Catalog

16 EKİM 2005 PAZAR CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur(5 cumhuriyet.com.tr 15 KULE CANBAZI SITSAY AKIN Ölüm bıçak gibi...Bu ülkede ıkı şeyı kırmak çok kolaydır: Bı- rincısı yumurtalan, ıkıncısı şaırlen! . Şaırlenn ve yumurtalann ortak özellığı. ıkısının de ken- dı cınslenyle kolayca tokuşturulabılmesıdır Buyurun. Ümit Yaşar Oğuzcan'ı dinleye- lım:"Atrilâ llhan'ın yarına kalacak gerçek ve usta bir şair olmadığını söyleyebiiirim." Kendı kuşağımdan bırçok şaınn sabah kah- valtısında tokuşturulan yumurtalar gıbı bırbır- lerını kırma yanşma gırdığını gördüğüm gün- den ben Şıır Cumhunyetı'ne sığınmış bulunu- yorum Pekı ya, adı pek anılmayan ama şıırle- nnı sık sık \ e severek okuduğum Ergin Gün- çenırı 'Şehirli Şiirler Antolojisi' adlı şıınnde- kı şu dızelere ne demelı. Cılız bir gürültü Attilâ llhan Şiirimize aksınk ve nezleyı getiriyor Mahkeme salonunda okunan slir Oysa, güneşın yeryüzündekı adlanndan bın olan Server Tanilli, bir kıtabından dolayı DGM'de yargılandığı dönemde, savunmasını Attilâ İlhan'ın bir şııriyle sonlandınr. Bu, tüm edebıyat odullennden daha üstun bir ödül ve da- ha buyük bir onurdur. Işte, Sener Tanılirrun mahkeme salonunda okuduğu şıınn son dıze- len: o sozler ki imgelem sonsuzluğunun ateşten gülüdürler kelebek çırpınmalarıyla doğarlar I ölürler o sozler kı kalbımizin üstünde dolu bir tabanca gibı ölüp ölesıye taşırız o sozler ki bir kere çıkmıştır ağzımızdan uğrunda asılınz Şaırler ölünce ganp ve sınırlı bir adam olu- rum. Sanınm, bunun nedeni de şaırlenn kıs- kançlıktan öteye gitmeyen, gıdemeyen neden- lerden dolayı bırbirlennı kırmalan, ıncıtmele- ndır Oysa bu zavallı, kısır ve küçük tartışma- lar hep güldürür benı. . Ama, bir şaır ölünce 1 . Işte o zaman. dedım ya kızıyorum, hem de çok kızıyorum. kıskançlıklara, eleştın adına yapı- lan yumurta tokuşrurma yanşlanna, sığlıklara ve saçmalıklara' Efendım, bu yanlışlığın nedemni mi sordu- nuz? Yanıtını Attilâ llhan versın"Türk aydını hâlâ ümmet aydımdır. Yani dogma ister. Dog- malı avdın, ha\atı çok kola\ yaşar. Asar ke- sersin; bu olmaz, bu yasak. bu bilmem ne; böylelikle götürür, yasaklarla tayin eder. Halbuki, üstelik de demokrasiyi istediğini, insan haklarından yana olduğunu söyler. A- ma bunun istediği insan haklan hep kendisi içindir. Başkalan için asla istemez. İlericile- rimizin hiçbirisinin kendi düşüncelerinin dı- şındaki düşüncelere tahammülü yoktur. Çok bihük bir rahatlıkla ka\ga çıkarabilirler. Dinleyemezler bilc." Bir başka yazısında Attilâ ilhan, şöyle tarıf ttilâ llhan 80 yıllık ömründe aydınlanmanın etrafındaki 'Devr-i Âlem 'ini tamamladı. O 'nun öteki aydınlardan en önemli farkı, okuması, araştırması ve sığ polemikler yerine bir satranç ııstası gibi yaptığı hamlelerdir. Attilâ İlhan, edebiyatı hiçbir zaman dama oyunu gibi algılamadı. Hayatındaki tek küçüklük, şiirler ini hep küçük harflerle yazmasıdır! edıyor aydınr"Aydın olmanın bilgiler karşı- sında etkin olmak demeye geldiğini öğrenme- liyiz artık: Önce bilgi yükümüzü tutacağız, tuttuk mu tuttuk; hemen özel koşullarımızı incelemeye girişeceğiz, giriştik mi giriştik; o bilgilerden çektiğimiz yöntemlerle bu koşul- ların özünden kişisel bir sonuçlar bütünü çı- karacağız, çıkardığımızı 'kendimızce' söyle- mesini bileceğiz. Belki o zaman sözümüz sö- ze, e\lemimiz eyleme, yazımız \aziya ben- zer." L'Humanite gazetesinin kurucusu Jean Ja- ures de vardır Attilâ îlhan'ın şıırinde, Hilal ga- zetesinin başyazan Ahmet Samim de Her ı- ki kalemşör de düşüncelennden, yazdıklanndan dolayı katledılmıştır! Slirln gerlllm ustası... Şıınmızın genlım ustasıdır Attilâ llhan... Alf- red Hitchcock'u kıskandıracak dızelenn şaın- dır. Her ıkı sanatçının da ortak yanı çocuk yaş- larda hapishaneyle tanışmış olmalandır. Uluyan elektnklı gıtann sesını duyanz îl- han'ın şiınnde.. Fatıh'te çalan yoksul gramo- fonun sesını de 1 Gangster dünyasının ünlü tıplen çıkar kar- şımıza, dızelen arasından: Al Capone, Kü- çük Sezar .. Bir telefon numarası ad olur şı- irine:2461 Yadabırarabanınplakası:34FN 346. Attilâ llhan 80 yıllık ömründe aydınlanma- nın etrafındaki 'Devr-i Âlem'mı tamamladı O'nun ötekı aydınlardan en önemli farkı, oku- ması, araştırması ve sığ polemikler yenne bir satranç ustası gıbı yaptığı hamlelerdır. Attilâ llhan, edebiyatı hıçbır zaman dama oyunu gi- bi algılamadı Hayatındaki tek küçükJük, şıir- lennı hep küçük harflerle yazmasıdır! An geldı. Attilâ ilhan öldü Şıınmızın telefon hattı kesıldı, gözlüğü lcı- nldı.. Çünkü tlhan'ın şiınnde en çok kullanı- lan ıkı sözcüktür telefon ve gözlük . Erzıncan depremı Nâzım Hikmet'ın şiınn- de var; Varto depremı Cemal Süreya'da, Tos- ya depremı Rıfat Ilgazda . Oktay Rifat da, 'küçük kıyamet' olarak adlandırılan 1509 depremi ıçın bir şıır yazmıştır Can Yücel ıse bir şiınnde deprem habercısı olarak adlandınr kendını Ve 'Deprem Bekçisi' Attilâ tlhan"ı görev yenne uğurluyoruz, Türkçe var oldukça şıınmızde bir 'ölçek' değen taşıyacak dızele- nyle: mıknatıslı bir anten gibi tek tek gökyüzüne açılmış kırpiklerim dilimde yanık yıldızların tadı ayakta ne uyku ne durak bütün bir gece deprem bekledim olmadık saatleri yokladım hiçbiri yerinden kımıldamadı deprem gecesini dörde katladım karanlıkta sustum büyük bekledim ölüm bıçak gıbı parlıyordu rh+ sanatın ekim sayısı çıktı... Balaban, İlkbahar. Kiiltür Servisi - rh+ sanat aylık plastik sanatlar dergısı, Ekım sayısın- da ağırlıklı olarak Istanbul Bienali ve Sanat Fuan uzenne yazılara yer veri- yor. Dergının bu sayısında, yıne der- gı boyutlannda bir de ekı var '16. Uluslarası TÜYAP Sanat Fuarı - Tevfık İhtiyar Sanat Galerisi'. Bu sayıda Vecdi Sa\ar 'Sanat Alanlannın Yaşamal Sorunu: Özerklik' başlıklı yazısıyla yer alı- yor 9 sayfa 'Fuar & Bienal 1 dosya- sına aynlırken, Deniz Kavukçuoğ- lu'nun da fuar uzenne bir yazısına y- ervenlıyor 'İstanbul Sanat Fuarı İ5 Yaşında.". Nilgün Yüksel'ın bu sayıda 'Be- nim Cici Akvaryumum!' başhğıvla sanat, sanatçı ve izleyıcısı eksenınde göruşlennı paylaşıyor okurla. Canan Beykal. 'Fuardan Sıküıp Bienalde Eğleniyorum' dıyerek baş- lıyor yazısına. 'O Bir lstanbullu'yla da, Sakine Çil'ın aynı adlı, 9 Istan- bul Bıenalı'nde 'konumlandırmalar" ıçınde yer venlen çalışması tanıtılı- yor Bıenalden bır bölüm, Antrepo No.5"te yer alan sergıler uzenne bır de eleştın yazısı var. Fuara ılışkın bir de söyleşı yer alı- yor bu sayıda, TÜYAP Genel Müdür Yardımcısı Ümit lyemle. A. Celal Binzet de, 'Sanat Fuarcılığının Bo- yutlan' konusunda görüş ve bılgısı- nı paylaşıyor okurla. Elif Dastarlının 'Sanatın tzini Siirmek', Selin Sarıoğlu'nun 'Hu Komşu Hu !\ Bedri Baykam'ın 'Bi- enal ve Türk Sanatçüar: Eurovisi- on Kavgalarından "Danışıklı Dö- >üş" Günlerine...' yazılan da bu sa- yıdan örnekler arasında Nilay Ak- der'ın çevınsıyle 'Dünyadan Fuar- lar' ve 'Dünyadan Bienaller". Meh- met Güleryüz'le yenı sergısı uzenne yapılan bır soyleşı guncel yazılardan. Suat Hayri Küçük de. Ali Teoman Germaner'ın yaşamı ve sanatı uze- nne 'oyun, sanat ve kadim zaman' başlıklı bır bölüm sunuyor dergi okurlanna Kubilay Akman da, Dünya sanatından bır kesıti, 'Mek- sika'nın Yaşayan Modern Sana- tı'nı ele alıyor G«leri • Sergi • Atslye • Seınısıtevj BBIAHlsMİMBMliBIMHBMPBBIBKBİ muhsin bilyap moda cd sarraf aîı sk ncr.27 luutıköy tsi 330 6110 • WHW muh»inbtlyapxom rcsim atelyes daimi llanlarınız içın (0212)293 89 78 E K V A T O R S A N A T G A L E R İ S İ NURAY CENKER Resim Sergisi 15 Ekim - 1 Kasım'05 Valı Konağı Cad Pasaj73 Kat 1 No:28 Nışantaşı Tel: 212.225 23 18 • GALERİSİ BİRİM AKSÜYEK Suluboya Resim Sergisi 03-28 EKİM 2005 Gazetecıler Sıtesı Yazartar Sk No 26 80300 Esentepe / ISTANBUL Tel 212 288 33 89 Faks 0212 267 24 44 e-maıl sanatgaiensı@karsu com tr www karsu com trtr/galen;ındex html 12 EKİM - 2 KASIM'05 ADTİ6ANP O ^ C I K SOKAK NO: 32/1 NIŞANTAŞI / TEL : 247 90 81 Stefanos Yerasimos anılıyor Kültür Servisi-Geçti- ğimız aylarda yitirdiğı- mız Prof. Dr. Stefanos Yerasimos 17 Ekim pa- zartesı günü saat 17.30'da Osmanlı Bankası Müze- si'nde düzenlenecek bir etkınlıkJe anılacak. Prof. Dr. Edhem El- dem'm (Boğaziçi Üni- versitesi) yöneteceğı pa- nelin açılış konuşması Prof Dr. Pierre Chuvin (Fransız Anadolu Araştır- malan Müdürü) tarafın- dan yapılacak. Panelin konuşmacılan Prof. Dr. Pierre Pinon (CNRS, PansJ, Yrd. Doç Dr. De- rin Oncel (Mımar Sinan Güzel Sanatlar Ünıversı- tesı), Yrd. Doç. Dr. Cana Bilsel (Orta Doğu Teknik Unıversıtesı), Prof. Dr. Nicolas Vatin (CNRS, Pans). Yerasımos'un 19. yüz- yıl öncesının Osmanlı müzığını, o günun çalgı- lanyla çalarak ruhunu yakalamak ıçın Fikret Karakaya'ya verdığı destekle kurulan Bezme- râ Topluluğu ıse 7 yapıt- tan oluşan bır dınletı su- nacak. ESİNTİLER ZEYNEP ORAL 'Özgürlüğümden utanmak' Tüyap Kitap Fuarındayım... Yolda trafikte geçirilen iki saate çıldırasıya öf- kelensem de; hak etmediğimize inandığım bir muamelenın kurbanı olsam da; yolu olmayan semtlere gökdelenler dıkilırken geleceği göre- meyen yerel yöneticilerin aymazlığına şaşsam da; kitapların, yazarlann, sanat eserlerinin ege- menliğindeki kitap fuarına girdığim anda, bü- tün olumsuzluklardan sıyrılıyor, iyi ki burada- yım, iyi ki buradayım diye sayıklamaya başlı- yorum. Attilâ llhan'ın yokluğu her köşeye sınmiş... Her adımda onu anımsatan, çağrıştıran bir afiş, bir fotoğraf, bir renk, bir ses... Server Tanilli'yle karşılaşıyorum. Kitaplarını imzalıyor... Günümüzden, eski günlerden ko- nuşuyoruz. Onu görünce anımsıyorum birden: DGM'de yargılanıyordu... Ve savunmasının so- nunda Attilâ llhan'ın dizelerini okuyordu, ken- disini şaşkınlıkla dinleyen yargıçlara... Neden yargılanıyordu, neydi "suçu"? Bır an için şaşkın kalakalmışım, "Neden yar- gılanıyordunuz, neydi suçunuz?" diyorum? Server Hoca, gülerek yanıtlıyor: "Neden olacak? Uygarlık tarihi kıtaplanndan " diyor... Eğer, gençler ya da dünü anımsamayanlar bu yazıyı okuyorsa, sakın şaşırmasınlar: öyleydi. Bir zamanlar, benim yaşamım boyunca yarar- landığım Server Tanilli'nin 'Uygarlık Tarihi' cilt- leri fena halde sakıncalı, tehlikeli ve "suçluy- du." DGM'de yargılanan Server Tanilli, Attilâ ll- han'ın dızelerıyle bıtırmıştı savunmasını: "o sozler kı acıdır I mapusane avlulannda I demir kırbaçlar gıbı şaklar I o sozler ki sırasın- da I çiçek açmış bir nar ağacıdır I dağ ufkuna vuran denız aydınlığı I sırasında gizemli bıçak- lar I O sozler ki I imgelem sonsuzluğunun I ateşten gülüdürler I kelebek çırpınmalanyla do- ğarlar ölürler I o sozler ki kalbımizin üstünde I dolu bir tabanca gibi I öldü ölesiye taşınz I o sozler ki bır kere çıkmıştır ağzımızdan I uğrun- da asılınz." Ağızdan çıkmış sozler uğruna asılanların ül- kesıdir Türkıyem... Lafı dolandırıp durmayayım: Hayır, asılaca- ğından falan değil, sırf mahkûm olduğu için günlerdir Hrant Dink'le atıyor kalbim. Bılırkişı raporu istediği kadar "HrantDınksuç işlemedi" desin, mahkeme onu mahkûm etme- ye kararlı. Ali Sirmen "Attilâllhan'danHrantDink'e Tür- kıye" başlıklı yazısında "Attıla llhan'ın hapse girmesınden bu yana geçen bunca yıl boyun- ca hiçbir şeyın değışmemiş olmasından daha korkunç ne olabilır bu toplum için" diye soru- yordu. Bunca yıl dediğı 64 yıl! Daha korkunç olan ise, hiçbir şeyin değişme- mış olmasından öte daha da gerilemesi! Attilâ llhan'ın çok sevdığım bir şiiri var: Işken- ce lafını ağzına almadan, '/şfrence'nin V'sini bi- le söylemeden yazdığı "Sana ne yaptılar" ad- lı şiiri... O şıırin bır dızesi şöyle: "Seni görür görmez özgürlüğümden utan- dım." Dilerım şu günlerde, Hrant Dınk'le, Ortıan Pamuk!'la, Ragıp Zarakolu yla ve daha nice- leriyle karşılaşmam... Karşılaşmam ki, özgür- lüğümden utanmayayayım! www.zeyneporal.com faks: 0 212 257 05 57 y'Cumhuriyeİ k^KlTAPLARI İnıza Günü 16 Ekim 2005 Pazar Oktay Akbal Alev Coşkun Saat: 13:30-15:00 Saat: 15:00-16:30 24. ıstanbul Kitap Fuarı, Tüyap Beylikdüzü Salon no: 3, Stand no: 301 Cumhuriyet K İ T A P L A R I İıııza ve Söyleşi 16 Ekim 2005 Pazar Söyleşi konusu: 'Laüdiği Nasü Savunabüiriz?" Erdoğan Aydın Söyleşi: 15:00-16:15 Imza: 16:30-18:00 24. İstanbul Kitap Fuan, Tüyap Beylikdüzü Sal< n no: 3, Stand no: