Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
SAYFA CUMHURİYET 22 MART 2000 ÇARŞAMB/
O-LAYLAK \hı (jORlJŞLJER olay.gorus@cumhuriyet.com.tr
Beynin Evrimi ve Örd. Prof. Dr. Akil Muhtar Özden
Prof. Dr. Kemal ONEN
"Bunu düşunmemıs olmak ne buyuk
ahmaklık.'
TJLHudey
(Türlenn Kokenı'nı okurken)
O
rd Prof Dr AkflMnta-
t»r Özden Hocamızı
1949 yıhnda kaybetmış-
bk, yaklaşık yanm yüz-
yıl önce îstanbul Unı-
versıtesı Tıp Fakultesı
Tedavı Klııuğı ve Farmakodınamı Ens-
tıtüsu'nün kurucusu ve dırektörû Akıl
Bey, çok ıyı btr hekım ve gerçek bır tıp
bılgını ve duşûnur kışılığı ıle, "Beynin
evrimi-msanveaUak''konusunaeğılmış-
tır Geçen 50 yıllık donemde bılımde ve
özellıkle genetık bılımındekı gelışme
ve yenılıklen dıkkate alarak Akıl Ho-
ca'nın bu duşüncelermı çok özetle ak-
tarmak ıstedım
Akıl Hoca, evrun (evolüsyon) kura-
mının bulgu ve ızahlannı ıncelemış ve
bu çerçevede ozelhkle "insanın ahlaki
getişmesinin beynin evrimiyie üişkisinin
«naîizine''gırmıştır Bu konuya ılk kez,
benım elımdekı bılgılere gore 26 Nısan
1931 'de Îstanbul Darulfununu 'nda (ünı-
versıte) verdığı "Tesanüd" (dayanışma)
adlı konferansında değınmektedır Şöy-
ledıyorokonferansta "İnsanlannçek-
tiği ızdıraplan izah için sarfedflebilecek
esbab meyanında (nedenler arasında)
bin hepsinden muhınıgörünüyor,' hod-
bınlık-egoızm'_" Daha sonra bu hodbın-
lığı (bencılhğı) bır ruhsal hata olarak
tanımlayarak ekJıyor "Bu ruhsal hata-
nın neden ileri geidiğıni çok defa teemûl
ettim (duşündum) ve beşerin (yanı ınsa-
nın) tekâmülündekı noksanhğuıdan do-
layı olduğuna kanaat getirdim."
Boy lece Akıl Muhtar Özden ahlaki bır
karaktensbğın evnm de olan ılışkısıne
değınıyordu Akıl Hoca'ya gore tahmı-
nen 300 bın yıl once dûnya yuzeyınde
ortaya çıktığı tahmın edılen ınsan nes-
lındekı (homosapıens) evnmın bır ama-
cı vardır ve bu amaç zekânın ve ahlakın
gelışmesıdır Amaç deyımı yenne (tekâ-
mûl ıstıkametı) demek de kabıldır Bu
ıfade, gunumuzde baa bılım tanhçüe-
n ve de dın bılımcılennın ılen surdük-
len ve bır olçüde teistik karakterlen
"progresh amaçta evrim" duşüncesıne
benzerse de Akıl Muhtar Hoca amaç
yenne ıstıkamet (yön) deyımını de kul-
lanarak daha nesnel (objeküf) olmaya
ozen gostenr Akıl Hoca'ya gore ahlak
ve zekâ mutlaka bırbınne bağlı değıldır
Nıtekım bazı hastalıklardan sonra (or-
neğın epıdemık ansefalıt geçırenlerde)
zekâ yerlı yennde ıken ahlak kaybola-
bılmektedır Akıl Hoca zekâyı beyın ka-
buguna (korteks), ahlaki ıse beyın taba-
nındakı yapılara ve onlann bozulmala-
nna bağlamak ıster Bu yaklaşımın ne
ölçude yeterlı olduğu tartışılabılır ıse de
santral sınır sıstemı ıle ahlak arasında-
kj ılışkıyı vurgulaması ve onu sadece sos-
yal-kûlturel olarak değıl, sosyo-bıyolo-
jık bır konu olarak da ele alması onem-
lıdır Akıl Hoca'yagöre Bız, ontojenık
evolüsyonumuz veya "homosapiensin"
filojenısı bakımından hâlâ çocukluk dev-
resındeyız, dolayısıyla zekâ ve ahlakı-
mızın noksanlığı veya bır olçude yeter-
sızhğı kısmen bununla ızah olunabıhr
Akıl Hoca bu fikırlerını 1942 yüında
ılk baskısı yapılan "Üim Bakımından
Ahlâk" adlı kıtabında duşünce hayatı-
mıza sundu Buna gore, ahlak hıssı her
şeyden önce beynin yapısına bağımlı
olup, bu yapı ıse evnm aşamalannın bır
sonucudur ve bu aşamalar boyunca ted-
ncen oluşmuştur Yanı başlangıçtakı ha-
lınden farklıdır Boylece Akıl Hoca de-
ğışmez bır yaraühş değıl, süreklı geh-
şıcı bır evnmı benımsemıştır Başka bır
deyımle kreasyonistdeğıldır Akıl Bey'e
göre ınsanın evnm aşamalannda en
önemlı olay, beynin tedncı gelışmesıdır
Günûmüzde post-fondasyonalıst dın
bılımcılen ve de bırçok bılım tanhçı ve
felsefecısı, evnm duşuncesmı benımsı-
yorlar ve hatta bugunku Papa dahı bu-
na sıcak bakmaktadır
Boylece tüm ruhsal muhteva ve guç-
lenn dayanak ve yerleşme yen olarak ev-
nm ıle oluşmuş-gehşmış ınsan beynının
önemını vurgulamaktadırlar "Homo-
sapfens"e en yakm muşterek ata olarak
duşunulen şempanzeler ve gonllerden ıü-
baren beynin gelışmesı ıle ahlakın ge-
lışmesını ızlemek kabıldır Bu noktaya
gelınce Akıl Hoca bu evnmı yapan ve-
ya yürûten faktor ve faktörlenn ne ol-
duğunusorar Lamark'tan Darvvin'e ka-
dar çeşıtlı teonlenn (adaptasyon, doğal
ayıklanma-seleksıyon) ve zamanının
Mendel'yen genetık bılımı venlenru ve
mutasyon duşüncelennı mceler fakat
evnmın ızahı ıçın yeterlı gormeyerek
bunlardan farklı ve fazla olarak ınsan-
da, şahsın veya nev'ın korunması gıbı,
bır gelışme enstenktı bulunduğunu du-
şunur Buna kendı deyımıyle tekamül
grizesi'' der Bunu yaratan faktore ıse
Akıl Hoca "evolüsyon saüd" (evolus-
yon yurutûcusu) adını venr Evolüsyon
saıkı kavramının ıse banz bır açıklama-
sını vermez
Nobel Bı>okım\a Odulu'nü alanlar-
dan J. Monod'a gore gunumuzun ınsa-
nı, fızık evolüsyon yanında külturel ve
akh evolusyonun bırlıkte ışleyışunn bır
urunudur ve dıl (lısan) bu evolusyonda
hem gosterge, hem de etkendır ve bın-
lerce yıllık sürede kafatası, beyın ve dıl
gelışebıldı Bu goruşler ıle Akıl Ho-
ca'nın tedncen gelışıcı beyın ve karak-
ter ılışkısı yaklaşımında dıkkate değer
uyumlar gozden kaçmaz
1953'te genetik enformasyonun kodu,
3 boyutlu yapısı ve çıft sarmallı mole-
kulermahıyetı anlaşıldı ve boylece mo-
lekülerbıyolojı>egeçıldı Bunlanızle-
yerek kısa bır zamanda genetık yapı ıle
ılışkıh ontojenezın DNA molekülune
yerleşık bır on programın uygulamaya
geçılmesı olduğu anlaşıldı Akıl Ho-
ca'nın "evolüsyon saiki" dey ımını orta-
ya attığı yıllarda bunlar, ne DNA ne
transknpsıyon ve translasyon ne de gen
ekspresyonu kavramlan vardı Gunü-
muzde bır kısun neodanvınıst ıçın "ev-
rimde DNA esasür". O kadar kı bazıla-
n Darvvınıst duşunce ıçın, O "gene-
tik+zamandan başka bır şe> değfldn-" der
Ord Prof Akıl Muhtar Ozden'ınçağ-
daş duşunce tanhımızde bır yen oldu-
ğu açıktır Nıtekım "tHm Bakunından
AhJak" adlı esennden sonra çeşıtlı ga-
zetelerde bu >apıt ıle ılışkılı eleştınler
yayımlanmıştır
Akıl Hoca'nın, beynımızın hâlâ çok
yavaş da olsa gehşmesının devam ettı-
ğı hususundakı duşuncesını zamanınu-
zın olaylan teyıt etmıvor mu9
Einstemm
dedığıgıbı "Buyükinsan kıtleteruunze-
kâ \ekarakterleri,değerli bir şeyler ûre-
tebilen azmhktakj ldsjlerin zekâ ve ka-
rakteıierine göre kıyaslanamayacak şe-
Idlde aşağı duzeydedir." Yoksa bu kadar
oğut v e eğıtıme rağmen, hıç değılse uy-
gar denılen \e aklılığı temsıl ettıklen
ılen sürulen kışıler. gruplar ve toplum-
larda gozlenen egoızm, vahşet, dogma-
tızm ve fanatızm, bu beyınsel ımmatu-
rasyonu ıslah ıçın "evolüsyon saikinin"
daha uzun yuzyıllar maturasyon yönün-
de çalışacağını düşundûrmüyor mu9
NOT: Ord Proj Dr Ahl Muhtar Bev
fakultede hocam olmadı Benımfarma-
kolojı \e tedavı derslennı ızledığım vıl-
dan kısa bır sure once hoca emeklı ol-
muş ve yenne çok değerli esh doçentı,
hocamızOrd Prof Sedat TavatBeyse-
çılmıştı FakulteM bıtırdıkten sonra "Te-
davı Klınığı ve Farmakolojı 'ye 1948 'de
asıstan oldum Farmakolojı Enstıtu-
su 'nde 1 \ıl kadar suren çalışma done-
mınmde Ahl Muhtar Bev hocamız :a-
man zaman enstıtme gelırler, bızlerle
ılgılemrler ve çokçalışmamızı oğutler-
lerdı
Meclis'in Onurunu Korumak...
Dr. Metİn
p
arlamento ıçınden, parla-
mentomuza karşı saygısız
sozler hakkında cumhunyet
savcılannı goreve çağıran
yakınmalan görûp ışıtıyo-
ruz Bır goz atarsak, Tûrk
Ceza Yasası'nın 158 maddesı cumhur-
başkanına hakaret ve sövmemn cezasını
düzenledıkten sonra 159 maddesınde
'Anayasa Kııruluslaruıı \v Kamu Şahst-
jcderm TahkB--KanunlaraveBüyükMü-
let Mecfei Kararlanna Sövme
1
başlığını
taşımaktadır Maddenın l fıkrasında
"Turklüğü. cumhunyeo, Buvük Millet
Mecha'ni, hökümetin manevi şahsıvetı-
ni, bakanhldan, devtetin askeri veva em-
nhet muhafaza kovvedenni \-e\a adhye-
nuı manevi şahsivetini alenen tahkır vç-
yatezvifedenler(açıkverdekuçuJtOplıa-
kant edealer) bn* vıldan alû vila kadar
apidecezabn<knfcriar" hukmü var-
d^ p
dır BumaddenınbırfikrasıdaTflMM'vı
korumayı daha açık hale getınp suçta
ısım zıkredılmemış bıle olsa hıtap edıle-
run açıkça bellı olması halınde suç açık-
ça ışlenmış şeklındedır
TBMM'yı kaidırmak anayasayı kaidır-
makla eş anlamlı olduğundan TCK'nın
146 maddesı de buna gınşenlenn ıdam-
la cezalandınlmasını öngorüyor
Bınncı Tûrkıye Buyuk Millet Meclı-
sı, komutanı, öğretmenı ve müftusü ıle
Atatürk ve arkadaşlannın tek dayanağı
olmuştur Savaşın kızgın anlarında dahı
yuce komutan TBMM'-den karar alma-
yı başta gelen bır görev saymış, Batı de-
mokrasılenndekı çokpartılı rejımlen ger-
çekleştırmek ıçın uğraş vermışnr Ser-
best Fırka denemesı Ataturk ün bu gay-
retının örneğıdır tsmet tnönü'nün önce
kendı parüsı CHP'de muhalrfseslere sem-
patı ıle bakıp Demokrat Partı'nın kurul-
masınaadetaonayak olması da bu özlem-
lenn tanhsel kanıtlandır
', Çokpartılı demokratık rejım ıçın en
î büyük tehlıkenın ırtıca olduğunu bıldık-
lennden cumhunyetı doğmadan oldürme-
mek ıçın Serbest Fırka kapatılmıştır Is-
met Inönü de ırtıca ve şenatçılığın artık
gen dönmeyeceğıne ınanarak çokpartılı
rejıme geçışı sağlamış, adeta sevınerek
cumhurbaşkanlığı koltuğundan ınıp mu-
halefet gorevıne geçmıştır lnönü'nûn
yanılmamasını ısterdık Ne yazık kı ge-
lenler seçunlen tekrar kazanıp koltukla-
nnı sağlama almak ıçın cumhunyete sal-
dıranlann ısteklennıyennegetırdıler tlk
ışlennden bınsı Tûrkçe ezanı kaldınp
Arapça okutmak oldu Köy Enstıtülen-
nı, halkevlennı kapattılar, 31 Mart suç-
lusu ve cumhunvet düşmanı dın bezırgâ-
nı SakJj Nursi adlı sûrgunun ehnı operek
seçım kampanyaları başlattılar lsmet
Inönu tüm soğukkanlılığı ıle ve
TBMM'nın onuruna buyuk bır saygı ıle
ahlaki (etık) değerlen korumuş ve bu
karşı devrımcılen demokratık yoldan sı-
lebılmek ıçın buyuk gayrete gırmıştır
Onlann dûzeylenne hıç duşmemış, ken-
dısıne^OnlarcMndenAüahtançokbah-
sedıyor,Paşanıstzd«birazbah$edc9ttDİz
fkda ov ahnz" dıyenlen dınlemış vean-
cak mıtıng sonunda kıtlelere sadece "Al-
lahaısmarladık—" demekle yetınmıştır
L lkenın bugunkü dunımundan da so-
rumlu olan düzeysızlenn ıktıdar hırsı ıle
yapuklan sının aşınca tnonu'nun "Sa bcn
btfe kurtanunam" uyansına karşın, de-
vam ettıklennden 2"
1
Mayıs'ta asker Mec-
lıs'ı kapatıp çağdaş bır anayasa yapılma-
sını kaçınılmaz gorev olarak gördu.
Yanı goz nuru gıbı korunan TBMM'ye
karşı hareketı meşru hale getıren zama-
nın ıktıdarhırslısı parlamenterlen olmuş-
tur lnonu 27Mavıs ın ılk aylannda "Se-
çimlenn bır an öoceyapdmasuıda büyfik
yarartarvardır" dıyerek TBMM'nın var-
hgındakı hıkmetı açıklamaktan gen kal-
mamıştır Ve elbırlıgı ıle çağdaş bır ana-
yasa yapümıştır Bu anayasa, 1924 Ana-
yasası'nın eksıklıklennı gıdeımışnr lkı
asken darbe hareketını Inonü onlemış ve
arük ıkı mechs halmde çahşan TBMM'nm
olması gereken saygınlığı yenıden yen-
ne oturmuştur Bu saygınlığın devamını
sağlamak hepımızm görevıdır TBMM'ye
seçılenlerısebaşgorevlıdır Seçılenlerge-
rekh özenı göstermezse halk ındırenlen
meydanlar dolusu alkışlarla karşılar (27
Mayıs'ta olduğu gıbı) Turk aydını, yar-
gı görevhlen, emekçıler, tüm halkımız 12
Mart ve 12 Eylul ara rejımlennden son-
ra TBMM'nm krymetını daha ıyı anla-
mıştır Ancak cumhunyet duşmanı par-
lamenterlenn, cumhunyetı yıkmak ıçın
TBMM ve demokrasıden soz ettığını gö-
rüp onlann, davranışlanyla bu yûce ku-
rulu adeta gözden düşurmeye çalışmala-
nndan rahatsızdır Çunkü şenatçılann
Sevr'ı savunduklannı bılıyorlar Çünku
ulusal bağunsızlığın, adaletın, eşıthğın,
ınsan hak ve özgurluğünûn, emeğe say-
gının uygulanması bakımından devlet
makınesının kalbı TBMM'dır Eük de-
ğerlenn orneklendıgı yer de adı gıbı bü-
yük Türkıye Büyük Millet Meclısı ol-
mak gerekır Buraya seçılen her ınsan,
her harekeünde o kurula eşdeğer olma-
nın özeleştınsını kendı vıcdanında yap-
malı, yanlış yapanlan uyarmalıdır
Anayasamızda duzeltılecek bu kadar
konu varken camhurbaşkanı seçımı de ıl-
güı değışıklığe bır da kıyak cmeklilıgı
anayasaya aykın olmaktan kurtarmak
ıçın anayasayı kıyak emeklılığe u>gun ha-
le getırerek paket bu- değışıklığe bazı sa-
yın mılletvekıllenmızın tepkısme kulak
venlmelıdır Bır partının kapatılması ıle
ılgüı dava görüşülürken mahkemeye emır
ve talımat anlamında göruşmelen doğu-
racak değışıkkk gennlmesı anayasanınyu-
rurluktekı 138 maddesıne aykındır Bu-
nu da paketten çıkarmak ıçın vakıt geç-
memıştır Hem pazarhk yok deyıp hem
de312 madde ıçın de pazarhğa yol aça-
cak tavırlar, canı pahasına ırtıca ıle mu-
cadele veren görevhlen ıncıtebıhr
Halkımızın demokratık parlamenter
rejımı tanklann üstüne bıle çıkarak ko-
ruması ıçın seçılenlere, büyük özven ıle
ornek olmak gorevı duşüyor
Kendısıne ve bırçoklanna gore Türk
demokrasısıne çok hızmetı olduğu bıldı-
nlen Sayın Cumhurbaşkanımızm da "Ge-
rekfi ısebu değişfldıkkr vapilır" gıbı söz-
ler yenne ılgılılen cıddıyete davet edıp
"Benim secflmem gerçekten önemü de-
ğildir. Önemli oian laık demokratık ana-
yasadüzeninin onurunun korunmasıdır*'
dıyeceğını sadece eskı bır yargı gorevh-
sı olarak ben değıl demokratık, laık, sos-
yal hukuk devletmı bılınçle seven tüm halk
yığınlan umutla beklıyor
KULTUR • SANAT 0.212 2 9 3 S9 7« (3 HAT)
NİSAN 2000
K U 2000 BUTiaİ 23 MMT PBQQMI fiM SMT 1fl.WM MT1ŞA JUBÜUCMTBL
HARBİYE MUHSIN ERTUGRUL 5AHNESI: 0212 240 77 20
«LSHEAKBKAK
SBTSBHKOCANfMKURNAZKARISI LÖKÛSHAYAT ROMEOİLf JUUET
YMeaOriıaAUOOK YancttKHaMunDOMIBI
14-20-7122-23KSAH 26-27 28-29-30 WSAM
BENİ SEVİYORSAN AStANA BENZER fthÜHflTpJ
Ck»
MçesrHurmnNEVKUZOUA . .
YâncttfilliBtaııtaUHİBBOV YönrtmCaıDOĞAN
1213-14-1S-16KSMI 8415-16 «SAK
FATIH REŞAT NURI SAHNESİ: 0212 524 5310
NKHİCUMAIJ
DERYAGOLÛ
Yinetoı NMkıtDEMZHAN
K-7-MKtSAN
VtBSEJm CMAONOVA
AHUDUDU SOKAĞA ÇKMA YASAĞI
2S-27-28-29-30MSM
YönettTLAnfAOAYA
1M3-14-15-16İSNI
AŞK-ÜVEMNU
1M0-21S-23MSM
ATATÖRK VE ÇOCUK (ÇO.)
Detepp-YıanYinettfl
NefeERÇETtNATAKAN
M-15-16-29-30MSAN
ÜSKÜOAR MUSAHIPZADE CELAL SAHNESİ: 02li 333 03 97
MMASBIA
HORREMSUUÂN
FOTOĞRAFÇI
(ORTAOYUNU)
MdoNİKOUU
YöneteaEngMUlUDAâ Y6neten Y KenanlŞIK-HajmetZEYMK
KMVSm 19-20-21 22 23 NİSAN
HaldwTANBI
SERSEMKOCANINKÜRNAZKARIS]
YİMtocOrhnAUUIA
26-27 28-29-30MSMI
KADINİLEMEMUR
Tûrtçes MıMnYUUZ
Yeneten MaziumldPBl
1213-14-15-16 NBM
OYUNCAKTAKlSIR(Çğ)
YânetmŞevbtAVVUt
M-15-1J-29-30IBNI
KADIKOY HALDUN TANER SAHNESİ: 02li 34) 04 İ3
GÖZBİTİMfNDEMOÜEREnMiiuıIIMtUF A$K-İMEMW
Yönetm MetmctUUJSOY
M-744KM
GmCANOV» AldoNKOUÜ
YönetatHtoAUIB
1M3-14-15-16HSAH
J M S E Ö O O Ğ U J
SOKAĞA gKMAYASAĞI KADIN İL£ MEMUR HOSU'NUN UTANCI (Ç.O)
TwtçBi.lWwttnYyaZ Y8n«eaZj*ılB6aYönettn./WMXAYA
19-20-2122-23 NISAM 26-27 2S-29-30 MSMI 15-16-29-30 KSAN
GAZİOSMANPAŞA SAHNESİ: 0212 578 60 47
MmShBI RustaıHUUİKKOV
ÖNCEİNSAN PEMBE KONAĞHİ GEÜNLERİ ASIANABENZER
YöMten.EnpGÛn»
12-13-14-15-1!KtS«
Tufkps-HunHnNEVRUZOVA
Y6net«ılbBlMİHIAHin8(0V
19-20-2122 23 «SAH
H.ZİHUJAPJSİL
AjUMEMNU TEMBELMEMİŞ(ÇO.)
Yanettn.HabnAOIGt
26-27 28-29-30MSAN
YiMtatlkBtafaAISUUI
8-9-15-16-29-30NtSM
HARBİYE CEP TİYATROSU : 0 212 240 77 20
EVLİLİK
«llflUWHIgılWgOT j. Ahmtt Nun SEKİZİNCİ
İLKEVÜÜK MONEVVER'İN HASBIHAÜ
KAHY1AÇ KEDT
YtonalUYAUJ/SoımoATASOY
K0İDİ6ÖKKUBBEMİZ
K-20-Z1MSAN
Uyariayan/YSnetcn MchınctATAK
4-6-7 NISAN 25-27 28 NİSAN
»TtYATFOSU OYUN GON VE SAATlHt SAU: 15.0O-2OJ0 / KDSBtRUUMA 15.00
OYUN GÜN ve SAATLERİ: ÇARŞAMBA: 15.00-20.30 PERŞEMBE: 20.30' CUMA: 20.30
C.TESİ: II.OO(Ç.O.)-I5.00-20.30/PAZAR: I I.OO(Ç.O.)-I5.00-I».CO
PENCERE
İnsanlaşmak ya da
Kedileşmek...
Kureselleşme nedır?
1990'h yıiıarda bu koşede YDD (Yenı Dunya Du-
zeni) ya da 'Kureselleşme'ye ılışkın pek çok yazı
yayımlandı Aradan geçen surede makas vurulan
Tanh Baba'nın saçı onumuze duştu.
Ak mı, kara mı''
Artık medyanın her tur gazetesınde 'Kureselleş-
me'nın mostrası haberdır
Neden?
Çunku BıHeşmış Mılletler'den başlayarak dun-
yanın çoğu uluslararası kurumu YDD'nın sayısal
sonuçlara dayanan gerçeklennı açıklıyor
Aşağıdakı haber Humyet gazetesının 17 Mart
2000 gunlu sayısından aktanldı.
"Bırleşmış Mılletler'ın hazırtadığı 'Insanı Kalkın-
ma Raporu' dunyadakı gelır dağılımı eşıtsızlığının
korkunç durvmlara ulaştığını ortaya koyuyor
* Rapora göre zengınlenn dunya gelınnden al-
dıklan pay yüzde 75'ten yuzde 80'e yukselırken
yoksullann payı yuzde 23 'ten yuzde 1 4'e genle-
dı
* Güney Asya nûfusunun yuzde 59'u gunde
bırdolann altında kazanıyor
* Dunyada 2.8 mılyar kışı (yaklaşık dunya nu-
fusunun yansı) üretken olmayan alanlarda çalış-
tınlıyor.
* Eskı Sovyetler'ın yüzde 8O'ı ve Polonya'nın
yuzde 50'sı yoksulluk sının altında yaşıyor
* ABD'lılerzengtnlıklennı yuzde 102 oranında
arttırdı
•k Dunyada en zengın 225 kışının malvarlığı, Af-
nka'nın tum ulusal gelıriennın toplamına eşıt
* Dunyada en üstgelırsevıyesındekıyuzde 20'lık
kesım dunya gelınnın yuzde 83 'unu alırken, en alt
gelır grubundakı yuzde 20'lık kesım toplam ge-
lırienn yuzde 1 5'ıne sahıp
•k Dûnya üzenndekı 1 mılyar 100 mılyon kışı ıse
'mutlak yoksulluk sının'n/n altında yaşıyor
* Dunyanın en zengın uç ışadamının (Bill Ga-
tes, Paul Allen, Warren Buffet) servetlennın top-
larnı, 48 ulkenın mıllı gelınne eşıt
Üç zengın ışadamının servetı 156 mılyar dola-
n buluyor."
(Turkıye'nın ulusal gelın 200 mılyar dolar.)
•
Rezıllık meydandai
Soru
Kureselleşme dayatmacılığı ınsanlığı servet-se-
falet farkının uçurumlaştığı bır duzene bağladığı-
na gore dunyada ınsan haklan nasıl gerçekleşe-
cek?
Dunya harrtasına bır goz atan gorecektır kı de-
mokrası ve ınsan hakları duzenı zengın ulkeler
coğrafyasında bır yaşam bıçımıdır
Yoksullann atlasında demokrası yok!
Somuru uygartığında ınsan haklan ancak dun-
ya gelınnın yuzde 83'une sahıp çıkan yuzde 20'lık
ust duzey kesımde hayata geçınlebılıyor
Pekı, somuru duzenı korundukça, eteklerdekı
yoksullar dehiokrasıye nasıl geçecekler?
•
Bugün dunya egemenlennın dayattıklan ıdeolo-
jı ınsanoğlunun derdıne deva mı
7
Mutluluk getınyor mu?
Sıstem hakça duzen sağlıyor mu"?
Zengını daha zengın, yoksulu daha yoksul yap-
tığı gerçegı Bırleşmış Mılletler belgelenne dek ya-
zılı bu duzende, ınsan hakları ve temel ozguriuk-
len yeryuzunde geçerlı kılmak olanağı var mı?
Insan bu sorulan sordukça ınsanlaşır..
Sorulann üstunu kedının pıslığını orter gıbı ört-
tukçe de ınsanlığından soyutlanır.
22 M^rt
Bugün depremin
•• ••
gunu
Profesyonel
IHCilerimız hâlâ
_depremzedelerin
ranında!
Kocae<ı Korfez ılçesı Anadolu Ikogretım Okulu nun
bahçosınde yapılan 4 ek derslıge katkısı bulunan
herkese teşekkuru bır borç bılırız
Ataturk Eğıtım Hastanesı Hekımlefi Alı Ağzıtemız,
AyferTok CunoytVardar DılekAksoy
.
E m e l
Aydın Tap Emın Mutluay
EmreAnsen EnterkomAŞ Erk Mımarlık A Ş
Frau Anette Ahlar Ibrahım Uğurlu
. llyas Ergın Incı Candan Mehmet Tutuncu
Munıre Irem Aydın Mustafa Tok Perıhan Sarıoğlu
Saadet Türan Safır Optk Salıh Ertor
Semıh Ozbayrak Sevım Ozer Sıbel Bıçacı Trakya
Unrversıtesı Deviet Konservatuvarı TamerGulsoy
Tulın Kazanlı Yılmaz Gulen Onut Yuksel Keçer
ZGynep Pars
Yardımlarınc ıçın
(0212)292 87 27-292 08 01
(lş gunierı saat 10 00 17 00 arası)
"ÇEKÜL EVİ"
MART 2000 ETKİNLİKLERİ
22 Mart 2000Çarşamba - "Ormanlanmızın
Geleceğı"
Soyleşı - Istanbjl Ormancılık Öğrencılen Bırlığı
(İFSA)
ETKİNÜKLE^ HER ÇARŞAMBA ÇEKUL
VAKFI ADRE3İNDE 18 30 - 20.00 ARASI
SERÇEKLEŞİR
ÇEKÜL / ÇE/RE VE KULTUR DEĞERLERİNİ
• KORJMAVETANITMA VAKFI
ADRES: Ekram Tur Sok No 8 Beyoğlu
Tel (0 212) 249 64 64
ww».cekulvakfi.org.tr