Catalog

5 ŞUBAT 2005 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA JEJJVX_Jİ ıt_fİVIJ. ekonomi(ö>cumhuriyet.corn.tr 13 llk ihtisas borsası niteliğinde olan Vadeli Işlemler Borsası dün açıldı VOB'da ük gonk Başbakaıı Erdoğan ve VOB Başkanı 1\ığnıl Yemişçi açılışı yaptı. (Fotograf: AA) • Başbakan Erdoğan, VOB'ım bir milat olduğunu bclirtcrck "VOB, piyasalardaki risklere karşı sigorta görevi icra edecektir" dedi. YUSUFÖZKAN IZMlR - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Vadeli îşlem ve Opsiyon Borsasrnın (VOB) bir başlangıç, bir mılat olduğunu belirterek, "VOB, pi- yasalardaki risklere karşı sigorta göre- vi icra edecektir" dedi. VOB'un Hilton Oteli'nde diizenle- nen açıhş törenınde bir konuşma ya- pan Başbakan Erdoğan, daha sonra gonga vurarak VOB'daki işlemleri başlattı. Başbakan Erdoğan, devlet olarak ar- VOB NEDİR? - llk ihtisas horsası. - Özel şirket statüsünde. - Şu ana kadar 45 aracı kuruma yetki belgesi veritdi. I - Buğday ve pamuk olmak üzere 2 ürün vefaiz, iMKB 30, döviz ve Eııro kontratlan borsada işlem görecek. - Fmdık başta olmak üzere ihtiyaçlara göre yeni ürünler kote edilebilecek. I . i tık taban fiyat ayarlamaları gıbı işler- le uğraşmak istemediklerini, bu işleri güvenilir bir borsanın yüriitmesi ge- rektiğini belirterek, "Bu borsa güven veren bir borsa olacakür. Bu borsa ge- leceği gösteren, adeta sigorta altına aian bir borsa olacaktır. Bu olduğu anda bcııinı ünticim, benim çiftçim, benim işletmecim o noktada rahat olacak" dedi. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Doğan Cansızlar ise yap- tığı konuşmada, VOB'un finans ve reel sektörlerin önlerini görnıe- lerinde yardımcı olacağını söyledi. VOB'un faaliyete geçmesiyle, stok ve risk yönetimmin daha sağlıklı ha- le gelebileceğını ıfade eden Cansız lar, " Yaslık altındaki paralann piyasaya gireceği bir oriama giriyoruz" de- di. Cansızlar aynca bunun, İMKB ve Altın Borsası'nın özelleştirilmesi- ne önemli bir zemin hazırlaya- cağını da kaydetti. TÜSİAD BAŞKANI ÖMER SABANCI: Işsizlik çözüm bekliyor Ekononıi Servisi - TÜSlAD Yö- netim Kurulu Başkanı Ömer Saban- a, cıddi büyünıe rakanılarına karşın Türkiye'de hâlâ devam eden bir iş- sizlik olduğunu ve bunun çözüm beklediğini söyledi. TÜSİAD-Sabancı Ünıversitesi Rekabet Forunıu (REF) taraûndan düzenlenen, "Uluslararası Rekabet vc Tiirk Gıda Sanayii" konulu kon- feransta konuşan Sabancı, ışsizlik konusunda yöneltilen bir soru üze- rine şunları söyledi; "Türkiyeson2- 3 yıldır ciddi büyüme rakamlarını yakalamıştır. Fakat hepimizin bildi- ği gibi bu büyünıe rakamlan isteni- len scviycdc işsizlik soı unumu/a çö- züm bulacak hale gelmemiştir. Do- layısıyla, ö/elliklc tanm dışı ışsizlik oranlarunızuı da yüksck olnıası ve tarun scktöründckiyeniden yapılan- dırınanın getireceği ilave işsi/likler konusunda 1 iirkîyc'nin belli bir strateji çerçcvesindebir çözüm üret- uıcsi gcrckınektedir." Sabanei, konfcransta yaptıgı ko- nuşmada, tanmsal üretımın piyasa odaklı hale getirilmesi gerektiğini vurgulayarak, "Bu ncdenle, tarınıda ycnidcn yapılanma şart" dedi. Sa- bancı, modern işletmelerin faaliyete geçmesiyle üretımde büyiik bir dö- nüşüm yaşanabileceğini ifade etti. 89.1MİLYÖNYTL Demir Sabancı hisse sattı ANKARA (ANKA) - Demir Sabancı, 89.1 nıılyon YTL'lik Sa- bancı Holding hissesi sattı. Demir Sabancı Borsa'ya gönderdiği açıklamada, kendisine ait olan 16.2 milyon adet Sabancı Hol- ding hisse senetlerini, 5.50 YTL fiyattan toplam 89.1 milyon YTL karşılığında sattığını belirtti. Sa- bancı, satışı özel emırle Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda ve Dündaş Unlii Menkul Deger- ler aracılığıyla gerçekleştirdi. Merkez Bankası'nm verilerine göre son bir yılda tam yüzde 93.8'lik artış var Cari açık îkiye kaüandıANKARA (ANKA) - Türkı- ye'nin cari işlemler açığı, geçen yıl bir öncekı yıla göre rekor dü- zeyde, yüzde 93.8 oranında artaıak 15 milyar 673 milyon dolara kadar yükseldi. Sadece aralık ayında 3 milyar 11 milyon dolarlık cari açık ortaya çıktı. 2003 yılı cari açığı 8 milyar 37 milyon dolardı. Cari işlemlcr açığının milli geli- rin yüzde 5.3'ü ıle Türkıye tarıhı- nın en yüksek noktasına çıkmasın- • Türkiye'nin cari işlemler açığı geçen yıl rekor bir düzeyde büyüyerek 15 milyar 573 milyon dolara kadar yükseldi. Aralıkta 3 milyar dolann üzerinde cari işlemler açığı verildi. da dış ticaret açığının, 10 milyar dolara yakın büyüyerek 23.9 mil- yar dolara kadar ulaşması belirle- yici oldu. Merkez Bankası, 2004 yılı öde- meler dengesı bilançosu sonuçla- rını açıkladı. Bunagöre cari işlem- ler açığı bir yılda 7 milyar 536 mil- yon dolarlık büyüme kaydetti .Geçen yıl Türkiye'nin dış tica- ret açığı 2003 yılına göre 70.6 ora- nında artarak 23 milyar 901 mil- yon dolara kadar çıktı. Açıktaki artış, ithalatta yüzde 39'luk bir büyüme kaydedilmesin- den kaynaklandı. Ithalat (FOB) 24 milyar452 milyon dolar artarak 87 milyar 70 milyon dolar olarak ger- çekleşti. Flnansman gerekslnlml Rekor düzeydeki cari işlemler açığının finansman gereksinimi isc 12 milyar 506 milyon dolarda kaldı. Bunda, 3 milyar 67 milyon dolarlık kaynağı belirsiz döviz gi- rişi rol oynadı. Alarko'nun liderliğüıdeki konsorsi- yumun yaptırdıgı havaalanı görkemli bir törenlc açıldı. tshak Alaton'a fahri doktor unvanı verildi. Astana havalimanında çalışan işçilerin üçte biri Türk Işçiye bedava dünya turu ŞULEKÖKTİJRK ASTANA/KAZAKİSTAN - Alar- ko Şirketler Topluluğu'nun liderli- ğindeki konsorsiyum tarafindan Ka- zakistan'ın başkentı Astana'da ger- çekleştirilen uluslararası havalimanı- nın en önenıli yapı taşlanndan biri de inşaatta emeği geçen işçilerdi. Her biri yaklaşık 90 kışilik olan toplam 18 yatakhaneden oluşan şan- tiyede kalan işçilerin ve havalimanı yapınunda çalışan kadronun 3 'te bi- rini Türkiyelıler oluşhıruyor. Kimi Kahramanmaraş lîlbistan'dan çoluk çocuğundan aynlmış gelmiş, kimi Sı- vas'tan, kimi Adıyaman'dan. Kimiy- se yıllardır Alarko ile birlikte çalıştı- ğı için şirketle birlikte birçok yeri do- laşmış. "İşçiliğin en önemli avantajı bedava dünyayı gezdirmesi" düşün- cesinin hâkinı olduğu işçiler, soğıık ve Kazaklann milliyetçiliğinin dışın- da çok fazla sıkıntı yaşamadıklannı anlatıyorlar. Günlük 10 saat karşılığı maaşı hak eden işçiler arasında 4 ay hiç izinsiz çalışanlar olduğu gibi gündc 17 saat ayakta kaldıklannı söyleyenler de bu- lunuyor Türkiye'de işbulamadıkları ya da Alarko Şirketler Topluluğu'nda çalışmaya başladıktan sonra onlarla birlikte yıırtdışı işlere de giden işçi- ler, hallerinden çok da şikâyetçi de- ğiller. 12 yıldır Alarko Şirketler Gru- bu'nda çalışan şef Atunet Solak, 30 aydır Kazakistan'da olduğunu belir- tiyor. "Soğuktan başka sıkuıtı yok" diyen Solak, kendilerinin ücret sıkın- tısı çekmediğini söylediktcn sonra, Kazakıstan'dakı gelir dağılımı ada- letsizliğini "zengini çokzengin, laki riçokfakir1 " sözleriyle anlatıyor. Ha- lilZayıf 14 ay önce gelmiş Astana'ya; geride bıraktığı 3 çocıığııyla eşini ve memleketi Kahramanmaraş Elbis- tan'ı çok özlediğini söylüyor. Halil Zayıf'ın iş sahibi yapmak için yanı- na aldığı kardcşi Yemliha Zayıf ve teyzesinin oğlu Hasan Topal, onun yalnızlığını da hafifletiyor. 18'DEN KÜÇÜKLERE SATIŞ YOK Enerji içeceklerine yeni düzen ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Ta- rım ve Köyişlen Bakanlığı, Danıştay'ın enerji ıçeceklerı ıle ılgılı tebliğ değişik- liği konusunda verdiği yürütmeyi dur- durnıa kararına uyum çerçevesinde, enerji içeceklen konusunda yeni düzen- leme yaptı. Yeni düzenleme ile enerji içeceklerindeki kafein miktan düşürü- lürken 18 yaşın altındakılere enerji ıçe- ceği satışı da yasaklandı. Fırmalara ge- reklı dönüşümü yapmaları için 6 ay sü- re tanındı. Tarım ve Köyişleri Bakanlıgf nın Türk Gıda Kodeksı Enerji tçeceklerı Tebli- ğı'nde yaptığı değışıklık, Resmı Gaze- te'nin dünkü sayısmda yayınılanarak yü- rürlüğe girdi. Değişiklik ile enerji içe- ceklerinin litresindeki maksi- mum kafein miktan 350 mg'den 320 mg'ye düşürülürken içerdik- leri kafein miktarına göre enerji içecekleri "yüksek kafeinli ener- ji içecekleri" ve "düşük kafeinli enerji içecekleri" olarak iki gru- ba ayrıldı. Buna göre litresinde en fazla 150 mg kafein bulunduran ener- jı içecekleri düşükkafeinli ener- ji içecekleri, litresinde 150-320 mg. kafein içeren içecekler ise yüksek kafeinli enerji içeceklen olarak değerlendirilecek. Tüketici Hakları Derneği Başkanı Turhan Çakar, yapılan düzenlemenın eskisinden çok farklı olmadığım söyle- di. Düzenlemenin ne getırdiğine ilişkin hukukı bir inceleme yaptıklannı kayde- den Çakar, henüz karar vermediklerini, ancak yapılacak incelemenm ardmdan yeniden yürütmenin dıırdurulması yö- nünde Danıştay'a başvurabileceklerini bildirdi. s ABDİ İBRAHİM'E ZİYARET Cumhurbaşkam Ahmet Necdet Sezer 'in davetlisi olarak Türkiye 'ye gelen Cezayir Cumhurbaşkam Abdelaziz Bouteflika, Abdi îbrahim îlaç 'ın Bahçeşehir deki üretim tesislerini ziyaret | ^ etti. Toplantıda konuşan Abdi îbrahim îlaç Yönetim Kurulu Başkanı Nezih .; Barut, "Yeni fahrikamızı kurmaya , f,i) hazırlandığımız Cezayir in Cumhurbaşkam 'nı tesislerimizde ağırlamaktan onur duvuyoruz. llk 20 ilaçfırması arasında yer aldığımız Cezayir de kuracağımız fabrikanın temeli, ilk etapta yaklaşık 6 milyon dolar tutarında yatırımla atılacak" diyc konuştu. İŞÇENİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Çember Daralıyor Zamanlama ilginç. Dünün haber paketi içinde, ABD kaynaklı, televizyonlarda VVashington muhabirlerinin seslendirmesiyle verilen bir haber birçok kez yinelen- di. Başbakan Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Gül'ün iç kamuoyuna yönelik olduğu ortada, Kuzey Irak çıkış- larına alaycı, ince bir cevap niteliğindeydi.. ABD'de düzenlenen, Irak'ta ambargonun delinme- si ile ilgili bir teknik toplantıda, Türkiye'nin Kuzey Irak'ta özerk bir yönetimin oluşmasında oynadığı önemli rol anlatılıyordu. Türkiye'nin ABD'nin Kuzey Irak'a keşif uçuşlarına izin vermesi sayesinde koru- nan statünün, ABD'nin Irak'ı işgalinde büyük kolay- lıklar sağladığı ve bugüne gelinmesinde belirleyici rol oynadığı vurgulanıyordu. Türkiye'nin bu önemli des- teği nedeniyle Irak'a ambargonun uygulandığı süreç- te, ambargoyu delerek ticari ilişkilerini sürdürmesine göz yumulduğunun da altı çiziliyordu. Yine haberler arasında yer alan alaycı ikinci bir açık- lamada ise Irak'taki çok yönlü sorunlar karşısında ABD askeri güçlerinin PKK ile ilgilenmeye zamanı ola- mayacağı belirtiliyordu. Aynı zamanlama içinde, Tür- kiye'den yeni ABD isteklerinin sayıldığı, en önemlisi de Iran'a, Suriye'ye yönelik olası müdahaleler için Türkiye'den beklenen role ilişkin sızdırılan haberler çok daha ince ayarlı alaycı ve ürkütücü içerik taşıyor- lar. ABD'den beklenen üst düzey ziyaretçilerin, ister asker isterse sivil olsunlar, aynı öneriler paketi ile gel- dikleri medyaya sızdırılıyor. ABD cephesi açıkçası Er- doğan ve Gül kaynaklı, Türkiye'nin kırmızı çizgilerine ilişkin yakınmaları, uyarıları yok sayıyor. Bu arada Bar- zani veTalabani'den gelen açıklamalara, Irak'ta dev- let başkanlığı, arkasından bağımsız Kürdistan istem- lerine, ABD'den ters, uyarıcı bir yanıt gelmiyor. Irak'ın işgalinin ilk günlerinde Musul ve Kerkük'e gi- ren Kürt milis gruplarının, ABD askerlerinin koruma- sında ilk eylem olarak nüfus kayıtlarını yakmalarına se- yirci kalınması ile başlayan aymazlık... O günden bu- güne nüfus kaydırmasına, göçe seyirci kalma... En son seçimlerde birkaç boyutlu operasyonla oynanan oyunlar, Kürtler lehine ağırlık yaratma, önceden bili- nen senaryonun, beklenen sonucunu getirdi. Bu sa- atten sonra Erdoğan ile Gül'ün sert çıkışlarına olsa ol- sa "tünaydın" denebilir. ••• Ne yazık ki sorun, onların siyaseten düştükleri so- rumsuzluk boyutunun sorgulanması değil. Halkımız her zaman yaptığı gibi siyasi iktidara önceden anor- mal prim, destek verip, sonra iktidardan düşürdü- ğünde en acımasız yargılasa ve bu arada Kuzey Irak'ta kırmızı çizgilerimizin çizilmesi, Türkiye'nin kayıplarına ilişkin hesap sorsa ne yazar? Kaybeden tarafta, ge- lecek kuşaklarımızın haklarını da kapsamak üzere hep birlikteyiz. Irak'ın ırklar ve mezhepler ekseninde par- çalanması, uzun gelecekte kanlı bir hesaplaşmanın bataklığı içinde olması bize de çok zarar verecek. ABD tarafının Irak işgali süreci, sonrası politikala- rında Türkiye'yi bu kadar yok sayan, zora sokan po- litikaları üzerine, Iran ve Suriye'ye yönelik, BOP pro- jesi ayağında, sonu gelmeyecek yeni yeni istemleri, baskıları, çıkışları elbette çok daha ürkütücü. Tam da bu sıkışık, çemberin daraltılmakta olduğu noktada, medyamızda bir başka hava estiriliyor. ABD tarafın- dan zorlanan Erdoğan iktidarının, AB'ye yakınlaşma startejisini seçtiği vurgulanıyor. Aksi zamanlama buna derler ya. AB'den peşpeşe olumsuz haberler geliyor. örneğin önümüzde daha aylar olduğunu düşünürken, AB sözcüleri, Güney Kıb- rıs'ı tanıma olarak da nitelendirdikleri gümrük birliği protokolünü çok acele imzalamamız gerektiği yolun- da demeçler veriyorlar. Aynı çağnnın önce Güney Kıb- rıs yönetimi adına, sonra Kuzey'den bir liderin, Talat'ın ağzından yapılmış olması biraz daha tatsız bir durum yaratıyor. Erdoğan ve Gül bu konuda verilmiş sözleri olduğu, ancak hemen imzalamak noktasında bulun- madıklarını söylemekle yetinebiliyoriar. Bu arada referandum aşamasında, görüşmelerde, AB'nin Kuzey Kıbrıs'a ilişkin verilmiş sözlerini yerine getirmediği anımsatmasına yanıt bile gelmiyor. Fran- sa'dan ortada günlük bir sıkışıklık, acele varmış gibi, Türkiye'ye yönelik referandumdan vazgeçmeyecek- leri açıklamalarını, yasal düzenleme hazırlığı perçinli- yor. Müzakere başlama tarihinin, tarama görüşmele- ri tarihine dönüşeceği, müzakerelerin gelecek belir- siz yıllara sarkacağı açıklamaları birbirini izliyor. Mü- zakere maddelerinin çoğaltılması, birilerinin arada Er- meni soykırımı üzerine dahi ev ödevi yapmamız ge- rektiğini anımsatmaları, işin tuzu biberi gibi. Kasım- paşa kriterleri ile dış politikada gelinen noktada çem- ber çok fazla daralıyor. soner(<j cumhuriyet.com.tr Prof. VVolf'tan konferans • Haber Merkezi - tletişim teknolojileri alanında önde gelen bilim adamlanndan Prof. Dr. Jack Keil Wolf, Işık Üniversitesi Mühendıslik l ; akültesi Elektronik Mühendisliği Bölümü tarafmdan düzenlenen konferansta kodlama sistemini anlattı. Işık, konferansta gelecek kuşak iletişim sistemlerinin altyapısını oluşturan kodlama sistemleri konuşuldu. Vergiler tabela indiptiyor • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Açıkhava Reklamcılan Derneği (ARED) ve Ankara Ticaret Odası (ATO) bugün saat 13.30'da "Vergiler Tabela Indirtiyor" konulu konferans düzenliyor.'Konferans ATO'da gerçekleşecek. Konferansta belediyelerin açıkladığı ilan asıııa tahsis bakım iicreti ile ilan reklam vergileri ve açıkhava reklam seklörünün sıkıntılan tartışılacak. MANSURIK ZİRVESİNDE -TİCARİ SIIMIR KALKSIN ÇAGRISI 23-24 Şubat tarihlerinde tstanbul Lütfı Kırdar'da düzenlenecek 10. însan Kaynakları Zirvesi, ünlü maestro Cem Mansur yöneüminde konferans katdımcılanndan oluşan 1400 kişilik dev bir orkestranm tejli zilli gösterisine evsahipliği yapacak. Yılın en renkli zirvelerinden biri oltnaya aday konferansta v katıhmcdar, Akbank Oda Orkestrası 'yla beraber tef, zil, düdük ve kaynana . zırıltılarım kullanarak Avusturyah besteci Wolfgang Amadeus Mozart 'ın babası Leopold Mozart 'ın "Oyuncak Senfonisi "ni seslendirecek. Londra'da dün başlayan G7 zirvesi öncesi, hu ülkelerin maliye hakanlarına seslenen îngiltere Maliye Bakanı Gordon Brown, istikrar ve büyümeyi sağlamak için ticari sınırlarm kaldırılması çağrısmda bulundu. îngiltere 'nın başkanlığının sona erdiği Londra 'daki toplantıda konuşan Brown, aynca "20 yıl içinde, dünya ihracatımtı yarısı gelişmekte olan ülkelerden gelecek ve aynca 10 yıl içerisinde de ABD ve Avrupa dan 5 milyonluk iş yahancı ülkelere kayacak"uyansında bulundu. Brown Çin Halk Bankası Yöneticisi Zhoıı Xiachuan 'la da görüştı'i