Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 22 AĞUSTOS 2000 SALİ
HABERLER
DUNYADA BUGUN
ALİ StRMEN
AimaÇocuktan Mendili!
Sokakta yürürken ya da arabayla giderken
rastlarsınız onlara. Üst baş perişan, sokuluriar
yanınıza, burunlannı çekerek minik ve kirli elle-
riyle size kâğıt mendil uzatırlar.
Almazsanız üstelerler: "Okul harçlığı yapa-
cağım abi."
Alırsanız, üçü beşi daha sarar çevrenizi, hep
bir ağızdan başlarlar:
- Benden de al!.. Benden de al!..
Onlargöç selinin sürüklediği, kentin tükürdü-
ğü çocuklardır.
Herkesin kendine abone olduğu bir düzende,
çoğunlukta, acıma, düşünme duygusu bile ya-
ratmazlar; yalnızca biraz öfke, biraz tedirginlik-
tir onlann karşısında duyulan.
"Okulharçlığı" diyen de yalan söyfüyordur. Aç
insanın doğrusu nedir ki?
lyi kötü, doğru yaJan tanır mı açlık?
Kentin varoşlanndan ya da kentin göbeğin-
de olup da kente masallar kadar uzak Tariaba-
şı'nın yan sokaklanndan gelirier.
Arkada belki de işsiz bir baba, babasız birev,
yaşlı bir babaanne, kendisine incik boncuk, pı-
nltılı elbiseler alan "dostu "nun desteğiyle yaşa-
makla yaşamamak arasındaki çizgide, cinsel
meta olmuş bir anne vardır.
Ya da genelde düpedüz bir sömürünün ara-
cıdırlar.
; Mendil sattınlarak kullanılırlar, hangi cinsiyet-
. ten duriarsa olsunlar, cinsel meta olarak sömü-
rülürier.
• • •
Sokaklanmızda, mendil satan, araba camı s*-
lerek yolunu bulmaya çalışan çocuklanmız, pek
övündüğümüz sistemimizin suratımızda şakfa-
yan şamarlandırlar.
Ama ne yüzümüz kızanr, ne içimiz acır...
K
Devlet babanın mevhum müşfik eli, onlara
değmez.
Ya da değmezdi, geçen hafta değdi.
Istanbul Valiliği bir karar aldı ve bunlardan
mendil almayı yasakladı.
Bundan böyle bu çocuklardan mendil veya
"îvır zıvır alanlar, üç aydan altı aya kadar hapis
cezasına çarptırılacaklar.
, Gerekçe, çocuklann sömürülmeterini ve çe-
-şitli tehlikeler altında yaşamalarını engellemek.
Eğer onlardan mendil almaktan vazgeçersek
göçün sürüklediği, kentin tükürdüğü bu çocuk-
lar okula mı gönderilecekler?
- Onlan, sokaklara salan hain koşullar, nasıl
okula gönderecekler?
Aslında, devletin sosyal sorunlara yaklaşımı-
nın bir göstergesi son karar.
"BişHyolmazabi
1
.", toplumunun "idareetko-
çum!" yönetimi, sosyal sorunlan yasakla çöz-
meye kalkar hep.
Hani neredeyse bir salgın hastalık olsa, ona
da yasak koyacaklar.
Doğanın kurallan ve sebep-sonuç ilişkisi ya-
sakla değişir mi?
• • •
Garip yasalanmız, garip yasaklanmız var.
Şimdi valiliğin bu karan, nasıl uygulanacak?
Sokak çocuğundan mendil aJanın yakasına
mı yapışacak polis?
Isterse sömürü aleti olsun, gözünün önünde
boynunu büken garibandan mendil alan kişi, üç
aydan altı aya kadar hapis cezasına mı çarptı-
nlacak?
Hırsızdan, uğursuzdan, mafyadan, kaçakçı-
dan para alan politikacının elini kolunu sallaya-
rak gezdiği toplumda, sokak çocuğundan men-
dil alan hapis mi yatacak?
Böyle bir uygulamayı kim sindirecek içine?
Böyle bir uygulama hangi sorunu çözecek?
Bu çocuklar, biz mendil almayınca, sokaktan
kurtulup okula mı gidecek?
Sokaklara, levhalar mı asacağız "alma ço-
cuktan mendili, sonrayakarsın kendini, boylar-
sın ha hapsi!" diye?
Diyarbakır
Toz kaldırdı diye
dipçikle dövüldü
MAHMUTORAL
DtYARBAMR - Di-
yarbakır "da hazır beton
taşıyan kamyonunun çı-
kardığı toz nedeniyle
devriye gezen askerler
tarafindan bayılana ka-
dar dipçikle dövüldüğü-
nü öne süren Mabmut
Bayram. kendisini döven
askerler ve tedavisiyle
gerektiği gibi ilgilenme-
yen doktorlar hakkında
suç duyurusunda bulu-
nacağını açıkladı. ÎHD
Genel Başkan Yardımcı-
sı Osman Baydemir de
doktorlann, olayın asker-
ler tarafindan yapıldığını
duymalan üzerine rapor
vermekten çekindikleri-
ni ileri sürdü.
Diyarbakır-Ergani Ka-
rayolu üzerindeki Mar-
din HazırBeton Fabrika-
sı'nda kamyon şofbrü
olarak çabşan Mahmut
Bayram, 19 Agustos gü-
nü Büyükşehir Belediye-
si'nce yapımına başla-
nan Çanklı beldesindeki
su antma tesislerine be-
ton döktükten sonra işye-
rine geri dönerken yolda
devTİye görevi yapan as-
kerler tarafindan aracının
durdurulduğunu belirtti.
Bayram, askerlerin "Ne-
den tozçıkanvorsun" di-
yerek kendisini dipçikle
bayılana kadar dövdük-
lerini iddia etti. Yerde
baygın halde bulunan
Bayram, aynı işyerinde
çalışan diğer şoför arka-
daşlan tarafindan hemen
Dicle Üniversitesi Tıp
Fakültesi'ne bağh Araş-
tırma Hastanesi Acil Ser-
visi'ne getirildiğini be-
lirtti. Bayram başından
geçen olayı şöyle anlattı:
"Hazır betonu döktük-
ten sonra işyerine dönö-
yordum. Ergani karayo-
hı üzerindeki fuar alanı
vakınlannda, yolda dev-
riye gezen askerler tara-
findan durduruldum.
'Neden toz çıkarhyor-
sun' diyerek tartaklama-
ya ve ağır hakarederde
bulunmaya başladılar.
Daha sonra beni yere ya-
tınpeOerindekitüfek dip-
çikîeriyie vurmaya başja-
dılar."
Uluslararası kaçakçı, 'Matador' operasyonu sırasında villasında gözaltına alınmıştı
Urfi Çetinkaya tutııklaiHİıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
"Matador" operasyonu çerçevesinde
Istanbul'daki villasında gözaltına alı-
nan uluslararası uyuşturucu kaçakçısı
Urfi Çetinkaya ve 5 adarru, çıkanldık-
lan yedek hâkimlik tarafindan tutuk-
landı. DGM Savcısı TalatŞalktarafın-
dan sorgulanan Çetinkaya, düşmanla-
nnın olması nedeniyle Eskişehir ve Bi-
lecik cezaevlerine konulmamasını is-
tedi. Çetinkaya, cezaevine götürülür-
ken gazetecilere, "İBunlann hepsi
düzmece, Bu Içişleri Bakanı Sadettın
Tantan'ın tezgâhı. Bu olayda berhangi
birşeyyok" diye bağırdı.
Uyuşturucu kaçakçısı Urfi Çetin-
kaya ve 11 adarru Ankara Emniyet
Müdûrlüğü'ndeki gözaltı sürelerinin
tamamlanmasınm ardından dûn adli
tabipliğe çıkarıldılar. Urfi Çetinkaya
adli tabipliğe çıkanhrken "Mersin,
Istanbul, Ankara emniyetindeki ifa-
delerim doğrudur. Bunlan okuvun.
Bunlann hepsi asüsız, poliste adı ge-
çen sevkıyatiarla benim bir alakam
yok. Bunlann hepsi balon, patlaya-
cak. Bunlar Tantan'ın tezgâhjdır" di-
ye bağırdı. Muayenelerinin ardından
Şalk tarafindan 12 kişiden 5'inin ifa-
desi alındı.
Savcı Talat Şalk'ın sorguda, 11 yıl-
da 3 ton uyuşturucuyu nasıl ve hangi
yönleri kullanarak nerelere dağıttık-
lan, yabancı ülkelerle bağlantılan,
kaçakçılık yöntemleri ve emniyette-
ki bağlantılan üzerinde özellikle dur-
duğu öğrenildi. Zanlılardan Cemal
Nayır, Istanbul emniyetinden 9 poli-
sin kendilerine yardım ettiğini ifade-
sinde söylemişti. Savcı Şalk, 9 polis
hakkında fçişleri Bakanlığı'na suç
duyurusunda bulunmuştu.
Talat Şalk, Urfi Çetinkaya, Cemal
Nayır, Ahmet Reha Yeşeren, Şahin
Sekman, Mahmut Atalay, Ali Inal ve
Ayhan Taşı Türk Ceza Yasası'nın (T-
CY) "Uyuşturucu madde ticareti"
başlıklı 403. maddesinin 1-6-7. fikra-
lan uyannca tutuklanma talebiyle ye-
dek hâkimliğe sevk etti. Şalk, zanlı-
lardan Hedrje Sekman, Su Meng, Ya-
vuz Battal. Timur fkinci ve Ahmet
TuralSuTu ise "olavla bağlantüannm
tam olarak tespitedilememesi" nede-
niyle serbest bıraktı. Tutuklanma ta-
lebiyle sevk edilenlerin hâkimlik ifa-
delerini Ankara 1 No'lu yedek hâki-
mi Ramazan Aksan aldı. Aksan, Ah-
met Reha Yeşeren'i serbest bırakır-
ken diğer 6 kişinin tutuklanrnasına
karar verdi. Tutuklananlar, Ankara
Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi'ne
konuldu.
Şalk, Çetinkaya'nın sorgusunda
suçlamalan kabul etmediğinı ve düş-
manlannın olması nedeniyle Bilecik
Cezaevi ve Eskişehir E Tipi Ceza-
evi'ne konulmamasını istediğini söy-
ledi. Şalk, Çetinkaya'nın "Bu halim-
le cezaevinde nasıl kahrmı?" dedigi-
ni, kendisinin de "Bu benimsonınum
değfl" dediğini belirtti.
Batman ve Adıyaman sahalan güvenlik nedeniyle 8 yıl önce kapatılmıştı
Petrol knyuları üretime açıldı
/. Ordu'da devir-teslim töreniKara Kuvvederi Komutanlığj'na atanan Orgeneral
Hflmi özkök, 1. Ordu Komutanlığı görevini,
Sefimiye'deki 1. Ordu Komutanlığı Karargâhı'nda
düzenJenen törenle Orgeneral Necdet Timur'a devrettL
Istiklal Marşı'nın okunmasıyla başlayan devir-teslim
töreninde konuşan OrgeneraJ Hflmi Özkök,
Avrasya'nm en stratejik bölgesinde, iki kıtada
konuşlandınhıuş olan 1. Ordu Komutanlığı'nm alan
olarak birçok Avrupa ûlkesinden daha bü>ük bir
sorumtuluk sahaana sahip olduğunu vurguladL
Görevi teslim alan Orgeneral Necdet Timur ise "Bu
görevin icrasmda tek güvencemiz, 1. Orduya mensup
tûm personeiin Atatûrkçü görûşte bütünleşen fistün
vatan ve mUiet se\gisidir" dedi. Ordu Komutanhğı
forsunun gönderden indirilmesi, sembolön, forsua,
hizmet anısuım Orgeneral Özkök tarafindan
Orgeneral Timur'a takdinıi ve devir-teslinûn ardından
forsun tekrar göndere çekilmesiv le sona eren törene,
Kara Kuvvederi Komutanı Orgeneral Atilla Ateş,
Harp Akademileri Komutanı Orgeneral Nahit
ŞenoğuL Afet Bölge Koordinatörü Vali Kutiuay
Oktem. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı AK
Müfıt Gürtuna ve eski Belediye Başkanı Bedrettin
Dalan kaoldL (Fotoğraf: KADER TUĞLA)
ADIYAMAN/BATMAN (Cumhuri-
yet)-Güneydoğu'da huzur ve güven or-
tamının sağlanmasıyla, TPAO Batman
Bölge Müdürlüğü'nce kapatılan çok sa-
yıda petrol kuyıısunda yeniden üretime
geçildi. Adıyaman'm Kâhta ilçesinin
25 kilometre uzağmdaki Gökçe-1 ku-
yusunda yüksek kalitede petrol fişkır-
dı. Kentte günde 20 bin varil ham pet-
rol üretildiği bildirildi.
Güneydoğu Anadolu'da yıllardır gü-
venlik sorunu nedeniyle kapalı bulunan
petrol kuyulan bölgede huzur ortamı-
nm sağlanmasıyla yeniden üretime baş-
ladı.
Adıyaman'm Kâhta ilçesine 25 kilo-
metre uzaklıktaki Gökçe-1 kuyusunda
2 bin 950 metre dolayında kaliteli pet-
rol tabakasuıa rastlanıldı. Yapılan del-
me çalışmalan sonucunda tabakaya ula-
şıldığında petrol fişkırmaya başladı.
Kaüteyûksek
Gökçe-1 adli kuyuda bulunan petrol
tabakasında ınceleme başlatıldığı bil-
dirildi. Kuyudan elde edilen petrol ör-
neğinin tahlil için Ankara 'ya göndetil-
diği ve kalıtesırun 32 gravite dolaylann-
da olduğu belirtildi. Ham petrol üreti-
mine önümiizdekı günlerde başlanacak
kuyudan ilk günlerde yaklaşık 1000-
1200 varil ham petrol elde edileceği ve
işlemlerin tamamlanmasıyla bu raka-
mın 1500 varilin üzerine çıkabileceğı
ifade edildi.
TPAO'nun Adıyaman'daki 16 saha-
dan ve 170 kuyudan günde 20 bin varil
ham petrol ürettiği bildirildi. Kentte
üretilen petrolun TPAO'nun yurt gene-
linde ürettiği ham petrolun yüzde 50'si-
ni oluşturduğu belirtildi.
TPAO Batman Bölge Müdürlüğü yet-
kilileri de yaklaşık 8 yıllık aradan son-
ra Batman- Kurtalan arasındaki Ger-
mik sahasında bulunan 23 kuyudan
13'ünde yeniden üretime geçildiğini
açıkladılar.
Dünya havacılık şirketleri, Türkiye'deki turizm firmalanna uçak kiralamama karan aldı
'Uhısal pazar ele geçirilmek isteıriyor'
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -
Dünya sivil havacılığını yönlendiren
şirketlerin "alacaklannı tahsil edeme-
djkleri" gerekçesiyle Türk özel hava-
yolu firmalanna kirahk uçak verme-
mesinin altında Türkiye 'nin ulusal ka-
rakterli turizm pazanm ele geçirme
planının yatuğı öne sürüldü.
tspanya'da turizmin üç ayağını oluş-
turan havayolu ulaşımı, pazarlama ve
turistik tesislerin yüzde 95'ini yaban-
cı şirketler işletiyor. Tunus ve Mısır'da
tümüyle, Yunanistan'da da yüzde 50
oranında yabancı şirketler pay sahibiy-
ken Türkiye'de ulaşım, pazarlama ve
tesislerin büyük çoğunluğunu yerli fır-
malareünde tutuyor. Çok uluslu şirket-
lerin, Türk özel havayolu şirketlerine
uçak kiralamak istememesinin bu pa-
zan ele geçirme planının ilk aşaması
olduğu öne süriilüyor. Ancak Türk şir-
ketlerinin kuruluşlanndan bu yana ge-
rekli öz sermayeyi yaratamamalan,
Avrupa pazanndaki gelişmeleri izle-
memeleri ve kendi aralanndaki reka-
bet nedeniyle aşın düzeyde fiyat kır-
malarının da "güvensizlik'' oluşturdu-
ğuna işaret ediliyor.
Ulusal Sanayici ve Işadamlan Der-
neği Başkanı Kemal Özden, Türk tu-
rizminin diğer ülkelere oranla taşıdığı
ulusal karakterli yapısmın çözülme
noktasına gittiği uyansında bulundu.
Özden, yabancı şirketlerin turistik te-
sisler ve uçak şirketlerini ele geçirme
saldınlanna engel olunması gerektiği-
ni belirtti. Hükümetin yabancı serma-
ye konusundaki tavnnı eleştiren Öz-
den, "Türkiye'>i yönetenler yabancı
sermaye>e teslimoknasurecine girmiş-
se bu yapılanlar normal şeyier. 1 yıknr
uygulanlara baküğımızda ulusal ser-
mayeninyannıda yer ahnmasmı bekle-
mek çok saflık olur. Turistgeiecek ama
ülkeye kâr kalma\acak'" dedi.
Visitur'un sahibi ve eski Türkiye Se-
yahat Acentalan Birliği (TÜRSAB)
Başkanı TalhaÇamaş, Alman ve Ingi-
liz kökenli bazı gruplann Avrupa'nın
bütünündeki özellikle turist ihraç eden
ülkelerde turisti yönlendirme ve hiz-
met verme çalışmalannuı entegrasyo-
nunu yaptıklanna işaret etti. Çamaş,
bu sürecin îspanya, Yunanistan ve ttal-
ya'da tamamlandığını bildirdi.
Çamaş, "Şündi Türkiye ayağını ta-
mamhyorlar. Otellerin işletilmesi. pa-
zarlama ve ulaşım kısnu. Türkiye'nin
bütün olumsuzluklara rağmen, başka
ülkeierin belki de havlu atacaklan ge-
lişmelere rağmen hâlâ ayakta kalabü-
miş olması kendi dinamikJeri sayesin-
deydL Şimdi bu dinamikler tek tek or-
tadan kalkryor" diye konuştu.
Nesim Malki'nin eşi, DGM'ye verdiği ifadede kendilerinden para istenmediğini söyledi
4
Çekindigîın için şikâyetçi olmadım'İstanbul Haber Servisi -
Bursa'da öldürülen tefeci Ne-
sun MaOd'nin eşi Meri Mal-
ki taruk olarak dinlendiği
DGM'de "Eşimi, Idmin, ne-
den ötdürdüğünübflnıed^im
içinçekindim,şikâyetçi ofana-
dnn'' dedi.
Tefeci Nesim Malki'nin öl-
dürülmesi davasma dün Is-
tanbul 6 No'lu DGM'de de-
vam edildi. Otunıma tutuklu
sanıklar Erol EvcO ve Burha-
nettinTürkeş ile tutuksuz sa-
nıklardan Zeld Işıkh katıldı.
Tutuklu sanık ŞOkrfi Elverdi
ise oturum başladdctan sonra
salona getirildi. Diğer sanık-
lann katılmadığı oturumda
mahkeme heyeti taruklan
dinledi. Nesim MaUci'nin eşi
Meri Malki olay hakkında
detayh bilgisi bulunmadığını
belirterek "Eşünin neden ve
künlertarafindan öJdürüldü-
ğûnü bümiyorum" dedi.
Malki, eşinin ölümünden
sonra kendilerinden para is-
tenmediğini, ancak eşinin or-
tağı Erol Erkohen'den para
istendiğini belirtti.
Mahkeme Başkanı Sedat
Karagül'ün, "Eşinizöldürül-
dü, neden müdahil olmadı-
nız? Çekindiniz mi, korktu-
nuz mu?" sorusuna ise Meri
Malki, "Çekindim. Eşimi, Id-
min, neden öldürdüğünü bil-
mediğün için çekindim, şikâ-
yetçi olmadım" karşılığını
verdi.
Meri Malki soru üzerine
Malki'nin olay günü yanın-
daki çantasının Nihat Alkan-
h tarafindan eve getirildiğini
ve çantanın içinde önemli bir
şey bulunmadığuıı kaydetti.
Erkohen'in herhangi bir ala-
cak-verecek ilişkisinden bah-
setmediğini de arüatan Mal-
ki, Evcil'in avukatı Kemal
Kumkumoğlu'nun sorusu
üzerine eşinin çantasından
herhangi birevrak alınıp alın-
madığıru bilmediğini belirtti.
Oturumda daha sonra tanık
olarak dinlenen Malki'nin kı-
zı Meüsa Malki, olayla ilgıli
bilgisi olmadığı için şikâyet-
çi olmadığını irade etti. Mal-
ki, babasına ait kasalan Erol
Erkohen ile açtıklannı ve
içinden önemli bir şey çık-
madığını anlattı.
Daha sonra KKTC'de fa-
aliyet gösteren Tuncabank'ın
yönetim kurulu üyeliğini ya-
pan Etibank Genel Müdürü
Şükrü Karahasanoğlu tanık
olarak dinlendi. Karahasa-
noğlu, Malki'nin ticari ilişki-
lerine dair bir bilgisinin bu-
lunmadığını söyledi. Tamk
Muharrem Kutay ise "Bur-
sa'da boş gezen ve ütülü pan-
tolon giyen 450 kişi, Nesim
Malki'nin öldürühnesi ola>>
nı üstlemyordu. Biz de oto-
parkçı olduğumuz için kula-
ğınııza geuyordu böyle şey-
ler" diye konuştu.
Mahkeme başkanı Kara-
gül'ün. "Ütülü pantolonun ne
alakası var?" demesi üzerine
Kutay, "Şeklini değiştiren
kompleksli insanlar, nam sal-
makiçinyaprjorlar" diye ko-
nuştu. Kutay, işlettiği otopar-
kın ihalesiyle ilgili olarak da.
" Tabü resmi olarak büînme-
se de bizden korktuklan için
geüneyenler ohnuştur. Şükrü
Elverdi gibi bir arkadaşın ot-
sun, nanun olsunyeter" dedi.
Kutay, birinin öldürühnesi
için bir teklif aldığını, ancak
bu kişinin Nesim Malki ol-
madığını da savundu. Ku-
tay'ın emniyette verdiği ifa-
deyi reddetmesi üzerine baş-
kan Karagül, "Bursa'yı ötre-
tryorsun da poliste mi korku-
yorsun?" dedi.
Sanıklann tahliye istemle-
rini reddeden mahkeme he-
yeti, duruşmayı erteledi.
DGM çıkışında gazetecüe-
rin sorulannı yanıtlayan Me-
ri MaUci, îsrail'de bulunan
Erol Erkohen ile görüştükle-
rini söyledi. MaUci, Erko-
hen'in davanın sonuçlanma-
sının ardından Türkiye'ye
döneceğini de söyledi. Dava-
mn sanıklannın Nesim Mal-
ki'yi öldürdükleri iddiasıyla
yargılandıklanmn anımsatıl-
ması üzerine Meri Malki
"Dava devam ediyor. Büemi-
yorum" yamtmı verdi.
Coskun Aras
'Dışsaümda
vergiiadesi
denetimdışı'
BANUSALMAN
ANKARA - Dışsatımda vergi
iadesi uygulamasının yeminli
mali müşavirliklerin raporuyla
gerçekleştiriliyor ohnası nede-
niyle aslında "denetnn dışı" kal-
dığı belirtiliyor. Vergi denet-
menlerinin, ancak belli bir limi-
tin altmdaki iadelcri denetledik-
leri, merkezi denetim elemanla-
nnın da mükellef isterse denetim
yapabildiği belirtildi. Buneden-
le Maliye Bakanhğı'nın, yemin-
li mali müşavirlik sisteminin
"denetim" aJtına alınmasını is-
temesi bekleniyor. Hizmetve in-
şaat sektöründe tamamen nay-
lon fatura olduğu, KDV sistemi-
nin bütünüyle yenilenmesi ge-
rektiğine dikkat çekiliyor.
Yeminli mali müşavirlikle de-
netimin özelleştirildiği, ancak
bir yeminli mali müşavirin 120-
130 şirkete baktığmı, böylece
"parahonay sJstemi" yaratıldığı-
na dikkat çekihyor. Dışsatımda
KDV iadesınde vergi denetmen-
lerinin ancak belli limitin alnn-
dakileri inceleyebildiği, merke-
zi denetim elemanlannın da yü-
kümlü isterse devreye gırebildi-
ği, büyük ölçüde yeminli mali
müşavirlerin denetiminin esas
olduğu belirtildi. Son yapılan
operasyonlarda da yeminli mali
müşavirlik sisteminin yetersiz-
liğinin ortaya çıktığı, bu neden-
le Maliye Bakanhğı'nın da Tür-
kiye Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirler ve Yeminli Mali Mü-
şayirler Odalan Birliği'nden
(TÜRMOB) destek isteyeceği
kaydediliyor. Vergi iadelerinin,
nakdi ödeme yerine mahsup sis-
temiyle ödenmesi gündemeg*^
tiriliyor. Bu çerçevede, örneğin
şirketin SSK'ye prim borcu var-
sa, alacağı vergi iadesini devlet
doğrudan SSK'ye ödeyecek.
Elektrik gibi diğer kamu borçla-
nnın da bu mahsup sistemi için-
de yer alabileceği belirtiliyor.
KDV iade oranının düşürül-
mesi gündeme gehriliyor. Bazı
mallarda yüzde 25 olan
KDV'nin iadede cazip olmaktan
çıkanhnası için düşürülebilece-
ği belirtiliyor. Ancak kur politi-
kası nedeniyle zorda bulunan
dışsaüma yönelik vergi iadesi
teşvikinin bu dönemde kaldınla-
mayacağına dikkat çekiliyor
Vergi Denetmenleri Derneği
Başkanı Coşkun Aras, dışsatım-
da vergi iadesinde denetimin
yok denecek durumda olduğunu
belirtti. Aras, genelgeierle belir-
lenen Umitlerinaltındakileri ver-
gi denetmenJerinin inceleyebil-
diğini, bu limitin de 400-600
milyon lira civannda olduğunu
kaydetti. Bu limitlerin üstünde-
ki incelemelerde merkezi dene-
tim elemanlaruıın devreye gire-
büdiğini, ancak eleman yetersiz-
liği nedeniyle dışsatımda vergi
iadesinde gereken denetimin
sağlanamadığına dikkat çekti.
TÜRMOB Genel Başkanı
Mustafa Özyürek, olayın yemin-
li müşavir sorunu olarak görül-
mesinin yanlış olduğunu belirte-
rek "Maliye Bakanlığı'nın, ye-
terBmcefcyecekefemaoı yoklBi-
ze veriyorİar bu görevi Biz bu
görevin peşinde değiliz" dedi.
Ozyürek, ihracattaki sorunlan
ve önerileri şöyle sıraladı:
- Gfimrökterin ıslah edflmesi
laznn. Mali müşavir resmi yaa-
lara bakarak sonuca vanyor.
Sonraortaya çıkıyor ki gümrük-
lerden gelen yazı doğru değfl.
- Naylon fatura olduğu sfirece
neyigetirirseniz getirin, malimfi-
şavirin yapabOecegi bir şey yok.
- En büyük sorun nakdiKDV
iadesinde çıkıyor. Şirketin başka
borçlan varsa buna SSK'yi de
dahil edeüm. Mahsup şektinde
iadeverilsm.
- Maliye Bakanhğı tebliğleriy-
letejit etme diye bir mekanizma
var. Yeminli mali müşavir ihra-
catçnıuı auş^eriş vapOğı flrma-
iardan tevit istiyor. Bunun yeri-
ne bizzat mali müşavirin kendi-
sı inceieme yapsın diyoruz.
- KDV yükünün azaltüması
gerekir.
- Yannm indiriminden yarar-
lanabilmesi için şirketierin ihra-
cattaahhüüeriniyerine getirme-
leri gerekiyor. Bu nedenle de ha-
yali ihracata basvuruhıyor. 1a-
ahhütierinin gerçekçi beürien-
mesi lazun."