Catalog

8 EYLÜL 1999 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA JliJV\_/iıUIVJJ. / ekonomi(gcumhuriyet.com.tr 13 ŞİRKETLERDEN • OSMANLIBANKASI sık seyahat edenlerin ihtiyaçlannı karşılamak ve yolculuklannı kolavlaştırmak için "Platinum MasterCard"ı hizmete sundu. Yılda 1500 kişiye verilmesi planlanan MasterCard, seyahat sigortası, hasar ve hırsızhğa karşı alışveriş sigortası, acil kart yenileme ve acil nakit avans gibi avantajlar sağlıyor. • MARKOMLEO BURNETT, dünya çapındaki 90 ajansıyla birlikte 64. kuruluş yıldönümünü kutladı. Ulusal ve uluslarararası markalara reklam hizmeti veren MarkomLeo Burnett'in yıldönümü törenine, hizmet sunulan ürün, marka ve firmalann yöneticileri de katıldı. • MASTERCARD, her yıl bilgi teknotojisini en iyi kulianan fırnıaJara verilen Computenvorld Smithsonian Ödülü'nü kazandL MasterCard'ın ödülü almasındaki en büyük etkenin •'Güvenli Gtobal Elektronik Ticaret'" uygalamalan olduğu belirtüdi. • CITIBANK N.A. ile Boyner Grubu, stratejik güçbirliği anlaşması imzaladılar. Anlaşmaya göre, bu yıl sonuna kadar Citibank Advantage Kredi Kartı tüketicilerin beğenisine sunulurken. Beymen ve Çarşı mağazası içinde 4 adet Citibank şubesi açılacak. • TEMSU KOZMETİK, bebekJer için Sand\ Babv serisi hazırladL Tüm Sandy Baby serisi ürünleri, içerdikleri Aloe \'era ekstresi ile hassas ciltierin ihtiyacı olan bakımı sağİayarak bebekierin cildini nemlendiriyor. • DEMİRBAJNK. kuruluşunun 46. yilını kutluyor. Türkiye'nin ilk özel ticari bankalanndan biri olan Demirbank'ın genel müdürii Selahattin kSerbest. 'bankanın yılın ilk altı ayında 51 trilyon TL kâr ederek kârlılığını yüzde 271 oraninda arttırdığını belirttı. İmzalanması beklenen stand-by'm koşullan Washington'da belirlenecek IMF deprem için Türkiye'deBAMJSALMAN A.NKARA - Başbakan Bülent Ecevit'ın bu ay sonunda ABD'ye yapacagı gezıde, UluslararasıParaFonu'yla(IMF)yapılacak stand-by"ın koşullan belirlenecek. Ecevifin ziyaretinde, IMF'nin parasal aktarım için koşul olarak öne sürdüğü uluslararası tah- kim, bankalar yasası \ e sosyal güvenlik dü- zenlemelerinin gerçekleştırildigi, tanmsal desteklemeler üzerinde çalışmalann sürdü- ğü anlatılacak. IMF'nin ise son incelemesin- de kaygıyla karşıladığı malı disiplin üzerin- de depremın de olumsuz etkisine dikkat çek- mesi bekleniyor. Ecevit'in IMF'yle görüş- meleri çerçevesınde Dünya Bankası'nın ya- pısal uyum kredileri de gündeme gelecek. Hazine'nin olumlu bakmamasına karşın ABD garantili dış borçlanma talebinin de gö- rüşülebıleceği belirtilıyor. Kotanın arttırımı istenecek Deprem nedenı\le Türkiye"de inceleme- lerde bulunacak olan IMF heyeti, bugün Türkiye'ye gelecek. Acil yardım kredisi kap- sammda Türkiye'ye ekim ayında kullandı- nlmak üzere 325 milyon dolar aktaracağını açıklayan IMF'nin, Türkiye Masası Şefi Carto Cottareffi başkanlığındaki heyetiyle ya- pılacak göriişmelerde Türkıye'nın IMF'de- ki kotasının yüzde 25"i olan bu tutann yüz- de 5O'ye kadar aktanlarak 650 milyon do- lara ulaştınlması isteği de görüşülecek. IMF heyetinın yapacagı incelemeler sonucunda Bülent Ecevit Sdçuk Demiralp GaaErçel başbakan Ecevifin ay sonunda ABD'ye yapacagı geziye üst düzey ekonomi bürokratlannın da katılacağı açıklanırken, bugün Türkiye'ye gelecek IMF heyetinden kotanın yüzde 50 arttınlmasmm isteneceği öğrenildi. hasar belirlemesine ilişkin raponın 10 Ey- lül 1999 tarihinde hazırlanacağı belirtilirken, Fon'un Türkiye'ye deprem nedeniyle yapa- cagı yardım tutan belirlenecek. IMF heyetinin ziyareti sırasında. bu ayın sonunda Ecevit'in Washington'da IMF yet- kılilenyle yapacagı görüşmede ele alınacak olan stand-by'ın ön hazırlıklannın da sürdü- rülmesi bekleniyor. Türkiye'nin IMF'den 10-15 milyar dolarlarla ifade edilen kaynak kullammı yaklaşık 3 yıldırtartışılırken; Tür- kıve'nin fondaki kotasına göre kullanabile- ceği kaynak tutannın 3.9 milyar dolarla sı- nırlı olduğu belirtiliyor. Başbakan Ecevit ile ekonomiden sorum- lu bürokratlann, IMF ve Dünya Bankasf nın Washington'da yapılacak yıllık toplantılan sırasında gerçekleştireceğı görüşmelerde, Türkiye'nin fonun desteği için gerekli ko- şulları sağladığını anlatacak. Türkiye, IMF'nin Türkiye'ye yaptığı son ziyaretin- de de eleştirdiği mali disiplinin gevşetilme- si konusunda, vergi gelirlerindeki düşüş ne- deniyle sıkıntı yaşayacak. Hükümetin, deprem nedeniyle yaptığı zamlar dar gelirliyi zorluyor Fatura halka çıkarıldıEkonomi Servisi -Yoğun tepkiler üze- rine ek vergilerden vazgeçerek serveti olanlara dokunmayan hükümet, depremin faturasını ardı arkası kesilmeyen zam- larla halka çıkanyor. Hükümet. piyasada iğneden ipliğe her şeyin fiyatıru etkileyen KİT ürünlerine deprem öncesinde de yaptığı zamlan. bugünlerde ikiye katlayarak sürdürüyor. Yıl sonu enflasyon hedefi revize edile- rek yüzde 70'e çıkanlırken memur ve iş- çi maaşlanna yapılan artışlar zamlar kar- şısında gıderek eriyor. Başta akaryaJüt ve elektrik olmak üzere Tekel ürünlerinden ulaşıma. ilaca kadar - ^ ^ — - ^ — — pek çok sektörde fi- yat artışlan sürerken, zamlar deprem fela- ketinin gerçekleştiği 17 Ağustos'tan sonra büyük hız kazandı. Yüksek zam politika- lanyla deprem felake- tinin faturasını asıl so- rumlularyerine halka çıkaran hükümetin bu tutumu sermaye kesi- ^ ^ ^ ~ ^ ^ ^ ~ minin eleştirilerinin de son bulmasına neden oldu. Meslek odalannın önerisinı dikkate alarak servet üzerinden vergi al- ma gücünü gösteremeyen hükümet, dar ve sabit gelirlinin yaşamını daha da zor- laştıran zamlan çare olarak görüyor. Aynı hızla devam edeceği belirtilen zamlar, yüksek enflasyon ortamında hak- sız kazanç sağlayanlann ekmeğine yağ sürüyor. Hasann faturasını alt ve orta ge- lir gnıbundan zam yoluyla çıkarma yö- nünde çaba gösteren hükümet, bu an- lamda deprem sonrasındaki politıkalan- oğun tepkiler üzerine ek vergilerden vazgeçerek serveti olanlara dokunmayan hükümet, depremin faturasını zamlarla halka çıkanyor nı da 'IMF'nin hoşuna gidecek' biçimde yürüttü. Hükümet bu çerçevede. IMF he- yetinin Türkiye'ye gelmesinden kısa bir süre önce art arda yüksek oranlı zamlar gerçekleştirdi. Söz konusu zamlann IMF heyetiyle temaslardan sonra da hızla sür- mesi bekleniyor Sendikalann hesapladığı yoksulluk sı- nınnın 300 milyon lirayı aştığı Türki- ye'de, eylül ayındaki yakıt ve eğitim har- camalanna eklenen zamlar 90 milyon li- rayı bıle bulmayan aylık geliri olan yurt- taşlan zorluyor. Petrol Ürünleri Işverenler Sendikası - ^ ^ — — (PÜlS)Başkanıtsma- il Aytemiz, Türkiye'de akaryakıt ürünleri sa- tış fiyatlannın. tüke- tıcinin yanı sıra bayi- lerin de kaldıramaya- cağı düzeye ulaştığını söyledi. Fiyatlardaki aşırı yükselmenin hampetrol fıyatlannı geçtiğini vurgulayan Aytemiz. şunlan söy- — — — — ledi: "Bir varil hampetrolfiyatındaki8 do- lariık artış, bir litre benzine 5 cent olarak yansırken. Türkiye'de bu oran 25 centtir. Şu anda hampetrolün varili 20 dolara ür- mandı, anıa benzinin bir variline 159 do- lar ödeniyor. Hampetrol-benzin fiyatı ara- sındaki ilis,ki, bugün aşın ölçüde yüksek benzinfiyatı lehine bozuldu. Bir başka ifa- dey le hampetrolün en yüksek se\iyede ol- duğu 1980 yılında bir varil benzin bede- liyle3 varil hampetrol alınabiliyordu. Bu- gün ise birvaril benzin frvatına 8varil ham- petrol aunabiliyor." Deprem bahanesiyle zam yağmuru 5 Eylül Deprem dışında malı disiplinin sağlan- ması üzerinde duran IMF, bütçe açığının azaltılması ve faiz dışı fazlanın arttınlma- sını istiyordu. Kamu harcamalarırun daha da kısılması anlamına gelen bu uygulama, özel- likle depremin ardından yatınm harcamala- nnın arttınlması geregiyle boşluğa düşüyor. 2000 yılı bütçesinde yatırım kaleminde önemli artış olması gerekiyor. Yatınmlann yıllık enflasyonu ifade eden deflatörün çar- pımından daha düşük olamayacağı belirti- liyor. Bu durum ise IMF'nin faız dışı faz- lanın ulusal gelirin yüzde 5'ine çıkanlma- smı hedef alan ve 2000 yılında da faiz dışı fazlanın ulusal gelirin yüzde 3.75'ine ulaş- masmı öngören hedefın gerçekleştirilmesi- ni olanaksız kılıyor. Vergi gelirlerinde sıkıntı yaraüldı IMF, mali milatla gelir tanımını geliştiren vergi yasasının çıkanldıği dönemde gelir ta- rifesi başta ohnak üzere çeşitli vergi ındirim- lerine gidilmesini istemiyordu. DSP-MHP- ANAP hükümeti döneminde ise. bu yasanuı gelir getirici düzenlemelerinden de vazge- çilmesiyle vergi gelirlerinde gelecek yılla- ra ilişkin sıkıntı yaratıldı. Türkiye'nin IMF'yle görüşmeler önce- sinde, deprem nedeniyle 1999 yılına ilişkin ekonomık hedeflerdekı değişiklikleri de be- lirlemesi gerekiyor. Devlet Bakanı Tunca Toskay da dün ekonomideki temel hedefle- rin deprem nedeniyle değıştirilmesi gerek- tiğini açıkladığını anımsatarak "Bukonuda çalcşmalann sürmesi doğal- dır. Makro büyüklükkr akan bir şekilde önümüze geliyor zaten. Bunagöregereken yön- lendirmeyi yapıyoruz. Depre- min ekonomiye >erdiği tah- ribaön ne olacağı, hasar tes- piti çahşmalannın tamam- lanmasından sonra kesinlik kazanacak. Bu ortaya çıko- ğında kamu harcamalann- da ve yabnmlarda neier ya- pdacağına bakılacak" diye konuştu. Kamu zamlannın ardın- dan enflasyon hedefınin yüz- de 50'den yüzde 70'lere çı- kanlması, büyümenin eksi düzeyde gerçekleşeceği bek- lentileri oluştu. IMF'yle ya- pılacak stand-bv görüşme- lerinde hem bu yıla ilişkin hedef değişiklikleri, hem de 2000 yılı büt çesı ele alına- Tarih 24 Ağustos 25 Ağustos t k 1 1 3 4 5 Eylül Eylül Eylül Eylül Eylül Eylül cak. 1 MİLYAR DOLARLIK PAKET HAZIRLANDI DünyaBankası'ndanyardım \VASHINGTON (AA) - Dünya Banka- sı Başkanı James \Volfensohn. bankanın Türkiye'ye 1 milyardolann üzerinde bir yar- dım paketi hazıriadığını açıkladi. Dünya Bankası'ndan yapılan açıklama- ya göre Başkan Wolfensohn. Türkiye'ye yapılacak yeniden yapılanma ve iyileşme yardımının, 300 milyon dolarlık kısmının, Türkıye'ye verilen mevcut kredilerden oluş- tugunubelırtirken 750 milyon dolara yakın kısmının ise yeni uzun dönemli kredi ola- rak verileceğini bildirdi. Wolfensohn. Başbakan Bülent Ecevit'e. hükümetin yeniden yapılanma ve toparlan- ma programına olan desteğınin artarak de- vam edeceğini bildirdi. Başkan Wolfen- sohn, dün Washington'da yaptığı açıkla- mada, deprem nedeniyle duyduğu üzüntü- lerini yineledi Dünya Bankası'nın, Türki- ye'nin, inşaat standardı yasası geliştirme- si, (inşaat ve deprem) sigortacılık ve tüm acil yardım konulannda hükümete tavsıye- lerdebulunacağını ifade eden H'olfensohn. Türkiye'ye verilmesi düşünülen 1 milyar 50 milyon dolarlık kredi yardımının da üç ay içinde taahhüt edileceğinı söyledi. Açıklamada, Dünya Bankası uzmanlann- dan oluşan iki heyetin. deprem zararlan konusunda hükümet ile birlikte çalışmalar yürüttüğü hatırlatılarak bu heyetlerden bi- rinin. yeniden yapılanmanın malıyeti ve hizmet sistemınin yeniden kurulması konu- sunda, ikincı heyetin ise depremin ekono- miye etkilen ve ekonomimn yeniden to- parlanması konulannda calışma yürüttüğü kaydedildi. Heyetlenn yaptığı çalışmala- nn 14 Eylül'de tamamlanarak sonuçlann açıklanabileceğı belırtildi. yolculuklarımz m ahşverişleriniz \ ço kazançlt } Çünkü Türkiye'de ve dünyada yüksek standartta tam hizmet anlayışını temsil eden iki kuruluş. Budget ve Esbank işbirliği yapü. Budget VISA yatnız Esbank'ta "Hesabtnt hılen ytnuzu gexgt*İtn $(in. " BESBANK Budget VISA kartı sahipteri neier kazarnyor? • Pqın odemelerde 150 ındırım. • Lç taksıtte. tuplamdan S15 ındırim. • Sürekh kullanımda ek avantajlar. • Yurtdışı kiralamalanndj mınimum 9H5 indinm. • Kavıp ve çalıntı sıgortası gıbı tüm \ isa avantajlan. • Türkive'de 27, dönyada 3200 Budget ofisinin hizmerleri. • Tum Esbank kredi kjrtlannda olduğu gibi Budget Visa ile yapılan harcamalardan KSpuan kazanma olanağı. j Tüm Esbank şubeleri ve aşağıdakı Budget ofislerine başvurabilirsiniz. ISTAN8UL-TMCSM:<C712)253920r>KMIKÖY 10215.443 j6 ifrATATÜRK HAV/UJ»Mlf: ı»12)6630656BUI«fc(0224)223«W AOANA. ı3322' 455 00 16 MtMRA: (0312ı 417 59 52-ESCNBOĞA MVALIMAHI' 10312ı 398 03 72 ANTM.r«: (0242) 322 76 86 - ANTAtYA: 02421 243 30 06 ANTM.Y* HAVMJMMI: 10242' 330 30 7S İZKİT: (0262) 324 51 12 KOKYA: (0332) 321 72 72 73 ALANYA 0542) 513 73 82 ALT1S GOLF OTEl: 132421 725 42 42 SİOE (0242ı 753 14 86 İZMİR: (0232ı 482 05 05 A MEHDERES «AVALteUHHMŞ HATLAfl. 10232, 274 22 03 İÇ HATLAfl (0232) 274 r 95 ÛRGÛP: (0384) 341 65 41-42 KUŞADASI (0256ı 614 49 56 I0DRUM: IÛ2S2) 316 73 82 MARMARIS: '0252) 412 41 44 FCTHIYE: IÜ252 614 61 66 DEMIZLİ: 10258) 264 54 43 GAZİANTEP: (0342) 335 12 30-31 TRASZON' (04621 323 13 20 KIMIS: 10392' 815 11 27 9 j J J J j j J j J J Budget Car Rental Amaçlar çeşitli, araçlar Budpet... ÇİFTÇI DOSTU SADULLAH USUMİ Pamukta Tehlike Çanları Dünya tanm ürünleri piyasasında ciddi bir yanş var. Türkiye bu yanşta en şanslı ülkelenden biri olduğu hal- de, ne yazık ki çok genlerde kaldı. Eğer, 1980 yıhndan sonra işbaşına gelen hükümet- lerimiz gereken koşullan yerine getirebilseydi, Türk ta- nm ürünleri dünya piyasalannı çoktan ele geçirmiş ola- caktı. Aynca, Türk ekonomisi kurtulacak ve 35 milyon çiftçimiz de refaha kavuşacaktı. Şimdılik bu savaşımı kaybettik. Nedeni çok açık. Sanayi ve ticaret kesimi ağır bastı. Tanmın bütün kaynaklannı hükümetlerin de yardımı ile kendi bünyesine çekti. Sanayi ve ticaret keaminde dün- ya çapında zenginleryarattık, ama ülke nüfusunun yüz- de ellisinden fazlasının geçim kaynağı olan tanmı yok ettik. Geçmış yıllarda başka kesımlere kaynak aktaracak kadar güçlü olan tanmımız, sömürü çarklannın arasın- da ezıöi grtti. Şımdi, tanm kesimınin olanaklannı ban- kalardan ticareterbabınave sanayicilere kadarbol kep- çe dağıtan hükümetterimız parasızJıktan kıvranıyor. Dev- let, yüksek faizli getirilerie ayakta durmaya çalışıyor... Ancak, gelişmelere baktığımız zaman, hâlâ tehlike- nin farkına varamadığımız gerçegı ortaya çıkryor. Zira, tanm ürünlerinin kaynaklan başka kesimlere akmaya de- vam ediyor. •*• Işte... Sıra pamukta. Pamuk, Türk ekonomisinın ve sanayiinıncam, kanı... Her yıl milyarlarca dolardövizgir- disi sağlıyor. Milyonlarca çiftçimizin ve tekstil sanayiin- de çalışan yüz binlerce insanımızın geçim kaynağı... Böytecealtın yumurüayan tavuğu nasıl kestiğimizi, Tür- kiye'nin çiftçi kökenli bir ailenın geleneğinden gelen tecrübeli bir çiftçimizin ağzırtdan anlatmaya çalışaca- ğız. Adana Çiftçıler Biriiğı Başkanı Cumali Doğru nun gazetemize gönderdiğı mektubun bazı bölümlen aynen şöyle: "Pamuk, tanm, ticaret, tekstil-konfeksıyon ve ihra- cat boyutuyia ülkenin yaşamsal önemde bir sektörter zindrini oluşturmaktadır. Bu önemin iç ve dış gerekçe- Ieri, ekonomık ve toplumsal temelleri bulunmaktadır. Çukurova'dapamukhasadının başlamış olmasınamğ- men hâlâ beliriı birpamukpolitıkası oluştunılmamtş; ko- nuyla ilgili üreticı örgütlenyle görûşülmemiş, görûşleri bıle alınmamıştır. Uretıcı şaşkın ve ne yapacağını b//e- mez halde beklemekledir... Devlet Hazinesi'nden sağlanan büyük teşviklehe ku- rulan tekstil sanayiinin kunjlu kapasitesi 1 milyon 200 bin tona ulaşırken, yıllardır uygulanan yanlı politikalar sonucu pamuk üretimi ülkemizde GAP'a rağmen azal- mış ve Türiuye pamukta dışa bağımlı hale gelmiştir. Bugüne kadaruygulananpolitikalarneticesinde ür&- tici hep ihmal edilmiştir. Tekstil lobisinin siyasi nüfuzu altında kalan hükümetler piyasalara üretid aleyhine müdahalede bulunarak, sanayiye ucuz hammadde te- miniiçin gereklizeminihazıriamaktan başka icraatyap- mamışlardır..." Cumali Doğru mektubunda "prim sistemi" ile ilgili şu görüştere yer vermektedin "Geçmiş iki yıl uygolanan vebaşanlı neticeleri görü- len prim sistemi, yanlışlan ve eksiktikleri düzeltilerek uygulamanın devam ettirilmesi yerine tekstilci-bürok- rasi işbiriiğinin isteği üzerine kaldınlmak istenerek 'ka- yıt dışı ekonomi'ye dönüşün ışaretlen verilmektedir. Sa- nayid, sadece üretidnin pamuğunu ucuza kapatmak- la kalmayıp, bunu faturasız almanın ve vergi ödeme- menin peşindedir. Dünyapamuk fiyatlanndakigerileme, yurtiçinde üre- tim maliyetlerinin karşılanamaz dunjma gelmesine ne- den olmuştur. Enflasyon üzerinde artış gösteren girdi maliyetleri, pamuk üretimimizin devamı için üretidnin kilo başına sabit bir prim ile desteklenmesini kaçınıl- maz hale getinviştır. Prim sistemi kayrt dışı ekonomiyi kayıt altına alan ve finansmanını kendi sağlayan bir sis- tem olup Dünya Bankası ve IMF tarafından da öneril- mektedir." • • • Ege Çiftçiter Demeği Başkanı Hulusi Yanman, Ma- nisa Ziraat Odası Başkanı Nuri Sorman, Izmir Ziraat Odası Başkanı Reşrt Kurşun, Aydın Ziraat Odası Baş- kanı Kemal Çetin, Söke Ziraat Odası Başkanı Kemal Kocabaş da bu yıl enflasyon nedeni ile pamuk maliye- tinin çok yüksek olduğunu belirterek tek çıkış yolunun prim sistemi olduğunu ileri süruypriar... Yapılan hesaplara göre, 1999 ürünü pamuğun mali- yeti 360 bin lira. Kâr payı ile birlikte 460 bın lira... Dün- ya piyasalannda ise pamuk fiyatlan 225 bin ile 250 bin lira arasında. Bu nedenle, tanm kesimi hem üreticiteri hem de sanayicileri rahatlatmak için Ege ve Arrtalya pa- muğuna 270 bin lira, Çukurova pamuğuna da 240 bin lira alım fiyatı ile birlikte kilo başına 30 sent prim verif- mesini istiyor. Vergi Düzenlemeleri Yüksek Gelirlileri Koruyor!Işte! Kamuoyunun depremekoşullandığı or- tamda çıkanlıp yürürlüğe konulan, deprem sar- sıntılan arasında fark edilmeyen, deprem gibi sar- sacak bir vergi düzenlemesi! Vergilendirme ilke- leri tersine çevrildi. "Az kazanandan çok, çok kazanandan az vergi". Bakanlar Kurulu'nca 20.08.1999 tarih ve 99/13230 sayılı karamame- ye yapılan ek kararia birçok gelir unsuru üzerin- den yapılacak "vergi kesinti oranlan" yeniden düzenlenmiştir. Değişikliklerden sonra faiz, re- po ve telrf kazançlarının vergilendirilmesinde önemli değişiklikler olmuştur. Değişiklikler kap- samında genel bir vergi ilkesi olan. az kazanan- dan az, çok kazanandan çok vergi alınması il- kesi terk edılerek. az kazanandan çok, çok ka- zanandan az vergi alınması sonucu ortaya çık- maktadır. Faiz, repo ve telrf kazançtannda ön- ceki ve yeni vergi oranlan aşağıdaki gibidir. Eski oran Yeni oran Vergi+fon% Vergi+fon % Mevduatfaizinde 13.2 14.3 Repo gelirlerinde 6.6 13.2 Telrf kazançlannda 11 16.5 Yeni belirlenen vergi oranlan öncekilerle kıyas- landığında yüksek düzeyde gelir elde edenlerin korunduğu açık bir şekilde gözükmektedir. Işte uygulamanın aynntısı; • Düşük faiz geliri elde edenlere ek vergi yükü getirildi; Onceki uygulamada düşük faiz geliri elde edenler yıl içinde bu gelirieri üzerin- den sadece 9613.2 oranında vergi ve fon payı ödemekte, faiz gelirlerini tekrar beyan etme- mekte, aynca "ek vergi" ödememekteydiler. Böylece, %13.2 oranınidaki vergilendirme dü- şük faiz geliri elde edenler açıandan son vergi- lendirme olmaktaydı. Yeni getirilen düzenlemey- le bu kesimin toplam vergi yükü %13.2'den % 14.3'e yükseltilmiştir. Böylece düşük faiz ge- liri (tahmini 17 milyann altındafaizgeliri) eldeeden- ler eski uygulamaya oranla %1.1 daha çok ver- gi ödeyeceklerdir. • Yüksek faiz geliri elde edenlere büyük vergi avarrtajı getirildi; Onceki uygulamada, yük- sek faiz geliri elde edenler (1999 yılı için yakla- şık 17 milyan aşan faiz geliri) elde edenler, yıl için- de bu gelirien üzerinden %13.2 oranında vergi ve fon payı ödemekte. Aynca; faiz gelirlerini yıllık beyanname ile be- yan etmekte "ek vergi" ödemekteydiler. Bu uy- gulamayla, yüksekfaiz geliri elde edenlerin öde- dikleri toplam vergi faiz geiirinin tutanna baglı ola- rak %20 ve üzerinde olabilmekteydi. Yeni dü- zenlemeden sonra yüksek faiz geliri elde eden- lerfaiz gelirlerini beyan etmeyeceklerinden yıl için- de sadece %14.3 oranında vergi ödemekle ye- tineceklerdir. Böylece vergi oranlanndaki deği- şimden yüksek faiz geliri elde eden kesim %5- %20 arasında büyük bir vergi avantajından ya- rarianmış olacaklardır. Yüksek faiz geliri elde edenlere değişiklikler yoluyla sağlanan vergi avarrtajı sayısal bir örnek üzerinde daha net gö- runecektir. Değişiklikten onceki uygulama: Faiz geliri: 50.000.000.000 Yıl içi vergi+fon: 6.600.000.000 Beyan edilecek vergi+fon: 7.854.000.000 Toplam vergi+fon: 14.454.000.000 Vergi oranı: %29(*) sopunlanmızFaks:0212 514 07 51 f YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR İ S L A M Ç A N K A Y A Değişiklikten sonraki uyguiama: Faiz geliri: 50.000.000.000 Yıl içi vergi +fon: 8.250.000.000 Beyan edilecek vergi+fon: Toplam vergi+fon: 8.250.000.000 Vergi oranı: %16.5 50 milyar faiz gefirine sağlanan ver- gi avarrtajı 6.204.000.000 lira olup bu- nun oransal kar$ılığı %12.5'tlr. (*) Faiz gelirieri 17 milyar istisnadan son- ra 1999 yılı vergi oranlan uygulanmıştır. Yukarıdaki tabloda da gorüldüğü üzere, yeni vergi düzenlemelen repo gelirlenndeki vergi yü- künü de yükseltmiştir. Daha önce toplam %6.6 düzeyinde uygulanmakta olan vergi ve fon pa- yı yeni düzenlemeyle %13.2 düzeyine yüksel- tilmiştir. Öz olarak, repo gelirlerindeki vergi yü- kü %50 düzeyinde yükseltilmiştir. • Düşük telrf kazancı elde edenlere yeni vergi yükü getirildi; yıllık 7 milyar telrf kazancı elde edenler onceki uygulamada bu kazançla- n üzerinden yıl içinde sadece %11 oranında vergi ve fon payı ödemekte, telif kazançlannı tek- rar beyan etmemekte, aynca "ek vergi" de öde- memekteydiler. Böylece, %11 oranındaki ver- gilendirme düşük telrf kazancı elde edenler açV sından son vergilendirme sayılmaktaydı. Yeni vergi oranıyla bu kesimin toplam vergi yükü' % 11 'den % 16.5'e yükseltilmiştir. Bu kesim es- ki uygulamaya oranla %5.5 düzeyinde daha yüksek vergi ödeyeceklerdir. • Yüksek telif kazancı elde edenlere bü- yük vergi avantajı sağlandı: Yıllık 7 milyar li- ranın üzerinde telrf kazancı elde edenler once- ki uygulamada bu kazançlan üzerinden yıl için- de %11 oranında vergi ve fon payı ödemekte, 7 milyar lirayı aşan telif kazançlannı yıllık beyan- name ile beyan etmekte ve aynca "ek vergi" ödemekteydiler. Bu uygulamayta yüksek faiz geliri elde edenlerin ödedikleri toplam vergi yü- kü telrf kazançlannın tutanna bağlı olarak %20 ve üzerinde olabilmekteydi. Yeni düzenleme- den sonra yüksek telif kazancı e)de edenler bu kazançlannı beyan etmeyeceklerinden ek ver- gi de ödemeyeceklerdır. Sadece yıl içinde öde- dikleri % 16.5 oranındaki vergilerie yetineceMer- dir. Böylece, bu kesim vergi oranlanndaki deği- şimden %5-%25 arasında büyük bir vergi avan- tajı sağlamış olacaklardır. Yüksek telif kazana elde edenlere değişiklikler yoluyla sağlanan ver- gi avantajı sayısal bir örnek üzerinde daha net görünecektir. Değişiklikten onceki uygulama: Telif kazancı: 100.000.000.000 Yıl içi vergi+fon: 11.000.000.000 Ödenecek ek vergi+fon: 30.745.000.000 Toplam vergi+fon: 41.745.000.000 Vergi oranı: %41.74{*) Değişiklikten sonraki uygulama: Telif kazancı: 100.000.000.000 Yıl içi vergi+fon: 16.500.000.000 Ödenecek ek vergi+fon: Toplam vergi+fon: 16.500.000.000 Vergi oranı: % 16.5 100 milyar telif kazancına sağlanan vergi avantajı 25.245.000.000 lira olup, bumın oransal ifadesi %25.4tiir. (*) Telifkazançlanna 7mityarlira istisnadan sonra 1999(yeni) vergioranlan uygulanmıştr.