Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
NİSAN 2000 PAZAR CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
EfMtefaacH
tahüye glnişlmi
• BRÜKSEL(AA)-
Sabancı suıkastı
faillerinden Fehriye
Erdal'ın avukatlan, gizli
girişünlerle Gent Acil
Karar Mahkemesi 'ne
başvurdular ve
Türkıye'nin iade
başvurusunun geçersız
olduğunu ıddia ederek,
sanığın derfaal serbest
bırakılmasını istediler.
Gent Acil Karar
Mahkemesi, dün bu
başvuruyu reddetti ve
yargılamada bulunmadı
Mahkeme avukatlann
girişimini haklı bulsaydı
ve karar alsaydı, ErdaJ
dün tahliye edilecekti.
Sanık avukatlan, son
temyiz haklannı 4
Nisan'da Briiksel'de,
Yargıtay önünde
kullanacaklar.
SHahk an
• DİYARBAKIR
(Cumhuriyet Bürosu) -
Diyarbakır ve Şanlıurfa
emniyetlennın birlikte
gerçekleştirdiği
operasyonlarla, çok
sayıda silah ve
mühimmatı satmak
isteyen 4 kişi yakalandı.
Diyarbakır Emniyet
Müdürü Gaffar Okkan, 4
sanığın sorgulannın
devam ettiğini belirterek
silahlann yabancı
ûlkelerle ilişkilerinın
devam eden tahkıkatm
sona ermesİnın ardmdan
aydmlığa kavuşacağını
açıkladı. Okkan,
operasyonla ilgıli olarak
2 kişinin daha arandığını
söyledi.
Denrirerfn mart
ayıprogramı
• ANKARA
(Cumburiyet Bürosu) -
Cumhurbaşkanı
Süleyman Demirel, mart
ayında yurtiçi ve yurtdışı
gezilerinde toplam 8 bin
528 kilomeîre yol kat etti.
Demirel yine mart ayında
56 yabancı devlet adamı
ile görüşürken 23
toplantıya katıldı, 11 kez
yabancı ve yerli basına
demeç verdi. Mart
ayında TBMM Başkanı
Yıldınm Akbulut ile iki
defa görüşen Demirel,
Başbakan Bülent Ecevit
ve Genelkurmay Başkanı
Orgeneral Hüseyin
Kıvnkoğlu ile 3'er kez
görüştü.
Kmlay çadnHarı
toplarayor
• BOLU(AA)-
Kınlay'ın, Bolu'da
prefabrike konut ve
konteynerlere taşınan
depremzedelerin daha
önce banndıklan
çadırlan toplamaya
basladığı bildirildi.
Kızılay Bolu Ekig
Başkanı Dilaver Ulger,
"Çadırkent alanlanndan
topladığımız 2 bin 380
çaiırdan 317'si Kınkkale
Vatiliği'ne, 955'i
Etmesgut Kızılay
dejosuna gönderildi.
86TÜ ise Bolu
Bdediyesi'ne
bııakılacak" dedi.
HdNMtah usutö
ctiayet
•GÖLBAŞI(AA)-
Aıkara'nın Gölbaşı
ilçsinde, domuz bağıyla
ba|lanıp, tabancayla
öltûrüldükten sonra
ûzrıne 40 kılogramlık
ta konularak gölete
atlan bir kişinin cesedi
büundu. Ogulbey Köyü
Knnburun mevkiindeki
göetten llçe Jandarma
Kımutanhğı ekiplennce
çıanlan cesedin
üzrinden kimlik
çunadı.
Anayasa değişikliğinin 2. tur oylamasına ilişkin değerlendirmeler sürüyor
6
Demokrasi isleveccANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - MHP'h Devlet Bakanı
Ramazan Mirzaoğlu, herkesin
oyunun cebınde ve vıcdanında
olduğunu belirterek, anayasa
değişikliğı paketinın ikıncı tur
oylamasının sonucunu kestir-
menın zor olduğunu söyledi.
Sağlık Bakanı Osman Durmuş
da, telaşa gerek olmadığıru, de-
mokrasinin kurallannın işleye-
ceğini belirterek, "DSP'nin ol-
madığı bir sağ hükümet ülkede
yeniden o eski istemediğimiz
günlerdeki gibi kamplaşma ve
çaüşrna ortamı yaratabilir. Biz
DSP'nin olmadığı bir hüküme-
tifetenüyoruz"dedı
Devlet Bakanı Mirzaoğlu,
cumhurbaşkanının ayn bir pro-
sedürle seçildiğini, hükümetin
• Sağlık Bakanı Osman Durmuş, demokrasinin kurallannın işleyeceğini
belirterek, "DSP'nin olmadığı bir sağ hükümet, ülkede yeniden o eski
istemediğimiz günlerdeki gibi kamplaşma ve çatışma ortamı yaratabilir.
Biz DSP'nin olmadığı bir hükümeti istemiyoruz" dedi.
ayn bir prosedürle kurulduğu- Mirzaoğlu, 2. turoylamasonuç- madım. Hükümetin arkasmda
nu kaydederek, "Hükümet de-
vam eder, istikrar bozulmaz"
diye konuştu.
llk tur oylamasıyla ilgili ola-
rak Meclis'in verdiği karara
saygılı olduklannı ve sonuçla-
nn yorum yapmayacak kadar
açık olduğunu belirten Mirza-
oğlu, anayasa gereği 2. tur oy-
lamanın yapılacagını "öyle ya
da bövte" bir sonuca vanlacağı-
nı anlattı.
MHP'nin cumhurbaşkanlığı
için aday gösterip göstermeye-
ceğine ilişkin bir soru üzerine
lan belli olmadan MHP de da-
hil hiçbir partinin bu konuda bir
girişımde bulunmayacağuıı be-
lirtti. Mirzaoğlu, 2. tur oylama-
nın ardından partisinin yetkili
kurullanrun toplanarak aday çı-
karma ya da başka bir adayı
destekleme konusunda karara
varacağını bildirdi.
Mirzaoğlu, Başbakan Yar-
dımcısı Hüsamettin Ozkan'ın
DYP lideri Tansu Çüler ile gö-
rüşerek DSP-MHP-DYP ko-
alisyonu önerdiğı söylenmesi
üzerine, "Ben böylebir şey duy-
büyük bir çoğunhık vardır. Ye-
ni hükümet arayışlan beyhude-
dir" dedi. 2.tur oylama sonuç-
lanndan beklentisinin ne oldu-
ğu yönündeki soruya karşılık
Mirzaoğlu, herkesin oyunun ce-
binde ve vicdanında olduğunu,
sonucu kestirmenin zor oldu-
ğunu dile getirdi.
Cumhurbaşkanı seçimının
hükümette kriz yaratıp yarat-
mayacağının sorulması üzerine
Mirzaoğlu, "Cumhurbaşkanlı-
ğı seçimi hükümet krizine yol
açmaz. Hükümet sorunu ayn,
ÇİZMEDEN YUKARI MUSAKART
PÖN B4BA
PÖNEUM!..
PURUN
BAKALiM..
&U İ
BİR
FP Genel Başkanı Kutan'a göre MHP en çok fire veren partiler arasında
'Hükümet oyıın içinde'ANKARA (Cumhuriyet Büro-
su)-FP Genel Başkanı Recai Ku-
tan, hükümet ortağı partılenn sa-
mimi olmadıklannı belinerek
"Hükümet ortaklanna çağnda
buiunuyorum. Oyun içinde olma-
yın. samimi davranın" dedı. Ku-
tan, anayasanın 69. maddesinde
"odak olma" ile ılgilı olarak ya-
pılması planlanan değişikliğın FP'nin ka-
parılmasını engelleyeceğini savunanlar bu-
lunduğunu belirterek "Odak meselesi hal-
ledflirse zaten partiniz kapaohnaz diyorlar.
Bizde onlara diyoruz ki karşıruzdakileri saf
sanmavın" dıye konuştu.
Kutan, kendisine 1 Nisan şakası yaparak
"Demirerin aday ohnayacağını açüdadığt-
m" söyleyen gazetecilere aynı şekilde kar-
şılık verip "Ben de size bir haber vereyim,
Ecevit de hükümeti bırakacağmı söyledi''
dedi.
Kutan, partisinin il başkanlan toplantı-
sında yaptığı konuşmada, anayasa deği-
• FP Genel Başkanı Recai Kutan,
kendisine 1 Nisan şakası yaparak
"Demirerin aday olmayacağını
açıkladığını" söyleyen gazetecilere
aynı şekilde karşılüc verip "Ben de size
bir haber vereyim, Ecevit de hükümeti
bırakacağmı söyledi" dedi.
şiklığınm ülke gündeminı kılıtledığini be-
lirterek "Üç maddefik bir değişiklik, ama
asıl amaç cumhurbaşkanhğı seçimiyle ilgi-
li 101. maddeyi değiştirroek. 69 ve 86. mad-
deler adeta aksesuvar" dedi.
69. maddeyle ılgilı önende yalnızca "o-
dak olma" konusunda bir düzenleme ya-
pıldığına dikkat çeken Kutan, "kapatüan
bir parti başka adarandakurulamaz" şek-
ündekı 7. fıkranın da değiştirihnesi yönün-
deki isteklerinin karşılanmadığını anım-
sattı.
FP Lideri Recai Kutan, FP'nin kapatılan
RP'nın devamı olmadığım öne sürerek
"Çünkü RP kapatddığı za-
man FP mevcut partiierden
birisr>di, sonradan kuruhna-
dı" görüşünü savundu. Bazı-
Iannın "Odak meselesi halle-
dilirse partiniz kapatümaz"
diyerek kendilerini ıkna et-
meye çalıştığını kaydeden
Kutan, "Biz de onlara diyo-
ruzkikarşuuzdakileri saf sanmaym.ANAP
Genel Başkanı Mesut Yılmaz değjşüdik ka-
bul ediürse FP'nin odakohna nedenrvle ka-
paülamayacağım, ancak devam nedeniyie
her zaman kapablabfleceğmi birkaç kez
söyledi Hem bunu söyleyeceksiniz hem de
çocukkandmr gibi bu madde kabul edflir-
se partiniz kapanlmaz dryeceksiniz" dedi.
Kutan "DYP'yideyanlannaalarak403
imzayla önerryi verdiler. 101. madde oyla-
masmda 253 kabul, 236 ret oyu çıkö. Çe-
kimser ve boş oylan da eklerseniz ret diyen-
lerinsayısı 261'e ulasır. Bizhiç şaşırmadık"
şekluıde konuştu.
cumhurbaşkanı sorunu ayndır.
Türkiye, demokratik bir ülke-
dir. TeamüDer, anayasa ve yasa-
lar nediyorsaona göre seçimya-
pıhr" dedi.
Mirzaoğlu, FP'nin Türk Ce-
za Yasası'nın 312. maddesinde
değişiklik yapılmasını istediği-
nin anımsatılması üzerine de,
"Hükümetin de, MHP'nin de
hiçbirpazarhğa gLrmeyeceği ka-
naatindejim" dıye konuştu.
Sağlık Bakanı Osman Dur-
muş, Başbakan BülentEcevit'ın
iyi bir lider ve konulara hâkim
olduğunu belirterek, DSP'siz
bir hükümet düşünemedikleri-
ni söyledi.
Osman Durmuş, "DSP'nin
olmadığı bir sağ hükümet, ülke-
de yeniden o eski istemediğimiz
günlerdeki gibi kamplaşma ve
çatışma ortamıyaratabUir. Top-
lum kesimlerinin uzlaşmasında
örnekoluşturuyor. Biz DSP'nin
ohnadığı bir hükümeti istemi-
yoruz. Ecevit'in başbakanhğm-
dan çok memnunuz ve onu çok
da başanh buluyoruz" dedı.
'Demirel hoşgörûlü'
MHP Genel Başkanı Devlet
Bahçeli'nin de tecrübeh lider-
lerden olduğunu söyleyen Dur-
muş, Bahçeli'nin koltuk sevda-
lısı olmadığnıı, ön plana çıkma-
yı sevmediğıni kaydetti. Seçi-
me ilişkin yorum yapmak iste-
mediğını de vurgulayan Dur-
muş, "Demirel'i hoşgörülü ve
tecrübeh'buluvorum. Onun gel-
diği noktaya ulaşabilmemiz için
birkaç nrüı ekmek yememiz la-
zım. Llkenin uzlaşmaya, istik-
rara ihtiyacı var. Türkiye'de ku-
rallar var. Demokrasinin kural-
lan istejecek" dıye konuştu.
Mirzaoğlu, eski Kültür Baka-
nı Namık Kemal Zeybek'le
sohbet ederken de, bu aşama-
dan sonra pazarlık yapılması-
nın söz konusu olmadığım, pa-
zarlığın hem başta DSP olmak
üzere partilerde yeni firelere
neden olacağını belirterek,
"Bence bitti o iş" dedı
Dün gezi ve incelemelerde
1
bulunmak üzere Konya'ya gi-
''' den Devlet Bakanı FikretÜnîü,
400'ün üzerinde milletvekilinin
anayasa değişikliğinin günde-
me alınmasına destek verdığini
anımsatarak, "tküıci oylamada
daha çokoyçıkacağuıa inamyo-
rum" dedi.
Dün Bartm'da, açılış ve ziya-
retlerde bulunmasuun ardından
Valilik çıkışında gazetecilere
açıklamalarda bulunan Enerji
ve Tabii Kaynaklar Bakanı
CumhurErsümer, "tkinci oyla-
madan da beklenen bazı sonuç-
lar olduğunu kabul etmek gere-
Jdr" dedi.
Büyük Birlik Partisi (BBP)
Istanbul İl Başkanlığı'nın Ak-
gün Otel'de düzenlediği gecede
konuşan BBP Genel Başkanı
Muhsin Yazıcıoğhı, cumhurbaş-
kanını halkın seçmesinı istedik-
lerini kaydederek "Cumhur-
başkanuun TBMM'de seçflme-
si,tarüşmalandevam ettirecek-
tir" dedi.
FP Genel Başkan Adayı,
Kayseri Milletvekili Abdullah
Gflİ, Başbakan Bülent Ecevit'in
konuyla ilgili üstü kapah tehdi-
dinin geri tepecegıne ınandığıru
kaydetti.
IRMIKIAYDEV ENGÎN aengin@doruk.net tr.
12 Eylül cuntasının elinden şansın
da yardımıyla paçayı kurtanp Alman
toprağına kapağı attığımda, Federal
Almanya Cumhurbaşkanı Walter
Scheel'di. Koalisyonun küçük kanadı
Hür Demokratlar'ın (FDP) saflanndan
bir politikacı.
Görev süresinin bitmesine az kala
belli başlı gazetelerde yayımlanan tek
sütunluk (Burası önemli: Çiftbile değil
tek sütunluk) bir haberde, Hıristiyan
Demokratlar'ın (CDU) saygın paria-
menterierinden (Burası da önemli: Li-
deri değil, pariamenterterinden biri)
Richard von VVeizecker'in yenı cum-
hurbaşkanı adayı olarak saptandığı
duyuruldu. Bir süre sonra da sessiz se-
dasız, itişmesiz kakışmasız bir seçim-
le Federal Almanya Cumhurbaşkanı
değişti.
Sonra "duvar"\r\ yıkıldığı, iki Alman-
ya'nın birleştiği, sosyalist sistemin da-
ğıldığı, Sovyetler Birliği'nde sosyalizm
kuruculuğunun iflasla sonuçlandığı o
büyük altüstlük günlerinde ve o gün-
leri izleyen iki Almanya'nın birleşme
sancılannın çalkantılan arasında VVe-
izecker'in de görev süresi doldu. Al-
man paıiamentosunda itiş kakışsız,
pazarlıksız, gerginlikten uzaktartışma-
lar çabucak sonuçlandı ve Anayasa
Mahkemesi Başkanı Roman Herzog
yeni cumhurbaşkanı olarak saptandı.
Meclis'te oylama yapıldı ve Federal Al-
manya'da bir cumrujrbaşkanı daha
değişti.
Gün geçti devran döndü; Federal Al-
Yorumsuz Bir Karşılaştırma
manya'da Hıristiyan Demokratlar'ın 16
yıllık iktidarları çöktü. Alman Sosyal
Demokratlan (SPD) yeni önderleri Ger-
hard Schröder önderliğinde iktidara
tırmandı. Bir süre sonra da cumhur-
başkanının görev süresi doldu. Yerle-
şik demokrasi gelenekleri kusursuz iş-
ledi ve yeni cumhurbaşkanı adayı ola-
rak Sosyal Demokrat Parti'nin önde
gelenlerinden (önderi değil önde gele-
ni), partinin simgesı olmuş "aksakallı-
lar"üan Johannes Rau yeni cumhur-
başkanı oldu.
•••
Buraya kadan bir saptama, bir anım-
satmaydı.
Aynı zaman diliminde (1980-2000),
Türkiye'de de üç hatta dört cumhur-
başkanlığı sorunu (seçimi değil: Soru-
nu) yaşandı. 1980'de pariamento
cumhurbaşkanı seçiminde tıkanmış,
kilitlenmiş, düğümlenmiş, düğüm kör-
düğüme dönüşmüştü. General Evren
ve öteki 12 Eylül elebaşılan "kördü-
ğüm'ü Iskender yöntemiyte çözdüler.
Pariamento kapatıldı. "Cumhurbaş-
kansızlık hali" devametti. 1982'deçok
demokratik (!) bir halkoylamasının ar-
dından Evren cumhurbaşkanı seçildi(!).
Almanya'da VValter Schell cumhur-
başkanıydı.
Evren'in görev süresi biterken san-
cılar başladı. Türkiye ayiarca "Evren
kalsın mı, gitsin m/"yi tartıştı. Bu tar-
tışmanın görünen yüzüydü. Asıl soru
"Evren gidermi, gitmez m/"den ibaret-
ti. Aylar boyu demokrasi öldü öldü di-
rildi; çalkalandı, kaynadı ve eğrisi doğ-
rusuna geldi Evren gitti. Yerine ANAP
lideri ve Başbakan Turgırt Özal geçti.
Almanya'da Richard von VVeizecker
cumhurbaşkanıydı.
Turgut Özal sıcak bir nisan günü ve
adeta durup dururken ecele yenik
düştü. Görünüşte fazla çalkantı olma-
dan, derin sıkıntılar yaşanmadan ye-
ni cumhurbaşkanı seçildi. Koalisyo-
nun büyük partisi DYP'nin lideri (bir
pariamenteri değil, lideri) Süleyman
Demirel Çankaya'ya taşındı. Tamam,
görünüşte ciddiye alınacak bir çalkan-
tı, bir sıkıntı yaşanmadı. Ama, 13-14
yıl sürmüş bir askeri ve yan askeri dö-
nemin ardından çok dddi demokra-
tikleşme vaatleriyle (o günlerde De-
mirel'in ağzından verilen "Kûrt kimli-
ğinin tanınması, 1982 Anayasası'nın
antidemokratik maddelerden anndı-
nlması, insan haklannda Avrupa stan-
dartlannın yakalanması" sözlerini
anımsayınız) ve ödevleriyle yükümlü
bir hükümetin başbakanı, onca sözü,
onca ödevi, onca henüz başlanma-
mış işi yüzüstü bırakıp apar topar
Çankaya'ya çıktı.
Almanya'da Richard von Weizecker
cumhurbaşkanıydı.
Demirel'in, görevi Özal'dan devraldı-
ğı için zaten tartışmalı olan, anayasa-
nın biraz zoriama bir yorumuyla 7 yıl
olarak benimsenen görev süresi de
doldu. Şimdi yeni bir cumhurbaşkanı
seçilecek.
Seçilemiyor. Anayasa değiştiriliyor.
5+5 filan gibi tuhaf ve çapraşık aritme-
tik formülleriyle çıkış yolları aranıyor.
Anayasa zorianıyor; pariamento zor-
lanryor, demokrasi gelenekleri zorianı-
yor ve olmuyor.
Olmayacağı anlaşılınca da gazete-
lerde, medyada boy boy "dehşet tab-
lolan" yayımlanıyor. Son iki günde ya-
yımlanan gazetelerin birinci sayfalan-
nı gözünüzün önüne getirin hele:
Demirel seçilemezse askerterie si-
yasetin uyumu bozulacak, enflasyon
fıriayacak, dış kredi gelmeyecek, bor-
sa düşecek, fiyatlar çıkacak, siyasettı-
kanacak, Meclis fesholacak, yeni se-
çim yapılacak, altın değerinde günler
heba olacak...
Almanya'da ise Johannes Rau cum-
hurbaşkanı.
Rau bir hafta sonra da Türkiye'ye
konuk geliyor. Ankara'da masanın bir
yanında Rau oturacak, karşısında ise
seçilemeyeceği, seçilemeyince de
Türkiye'nin altüst olacağı söylenen bi-
ri, Süleyman Demirel olacak.
Rau ile Demirel'i yan yana, karşı kar-
şıya gösteren fotoğraflar yayımlandı-
ğında, görüntüler ekranlara taşındığın-
da bu Tırmtfo anımsayın emi?
POLflİKA GÜNLÜĞÜ
HİKMET ÇETİNKAYA
Denizkm ve Ölüm...
Yaşamın neresindeyiz biz, ıslak bir pazar sa-
bahında? Küfürierie sanlmış bir başka evrende
miyiz sislerin arasında?
Yolunuyrtirmişbirdenizkızınındağladılargöv-
desini sigaralar ve yanık mantariarla...
Yerde yuvariadılar kahkahalar atarak...
Pablo Neruda'nın 'Denız Kızı ile Sarhoşlar
Masalı' sonsuz bir mavinin ortasında kaçıp gi-
den sevdalan anımsatıyordu...
"Uzak bir aşkın rengindeydi gözleri
kolları ikiz safirierdi
dudaklan tithyordu mercan ışığında
sonunda çıkıp gitti
güç bela girdiği nehırde tertemiz oldu yine
yüzdü bakmadan arkasına
yüzdü hiçliğe, yüzdü ölümüne."
Yaşam akıp gidiyordu bulanık ırmaklar gibi...
Sahi ölüm neydi?
Tam yedi yıl önce Sevgili Uğur Mumcu alçak-
ça katledilmişti...
Ankara kar altındaydı...
Duman gibi yayılan ince bir yağmur kentı ısla-
tıyordu ardından...
Yüz binler yürüyordu Kızılay'da...
Yüz binler ağlıyordu...
ölüm çanlan sevdanın güzelliğini alıp götüre-
miyordu...
Sonra uzun bir sessizlik oluyordu:
"Ah suskun kadın!
Derin gözlerini kapa. Gece kanatlanır gözle-
rinde.
Ürkek biryontuyu andıran bedenıni soy
Gecenin kanat çırptığı derin gözlerin var.
Körpe kolların çıçek, kucağın gül."
• • •
Nasıl kokar ıhlamur ağaçlan çiçeğe vurduğun-
da bilir misin?
Çiçeğe benzer adın L. Sedar Senghor'un
bahçelerinde; kokun tarçın havasındadır kış ge-
celerinde... ,,
Inatçılığın ise çocuksudur!..
Yaşamanın acısı nedir hiç düşündün mü? ~
Cesare Pavese'nin o bilinen masalında
"ölüm gelecek ve senin gözlerine bakacak",
sonra alıp götürecek seni bir bilinmeyene...
Diyecek ki:
"Sabahtan akşama dek, uykusuz,
sağır eski bir pişmanlık
ya da anlamsız bir ayıp gibi
ardına bırakmayan bir ölüm.
Bir boş söz, bir kesik çığlık
bir sessizlik olacak gözlerin; böyle görünür
hersabah
yalnız senin üzerinde
kıvnmlar yansıtırken aynada.
Hangi gün ey sevgili umut,
bizler de öğreneceğiz senin
yaşam olduğunu hiçlik olduğunu."
Eşsizdin sen; bütün çıplaklığına sannmış; bir
orman yangınındaki ağaçlar gibi, onuriu ve ko-
rumasız...
Yannis Ritsos'un 'lkimiz'\ bir rüzgânn avuç-
lanmız arasına sıkıştığını haber veriyordu pazar
sabahı...
Kadın kıriangıçlaria yer değiştiriyordu...
Ikimiz Üsküdar'da vapur iskeîesinde kadına ve
kıriangıçlara bakıyorduk...
Bir martı sürüsü kırlangıçlan kovalıyordu...
Yedi yıl önce Uğur Mumcu'yu katletmişlerdi
güzelim!..
Herkese bir bakışı var ölümün!..
• • •
Kimi zaman Nâzım'ı, kimi zaman Kemal
Törkler'i, kimi zaman Doğan Öz'ü anımsaya-
rakgeçiyoryıllar...
Tüm genç ölülerin fotoğraflarına bakıyorum
eski bir albümün sayfalannda...
Cemal Süreya'nın dizeleri düşüyor önüme:
"Gülün tam ortasında ağlıyorum
Her akşam sokak ortasında öldükçe
önümü arkamı bilmiyorum
Azaldığını duyup duyup karanlıkta
Beni ayakta tutan gözlerinin."
Artık bir güvercin uçuşunu bölüşmüyoruz,
gökyüzünün o meşhur maviliğinde...
Denizkızı yok!..
Sendeyoksun!..
Tıpkı Ataol Behramoğlu gibi düşünüyorum:
"Günümüzde insan olmanınl Çok ağır bede-
li var/ Ya parçası olacaksın alçaklığın/ Ya seni
parçalarlar
Oysa insan olmak/ Çoğalabilmektir başkala-
nylal Insansın, birinin canı yanarkenl Senin de
canın yanıyorsa
Bir bombayla canına kıyılan/ Çoğalmasını bi-
len biriydi/ Daha az Uğur Mumcu 'yduk dün/ Da-
ha çok Uğur Mumcu'yuz şimdi."
hikmet.cetinkayafa cumhuriyet.com.tr
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
Cumıhurtyet
ı kulübükitap kulübü
ÇAĞININ TANIĞI ÜÇ YAZAR
2.BASI
KÜBİLAY OLAYIVI TARİKAT
KAMPLARI
4 BASI
SANCILI YILLAR KUJATILMIJ
SOKMLAR
4. BASI
POSTUNDA KÜRT
ZAMBAK SANA DA BULAJT1 RAN
2. BASI
DİN BAROHUNUN KAZLARI
2 BASI
AJIK KADINLAR SOKAĞI
2 BASI
ŞERİAT PAZARI
SEVDANIN ADRESİ BELLİ DEĞİL
TÜRKİYE'NİN ŞEYTAH ÜÇGENİ
ZLERİN P0YRA2
Cumhuriyet Kıtap Kulubu Çağ Pazarlama A Ş Turkocaği Cad
No 39/41 (34334)Cağaloğlu-lstanbul Tel 514 01 96