ni… Kõlõç Ali Paşa, Tophane’de, humbaracõ teşkilatõnõn bulunduğu bölge- de; şanõna ve de bulunduğu makama la- yõk bir cami yaptõrmaya karar verir. Ca- miyi yapacak olan mimar; çok saygõ, sev- gi duyduğu, “hocalarõn hoca- sõ” Koca Sinan’dõr. Koca Mi- mar Sinan’õn dehasõndan ya- rarlanarak, camisini deniz ke- narõnda sularõn üzerinde yap- tõrmaya karar verir.. Bizim, Os- manlõ arşivlerinde de net bir şekilde gö- rüldüğü gibi, camide çalõşan esir amele tai- fesi arasõnda İspanyol Miguel De Cer- vantes‘ in adõ yer alõr. Kõlõç Ali Paşa ca- misinin yapõmõnda taş taşõmõş olan Cer- vantes, 1580 yõlõnda biten inşaat sonra- sõnda azat edilir ve ülkesi İspanya’ya dö- ner. Bundan sonraki yaşamõnda da silah yerine eli kalem tutar ve yazmaya başlar.. Yazdõklarõ arasõnda, kendi kişiliği ile özdeşleştirdiği La Mancha’lõ Don Kişot, dünya edebiyatõnõn ünlü klasikleri arasõ- na girer, kimi zaman yazdõklarõ arasõnda Türklere ve-rip veriştirmeyi de ihmal etmez. Aradan gelip geçen uzun yõllar içinde; deniz kõyõsõn-da, sular üzerinde yükselen Kõlõç Ali Paşa camisinin çevresi toprakla doldurulduğundan birkaç yüz metre kadar denizden uzaklaşmõş olur…Kõlõç Ali Paşa, caminin haziresin- deki türbesinde yatar… Ama, bir gün yo- lunuz İtalya’nõn Calabria bölgesindeki ta- rihi La Castella yerleşimine düşerse, kentin en büyük meydanõnõn ortasõnda yükselen kaidenin üzerinden Kõlõç Ali Pa- şa’nõn sizlere baktõğõnõ görürsünüz. İtal- yanlarõn, tarihi kişiliğinden gurur duy- duklarõ ve adõnõ Occhiali olarak andõkla- rõ Kõlõç Ali heykelinin taş gözlerinde de- rin bakõşlarõnõ görür gibi olursunuz… Aslõnda, Kõlõç Ali Paşa camisinin ya- kõnlarõnda bir yerde Kaptan-õ Derya Pa- şa’nõn bir heykelinin yükselmesi, hatta es- kilere dayanan Türk-İspanyol dostluğu- nun bir nişanesi olarak yine bu caminin yanõ başõnda, Cervantes’in bir heykelinin yer almasõ, dünya kenti İstanbul’un Top- hane Meydanõ’na ne kadar da güzel ya- kõşõrdõ.. KılıçAliPaşaCamisi’ndenDonKişot’a Turgay TUNA /tunaturgay@yahoo.fr K emeraltõ İzmir’e hayat veren bir kalp gibiydi tarih boyunca. Bugün de öyle. Ama bu kalbin sağlõklõ bir insan kalbi gibi düzenli bir ritmi yok. Bir kentin, özellikle de bir liman kentinin çarşõsõ olarak düzensiz atar. Ama aynõ zamanda bu düzensizliğin bir düzeni de vardõr. En iyisi ona uymaktõr. Günümüzde altõndan, üstünden yollar geçen büyük Konak Meydanõ yoktu eskiden. Deniz elverişli bir iç liman oluşturan koyla Kemeraltõ‘nõn içine doğru uzanõyordu. Tâ Hisar Camisi’nin oralara kadar. Limanõn çevresi de Ege Bölgesi’nin verimli topraklarõnda yetişen tütünün, pamuğun, üzümün, incirin ve diğer ürünlerin alõnõp satõldõğõ yerdi. Sadece Ege’nin değil tüm Anadolu’nun ve daha uzak yerlerin ürünleri de buradan gemilere yükleniyordu. Bu iç limanõ koruyan bir kale de vardõ elbette. Osmanlõ bu önemli ticaret merkezine hakim olmak için bir çok kez girişimde bulundu ama başaramadõ. 1402 yõlõnda Timur’un ordularõ kaleyi düşürdü. Kadifekale sõrtlarõndan büyük taş kütleleriyle iç limanõ doldurup Kale’nin denizle bağõnõ kestiler ve kaleyi de düşürdüler. Bu dolgu alanõ Kemeraltõ‘nõn konumunu belirledi. 20. yüzyõlõn başõna kadar körfez küçülürken Kemeraltõ büyüdü. ‘GAVUR’ İZMİR Kemeraltõ‘na girildi mi zor çõkõlõr. Onun için bu karmakarõşõk, kõpõr kõpõr çarşõnõn içine dalmadan Tayyip Erdoğan’õn herhalde ağzõndan kaçõrdõğõ, sonra da ayağõna dolaşan şu Gavur İzmir’e bir göz atalõm. Hem bu tanõmõn Kemeraltõ‘yla yakõn ilgisi var. 1344’de Papa 6. Clement’in örgütlediği Venedik, Kõbrõs ve Rodos şövalyelerinin katõldõğõ bir Haçlõ seferinde Liman Kale’yi aldõlar. 1317’de Aydõnoğullarõ‘nõn egemenliğine girmiş olan kent yeniden yapõlandõ. Liman ve çevresi “Hristiyan İzmir”, Kadifekale ve etekleri de “Müslüman İzmir” olarak iki parçalõ bir kent oluştu. Kadifekale ve eteklerindeki Müslümanlar işte bu liman ve çevresindeki Hristiyan İzmir’ine “Gavur İzmir” diyorlardõ bu nedenle. Tayyip Bey’in bilmediği bir şey daha vardõ: “Gavur İzmir” deyimi İzmirliler için olumsuzluk bir yana hafiften övünerek söylenilen bir deyimdir. GİRELİM KEMERALTI’NA Günümüzün nevicat büyük AVM’leri İzmir’de de var elbette. Ama onlarõn gücü bile Kemeraltõ‘nõn bin bir renkli, canlõ bir alõşveriş bölgesi olma özelliğini belki biraz etkiledi ama yok edemedi. Burasõ İzmir’e özgü bir çörek olan boyoz, kavun çekirdeğinden yapõlan içecek sübye, İzmirlilerin gevrek dediği ve yanõnda teneke tulumu peynir olmadan yemedikleri simit ve elbette Midyat ve Nusaybinli çocuklarõn, gençlerin sattõklarõ midye dolmasõ ile kelle söğüşün ithal “fastfood”çulara karşõ direnişlerini sürdürdükleri yerdir. Bazõ sokaklarõ taşõt trafiğine kapalõ olsa da daracõk sokaklarda alõşverişe gelenlerin, yerli - yabancõ turistlerin ve her türden seyyar satõcõnõn motorlu taşõtlarla itişip kakõşmadan barõş içinde gezindikleri bu kadîm çarşõdaki keşmekeş ancak yabancõlar için şaşõrtõcõdõr. Caddeleri, sokaklarõ, hanlarõ, camileri, havralarõ, sayõsõnõ kimsenin bilmedi dükkanlarõ ile bu karmakarõşõk kocaman çarşõyõ elinizde iyi bir planla da olsa gezmek, aradõğõnõz yeri bulmak hiç kolay değildir. Yõllardõr bu yörede çalõşanlar bile öyle “avuçlarõnõn içi” gibi bilemezler zaten çarşõyõ. Oysa çiçekçilerin, balõkçõlarõn, kunduracõlarõn ve çeşitli iş kollarõnõn hakim olduğu hanlar, belirli çarşõlar vardõr. Bütün karmaşõklõğõna rağmen çarşõnõn müdavimleri neyi nerede ve ucuza bulacaklarõnõ bilirler. Zamanla kazanõlabilen bir denimdir bu. NASIL GEZMELİ? Bu çarşõya ilk kez gelen yabancõlarõn çarşõyõ gezmesi için en iyi yöntem nedir derseniz, rastgele dolaşmaktõr, deriz. Peki, birçok tarihi yapõ var, bunlarõn bazõlarõnõ kaçõrmõş, bazõ çarşõlarõ görmemiş olmaz mõyõz, diye soranlara ise cevabõmõz hazõrdõr: Bir şey fark etmez, zaten planla, krokiyle falan da gezseniz bazõlarõnõ kaçõracaksõnõz genede! Hey’in 29 Ekim turları satışta Hey Travel Trends’in 29 Ekim Cumhuriyet Bayramõ’na özel hazõrladõğõ turlar şöyle: Benelüx 26 Ekim çõkõşlõ, yedi gün altõ gecelik turda Strasbourg (iki gece), Brüksel (iki gece), Amsterdam (iki gece). Riga, 29 Ekim hareketli dört gece beş gün, Bosnahersek, Hõrvatistan, Karadağ 28 Ekim’de hareket, ek altõ gün beş gece. (Vizesiz) Makedonya, 28 Ekim ek beş gün dört gece. (Vizesiz) Moskova, St.Petersburg, 28 Ekim ek altõ gün beş gece, Sicilya 27 Ekim altõ gün beş gece. Lufthansa kapasitesini arttırdı Lufthansa olumsuz piyasa koşullarõna rağmen kapasite kullanõm oranõnõ yükseltmeyi başardõ. Ağustos ayõnda Lufthansa Şirketler Grubu’nun yolcu taşõmacõlõğõ faaliyetlerinde geçen yõl yaşanan grevden kaynaklanan olumsuz piyasa koşullarõ, British Midland’õn (bmi) satõn alõnma işlemi ve tatil ayõnda görülen talep artõşõ belirleyici rol oynadõ. Arz edilen koltuk kilometre toplam yüzde 7.2 oranõnda yükseldi. British Midland’õn alõmõndan kaynaklanan etki dikkate alõnmadõğõ takdirde artõş yüzde 0.1 olarak belirlendi. Satõşlarda yüzde 9 oranõnda artõş kaydedildi. British Midland değerlendirme dõşõ bõrakõldõğõnda satõşlardaki artõş yüzde 2.1 düzeyinde kaldõ. Air France’dan açık arttırma Air France Hava Yollarõ 20 Kasõm 2009’da Paris-New York hattõnda, 21 Kasõm 2009’da ise New York-Paris hattõnda yapacağõ ilk iki Airbus A380 uçuşunun 380 koltuğunu yardõma muhtaç çocuklar yararõna açõk artõrmada satõyor. Açõk arttõrmaya “www. ebay.fr” adresi üzerinden katõlabilirsiniz. Ortalama fiyat ekonomi sõnõfõ 380, businnes sõnõfõ 1380 euro. lutfiozg@gmail.com Lütfi Özgünaydın İzmir’in tarihi çarşısı FOTOĞRAFIN DİLİ KEMERALTI Limanõn çevresi de Ege Bölgesi’nin verimli topraklarõnda yetişen tütünün, pamuğun, üzümün, incirin ve diğer ürünlerin alõnõp satõldõğõ yerdi.