Catalog

• AAYIS2004SALI CUMHURİYET SAYFA CJJVvjIN V J J T I J . ekonomi(â cumhuriyet.com.tr 13 ^üzde 49'luk sınırlamayı kaldırarak devir için kollan sıvayan hükümet, şirketlerle görüşme trafiğinde LimanlardayabancıyaRTMAKOŞAR "Yabancılara olan sınırlamayı kal- drarak limanlann ışletme hakkını ael sektöre de\Tetmeye hazırlanan /KPnin bu karannda ağırhğı Ma- lezyah olmak üzere yabancı birkaç şrket ve Türkiye'de hükümete ya- knlığıylabilınen gruplann lobı fa- aiyetinın etkili olduğu belirtihyor. I-ong-Kong kökenli Hutchison In- tamational Ports Holdıng (HIPH), Nalezyah KELANG Koyteyner, /BD'li bir şirket ıle Türkiye'den Albayraklar ve Yenı Asya Gru- ba'nun desteklediği bir fırma yanı sra Özüaydınlılar şirketinın liman- lırla ılgilendiği dile getiriliyor. Edi- nlen bilgiye göre, AKP hüküme- tyle söz konusu şirketler arasında yoğun bir görüşme trafiği yaşanı- yor. Hükümet, limanlarda yapüacak czeUeştirmelerde yabancı şirketle- re getırilen yüzde 49'luk sınırlama- yı kaldırmaya hazırlaruyor. Ulaş- txma Bakanlığı'nın hazırladığı ve bazı yasalarda değışiklikyapan ya- Dünya Bankası. özelleştirme $art değil AKP hükümeti, hmanlann özelleştınlmesi için yasalarda değişikliğe hazırlanırken Dünya Bankası ve Avrupa'daki otoriteler, özel sektör işletmecihğmde ısrarlı değil. 2001'e kadar "ümanlann özeueştirilmesini" savunan Dünya Bankası, yaşanan u kaçakçıhk,kamunungetir kaybı ve özel tekeP sorunlarını dıkkate alarak görüşünü değiştirdi. Dünya Bankasının 2001 tarihlı *Limanlarda Reform ÇabşmalarT başlıklı raporunda, "Her ülkenin, toplumsal yaran merkeze alarak kendi koşullan çerçevesinde model geliştirmesi ve uygulaması gerekti^" savunuldu. Banka, söz konusu raporunda, "BeBrli durumlarda tekel yapeının korunması gerekebilir. Bu tür durumlarda kamu hiznıetinin korunması en ryi seçenektir" görüşünü dıle getirdi. Avrupa Komisyonu da 2001'de aldığı "kiralama karan" konusunda geçen yıl eylülde aldığı yenı bir kararla geri adım attı. Komisyon, devlet işletmeciliğının korunabileceği yönünde görüş belirledi. sa taslağı, Başbakanlığa gönderil- di. Buna göre. Özelleştirme Yasa- sı'ndaki, *_ Limanlann, mülkiye- tin de\ridışutdaki>öntemlerteözet- leştirilmelerinden Türk uyruklu gerçek ve tüzel kişiler yarartanabt- ür* ibaresı çıkanlıyor. Bu yolla ya- bancı şirketlenn hmanlann özel- leştirmelenne yalnız ya da büyük hissedar olarak gırmelennın de önü açıhyor. Bu operasyonda en önemlı li- manlann Haydarpaşa, îzmir. De- nnce ve Mersin olduğunu ifade eden Liman- tş'in uzmanı Oğuz Topak, söz konusu limanlann ok- yanusaşın aktanm için büyük ge- milerin yanaşabileceği noktalar ol- duklannı belırterek "Küçük gemi- leringirerek istenUen pazaıiara da- ğıtım yapabileceğjlimanlar. Strate- jik \e ekonomik açıdan çok önem- r dedı. TDt'run Hopa, Giresun ve Sam- sun limanlannın özelleştınldiğini arumsatan Topak, "Bunlann dev- rindenkamuparakazanmadi. Ka- sasına kuruş girmedi. Aynca özel sektörün işlettiği limanlarda ciddi kaçakçüık olayları da yaşanıyor. Dünyada bunun örnekleri varken limanlannişletmesininözelsektöre devri ekonomik, stratejik açıdan çok sakmcalT diye konuştu. Bu arada, Izmir Lımanı için ya- pılan değer tespitınde önce 8.5 mil- yar dolar değer biçildıği, sonra da bunun 6.7 milyar dolara düşürüldü- ğü belirtiliyor. Avrupa'da Işleten kamu Ülkelere göre uygulamanın farklılaştığı Avrupa'da devlet mülkiyeti ve kamu işletmeciliği ağırhğını koruyor. Büyük limanlann dışmda bazı nhtımlann özel sektöre kiralandığı Avrupa ülkelerinde, özel sektöre devir yapılmıyor. ABD'de de limanlarda uygulama Avrupa'yla benzer durumda. Özellikle güvenlik konusunda sıkı önlemler söz konusu. Ingiltere'de tekelleşme yaşanması nedeniyle bazı limanlar yeniden kamulaştınldı. Hâlâ bu yönde çahşmalar var. Türkiye'de özel kişi ve kuruluşlann 62, belediye ve özel idarelerin 50, diğer kamu kuruluşlanmn 20, Türkıye Denızcilık Işletmeleri'nin 11, TCDD'nin yedi, TÜPRAŞ, Demir-Çelik Işletmeleri ve BOTAŞ'uı da ikişer liman ve iskelesi var. Aynca 14 yat limanı ıle 128 balıkçı bannağı özel kişilerce işletiliyor. Şahıslar tarafindan kurulan liman ve iskelelerin 'İBegal" biçimde oluşturulduğunu belirten uzman Oguz Topak, devletin buradan ciddi oranda gelir kaybı olduğunu dile getirdi. TÜRKİYE iKTtSAT KONGRESt IMF gölgesinde ulusal arayış YUSUFÖZKAN ~ tZMtR- Türkıye îktisat Kongresı yann İzmir'de başlıyor. Kongreye IMF Başkan Yardımcısı Anne Krueger'un da aralarında bulunduğu OECD ve Dünya Bankası temsilcilerinin katılması eleştinlirken DPT Müsteşan Ahmet Tıkok. eleştirilere, "Küreselleşen dünyada, dışandaki deneyimkre bakmak zorundayız" yanıtını verdı. _ ı m m ı _ m m m _ m m _ m . ^ Genç Türkıye -w-»- Cumhuriyeti'nin ğ^ ekonomik temellennin I V ongreye IMF, oluşturulduğu ve OECD ve Dünya "ekonomide tam Bankası bağımsızhk" temsücüerinin vurgusunun yapıldığı kaülması Izmır îktisat eleşürilenni; DPT Kongresi'nin ardından Müsteşan Ahmet uygulanan dışa bağımh Tüctık, 'Küreselleşen politikalar, dördüncüsü dünyada, dışandaki y mn başlayacak , . , , , , Türkıye îktisat deneymlere bakmak K o n J e s ı m n d e ^ ZOrundayız diye gündemını oluşturuyor. yanıtiadh Toplam 5 gün sürmesi öngörülen kongrenin Hazırlanan taslağa göre aynı unvanı taşıyan herkes eşit maaş alacak Vtemur maaşları sû baştan EBRUTOKTAR g g ana konulannı; istikrarh büyüme, girişimcihk ve ekonominin rekabet gücü, bölgesel gelişme dinamikleri. gelir dağıhmı ve yoksullukla mücadele oluşturacak. 22 çahşma grubunun oluşturulduğu ve yaklaşık 4 trilyon liraya mal olacağı belirtilen Türkiye îktisat Kongresı'nin açılışına Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer. Başbakan Recep Tayip Erdoğan ve TBMM Başkam Bûlent Annç'ın yanı sıra çok sayıda bakan ve bürokrat katılacak. Kongre açüışında, Microsoft CEO'su Steve Ballmer de ver alacak. ANKARA - Hükümet, askerler, hâkım ve savcılar, ögretim üyelen başta olmak üzere tüm memurlann maaş, tazmınat ve özlük düzenlemesini Devlet Memurlan Yasası'na almaya hazırlaruyor. Farklı kurumlarda ça- lışan ancak aynı unvanı taşıyan herkesı ay- nı maaş düzenlemesine tabı tutmayı amaç- layan hükümet, devlet personel rejımini ta- mamen değiştinyor. Devlet Memurlan Yasası'nı "Kamu Per- sonelYasasT adı altındayeniden düzenleme- yi öngören taslağa göre Cumhurbaşkanlığı \ e TBMM Personel Yasalanna hiç dokunul- mayacak. TSK Personel Yasası, YÖK Per- sonel Yasası, Hâkim ve Savcılar Yasası'nda yer alan terfi sıstemi, disiplin kurallan, ku- rumdan ihraç. işe gıriş ve çahşma koşullan gıbı mesleklere özgü kurallan düzenleyen maddeler devam edecek. Kateayıtekedüşec^ Hükümet, hazırladığı taslakta maaş he- saplannda kullarulan üç katsayıyı da tekkat- sayıya indirgemeyı öngördü. Yapılan tüm ödemelen gelir ve damga vergisı kapsamı- na almak ısteyen hükümet, sadece ana öde- me nitehğinde olanlan emekli keseneğine tabi tuttu. Maaşlan ay başında ödeme yerine ay so- nunda ödemeyi de amaçlayan hükümet, 100'e yakın ödeme kalemının sayısını 4 ana kaleme indirmeyi planladı. Buna göre, me- murlara temel aylık ve göre\' ayhğı gibı iki ana ödeme yapılacak. Bu ödemeler, kazaml- mış hak aylıklan v e kıdem vıllanna göre he- saplanacak. Temel aylık ve temel ücret, aka- demısyen ve asker dahil yasa kapsamındaki îşyeri büyüdükçe ücret artıyor Türkiye'de 2003'ün ilkaltı aylıkdöneminde kişibaşınaayhkkazanç ortalama brüt 992 miryon iira, kişi başuıa aybk ortalama brût üc- ret ise 847 mjhon İira olarak saptandı. DİE'nin anketine göre, 500 ve daha fazlaçahşanın bulunduğu iş>erlerihariç enyiiksekbrütüc- ret elektrik. gaz ve su sektöründe yer aldı. Bu sektörlerde kişi baş»- na aylık ortalama brüt kazanç 1 mihar 568 miryon 917 bin İira ola- rak tahmin edildl Toplu iş sözleşmesi kapsamındaki işyerlerinde en yüksekortalama brütkazanç 2 mihar 431 mil\on 725 bin İira ifc ham petrol ve doğalgaz çıkanmı ve metal cevberi madenciliği eko- nomik faaliyet kolunda olduğu görüklü. (\A) herkes için aym olacak. Görev ücreti ve ay- hğı ise yapılan işin önemi, sorumluluğu, eği- tım sevıyesı ve kıdemıne göre belirlenecek. Bu noktada öğretım üyesi ve askerin maaşı- nın diğer ayağını oluşturan görev ayhğı fark- lılık gösterecek. En > r üksek görev ayhğı Başbakanlık Müs- teşan'na venlecek. Dığerleri onun yüzdesi şeklinde sıralanacak. Maaşın üçüncü ayağım ise ek çahşma kar- şılığı yapılacak ödeme oluşturacak. Bu öde- me . "fada mesai. genel tatil günlerindekiça- hşma ücreti, nöbet ücreti, ek ders ücreti, ve- kâlet ücreti" başhklannda tanımlanacak. Maaşın dördüncü ayağı ise "diğer ödeme unsurlarT başlığında toplanacak. Bu öde- me; "başan ödemesi, sos>o ekonomik genş- mişukdüzeyidüşükilçelerdeçalışma>ı teşvik ödemesl, riskli işler karşıbğı ödemeler ve di- ğer üave ödeme" unsurlanndan oluşacak. %»Garanti Emeklilik DUYURU GARANTİ EMEKLİLİK ve HAYAT A.Ş. 2003 HAYAT BRANŞI KÂR PAYI DAĞITJMI Tarife: Genel Toplam USD ENDEKSU SİGORTALAR (TL) EURO ENDEKSLİ SİGORTALAR Çtl) TOPLAM (TL) 2002 yıl sonu itibariyle hayat sigorta polıçelerıne ait toplam matematık karşıhk 2003 yılı içinde toplam net birikim prim üretımi 2003 yılı içinde elde edilen net gelir 14,078,565,730,696 1,657,327,272,235 15,735,893,002,931 10,584,001,213,319 1,270,502,525,649 2,219,767,272,986 339,067,745,374 12,803,768,486,306 1,609,570,271,023 TL tarifeler için Oağrtılacak net kâr payı oranı Dövize Endeksli tarifeler için Dağıtılacak net kâr payı oranı Amerikan Dolan (USD) EURO 31/12/2002 itibariyle Döviz Kurları 1 USD 1 EURO 31/12/2003 itibariyle Döviz Kurları 1 USD 1 EURO TARİFE GRUPLARINA GÖRE KÂR PAYI %8.53 %6.70 1,644,848 1,714,261 1,404,671 1,756,119 AÇIKLAMALAR Ekonomik misyonun ardından DEİKTürk- Belçika tş Konseyi'nin toplantısına katüan Prens Philippe bugün Ankara'da olacak. Belçika'daki yatınm olanaklannı anlattı Prens Hen işbirliği çağrısı 1. Net birikim primı sıgortalılann ödedikleri primlerden rıziko primi, varsa gider payı ve aracı komisyonu kesintileri dışında kalan ve yatırima yönlendirilen kısımdır. 2. Yıl içerısınde elde edilen net gelir, 2002 yılı sonunda sıgortalılara ait matematık karşılıklar ile, yıl içerısınde toplanan net birikim primlerinın günlük olarak yatırıma yönlendırılmesı sonucu elde edilen garanti edilen kâr payı gelirlerinı ıçeren dahil net gelirdır. 3. Kâr payı oranları fonların yıllık ortalama net getirı oranı olup, günlük kâr payı uygulaması nedeniyle her sigortalının kâr payı dağıtım oranı farklı olabilir. Ekonomi Servisi - Dün lstanbul'da gerçekleştirilen ve 97 firmadan yaklaşık 300 ışadamuıın katıldığı Belçıka Ekonomik Misyonu'nda Belçıka Velıhat Prensı Philippe ülkesmin olanaklannı anlattı. Brüksel'in her kültürden ınsam bir arada bulundurması ve tıcaret yoUannın kesişmesi açısından İstanbulla pek çok ortak noktası bulunduğunu belirten Prens Philippe, "Sizi Brükserde e\inizde hissettireceğimizden errün olabilirsiniz. Yaûrun yapmaya karar verince Brüksel'i de düşûnûn" dıyerek Türk işadamlannı yatınm ve işbirliğine çağırdı. Flaman. Vallon ve Brüksel bölgelennın ayn a>Ti üç seminer düzenlediklen ve 6 Mayıs'a kadar sürecek olan misvon sonunda sadece Brüksel bölgesi ile ilgili 10 büyük anlaşma bekleniyor. Cezayir'den perro-kimya ve ağıı sanayi yağlan alan firmanın yetkilisi. bu ürünlen amk Türkiye'den almak istedıklerini belırterek bu konuda Opet ve Türk Petrol ile görüşüp bağlantı yapmak istedıklerini söyledi. Concorde oteller zıncirinin bir üyesi olan Brüksel Montgomery Otel'in Genel Müdürü Bruno Roques, Türkiye'deki tur operatörlen ile kontak kurup işadamlanna yönelik iş gezıleri organize etmeyi istediklerini söyledi. Concorde otellerinin bütün AB ülkelerinde otelleri bulunduğunu ifade eden Roques, şu anda AB sürecinin izlendığini ve üyelik müzakereleri başlar başlamaz Türkiye'de otel açma konusunda istekli olduklannı söyledi. IŞÇİNİNEVRENİm)EN ŞüKRAN SONER Şaşı Bakış Emine Erdoğan kız çocuklannın okula gönderil- mesi kampanyasında. Kız çocuklannın okula gönde- rilmesindeki katkılanndan övgü ile söz edilen geniş ha- ber ve röportajlarda, satır arasında, okula gönderilme- sine ikna ettiği kız çocuğunun babasının erkek öğret- men olmayan sınıf ve erkek arkadaş yanında oturtul- mama koşulu da yer alıyor. Aklıma şimdi ABD'de, sürgünde Pakistanlı kadın hareketi önderinin Cumhuriyetçı Kadınlar Kurulta- yı'nda anlattığı deneyimi geliyor. "önce okulianmız- da kız-erkekaynmı yaptılar. Sonra yasak olmadığı hal- de türbansız okula gitmeyen bizlere okul dışında, okul içinde saldın, şiddet uyguladılar. Şeriat en fanatikyo- rum/an ile Pakistanlı kadınların yaşamına karabasan o/arak yerieşfi. Ülkemde yaşamım tehdit altında ol- duğu için kaçmak zorunda kaldım..." Bayan Erdoğan yerel seçimler sonrası kadınların si- yasetten silinmesi üzerine de öne çıkmış, konuşma- lar yapmış, bol propaganda kokan röportajlan yayım- lanmıştı. Bayan Erdoğan'a göre, Bay Erdoğan da bu sonuçtan hoşnut degildi. Evde kendisine yakınmış, ka- dınlann daha etkin siyasete aday olmaları istemini di- le getirmişti. Sanki AKP'de adaylarda tek belirteyici güç, ıradenin Bay Erdoğan olduğu bilinmiyor. Biz de kan-kocanın timsah gözyaşlannı yuttuk... Yerel seçımlerde AKP kadın belediye başkanı, mec- lis adayı göstermeye kalkışsa, AKP'nin türbanlı kadın- ları dışlanacak, çaresiz partili olmayan açık başlı ka- dınlar bulunacaktı. Kadını mühendislik, mimariık, ka- mu alanı görevlendirmelerinde bıle görmeye katlana- mayan AKP iktidan, kendi tabanında sıcak bir tartış- manın içinde kalacaktı. "AKP'nin iktidar uygulamala- nnda kaç kez kamu alanında yeni işe alınacaklar için kadtnsız kadrolaşma karariannın çıkanlıp tepkilerkar- şısmda dönüldüğünü, bir daha çıkanldığını hele bir anımsayın." AKP'de vitrinde çok az saytda açık başlı kadın uz- laşma aracı olarakpazarianıyor. Ama içten içe de kay- nama yaşanıyor. Şakası yok, partiye oy deposu tür- banlı kadınlar, hele de kadına siyasette katlanamayan AKP'li erkekler, dışardan transfer, partide yer kapan bu kadınlara gıcık oluyorlar. Baksanıza son anayasa değişikliği tartışmasında AKP'nin açık başlı milletvekilleri, kadın olmanın gere- ği ve bilinci ıle, çoğunlukla olumlu aynmcılıktan yana kadın hareketleri CHP ile aynı çizgideyer alıyorlar. Mil- letvekıli, bakan bile olsalar, kadın haklanna şaşı bakan AKP'nin lider kadrolan, kadının ancak türbanı ile top- lum yaşamında sınırlı yer alabilmesini kabul eden ka- falar... Çağdaş kadın yaşamını, erkekle gerçekten eşit koşullarda, yaşamın her alanında buluşmasını ahlak- sızîık olarak algıladıklannı, her olayda koydukları tep- kılerle gösteren kafalar... Töre cinayetlerinde azmerti- renlerie biriikte ağıriaştırıcı suç kavramını yasaya sok- mayı içlerine stndiremeyenter.. Aslında AB üyeliğini, özgüriükleri, demokrasiyi, laikliği bile, kadın haklann- da olumlu değil olumsuz aynmcılıkta kullanabilmek için takıyye aracı olarak bayrak yaptılar. Başbakan, Meclis Başkanı, bakan eşlen ile türbanı bayrak yapıp kamu alanındaki yasaklan delme girişim- leri başka, doğrudan kamu görevlisinın türbanlı otma- sı, Meclis, belediye başkanlığı, il genel meclisi, bele- diye meclislerine giımeye kalkışması çok başka. Ana- yasanın, laikliğın doğrudan delinmesi suçu işlenecek, tartışması bile yapılamayacak bir suç durumu ortaya çıkacak. Bu nedenle AKP, Erdoğan iktidannın strate- jisinde türbanı önce eşler aracılığı ile bayrak yapıp toplumu alıştırmak, dolaylı olarak kamu alanında yer- leştiımek vardı. Bunda büyük yol alındı. Sıra "Kamu hizmeti sunmuyor, kamu hizmetialıyor" yutturmacasıyla, imam hatiplılerle biriikte türbanı üni- versitelere sokabilmekte. "Dine göre imam olamaya- cak kadını imam eğitiminden geçinp, üniversitede türbania okutup sonra doktor, yarg/ç, bilim insanı, kamu alanında görevli, sıyasetç/ yaptığında başını aç demek nasıl olabilecekse?.." Ûniversitelerden adam gibı bir başkaldın gelmezse Erdoğan hükümetinin nt- yeti, türbanı ve imam hatiplileri krtlesel olarak üniver- siteye sokmak, üniversiteleri medreseleştirmek için hemen harekete geçmek. ABD'den. daha doğrusu Bush ıktidanndan gelen, Fethullah Gülen toplantıla- nnda pekıştirilen, Ortadoğu'da 'ılımlı Islam' vızyonu ıle tam da zamanınm geldiği düşünülüyor olmalı ki, Başbakan Erdoğan seçimlerde kullanmakla yetinme- di, yeni ders yılına yetiştirmek üzere dayatıyor. Sonra sıra türbanın, şeriatın adım adım kamu ala- nınasokulmasınagelecek. Ulus'ta, Etiler'de kendi get- tolannda, duvariannın arkasındayaşayanlar.. "Canım sen de çocuğunu imam hatibe verme, zohanırsan kolejde okut. Türbansız dolaşılamayan varoşlarda işin ne?" diyebilen bu ülkenin gerçeklerinden kopmuş ay- mazlar, büyük sermaye, büyük medya çıkar ittifakı böyle destek vermeyi sürdürürlerse.. Kadına şaşı ba- kan Erdoğan hükümetinin, kadın haklan için olumlu ay- nmcılık beklerken olumsuz aynmcılığı genelleştiren, Cumhuriyet'in kadın haklan devrimleri ile gelmiş ka- zanımlannı yok eden uygulamalan hızla yerieşecek. Türkiye kadın haklannda ölçü çok başka noktalara kayacak... soner@cumhuriyet.com.tr Bumin'in açıklamasına tepki Telekom'un fiyatmı olumsuz etkileyecek ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Türk Tele- kom'un satışına yönelik tarutun yapıldığı bir dö- nemde Anayasa Mahke- mesi Başkanı Mustafa Bumin"'ın "TürkTele- kom'un değeri 2 nıflyar dolara düştü" iddiasının "şirketinfiyatınaolum- suz etkv" yaratacagı bil- dırildi. Anayasa Mahkemesi Başkanı Bumin'in dün Hürriyet gazetesinin manşetinde yer alan "Türk Telekom konu- sundaki Anayasa Mah- kemesi karannda Yekta Güngör ÖzdenveAhmet Necdet Sezer'in 'satıla- maz' görüşlerinekarşıoy kullandım. O zaman 20 milyar dolar ediyordu, şimdi 2 mihar dolar" açıklaması tepkiyle kar- şılandı. Yetkilıler "Bun- lar lip semce" denilen olumsuz yavılımı olacak açıklamaiar. Bu rakam- lan telafuz edh orlar. in- samann zihninde fiyat ohışturuyorlar" diyerek şunlan söylediler: "Şu anda Türk Telekom'da tanıüm.bilgilendirmesü- reci devam ediyor. Özel- Bkk bu süreçte rakamte- laffuz edumesi ve bir de Hürriyet gazetesinde \ie- rilmesi, satış fiyatına olumsuz bir etki yaratır. 2 mirvur dolar, Türk Te- lekom'un yaklaşık bir yülık kân. Bunu yazıp buraya ko\mak vatan hainBğioir. Esas bu açık- lamafiyaûdüşürür."