Catalog

28 NİSAN 2000 CUMA • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLERİN DEVAMI TURKIYE Istanbul Y 17 Sinop Edime PB 18 Samsun Y 1 6 Adana Y 21 Y 17 Kocaeli Y 18 Trabzon PB 19 Çartakkale PB 17 Giresun Y 18 Izrnîr PB 19 Ankara Y 18 Manisa PB 19 Eskişehir Y 18 Y 18Aycfan PB 21 Konya Deruzli Y 19 Sıvas Y 16 Zonguldak Y 16 Antalya Y 20 Kars Mersin Diyarbakır Şanlturfa Mardin Siirt Hakkâri Van Y Y Y Y Y PB PB 20 22 22 19 23 19 16 PB 14 £ 3 Parçalı bUuMu Marmara'nın doğusu, IçEge, Iç Anadolu, Ba- tı ve Orta Karadenız, DoğuAnadolu'nunba- tst rte Güneydoğu Ana- dolu sağanak ve yer yer gdfc guaıttüiu sağa- nak yağtşn ötekj yerier parçalı ve az bulutlu ge- çecek. Hava sıcaklığı yağşalan yerterde bi- raz azalacak. ötekı yer- lerde önemli bır değı- şiklik olmayacak. DIS MERKEZLER Oslo Helsinki Stockholm Londra Amsterdam Brüksel Paris Bonn Y Y Y Y Y Y Y PB 13 16 18 13 21 19 13 24 Münih PB 21 Zürih Berlin Budapeşte Madrid Viyana Belgrad Sofya Roma Atina PB PB Y PB PB Y PB Y 21 22 18 21 23 18 20 18 PB 24 Şam Moskova Aşkabat Astana Taşkent Bakû Bişkek Tıflis Kahire PB PB A Y PB Y PB A 25 29 22 26 24 19 23 31 Y 25 b Ç<*bUutlu ı Yağmurtu •mm Kart SuluKar , Gökguûltaû GTJNCELcÜNEYT ARCAYÜREK • Baştarafi l. Sayfada adaya tepki". Ecevit ve öteki lidefierin TBMM'den bir isim üze- rinde uzlaşma sağlanamazsa dışardan aday ara- yışına geçileceğini içeren demeçleri sanınz hâlâ belleklerde. Milletvekili tepkisiniolağankarşılamakg^rekjyor. Ancalc Hangi partiden olursa olsun bugün tepki göste- ren milletvekilleri, cumhurbaşkanı sorunu ortaya geldiği ilk günden son güne değin; bulunduklan si- yasaJ kuaıluşun yöneticilerine, hatta liderine aday- lar veya bir aday saptanmasına ön hazıriık oiacak hertiangi bir yöntem önerdiler mi? Hayır! İlk akla gelen yöntem şu; örneğin, bağlı olduk- lan grubun yöneticilerinden milletvekillerinin eği- limterini saptamaya yarayacak ve işleri kolaylaştı- racak "kendilerine özgü ve özel biranket" yapma- lannı istediler mi? Hayır! Ne yaptı milletvekilleri? Başta Başbakan Ece- vitten koalisyon ortağı liderferle, muhalefet parti- si genel başkanlanndan uzlaşma olanağı zor, par- çalı TBMM'den aday veya adaylar bulmalannı bek- le-di-leri Bekleyen dervişler muratlanna eremedikJerini gördükleri anda birdenbireTBMM'nin onurunu ko- ruma gereğini anımsadılar ve... türiü dedikodular- la süslü -yargı erkinden yansıyan- kanıtlanmamış kimi savlarla dışardan değil, "içimizden biri" de- meye başladılar. Yumurta kapıya geldiği gün, 1. turdan önceki kı- sıtlı zamanda bugünkü davranışlannı anlamlandı- racak son bir girişimi anımsamalanna ne dersiniz? Kimi yayın organlanna yansıyan habere göre; dı- şardan adaya karşı çıkanlar, liderterin ortak tavsi- yesine "içerden bir adayla yanıt vermenin zorun- lu olduğunu" idrak etmiş olacaklar ki; Ahmet Nec- det Sezer'e karşı çıkacak bir isim bulmanın ve üze- rinde uzlaşmanın peşine düşmüşler. önce koalisyonun üç ortağının, daha sonra iki muhalefet partisinin arayıp tarayıp TBMM'de ge- nelde üzerinde uzlaşılacak "içerden bir aday bu- lamadıklan" bir gerçek mi? Gerçek! Her türlü parti içi ve dışı istihbaratı değeriendi- rerek olumlu sonuca ulaşmayı başaramayan lider- lerin beceremediğini, tepkisel milletvekilleri, üste- lik ayak üzengideyken başaracaklar. Pekâlâ; bu- yursun başarsınlari Tahminler var ama gerçek Oysa başanya ulaşmanın tek koşulu, DSP ve MHP'deki ortak adaya olan oy direncini kırmak. 2 - ra rakamsal gerçek ortada: DSP 136, MHP127, FP104 üyesiyle tek fire ver- meden oylamaya girerse sonuç 367 oy. Fire vere- ceği varsayılan ANAP 40, DYP 40 oyla bu rakama katılırsa toplam 447 ve 1. turda işlem tamam. Çok fireli bir toplam ilk turda 300'ün üzerinde. Dışardan adayı içerden adayla vurmak için tepki- sel oylann Yıldınm Akbulut'a yönelmesi olasılığı, önümüze 70-80 oy getiriyor. İki ana parti DSP ile MHP, tutumlannı sonuna ka- dar saklı tutarlarsa -aleyhinde kullanılan her türden yıpratıcı söylentilere karşın- 3. tur Sezer'e Çanka- ya'yı gösterebilir. 1. turdan sonraki saatler İlk tur sonuçlan tahminler doğrultusunda çıktı. Ahmet Necdet Sezer'in 300'ün üzerinde oy alma- sı öngörülüyordu. Fakat partilerin kendi adaylanyla "güç gösteri- si" yapma hevesi, Sezer'in 281 'in üzerine tırman- ması olası oylannın yolunu kapadı. Ancak onca çabaya, "dışardan adaya" güçlü tepki gösterilerine karşın, örneğin Yıldınm Akbu- lut 56 oyda kaidı. Nevzat Yalçıntaş'ı onuriandır- ma çabasında oian FP'li milletvekillerinin oylan ise 61'di. 10. cumhurbaşkanı seçiminin öfkeli sahnelerine baş aktör olarak seçilen Somuncuoğlu ise belki FP'den, belki DYP'den gelen oylaria ancak 58 oy toplayabildi. Ya "takşak" paşa? Doğan Güreş 250 oyu ce- binde sayıyordu. 35 oyla onuriandınkJı. Şimdi 2. tur aşamasına giriliyor. Ancak, Batı'da geçerii parlamento etiğini acaba TBMM'deki bu sonuçlardan sonra kimi adaylar anımsayacak mı? örneğin, Oğuz Aygün (4), Ahmet ryimaya (10), Rasim Zaimoğlu (7), Agah Oktay Güner (5), Ma- il Büyükerman (3) oyla 2. tura da girecekler mi? Yoksa kendilerine hiçbir şans tanımayan bu so- nuçtan sonra tek satıriık bir dilekçeyle adaylıktan çekilecekler mi? Oysa beklenen bu. Geriye 2. tura ginmesi olası 50'nin üzerinde ama 70'in altında oy alarak 281 oyun çok gerilerinde 4 aday kalıyor Nevzat Yalçıntaş (61), Yıldınm Akbu- lut (56), Sadi Somuncuoğlu (58), Doğan Güreş (35). Önümüzdeki 3 gün şansianyla akjllan arasında bir kıyaslama yaparak bu 4 aday 2. turda da yan- şa devam edecekler mi acaba? Ya da umutsuz bir sonuca gene yelken mi açacaklar? Şans, galiba Ahmet Necdet Sezer'e gülüyor. Lastik işçfert greve başM • Haber Merkeri - Adapazan ve Izmit'teki Goodyear ile Izmit'teki Brıssa ve Pirelli fabrikalannda çalışan 3 bin işçi bugün greve başhyor. Lastik-lş Sendikası ile işveren arasında 1 Ocak 2000'de başlayan toplusözleşme görüşmeleri uyuşmazlıkla sonuçlanmıştı. lşveren ilk alu aylık dilimde yüzde 22, ikinci altı aylık dilimde ise yûzde 7 oranında zam önerdi. Sendika işçilere ilk altı aylık dilimde yüzde 35 oranında zam yapılmasını talep ediyor. .. . V ı . Dışişlert-nden öava hazıphğı • ANKARA (Cumhuriyet Bfirosu) - Dışişleri Bakanlığı çalışanlannın gazeteciler Hıncal Uluç, Fatih Altaylı ile Ennan Toroğlu aleyhinde tazminat davası açmaya hazırlandığı öğrenildi. Bakanlık çahşanlan, Leeds United-Galatasaray maçından önce Uluç, Altaylı ile Toroğlu'nun Türkiye'nin Londra Büyükelçisi Korkmaz Haktanır'a hakarete varan suçlamalarda bulunmalan nedeniyle dava açacaklannı belirttiler. Sezer'in yolu açıldı• Baştomfi 1. Sayfada lundu. Alphan'ın Başbakan Ecevit'le görüşmesinden sonra çekilme karan verdiği öğrenil- di. Başbakan Ecevit, adaylardan DSP Ankara Milletvekili Oğuz Aygûn ile de görüştü. Aygün, görüşmeden sonra "Sonuna ka- dar vanm" açıklamasını yaptı. Oylama öncesinde ANAP Genel Başkanı Mesut Yümaz, bazı uyanlarda bulundu. Yıl- maz, "Sezer seçflmezse, hükû- met istifayı düşünür mü" soru- suna, "Saym Sezer5partinin or- takönerisiyleadayohnuştur. Bu kadar geniş bir uzlaşmayı tem- sfl eden bir adayın, kamuoyun- da bu kadar ohımlu tepki alan bir adaymMedbtarafindan tas- vip görmemesi hiç kuşkusuz hü- kûmet meseksi dabjl, Türki- ye'nin gündctnine çok dddi sı- kmolar getirebinr" yanıtını ver- di. ANAP'h Başkanvekili Ne- jat Aneven'in yönettiği dünkü birleşimde önce adaylann adla- n okundu. Adaylar tek tek aya- ğa kalkarken en çok alkışı ba- gımsız Eskişehir Milletvekili Mafl Büyükerman'ın alması dikkati çekti. Istanbul bağımsız Milletvekili Aydm Menderes, Sezer'in Anayasa Mahkemesi Başkanlığı görevinden istifa et- mesi gerektigini, istifa etmedi- ginden adaylığuun işleme ko- namayacagını savundu. Mende- res, usul tartışması açılmasını isterken Arseven, istifaya gerek olmadığını belirterek usul tar- tışması açmadı. Adaylann ilan edılmesınden sonra oylamaya geçildi. Oyfauna sonuçlan 530 milletvekilinin katıldığı oylamada 8 oy geçersiz, 2 oy boş çıktı. Oylama sonuçlan şöyle:Ahmet Necdet Sezer (281), NevzatYalçmtaş(61), Sa- di Somuncooğhı (58). Vıknnm Akbulut (56), Doğan Güreş (35),Ahmetlyimaya(10),Agâh Oktay Güner (5), Oğuz Aygün (4), Mafl Büyükerman (3), Ra- sim Zaimoğlu (7). Oylama sonunda, muhalefet partilerinin kendi adaylanna destek verdikleri ortaya çıktı. 85 sandalyesi bulunan DYP'den 3 DYP'li adaya 52 oy çıktı. DYP'nin kalan oylannın da Ak- bulut ve Somuncuoğlu'na ve- rildiği kaydedildi. FP'nin oyla- nnın büyük ölçüde Yalçuıtaş'a gittiği gözlenirken "Mesut Yü- maz'a rağmen" aday olan TB- MM Başkanı Yıldınm Akbu- lut'a ANAP'tan az oy çıktığı vurgulandı. Partilüerinin engel- leme çabalanna karşı güçlükle aday olabilen MHP'li Devlet Bakanı Sadi Somuncuoğlu'na 58 oy çıkması da dikkati çekti. Somuncuoğlu oy sıralamasında 3. sıraya gelirken kendisine MHP'nin yanı sıra ANAP, DYP ve FP'den de tepki oylannın git- tiği yorumu yapıldı. ANAP li- deri Yılmaz, ilk tunın sonucu- nu değerlendirirken "Bu işikin- ci turda biter, Mectis iradesini ortaya koymuştur, diğer adayla- nn çekilmesi gerekü-" dedi. Ecevit: lyimserim Başbakan Ecevit, oylamadan sonra yaptığı değerlendirmede, "ilk turda oylann dağümasının beklendiğini, sonucun Sezer açt- sından i>i olduğunu" söyledi. Ecevit, "Saym Sezer açısmdan sonucun iyi olacağı şimdiden beUL Birinci turda o> lann dağıl- ması bekJeniyordu. Fakat DSP'nin çok iyi bir sınav verdi- ği beffi" dedi. Ecevit, cumhur- başkanının hangi turda seçile- ceğine ilişkin soruya da, "Onu bikmem, ama sonuç iyi olacak- ör" yanıhnı verdi. Kendisiyle görüşmek isteyen gazetecileri temsilen bir arka- daşlannın sorulannı telefonla yanıtlayan Ahmet Necdet Sezer de, "Paıiamentonun takdiridir. Söyleyecek bir şeyim yok" de- mekle yetindı. MHP Grup Başkanvekili Ömer lzgi, "tkinci turda Sezer çıkabflir. Ben 287 bekliyordum. Yaklaşıkçıkü" dedi. Devlet Ba- kanı Sadi Somuncuoğlu ise so- nucun gayet olumlu olduğunu, ancak 5 partinin destek verdiği Sezer'in bu kadar az oy alması- nın beklenmediğini söyledi. So- muncuoğlu, "MJDetvekfliermm bunu dayatma gibi algüaması sonuçta etkili olmuştur. Daha sonraki turlarda bazı genşmeler beklenebüır" dedi. Adaylardan Nevzat Yalçıntaş ise tepki oyla- nnın kendi lehine toplanacağı- nı savunarak çekilmeyeceğini belirtti. 4 Ulkücü şiddet' ters tepti• Baştarafi 1. Sayfada • Sadi Somuncuoğlu, Bakanlar Kurulu sırala- nna otururken kalaba- lık koruma grubu genel kurul kapısı girişinde bekledi. Somuncuoğlu, önce oylama sonrasm- da basın toplantısı ya- pacagsu açtkladı, an- cak daha sonra vazgeç- ti. • Oylama öncesinde milletvekilleri tahmin- lerde bulundu. ANAP'h Aydm Ayay- dm, DYP'ü Oğuz Tez- men ile sohbet ederken "Benim tek oyum var, Sezer'e vereceğiın. Ük tur İçin tahminim 250- 280 arasL Akbulut'a bizden ancak yüzde 20 oyçıkar'' dedi. Tezmen ise "Sezer'e sizden an- cak yüzde 20 oy çıkar" diye Ayaydın'a takıldı. • Liderlerin tek aday üzerinde uzlaşması ne- deniyle şanslan gözük- mese de bazı milletve- killeri kaıtvizitlerine w cumhurbaşkam ada- yı" unvanını yazdırmak için başvuruda bulun- du. Nitekim DSP Koca- eli Milletvekili Turhan tmamoğlu, "en genç cumhurbaşkanı adayı" unvanını almak. ıçın.a- day olması gerektigini söyledi. • 'Unvan' peşindeki adaylardan biri de DSP Amasya Milletvekili GönülSarayAlphandı O da "ilk kadın cum- hurbaşkanı adayı" un- vanını aldıktan sonra, adaylıktan çekildi. Sa- ray, dün düzenJediği ba- sm toplantısmda, "aday ohırken, kadm ldmli- ğmdençoklaikkmıliği- ni öne cıkardığmı'* vur- gulayarak "Aldığun ba- zı güvenceJer hedefime vardığum düşündür- dü" dedi. Saray'ı hede- fine vardıran "bir gün- de verflen güvencefcri'' merak eden gazeteciler, "Bir vekil her yere ula- şabflir. Demokratik, la- ik cumhuriyetin emin eOerde olduğuna inan- dun. iki gün içinde çok şey ortaya çıkabüir" ya- nıtını aldılar. • Oylama öncesinde "Mecfis dışı adaya" tep- kilı milletvekillerinin tek parolası vardı: "Mecüs içinden olsun, kim olursa otsun." Kı- yak emekliük konusun- daki girişimleri nede- niyle kamuoyunun ya- kından tamdığı Parla- menterler Birliği Baş- kanı Zeki Çetiker ve ar- kadaşlan da "Mectis içinden aday" için kulis yaptı. , • Oylama sürerken, kuliste TBMM Başkanı Yıldınm Akbulut, DYP'lilerle sohbet etti. DYP'li Salih Sümer, Akbulut'a "Sizin için kulis yapıyorum. Ama daha önce Meclis Baş- kanhğı'na aday olurken genp oy istediniz, sonra bir yıl bizi arayıp sor- madınız" diye sitem et- ti. Sümer, Akbulut'u "Biz destek oluruz ama senin partin sana ihanet edebilir" diye de uyar- dı. • îlk turda "en çok al- laşı ve en az oyvT alan Eskişehir bağımsız mil- letvekili Mail Büyüker- man, "sonuna kadar" gitmeye kararlıydı. So- nuçlar açıklandığında Büyükerman kararlılı- ğını, "Adım okundu- ğunda Mecüs'in tavanı- nı çmlatünt, bu yeter. Sonuna kadar devam edeceğim. Tayinle cum- hurbaşkanı seçiliyor" sözleriyle ortaya koydu. • Devlet Bakanı Sadi Somuncuoğlu'nun adayhğmı engellemeyi başaramayan MHP'li- ler, Anayasa Mahkeme- si Başkanı Ahmet Nec- det Sezer'in elenmesi durumunda ülkeyi seçi- me götürme tehdidınde bulundu. MHP Ordu Milletvekili CemalEn- ginyurt, "Eğer Sezer'e ayak oyunu yaparlarsa, MHP'nin 126 mflletve- kiti olarak 4. turda boş oy kullanacağız. Herkes bedelini ödeyecek" de- di. Son turda, 276 oya ulaşıhp cumhurbaşkanı seçilemezse seçime gi- dihnesi gerekiyor. • Kulislerde MHP'nin "Sezer ilk 3 turda seçilemezse4. tur- da boş oy kullanma" ka- ranna da değişik tepki- ler vardı. Bir ANAP milletvekili bu tavn, "Boş oy kullanacaklan- na, ahşkm olduklan şe- kilde kavga çıkarsınlar, bu daha 'sesli' bir pro- testo olur" sözleriyle değerlendirdi. Fazilet Partisi oylamada bölündü SEBAHATKARAKOYUN ANKARA - Anayasa Mah- kemesi Başkanı AhmetNecdet Sezer'e ilk turdan başlayarak destek verilmesi karan alan FP, ilk tur oylamada bölündü. 103 milletvekilinden oluşan FP grubunun üçte ikisinin Sezer'e oy vermediği öne sürüldü. ilk turda FP'li aday Nevzat Yalçın- taş'ın yanı sıra MHP'li Sadi Somuncuoğlu ve ANAP'h Yıl- dınm Akbulut'a da oy gittiği belirtildi. FP'liler ikinci turda da ilk turdakine benzer bir tablo or- taya çıkacağını, ancak 3. turda Sezer'in seçileceğini savundu- lar. Ancak Yalçmtaş'm 2. tur- da oylannı önemli ölçüde art- tınnası durumunda FP'nin ye- ni bir tavır belirlemek duru- munda kalabileceğine dikkat çekiliyor. Ahmet Necdet Sezer ismi önerildikten hemen sonra grup toplantısı yaparak destek kara- n alan FP'de tablo sonradan değişti. Bazı FP'lilerin ilk tur- da Yalçmtaş'm desteklenmesi yönündeki ısrarlan üzerine Se- zer'e yönelecek oylann sayısı azalmaya başladı. Erfaakan'ın görûjmeieri Eski RP lideri Necmettin Er- bakan'm önceki gün gruplar halinde bazı milletvekilleriyle görüşme yapması, FP kulisle- rinde farklı yorumlara neden oldu. Erbakan'm Sezer'e oy veribnesini istemediği söylen- tileri yayıldı. Bu yöndeki haberler Erba- kan'm avukatı tarafindan ya- lanlandı. Görüşmeye katılan milletvekilleri de Erbakan'la görüşmelerini "Sezer'in RP'ninkapaohnasmaoyverdi- ğini söylediğimizde Erbakan bize kin üzerine siyaset yapda- mayacağını söyledi ve RP'nin DYP'yle koaüsyonunu örnek gösterdi" diye aktardılar. Erbakan'm milletvekilleriy- le görüşmesinde FP'nin 14 Mayıs'ta yapılacak kongresi- ne genel başkan adayı olarak katılacak Abduüah Gül'le ilgi- li eleştirilerde de bulunduğu belirtildi. Oylama öncesi FP'den fark- lı sesler yükselirken Istanbul Milletvekili Bahri Zengin, "lktidar partflerinin samimi olup ohnadıklarmı test etmek durumundayız. O nedenle bu turda kendi adayımıza destek vermeByiz" dedi. Oylama sonrasında FP ku- lislerinde Sezer'e verilen oyla- nn sayısının 30'u aşmadığı yo- rumlan yapılırken Yalçmtaş'm aldığı 61 oyun tamamının Eski Kızılayyöneticisitntnklandı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kızılay'ın eski Alım- Satım Müdürü Hayati Kalkanoğhı, Obbi malzeme ve naylon poşet alımı için düzenledığı ıhalelere fesat kanştırdığı gerekçesıyle tutuklandı. Ankara Emnıyet Müdürlüğü Mali Şube Müdûrlüğü ekıplerince önceki gün gözaiona alınan 6 kışi, dün Ankara Adliye Sarayı'na getirildi. Hayati Kalkanoğlu, eski Kızılay Alım-Satım Müdür Yardnncısı Hüseyin Çatana, Merkez Müdürü Gürbüz Doğan, eski Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Şanm ile Alım-Sanm Dairesi'nde şef olarak görev yapan Gönül Mergen ve uzman Çeûn Şanşek'ın ıfadelen. savcı AbduDah Ayhan Şan tarafindan alındı. Savcı Şan, Kalkanoğlu ve Çatana'yı "Kızüav Genel Başkanhğı'mn bbbi malzeme ve naylon poşet ahmı için düzenlediği ihaieiere fesat kanştırdıklan ve ba suça iştirak ettikteri" gerekçesıyle tutuklama istemiyle nöbetçi mahkemeye sevk etti. Şan, diğer küşileri ise serbest bırakü. Nöbetçi Sulh Ceza Hâkimi tarafindan sorgulanan Çatana serbest bırakılu-ken, Kalkanoğlu tutuklanarak Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'ne gönderildi. Kızılay'm ihalelerine kurduğu paravan şirketler aracıhğıyla katıldığı iddia edilen Çağan Medikal şirketinin sahibi Coşkun Derbeder de yüriitülen soruşturma kapsamında aranryor. FPlilere ait ohnadığı, diğer partilerden de destek geldiği belirtildi. FP'den, Sadi Somun- cuoğlu ile Yıldırım Akbulut'a da oy verenler oldu. FP'liler ikinci turda da benzer bir tab- lonun ortaya çıkacağını, ancak üçüncü turda Sezer'in seçile- ceği görüşünü savundular. ^Sezerj.turdaseçüir' ~ Oylama sonucunu değerlen- diren FP Genel Başkan Yar- dımcısı Veysel Candan, Se- zer'in 3. turda seçileceğini be- lirterek "ilk turda partiler bir- büierini yokladılar. Adaylar- dan çekflen ohnazsa 2.turda da benzer bir tablo ortaya çıkar, ancak 3. turda Sezer seçilir" dedi. FP Istanbul Milletvekili Nazh Ihcak da Sezer'in "FP'nin adayı okhığuiHi" be- lirterek "FP olmasaydı aday gösterüemezdL Tavn- değişikli- ği söz konusu degfl. Ük turnn bir önemi yok. O nedenle bazı arkadaşlanmız kendi ada>ımı- za destek verdL Mağdur oldu- ğu için Somuncuoğhı'nu des- tekleyenler de oldu. Ahmet Necdet Sezer 3. turda seçilir. Geçmişe balohrsa Özal ve De- mirel de ancak 3. turda seçfle- bilmişlerdi" diye konuştu. Oylama sonrası FP lideri Recai Kutan yonım yapmak- tan kaçındı ve kurmayîanyla kısa bir değerlendirme yaptı. Alınan bilgiye göre FP'liler 2. turun sonucunu bekleyecekler. Yalçmtaş'm oylanm önemh öl- çüde arttırması durumunda FP'lilerin 3. turda kendi aday- lanna destek vererek son tura katılmasını sağlama yolunu se- çebilecekleri savunuldu. GUNDEM MUSTAFA BALBAY • Baştarafi 1. Sayfada layacak adayın olmadığını gösteriyor. Önümüzdeki günierde adaylann bazılan çekilebilir. Çe- kilmeseler de partiler egilimlerini birleştirebilir. Üçüncü turda Sezer'in karşısında bir ya da iki aday kalır. Sezer'in rakibi karşı oylan birleştirebilirse yanş olabilir. Milletvekilleri oylannı kullanırken eğilimlerinin dağınık olduğu dikkati çekiyordu. İlk tur sonuçlannın gösterdikJerini özetlemeye çaltşa- lım. Muhalefet partileri ilk turda kendi adaylanna oy vere- ceklerini açıkiadılar. FP ve DYP'li milletvekilleri bu egilim- lerini açık açık söylediler. Buna iki gerekçe gösterildi: 1- lktidar partileri ne ölçüde samimi, bunu göreceğiz. İkinci turda beş liderin imzası doğrultusunda oy kullana- cağız. 2- Biz Meclis'in içinden bir kişinin seçilmesini istiyo- ruz. İkinci gerekçeyi kendi doğallığına tMrakalım. Birincisi- nin altında şunun yattığını söyleyebiliriz: "Eğer cumhurbaşkanı birinci turda seçilirse, ne olur- sa olsun bu hükümetin artı hanesine yazılır. O zaman ilk turda değil de sonraki turiarda seçilmesinde yarar var!" önümüzdeki günierde olağanüstü bir değişiklik yaşan- mazsa, olağan bir cumhurbaşkanı seçimi yaşayacağız. Böylece Özal'la başlayıp Dernirel'le devam eden, "Son seçimden birinci çıkan partinin lideri cumhurbaşkanı olur" geleneği de yıkılmış oiacak. Özal ve Demirel'in aktif siyasetteki yaşam biçimlerini Köşk'e taşımalan pariamenter sistemi de zoriadı. Baş- bakanlık elbisesini çıkarmaya yanaşmadan Köşk'e çı- kan özal ve Demirel'in cumhunbaşkanlığı için şu tanımı kullanmak abartma olmaz: Cumhurbaşbakanlıkl Seçilmesi halinde Şezer'le biriikte farklı bir donemin başlayacağı beklentisi yaygın... MHP'ye kutlamal İkinci bölümü MHP'deki gelişmelere ayıralım. 10. cumhurbaşkanının seçimini törensel değil de töre- sel kurallara bağlayan MHP'de olup bitenler, bir MHP'linin aday olup olmaması tartışmasıyla sınıriı değil. En azından MHP üst yönetiminin olayı onaylamaması ge- rekirdi. Ancak kamera karşısına geçen MHP'nin Bafiçe- li'den hemen sonra gelen yöneticileri Somuncuoğlu'na saldıranlan savundular. Somuncuoğlu tahrik etmiş de, o sı- rada orada bulunan MHP'liler o tahrike kapılmışlari MHP yöneticileri ya haberteri hiç izlemediler ya da âle- mi sersem, milleti kör sanıyoriar. Bu tür şiddet egilimlerini içinde banndıran ya da kamu- oyunca hiç onayianmayan davranışlarda bulunan vekille- re sahip partiler, sık sık tabanlanyla toplum arasında kalır- lar -Tabanlan, davranışı benimsiyordur. "lyiyaptınız, devam edin" der... - Toplum, davranışı kınıyordur. "Biz size bunun için mi oy verdik, yazıklar olsun" der... Böyie durumlarda parti üst yöneticilerinin demeci hazır- dır "Olaymûnferittir. Partiyönetimini bağlamamaktadır. Par- ti karanna uymayan kişilere kızan arkadaşlanmızın eylemi maksadı aşmıştır..." MHP bunu bile beceremediğine, tam tersine Mecliste bakan tartaklamayı "töresel" saydığına göre, son derece düşündürücü bir durumla karşı karşiyayız... Ulkelerin üst yönetim kadrolan, pariamentotan o ülkenin aynasıdır. Ancak her ülke o aynanın karşısına geçireceği kisileri biraz özenerek secer. Ne var ki Türkiye'de "partiyi temşil", "ûlkeyitemsilin"önüne geçiyor... Elimizde veri yok, söylemesi de acı ama, MHP tabanın- dan geten Somuncuoğlu'nu engelleyenlere yönelik "kut- lamanın" "kmamadan" çok olduğunu sanıyoruz! Karadeniz'de ışbırlığı tstanbul Haber Seryisi- Karadeniz'in kirliliğine karşı Karadeniz'e kıyısı olan ulkelerin işbirh'ğini sağlayacak "Karadeniz ve luna Nehri Komisyonlan", kararlannı hayata geçirebil- mek için sekretaryasını oluşturmak amacıyla dün Istanbul'da bir araya geldi. Komisyon, sekretaryayı ku- racak Merkez Anlaşması'nı bugün imzalayacak. Dolmabahçe Sarayı'nda başlayan, iki gün sürecek komisyon toplantısma, "Karadeniz'in Kirliliğine Karşı Korunma Sözkşme- si"ne taraf olan, Türki- ye'nin de dahil olduğu, Ka- radeniz'de kıyısı olan beş ülke, dışişleri ve çevre ba- kanlıklan düzeyinde katıl- dı. Türkiye Dışişleri Bakan- lıgı Çok Taraflı Ekonomik Işler Genel Müdürü Büyü- kelçi ve Komisyon Başkanı Fügen Ok, Nisan 1992'de imzalanan Bükreş Konvan- siyonu'na göre Karade- niz'in kirliliği konusunda ortak hareket etme karan alan ulkelerin, projelerini uygulayabilmesi için sekre- taryanuı kuruhııası gerekti- gini beürtti. özellikle Bul- garistan, Ukrayna ve Ro- manya'nın bu konuda çok ilgili olduğunu belirten Ok, diğer uluslararası kuruluş- lar ile finans kuruluşlannca da komisyonun çalışmala- nnın desteklendiğini ifade etti. Ok, "Bukuruhışjar,ko- misyonun çahşmalan için fbnbr aymyor. Ancak kar- şılarmdaetkflibirsekretar- ya koordmasyon kurulu görmek istiyorlar. Bunun için topfauxnk" diye konuş- tu. Ok, dünkü komisyon toplantılan sonucunda ko- misyonun, sekretaryayı oluşturacak Merkez Anlaş- ması'nı bugün saat 11.00'de imzalayacaklannı söyledi. Toplantıya Rusya'dan da delegeler geldığıni, ancak bu kişilerin imza yetkisinin olmadığını anlatan Ok, şöy- le devam etti: "RusyaFederasyonu'nun imza yeddsme sahip delege- leri, ülkedeki iç genşmeler nedeniyle yetki belgelerini zamamnda temin edeme- dikleri için komisyon top- lanhgn» k»tılam^4f| AnnıL Rusyatemsflcfleri,komisyo- nun Moskova'daki 4. top- lantısında prensipte anlaş- maya imza atacağun söyle- mişti." Büyükelçi Fügen Ok, özetle şunlan söyledi: "Rnsya'mn Istanbul'da Daimi Sekretarya kurubna- sma kesin itirazı yok. En merkedyerIstanbuloktuğu için komisyonda böyle bir karar ahndL Çahşmalarm bazı teknik kısımlan da RusyaFederasyonu'nda gö- rüşülebüir." Basına kapalı olarak de- vam eden toplantıya Türki- ye, Rusya, Ukrayna, Bulga- ristan, Romanya ve Gürcis- tan delegeleri katılıyor. Bu- gün sona erecek komisyon toplanüsının ardından, Tür- kiye dönem başkanlığını Ukrayna'ya devredecek.