Catalog

SAYFA CUMHURİYET 26 AĞUSTOS 2000 CUMARTESİ 8 HABERLERIN DEVAMI TURKİYE btanbul Edime Kocaeli Çanakkate Izmir Manisa Aydın Oenizli Y Y Y Y PB PB PB PB 28 30 29 30 32 31 32 32 Sinop Y 25 Adana A 32 Samsun PB 27 Mersin A 31 Trabzon Y 28 Diyarbakır A 35 Girestın Y 28 Şanlıurfa A 35 A 31Ankara Y 23 Mardin Eskisehir Y 25 Siirt A 34 Konya PB 25 Hakkâri PB 31 Sıvas PB 26 Van PB 29 Zonguldak Y 25 Antalya PB 32 Kars Yurdun kuzey kesımlen parçaiı çok bulutlu, Mar- mara, Iç Ege, Batı Kara- denız, Iç Anadolu'nun kuzeybats, Doğu Kara- denız ıle Doğu Anado- lu'nun Kuzeyı sağanak yağışlı, ötekı yerier az bulutlu geçecek Hava sıcaklığı azalacak. Ruz- gâr kuzey ve doğu yön- lerden nafif ara sıra orta yağış anında yer yer kuvveflı olarak esecek DIS MERKEZLER Oslo Helsinki Stockholm Londra Amsterdam Brüksel Paris Bonn Münih PB PB PB Y PB PB Y PB PR 19 20 20 24 22 26 25 25 ?4 Berlin Budapeşte Madrid Vıyana Belgrad Sofya Roma Atina PB PB PB PB PB PB PB PB 22 24 29 23 26 27 29 29 Zürih PB 29 Şam Moskova Aşkabat Astana Taşkent Bakû Bişkek Tfflis Kahire Y A Y PB PB PB Y PB 19 39 24 35 31 34 29 35 A 37 L Çok bulutlu , Yağmuriu Kark GökgürifcJü GUNCELCÜNEYT ARCAYCREK • Baştarafi 1. Sayfada şı beyanlanna karşı" bir karar alma zorunluluğu duyduklannı söyleyen sözcüye göre, hükümetimi- zin asıl kaygısı ne şu ne bu... Rejim düşmanlannı temizlemek kadar, hatta bundan da öteye önem taşıyor. Meğer hükümetin önlemeyi zorunlu gördüğü geliş- me; "mütedeyyin vatandaşlanmızı KHK'denkesinlik- tezarargörmeyeceklerine" inandırmakmış! Biz KHK tartışmalanyla uğraşırken hükümet 60 mil- yonluk toplumda KHK ile ilgili tepkileri günübirlik sap- tamış olacak ki böyle bir karara varryor. Hükümeti zorlayan, ama kuşku yok üç partiyi oy yi- tiıme telaşına kaptıran bir başka olasılık. Neymiş o olasılık? Onlarca rnityon mütedeyyin va- tandaş, sanki memurmuş gibi "KHK'nin kendilerine karşı iş/eyeceğinden" korkuyormuş! Mütedeyyin vatandaş konusunda müthiş duyariı olan üç ortağın aldığı karar gereği; bugünden tezi yok, bakanlar sokağa dökülecek, o il senin bu ilçe benim "gittikleri yerlerde KHK'nin sadece ve sadece rsjim dûşmanı memurlara karşı düzenlendiğini" açıklaya- cakJai Bu karar, Türkiye gibi, sayısız TV ve radyo istasyo- nuna ve gazeteye sahip, üstelik söylenenleri pat de- yince şak diye yerine getiren TRTnin hükümet emrin- de olduğu bir üikede alınıyor ve... MGK'nin "ivedi" koşuluyla salık verdiği yasayi çc- ğunlukta olduğu Meclis'ten geçıremeyeceğini biten hükümet, bu karan, aczini örtmek ıçin kullanıyor. Hükümet; gerçekten buyük iletişim olanakJanndan, KHK'nin içeriğini halka anlatmak için yararianmayı düşünmüyor. Ne ki başka bir gerçek var ortada: Laik cumhuriyetin karşılaştığı -Jandarma Genel Ko- mutanı Orgeneral Rasim Betir'in söylediği gibi- "bi- rinci öncelikli irtica tehdidi" üzerinde toplumu aydın- latmak içjn TV'leri ve radyotan kullanmayı aklının ucun- dan geçirmiyor. Bir acayiplik var bu işte "Devletirejim düşmanlanndan anndırmak" amaay- la KHK'yi Başbakan'ın dehşet saçan hiddetiyle savu- nan hükümet; bir orgeneralimizin, kuşkusuz istihba- rat kaynaklanna dayanarak yaptığı saptamalara ben- zer irdelemeleri halkımıza iletrnekten sürekli kaçındı, kaçınıyor. Jandarma Genel Komutanlığı'ndaki devir-teslim tö- renini bir gazetemiz başlığında, "Betir, Cumhurbaş- kanı'nın yûzüne irtica tehlikesini anlattı" cümlesiyle sundu. Neden Cumhurbaşkanı? ASJI hedef, irticavı birinci tehlike diye tanımlayan ve açıklayan Orgeneral Betir'in tam karşısında oturan Başbakan Ecevit! Evet, hedef ivstelik yanı başında görev yapan Baş- bakanlık Takip Kurulu'nun irtica ile el ele, kucak ku- cağa olduğunu "makama" yazıyla bildirdiği 253 kay- "makamı, dindeki yasal olanaklan kullanarak kolundan tuttuğu gibi atamayan Başbakan Ecevit! BTK'ye göre 253 kaymakam tam anlamıyla yobaz! 21. yüzyılın eşiğinde bunlar kadın eli sıkmıyor. Milli bayramlara katılmamak içtn rapor alıyor, içkili toptan- tılara katılmıyortar, vs. Cumhurbaşkanı'nın yükselen yıldızını gözden dü- şörmek için Ecevit'in anayasaya aykın bulduğu öğe- leri aynen yasaya koyması olasılığından söz ediliyor. Sertleşmesini, inadını sürdürmesinı, yüzünü asarak Cumhurbaşkanı ile konusmadığını kameralara göster- mesini.. kimi çevreler Sezer'ı gözden düşürmeye yo- rumluyor. Son tevatün KHK serüveninde yediği siyasal dayak- tan sonra hükümet, Cumhurbaşkanı'nın "yetkilerini azattmayı" düşünüyormuş. Böyle bir ginşim. Cumhurbaşkanı Sezer için elte gelen düğün bayram! Çankaya'da göreve başlamadan önce anayasanın curnhurbaşkanlanna tanıdığı yetkileri parlamenter de- mokrasilerle bağdaştıramadığını söyledi. Toplum, Sezer'i "bizden biri" diye görüyor... Zira Çankaya'da bir yedi, bir beş yıl daha kalmak için uğraş vermeyeceğini bilryor. - Sabotaj olasılığı Sayıştay'ın yeni binasında yangın ANKARA (Cnmhuri- yet Bürosu) - Sayıştay Başkanlığı'nın yeni bina- sının arşrvinde çıkan yangın geç saatlere dek söndürûJemedi. Olayda sabotaj olasılığı araştın- lıyor. Olay yerine gelen Başbakan Büfcnt Ecevit, "Evnddarm çoğu kurta- nHTdedi. Sayıştay'ın Eskişehir yolundaki yeni binasının arşrvinde dün öğle saatle- rinde küçük çaplı bir yan- gın meydana geldi. Ola- ya müdahale eden itfaiye ekipleri, yangnıı söndür- dükten sonra olay yerin- den aynldı. Ancak öğle- den sonra aynı yerde yi- ne yangın çıktı. Tam ola- rak sönmeyen kâğıtlann yeniden yangına neden olmuş olabileceği dile getirilirken ikinci kez yangın çıkması sabotaj olasılığını da gündeme getirdi. Itfaiyenin içeri girememesı üzerine yan- gına dışandan müdahale edilebildi. Yangın yerine giden Ecevit, Sayıştay Başkanı Kimfl Muthıer'den bılgı aldı. Mutluer, Başbakan Yardımcısı Hüsametrin özkan'ın yangınm daha dar bir alanda kontrol edilip edilmeyecegini sorması ûzerine, içeride- ki evraklann kontrolden geçirihniş evraklar oldu- ğunu, birinci öncelikleri- nin binanın kurtanlması olduğunu söyledi. Ecevit ve beraberindekiler yan- gın sürerken binadan ay- nldı. Yoğun dumandan zehirleHen itfaiye görev- lileri Hûnkâr Gülbağ ile MefametSiner hastaneye kaldınldı. Akşam saatle- rinde Devlet Hava Mey- danlan lşletmesi'ne ait bir söndürme aracı da Sa- yıştay binasına geldi. Ankara Anakent Bele- diyesi itfaiye Daire Baş- kanı Faruk Knratuz, 100-150 metre uzunluk- taki arşiv bölûmûnde 1996'dan buyanaarşivle- nen evraklann bulundu- ğunu, evraklardanneka- dannın yandığını tespit edemediklerini belirtti. Sayıştay Başkanı Mut- luer, binanın eylûlde de yangın tehlikesi geçiıdi- ğini, bu nedenle 3 vardi- yalı nöbetçi çahşurmaya başladıklannı dile getir- di. tki arşiv bulunduğunu kaydeden Mutluer, Tûr- kiye'nin denetlenen ev- raİunın 10 yıl Sayıştay'da saklandığını anımsattı. Sosyal güvenliğe IMF modeli• Baştarafi 1. Sayfada özellikle yabancı şirketlerin "bekled^i" özel emeklılik dü- zenlemesi de yapılacak. IMF ile yapılan stand-by anlaş- masının ^yapsal reformlâr" adı altmdaki düzenlemelenn temelini oluşturan sosyaJ güvenlık sistemi- ne ilişkin olarak niyet mektubuy- la şu taahhütte bulunulmuştu: "Kapumı, prim ödemeyiveida- rieddnliği artfimukamacyb id»- rirEformlaryaparkendigertaraf- tan tızun vadefi tasamıfluvmüda- nnı çeşitiendirme açmndan özd emefcHBkfonlftrmayönelik hukn- ki çerçeveyl ohışturarak sosyal gö- venük reformuna derinlik kazan- dınnjyı planJamaktadır. Bu alan- da kaydedflecek Oeriemeler, gde- « k prognun gözden geçinnderi- nin konuso otocakür" TBMM'ye sunulan 5 yasa tasa- nsının mali ve cezai hükümleri dı- şında, KHK'yle yûrürlüğe konul- maya çalışüan "serbestpjyasamo- ddfau" hazırlayan idari düzenle- meler ana hatlanyla şöyle: SSK Başkanhğı: SSK'nin yeni- den yapılandınlması adı altında özelleştinnenin yolu acılıyor. Baş- kanlık sistemi oluştunıluyor. Sağ- lık ve emeklilik sigortalannın bir- birinden aynlması öngörülüyor. Bu yolla özellikle sağlık alanmda özelleştinnenin yolunun açılacağı belirtiliyor. SSK Yönetim Kuru- lu'na, taşınmaz alım-satım yetki- si veriliyor. SSK, Çalışma Bakan- lığı bûnyesinde oluşturulacak Sos- yal Güvenlik Kurumu'nun ilgili kuruluşu olarak tanımlanıyor. Fi- nansman ve Aktûerya Daire Baş- kanlıgı ile Savunma Uzmanhğı ana ve yardımcı hizmet birimleri olarak oluşturulacak. SSK basta- nelerinin "sağlık işletmeJeri" ol- ması öngörülüyor. Kamu tüzelki- şiliğini haiz, idari ve mali özerkli- ğe sahip olacak bu sağlık işletme- lerinin kuruluş ve kapanmasına SSK Başkanhğı karar verecek. Mevcut sağlık tesislen de sağlık işletmelerine dönüştürülebilecek. Sağlık ışletmesinin yönetim kuru- lu, mülki amir veya temsilcisi baş- kanlığında, belediye başkanı ya da temsilcisi, işletme müdürü, başhe- kun, teknik ve destek hızmetlen müdürü, işçi temsilcisi, işveren temsilcisi ve işletmede çalışan personel temsilcisinden oluşacak. Belli bir süre sonra kuruma dev- redilmek üzere özel ve tüzelkişi- ler eliyle sağlık işletmelerinin ku- rutaıası ya da yenılenmesi öngö- rülüyor. Böylece yap-işlet-devret modelinin bir biçimi, SSK'nin sağlık alanmda da yaşama geçiri- lecek. Sosyal GüvenKk Kunımu: Sos- yal Güvenlik Kurumu teşkilatı oluşturularak SSK, Bağ-Kur ve Iş- Kur'un buraya bağlanması öngö- rülüyor. Başkanlık biçiminde ör- gütlenme planlanıyor. Böylece sosyal güvenlik kuruluşlannın bir çatı altında toplanması amaçlanı- yor. Ancak Emekli Sandığı bu kap- sam içinde yer almıyor. Yüksek Danışma Kurulu oluşturulması öngörülüyor. Bu düzenleme için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ba- kanlığı'mn yasasında değışiklik yapıhyor. Bag-Knn SSK'yle uygulamada birliğin sağlanması amacına dö- nük olarak değişiklikler gerçek- leştirilecek. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın bağlı ku- ruluşu olmaktan çıkanlarak Sos- yal Güvenlik Kurumu'nun ilgili kuruluşu statüsü veriliyor. Yöne- tim kurulunda tanm sıgortahlan- m ve kurum çalışanlannı temsil edecek ıki üyelik oluştunıluyor. Bağ-Kur aylıklannm ödeme dö- nemlerini belirleme yetkisinin Ça- lışma ve Sosyal Güvenlik Bakan- lığı'nın bağlı kuruluşu olan Sosyal Güvenlik Kurumu'na verilmesi planlamyor. Özellikle sağlık sigor- tasıyla ilgili gıderlerin azalulması ve gelirlerin arttınlması planlanı- yordu. Ancak bu düzenlemenin kanun hükmünde kararname yeri- ne yasayla yapılmasının gereke- ceği belirtiliyor. Iş-Kun Iş ve Işçi Bulma Kuru- mu'nun lağvedilerek yerine Türki- ye Iş Kurumu'nun (Iş-Kur) kurul- ması öngörülüyor. Kamu tüzelki- şiliğini haiz, idari ve mali bakım- dan özerk, ancak özel hukuk hü- kümlerine tabi bir kurum olması amaçlanıyor. Kesintileri başlayan işsizlik sigortasmın uygulanması- m yürütecek. Bu çerçevede işsiz- lik Sigortası Dairesi Başkanhğı oluşturulacak. özel istihdam bü- rolannın kuruluşuna izin verilerek "issizliğin büe ranü* alınmaya ça- lışılacak. Tasanda bu düzenleme, "Böytece Türkiye1$ Kurumu'nun iş ve işçi butanadaki aracıhk tekeü- ni gereği gibi kullanmasına olanak bulamamasından doğan sakınca- lar giderümis, işgücü piyasasuun itatiyaçlanna cevap verilmiş ve ku- rumun sınıriı da olsa rekabet için- de gelişmesine olanak sağlanmış- ür" dıye savunuluyor "İşe yerieş- tirme faaliyeti karşılığı ücret sade- ce isverenden alınır. Ozel istihdam bürolan iş arayanlardan her ne ad alündaolursaobun menfaattemin edemez ve ücret alamazlar" hük- mü yer almasma karşın bunun uy- gulamada geçerli olmayacağına dıkkat çekiliyor. Aynca, yönetme- likle belu-lenecek meslekler ile üst düzey yöneticilerden işe yerleşti- rilmeleri karşıhğında ücret alına- bileceği de belirtilerek "işsizliğin rantuun çıkanlmasmın" önü de açılıyor. lllerde de ıl istihdam ku- rullannın oluşturulması öngörü- lüyor. Özd emekfflik: SSK'nin emek- lilik yaşının ve prim ödemelerinin yükseltilmesiyle cazip hale getiri- len bireysel emeklilik yürürlüğe sokulacak. SSK'nin zorunlu, bi- reysel emekliliğin gönüllü esasına dayandınlmasına karşın koşulla- nn daha cazip sunuhnası nedeniy- le kayıt dışılığın artacagı endişesi bulunuyor. Bireysel emeklılığı teş- vik edecek vergi istisnalan da ay- n bir yasa tasansı olarak geçirile- cek. Bireysel emeklilikte kişiler, 10 yıl prim yatırmak koşuluyla 56 yaşında emekli olabilecekler. Prim ödemeleri dışında, sısteme girişte ya da yeni bir bireysel emeklilik hesabı açtınlması durumunda gi- riş aidatı alınabilecek. Emeklilik şirketleri, anonim şirket olarak ödenmiş sermayesi 20 trilyon lira- dan az olmamak üzere kurulacak. Hazine Müsteşarlığı, şirketin yeni sözleşme yapma yetkisini kaldırmaya, yönetim kunılunu atamaya, başka şirketlere devret- meye, faalıyet ruhsatlannı iptai et- meye ve iflasmı istemeye yetkih olacak. Bireysel emeklilik fonla- nyla borsanın dennlık kazanması, büyük miktardaki kaynağın fınans piyasalannda kullanıma açılması amaçlanıyor. Yabancı şirketler, bi- reysel emeklilik yasa tasansımn çıkanhnasım bekliyordu. , ,il? DISK: Sosyal taraflar yok sayıldı ANKARA(Cumhuriyet Bürosu)• Ücretlenn düşü- rülmesi için Ekonomik ve Sosyal Konsey'i toplayan hükümet, sosyal güvenlik konusunda daha önce ol- duğu gibi yine sosyal ta- raflan yok saydı. Türk-Iş veTlSK'in, Başbakan Bü- lentEcevit'in istemi üzeri- ne "gizö yapılan topfamtı- tar" sonunda hazırladıkla- n SSK'nin idari yapısına ilişkin taslağı hükümete sunduklan öğrenildi. An- cak hükümet, bu taslağı ın- celeme gereği duymadan kanun hükmünde kararna- me hazırladı. DlSK Genel Başkanı Süleyman Çdebi ise ne hükümetin ne de Türk-lş ile TÎSK'in taslak- lannı kabul etmediklerini belirterek "Kziın mutaba- kaömızyok n dedı Türk-lş ve TlSK, bu hafta içinde Başbakan Bü- lent Ecevit'i ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçe- H'yi, dün de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar Okuyan'ı zıyaret ederek zorunlu tasamıf ve özelleştırmeye ilişkin is- temleri ile meslek edindir- me ile SSK yasa taslağı önerilerini sundu. SSK Ya- sası'na ek bir taslağın ve 506 sayılı yasadakı prime esas üst ve alt kazanç sınır- lanna ilişkin önerilerinin yer aldığı raporla SSK ya- sa taslağında "özelleştir- menin yolunu açan düzen- lemekrin" de kabul edıl- dıği görülüyor. Bu taslak- ta, SSK'de başkanlık siste- mının oluşturulması ve emeklilik ile sağlık sigor- talannın birbinnden aynl- ması kabul ediliyor. Bu çerçevede, Sigorta Hız- metieri Genel Müdürlüğü ile Sağlık Hizmetleri Ge- nel Müdürlüğü oluşturula- cak. SSK hastanelerinin, yönetim kurulu karan ile idari ve mali özerkJığe sa- hip "özel statülü hastane- ler"e dönüştürülmesi öne- riliyor. Buna göre, SSK hastaneleri, hastane yöne- tim kurulu, başhekimlik ve hastane müdürü taranndan yönetılecek. Ancak hasta- ne yönetim kurulunun baş- hekim, hastane müdürü, 1 işçi ve 1 işveren temsilci- sinden oluşması öngörülü- yor. Taslakta, SSK Genel Kurulu'nun yetkileri arttı- nlırken genel kurulda en çok işçi ve işveren temsil eden konfederasyonlann 50'şer temsilciyle bulun- ması, diğer işçi konfede- rasyonlanndan ıse yamız- ca 3'er gözlemcinin katıl- ması yönünde düzenleme yer ahyor. Hükümetteıı işçiye suspayı ANKARA(Cumnuriyrt Bürosu) - Çalışma yasamına ilişkin 5 yasa tasansıru kararnameye dönüstüren Çalışma ve Sosyal Güvenlik Ba- kanlığı, işçilerin "ohnazsa otanaz" dediği iş güvencesine ilişkin düzen- lemeyi yasa taslağı biçiminde "sus pjçi" olarak Bakanlar Kurulu'na gönderdi. Çalışma ve Sosyal Gü- venlik Bakanı Yaşar Oknyan, Türk-lş Genel Başkanı Bayram Meral, TÎSK Genel Sekreteri Bü- kntPirler ile DlSK Genel Başkanı Sâleyman Çdetoi ile dün ayn ayn görüştü. Bakan Okuyan, SSK'nin kaderiyle baş basa bırakıldığmı be- lirterek, 1991 yılında gelir-gider dengesinde fazlalık olan kurumun, "popûfist" yaklaşımlar ve emekli- lik yaşının düşürülmesi sonucunda 1992'den bu yana açık vermeye başladığmı öne sürdü. Kurumun 1992 yılında 2.5 tril- yon lira açık verdiğini belirten Okuyan, 1992 yılından bugüne dek Hazine'den finansman yardmu alan SSK'nin 8 yüdır ilk kez bu yı- hn haziran, temmuz ve ağustos ay- lannda yardım almadığım söyledi. Taslağa göre ilk kez toplu iş söz- leşmesi kapsamınagiren işyerinde, işverenin kendisine bildirilen üye- lik fışlerine dayanarak sendika üye- si işçilerin îş akıtlerini feshetmcsı durumunda, işçi veya talebı üzeri- ne üyesi bulunduğu sendika, fe- sihten sonra 1 ay içinde bakanlığa başvurabilecek. Başvuru üzerine konubakanlıkmüfettişlerince 1 ay içinde incelenecek ve sonuç işçiye veya sendikaya bildirilecek. Bildirimi alan sendika üyesi işçi veya üyesi bulunduğu sendika, işe iade talebiyle 6 işgünü içinde iş mahkemesine başvurabilecek. Da- vanın 3 ay içinde sonuçlandırüma- smı öngören yasa taslağına göre, mahkemece iş akdinin feshinin sendikaya üyelik nedeniyle yapıMı- ğının belirlenmesi halinde işçi işı- ne geri dönebilecek. İşe iade kara- n venlen ışçinin karann kendisine tebliğ tarihinden itibaren 6 işgünü içinde işe başlaması zorunluluğu getirilirken, işverenin ise iade kara- n verilen işçiyi 1 ay içinde işe baş- latması gerekiyor. işverenin, 1 ay içinde işe başlatmaması durumun- da işçiye 1 yıllık ücreti tutansda tazminat ödemesi öngörülüyor. Sigortasız işçi çalıştınl- rnasını önlemek amacıyla "sigorta irtibat bürola- n"mn kunıhnası öngörü- lüyor. SSK'de çalışanlann da memur yerine 1475 sa- yılı tş Yasası kapsarmnda istihdamı ve SSK başkanı, yönetim ve denetim kuru- lu üyelerinin ücretlennin genel kurul tarafmdan, di- ğer çalışanlann ücretleri- nin de kurum yönetim ku- nılunca belirlenmesi öne- rilıyor. DlSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, hükü- metin kendilerinin görüşü- nü sormadığma, Türk- lş 'in de diğer konfederas- yonlan dışladığına dikkat çekerek "Burada bizim mutabakanmız yok" dedi. Dığer konfederasyonlarla memur sendikalannın da görüşlerinin alınmadığuu vurgulayan Çelebi, hükü- metin istediği düzenleme- lerle Türk-lş ile TtSK'in hazırladığı yasa taslağının paralellik arz ettiğini, an- cak bazı noktalarda da farkiılıkJar bulunduğunu belirtti. Çelebi, SSK Genel Ku- rulu'nda Türk-lş ile işve- ren ağırlıkh bir yapı orta- ya konulmaya çaüşıldığı- m, diğer konfederasyonla- ra temsil hakkı tanınmadı- ğım ve gözlemci statüsü verildiğini kaydetti. Çele- bi, üye sayısma göre genel kuruldatemsil esasınrn ge- tirilebileceğini söyledi. Türkiye'ye cephane fabrikası • Baştarafi 1. Sayfada racatı onaylaması gerektiğini be- lirten uzmanlar, Alman hüküme- tinin tanklarda ortaya koyduğu tavnn mühimmat fabrikası konu- sunda da yinelenmesi halinde Ankara'nın hoşnutsuzluğunun daha da artacağını vurguluyor. Türkiye'de cephane fabrikası kurulması konusu koalisyon or- taklan arasında tartışmalara yol açü. Almanya Dışjşleri Bakanı Joschka Fîscher, iktidardaki Sos- yal Demokrat Parti'yi (SPD) ve üyesi olduğu Birlik 90/Yeşiller Partisi'ni, Türkiye'ye cephane fabrikası kurulması için malzeme gönderilmesi konusunda uzlaşma Malezya'ya urhk araç sattyoruz • Baştarafi 1. Sayfada ma sanayii ihracannı gerçekleş- tirdiği kaydedildi. Açıklamada, sanşa ilişkin söz- leşmeyi, üretici fınna Nurol Holding'in yankuruluşu FNSS- Nurol admaGenel MüdürHfise- yin Esenergâl, Malezya hükü- meti adma da Maiiye Bakanlığı Hazine Genel Sekreteri Dr. Samsodin Mn EBtam'm imzala- dıklan bildirildi. Imza töreninde Türk hükümetini temsilen Tür- kiye'nin Kuala Lumpur Büyü- kelçısi Koray Targay'm hazır bulunduğu ifade edilen açıkla- mada, Milli Savunma Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Tümgene- ral Salüı Çetmkaya başkanlığın- daki bir heyetin de imza töreni için Kuala Lumpur'da olduğu belirtildi. Açıklamada, Malezya ile imzalanan zırhlı araç sözieş- mesinin, yaklaşık 300 miryon ABD Dolan'na ulaşan mali por- tesi ile Türkiye'nin şimdiye ka- dar tek kalemde gerçekleştirdi- ği en geniş kapsamlı savunma sanayii ürünü ihracannı oluştur- duğu vurgulandı. sağlamaya çağırdı. Konuya sükû- netle yaklaşümasmı isteyen Fisc- her, Federal Güvenlik Konseyi 'nin bir üyesi olarak bir açıklama yap- masının yasak olduğunu söyledi. Sosyal Demokrat Parti savunma uzmanı Manfred Opel ise Türki- ye'ye malzeme sevkıyatını savu- narak, Birhk 90Afeşiller Partisi'nin eleştirilerinin yersiz olduğunu ifa- de etti. Türkiye'de cephane fabri- kası kurulmasına yardımcı olun- masının NATO kararlanndan kay- naklandığım belirten Opel, mütte- fık bir ülke ile işbirliği yapmanın normal olduğunu kaydetti. Yeşiller Partisi'nin savunmauz- manı Angetika Beer, Federal Gü- venlik Konseyi 'nin Türkiye'ye as- keri malzeme satıhnası konusun- da Federal Meclis'e yeterli bilgi verihnemesini eleştirmişti. G U N D E M MUSTAFA BALBAY • Baştarafi 1. Sayfada ze sokuyor, bazen krize! Mahkeme salonlanna yazılan sözün bir benzerini si- yasi parti duvaıianna asmak gerekiyor. "Yetkidevn, demokrasinin temelidiri" Anayasa, kanun hükmünde kararnamelerin ne za- man ve hangi konularda çıkanlabilecegini açıklamış; zorunlu hallerde ve hemen yasaya dönüştürmek ko- şuluyla... Oysa, 20 yıldır yasalaşmayı bekleyen KHK var. Özal'ın başbakanlığı dönemınde kendisine yönelik ağır eleştrilerin başında, Meclis'ı küçümsemesi gelir- di. Arada bir çıkan yetki yasalan gazete manşetterin- den düşmezdi. Çokuluslu şirketlere verdiği sözterdoğ- rultusunda bazı konularda yasa çıkarması gerektiği zaman, ilginç yöntemlere başvururdu. ömegin, Mec- lis'in sadece ANAP'lı üyetenne duyuru yap*lır ve saba- ha karşı toplanılırdı. Tütünie ilgili yasalardan biri böy- le çtkmış ve adı "gece yansı yasası" olmuştu! 57. hükümet ise işi iyice pişkinliğe vurdu, haziran so- nunda aldığı yetkı yasasma dayanıp çiğ işler yapıyor. Yetki yasası Resmı Gazete'de yayımlantnca şu yo- rumu yapmıştık: "Uzayı kıskandıracak derinlikte ve sonsuzhıkta... Hükümet kim bilir bu yeöayte neleryapan" Neier yapuğını adım adım görüyoruz. Bugünkü ko- numuz yakın geçmişte yapılan değil, önceki günkü Bakanlar Kurulu'nda imzaya açılan 5 KHK. Hükümet, geçen yıl 17 Ağustos depreminin hemen ardından top- lanmış, emeklilik yaşını ve prim Ödeme süresini yük- seltmişti. Bunun devamını, yasa yapma zahmetine katlanmadan KHK ile getıriyor. Geçen yıldan bu yana tartışılmakta olan yeni sosyal güvenlik düzenlemeleri eytül ayının başltcalanndan bi- ri olacak. Asosyal gûvenliki 5 ayn düzenleme ile yapılması planlananlan şöyle özetleyebiliriz: - Sosyal güvenlik de serbest piyasa sistemine kat- lacak. - SSK'nin sağlık ve emeklilik sigortalan birbirinden aynlacak. - SSK hastaneleri işletmeye dönüştürülecek. ' : - İş ve İşçi Bulma Kurumu kaldınlacak, yerine Tür- kiye İş Kurumu (Iş-Kur) kurulacak. - Sosyal Güvenlik Kurumu oluşturulacak. SSK, Bağ- Kur ve Iş-Kur buraya bağlanacak. - özel emeklilik şırketterinin kuruluşuna izin verite- cek. Sosyal güvenlik konusunun mevcut kurumlarla çok iyi yürüdüğü söytenemez. Ancak bunu düzettmenin yolu, Bakanlar Kurulu üyelerinin altına imza atacağı, IMF'nın "böyle olmazsa olmaz" dediği kararlar almak- tad geçmiyor. Yukanda özetlediğimiz adımlann bazılan gerçekten yarariı da olabılır. Ne var ki hükümet bunlan kamuoyu- nun gözû önünde tartışmaktan kaçtniyor. Türkiye'de- ki en güçlü sigorta "aile sigortası". Bunu, depremden toplu işten çıkarmalara kadar her alanda görüyoruz. Zor durumda olan kişi önce ailesine sığınıyor. Bu yüzden sosyal güvenlikteki sorunlar sosyal pat- lamalara neden olmuyor. Konunun asıl tartışılması gereken yanı ise geiir da- ğıhmındaki dengesiziiğin üzerine böyle bir serbest sos- yal güvenlik pıyasasının oluşturulması. Kayrt dışı ya- şamın kayrt içi yaşamı geçtığı bir üikede, sosyal gü- venliği nasıl dalgalanmaya bırakabılırsinız? İmzaya açılan karamameler dizisinin aynntlan önû- müzdeki günlerde daha net ortayaçıkacak. Bu durum- da gözler yeniden, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'e dönecek... Yine Meclis'in devrede olmayacağı bir süreç yaşa- yacağız. Halkın da umudu Meclis değil, kişiler olmaya baş- ladı. Tehlikeli bir durum... •* ' • . • M . Rejim krizi diye buna denir! . . balbay@cumhuriyetcoin.tr Yabancı sigortacüar Türkiye'yi sevdi ANKARA (AA) - Av- rupa Birliği'nde (AB) si- gorta şirketlerinin yatı- nmlan 1992-1998 döne- minde reel olarak yüzde 121.2 artarken, Türki- ye'deki sigorta şirketleri- nin yatınmlanndakı artış yüzde 258.6'yı buldu. Türkiye Sigorta ve Re- asürans Şirketleri Birliği verilerine göre, Türki- ye'deki sigorta şirketleri- nin yatırunlan 1992- 1998 döneminde 430 milyon Euro'dan, yüzde 258.6'lıkarnşile 1 miryar 542 milyon Euro'ya çık- tı. Bu dönemde 15 AB üyesi ülkemn sigorta şir- ketlerinin yaünmlan da 1 trilyon 671.2 milyar Eu- ro'dan 3 trilyon 696.6 milyar Euro'ya ulaştı. Bu rakamlaryüzde 121.2 'lik artışı ifade ediyor. Aynı dönemde AB ülkeleri içinde sigorta şirketleri- nin yahnmlannı en fazla artnrdığı ülke, yüzde 285 ile Portekiz olurken, en az artış yüzde 43.9 ile Norveç'te yaşandı. Ingil- tere'deki sigorta şirketle- rinin yaünmlan 1 trilyon 332 milyar Euro ile en yüksek yatınm rakamı olurken, en düşük yatınm rakamı 3 milyar 554 mil- yon Euro ile Yunanis- tan'da gerçekJeşö. Türkiye'de sigorta şir- ketleri portfoylerimn 3'te 2'sini tahvil ve diğer sabit getirili menkul değerlere yahnrken, AB ülkeleri toplamında ağırlıklı ola- rak hisse senetleri ve tah- vıllerin tercıh edıldigi gö- rülüyor. AB ülkelertnden Hollanda ve Avusturyalı sigorta şirketleri ağırlıklı olarak tahvil ve ikrazlara, Belçikah şirketler tahvil- lere, Alman şirketler ise ikrazlara yatınm yapö. Sigorta şirketleri,port- föylerinin büyük bölü- münü Danimarka, Yuna- nistan, Italya, Lüksem- burg, Ispanya, Fransa, Portekiz ve Finlandiya'da tahvillere, Ingiltere'de hisse senetlerine, lsveç'te ise hisse senetlerine ve tahvillere ayırdı. Arsa ve bına yatırunlan için AB ülkelerinde sigorta şir- ketleri, portföylerinin or- talama yüzde 5'ini ayınr- ken, bu oran Türkiye'de yüzde 9.2'yi buluyor. Hisse senedi ve diğer değişken getirili menkul kıymetler için AB'de yüzde 31.8 birpay aynür- ken, bu oran Türkiye'de yüzde 4.6'da kaldı. Tah- vil ve diğer sabit getirili menkul değerler için AB'de yûzde 39.1 pay ay- nlırken, Türkiye'de bu o- ran yüzde 66.6 olarak be- lirlendi.