Catalog

Cumhuriyet İmtivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç 0 Genel Yayın Koordınatörir Hikmet Çetinkaya 0 Yazıişleri Müduni: lbrahim Yıldız 9 Sorumlu Müdür: Fikret tlkiz 0 Haber Merkezı Müdürü. Hakan Kara # Görsel Yönetmen Fikret Eser fstihbarat Cengiz Yıldınnı • Ekonomı: Özlem Yüzak • Külrür Harıdan Ş«nköken • Spor: Abdülkadir Yücelman 0 Makaleler Sami Karaoren t Düzeltme: Abdullah Yazıcı 0 Fotograf Erdoğan Köseoğlu 9 Bılgı-Belge: Edibe Buğra 0 Yurt Haberleri Mehmet Faraç Yayın Kunılu İlhan Selçuk (Başkan). Orhan Erinç, Okta> Kurtboke Hikmet Çetink*)a, Şükran Soner, lbrahim Yüdız, Orhan Buraüı, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı: Mustafa Balbav Atatürk Bulvan No. 125. Kat:4. Bakanlıklar-Ankarâ Tel 4195020 O hat). Faks: 4195027 9 lzmır Temsılcısi: Serdar Kızık, H.ZivaBlv. 1352 S. 2 3 Tel 4411220. Faks. 4419117 • AdanaTemsilcısı. Çetiıı Yiğenoğlu, inönüCd. 119 S. No 1 Kat:l.Tel-363 12 11. Faks 363 12 15 Muessese Mudüru Cstün Akmen 0 Koordınator AJunet Korulsan#Muha- sebe Bfilent Yener • Idare Hüsnin Gûrer»Bılgı-IşİOT NaU İnal • Bıİgı- sa>arSısıem FaaktKıea MEDYA C: • Yönetım Kunılu Başkanı - Genei Müdur Gölbin Erduran • Koordınator Reha Işrtman % Genel MüdurYaıdımcısı SevdaÇoban Tel 514 07 53 - 513 95 80 - 5138460-61. Faks. 5138463 \awmla\an >e Ba$an: Venı Gun Habcr Ajaım, Basın ve Yayuıcılık A.Ş TürkocagıCad 39 41 Cagaloglu 34334 lstanbul PK 246- Sırkeci 34435 lslanbul Te! (O-2l2)512O5O5(2Ohall Faks (0 2121513 85 95 www.cumhuriyet. com.tr 3EYLUL 1999 lmsak:4.53 Güneş: 6.25 Ögle: 13.11 tkindi: 16.48 Akşam: 19.43 Yatsı: 21.08 Venedik Hlm Festivali • Kültür Servisi - Nicole Kidman ve Tom Cruise. 1 eylül tarihinde 56. Venedik Film Festivali'nin Lıdo'da gerçekleştirilen açılış törenine katıldılar. Kidman ve Cruise, ünlü yönetmen Stanley Kubrick'in ölmeden önce çektiği ve festivalin açılışında gösterilen "Gözleri Tamamen Kapalı" fılminin başrol oyuncuları olarak törende hazır bulundular. Açıköğretim öğrencileri • Haber Merkezi - Anadolu Üniversitesi Rektörlüğü'nden yapılan açıkJamaya göre. Bolu, lstanbul Avcılar, Kocaeli, Sakarya, Yalova ve Gölcük'te yaşanan deprem nedeniyle 2-3 Ekım tarihlenne ertelenen bütünleme sınavlan. Yalova dışında yine aynı illerde yapılacak. tstanbul Avcılar, Kocaeli ve Sakarya'da sınava girecek öğrencilerin sınava giriş belgelerinı kaybetmış olmalan göz önüne alınarak, bu durumdaki öğrencilerin veni gıriş belgelerinı, lstanbul Avcılar sınav merkezındekiler için tstanbul-Aksaray bürosundan. Kocaeli için Kocaeli veya İstanbul-Erenköy bürolanndan, Sakarya için Sakarya geçici bürosundan alabılecekleri bıldirildı. Öğnencilene yeni haklar • ANKARA (Cumhurivet Bürosu)-Milli Eğitim Bakanı Metın Bostancıoğlu. son iki yılında okullanyla ilişiği kesilen lise öğrencilerine yeni bir ortalama yükseltme sınav hakkı tanındığını bildirdi. Bostancıoğlu yayımladığı genelge ıle öğrencılere ıdeolojik eylemlere katılmak ve uyuşturucu madde ticareti yapmak dışındaki dav ranışlan nedeniyle verilen disıplin cezalannın da kaldınlacağım açıkladı. Kayıt • Haber Merkezi - Eğitim- Sen Antalya Şubesi, ilköğretim okullanndaki kayıtlar sırasında ücret alınmasını önlemek amacıyla. fdare Mahkemesi"ne dava açtı. Eğıtim-Sen Antalya Şubesi Başkanı Kadir Zeybek, kayıt ücretlerine ek olarak, Antalya'da bu yıl Milli Eğitim Vakfı tarafından da "isteğebağlı" bağış toplandığını belirterek, bunun yanlış. olduğunu kaydetti. Mumlar barış İstanbul Haber Servisi - tnsan Haklan Derneği (IHD) lstanbul Şubesı'nce, "1 Eylül Dünya Banş Günü" kapsamında önceki gece Ortaköy Meydanı'nda basın açıklaması yapıldı. depremde hayatını kaybeden yurttasjar için bir dakıkalık saygı duruşunda bulunuldu. Dünya banşı ve depremzedeler için bir araya gelen insan haklan savunuculan aydınlığın simgesi murrüan alkışlar altında yaktı. İSKİ'den uyarı • İstanbul Haber Servisi - İSKİ Genel Müdürlüğü'nden yapılan yazılı açıklamada, 'Terkos-Kâğıthane 3. lletim Hattı" projesi bünyesinde yaptınlan hatlara ve Trafo Merkezi'ne BEDAŞ tarafından enerji verileceği belirtıldi. Açıklamada, Enerji Nakıl Hatlan ve Trafo Merkezi"ne verilecek yüksek gerilım nedeniyle Gaziosmanpaşa (Arnavutköy, Taşoluk, Terkos, Durusu, Yıldıztepe, Hadımköy) cıvannda ikamet eden halkın enerji nakıl hatlanna yaklaşmamasının can güvenliği açısmdan önem taşıdığı bıldirildi. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, tek basamaklı smav sisteminin değerlendirmesini yaptı Iise sonlann başarısı yüzde 40 arttıEBRUTOKTAR ANKARA-Öğrenci Seçme ve Yer- leştirme Merkezi (ÖSYM), 1999 yer- leştirme sonuçlanna dayanarak, tek basamaklı sınav sisteminin analızini yaptı. Daha önce devlet fen liselerinin gerisinde kalan özel fen lıseleri, yeni sistemle devlet fen liselerinin önüne geçerek, Ağırlıklı Ortaögretim Başan Puanı'nın (AOBP)önemini ortaya koy- du. Bazı okullarda öğrencilere verile- cek diploma notunun yüksekliğine pa- ralel olarak puanlann büyük ölçüde değişeceğıni gözler önüne seren so- nuçlar, alanlararası geçişin önemine de ışaret etti. Hahiyat fakültesini kaza- nanlann tamamınm imam-hatıp lisesi mezunlanndan oluştuğu lıse 3'lerin ÖSS başansı geçen yıla göre yüzde 40 arttı, öğretmen lisesi mezunlannın yüz- de 64'ü de öğretmenlik programlanna yerjeştirildi. ÖSYM'nin 875 adayın AOBP'siru yanlış hesapladığını itiraf etmesinin ardmdan sonuçlardan endişe duyan ve puanlannın yenıden hesaplanması için başvuruda bulunan aday sayısı 1000'i aştı. Adaylar. başvuru ücreti olarak 1 milyon lira ücret istenmesine tepki du- yarİcen. ÖSYM Başkanı Dr. Fethi To- ker. puanı yanlış hesaplananlara para- nın lade edıleceğini bildirdi. Toker, "Adaylann. başvuru gerekçelerini hak- lı nedenfere dayandırması için 1 milyon lira istiyoruz" dedı. Toker, yerleştir- menin yeniden yapılamayacağını vur- gulayarak. "Kimseyi mağdur etmiyo- ruz. Hata sayısı oranında üniversite kontenjanı arttınlrvor. Kazanılmışhak- lan da böylece koruyoruz" dedi. 'Sistem başanh' Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Baş- kanı Prof. Dr. KemalGürüz, tüm eleş- tirilere ve sınav sonuçlanna ılişkin spe- külasyonlara karşın "ÖSS, AOBP ve abnlararasıgeçişedayair yeni sınav sis- teminin başanya ulaştığını savundu. Öğrencinın okuldakı başansını öneçı- • İlahiyat fakültesini kazananlann tamamının imam- hatip lisesi mezunlanndan oluştuğu sınavda, öğretmen lisesi mezunlannın yüzde 64'ü de öğretmenlik programlanna yerleştirildi. En başanlı okullar özel fen, devlet fen ve Anadolu-öğretmen liseleri olarak sıralandı. karmayı amaçladıklannı anlatan Gürüz. ^SistemeSşkjn Okkaba anafizier dehak- lılığımızı ortaya koydu. Artık öğrenci dershane yerine okula ağırlık verecek vcokuklaki diploma notunu yükseltıne- yeçalışacak. Çünkü sonuçlara bakıldı- ğında. AOBP'nin puanlan ne kadar etkilediğini gördüler" dedi. Gürüz, alan- larası geçişîe, herkesin lisede öğrenim gördüğü okula paralel tercih yapması- nı ve 0.15 katsayısıyla ek puan alma- sını sağladıklannı belirtti. Mesleki ve teknik liselerde biröğrencı için milyar- larca lira para harcandığını, ancak bu öğrencinin daha sonra üniversitede "aJakasız programlan tercih ettiğtoi" belırten Gürüz.""Böylece yapılan yab- run boşa gidiyor. Sıstetn, bunu önlerae- yi amaçlıyor. Veni sistemle mesleki ve teknik liseöğrencileri yavaş vavaş mes- lekyiiksekokullanna vönelmeye başla- dı" dedı. Gürüz. mesleki ve teknik li- se mezunlannın meslek yüksekokufla- nnı kazanma oranının yüzde 36"dan yüzde 48'e çıktığmı bildirdi. 'Onleri tıkanmadı' Sistemin meslek lisesi mezunlan- nın önünü tıkamadığını da savunan Gürüz, bu yıl 136 tıcaret lisesi mezu- nuyla 256 endüstn meslek lisesi me- zununun mühendıslik fakültelenni ka- zandığını kaydetti. Gürüz. "Budagös- teriyor ki, çok başanlı öğrencinin önü- nü tıkamrvoruz. Bu öğrenciyineistedi- ği programlan kazanabtliyor" görüş- lerinı ileri sürdü. ÖSYM tarafından YÖK'e sunulan rapora göre, sonuçlar şöyle: • Öğretmen lisesi mezunlannın yüz- de 64'ü öğretmenlik programlannı ka- zandı. Öğretmenlik lisesi mezunlan, alanıyla ilgıli programlan tercih ettiği ıçın AOBP'leri 0.15 ıle çarpılarak ek puan aldı. Bu nedenle öğretmenlik programlannın puanlan 200"e kadar tırmandı. • Ortaögretim başan puanlarını yükseltmek için lise 3'te genel lisele- re giden fen lisesi mezunlan, bu yıl okullannı terk etmedi. Geçen yıl lise 3'te kalan fen lisesi öğrencisi 848 ıken. bu yıl bu sayı 2319'a çıktı. Fen lisesi öğrencilerının, üniversiteye yerleşme oranı yüzde 64'ten yüzde 74.6'ya çık- tı. Fen liselerinden kaçış durdu. • Cniversıteyi kazanma başansın- da mezunlann gensınde kalan lise 3. sı- nıf öğrencileri. bu yıl geçen yıla göre yüzde 40 daha fazla başan gösterdi. • İlahiyat fakültesı programlannın tamamını ımam-hatip lisesi öğrenci- len doldurdu. Imam-hatip lisesi mezun- lannın yüzde 4.1 "i lisans, )'üzde4'üön lısanş programlanna yerleşebildi. • ÖSS sonucunda üniversitelere öğ- renci yerleştirmede en başan lı okuilar sırasıyla özel fen, devlet fen, Anado- lu, Anadolu öğretmen ve yabancı dil egitimi yapan özel liseleroldu. Özel fen lisesi öğrencilerinin yüzde 76. fen li- sesi öğrencilennin yüzde 74.6. Anado- lu lisesi öğrencilerinin yüzde 65.1, öğ- retmen lisesi öğrencilerinin yüzde 62.1, özel lise öğrencilerinin yüzde 60.7, as- keri lise öğrencilerinin yüzde 54.6. sü- per lise öğrencilennin yüzde 46.2, açı- köğretim lisesi öğrencilerinin yüzde 14.9, düz lıse öğrencilerinin yüzde 8.9. Anadolu güzel sanatlar lisesi öğren- cilerinin yüzde 8.8"ı "4 ytllık lisans programlannı" kazandı. 8 ı n ' s o n ' ' a v K'n de hizmete giren dördüncü mega-kompleksi "Pa- ris Las Vegas' 1 eylülde açıldı. "Park Place Entertainment1 şirketinin pro- LdS V<£fl(lS *U Jes ' °'an kompieks, FransızJar tarafından işletiliyor. Dev bir alan üzerine ı . kurulan komplekste kumarhane, kongre ve seminer salonlan, sağlık ve tUŞlUllUl" alışveriş merkezleri bulunuyor. (Fotoğraf: REUTERS) 1999-2000 öğretim yılında liselerde ders olarak okutulacak Dersîmîz Demokrasi FİGENATALAY Demokrasi ve tnsan Haklan, 1999- 2000 öğretim yılında liselerde ders olarak okutulacak. Milli Eğitim Ba- kanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Baş- kanlığt, üç üyenin muhalefet şerhi koy- masına karşın, "Lise Demokrasi veİD- san Haklan Dersi Öğretim Progra- nn"nın, bu öğretim yılından itibaren "uygulanmak ve gefiştiribnek üzere'' kabulunü kararlaştırdı. Dr. Niyazi Al- tunya'nın bu programa uygun olarak yazdığı "Demokrasi ve İnsan Hakla- n" ders kıtabı da Düzgün Yayıncılık tarafından piyasaya çıkarıldı. Bu dersin öğretim programınm na- sıl uyeulanacağı şöyle açıklanıyor: " 1. İnsan haklannı benünsemek, ko- nımak ve haklann kulianılması bilin- cine varmak, günümüz in- sanı için zorunhıluk haline gelmişrir. Ancak, bu bilinç kadar başka bir oigu da bu haklan gerçek yaşama ak- tararak kullanunınageçerii- lik kazandırmakür. 2. Demokrasi ve insan Haklan dersinde, öğretmen- öğrenci ilişkilerinde öğren- ciyi merkeze alan, özgür ve güvenli bir sınıfortamı oluş- turulmalıdır. 3.Öğrencinin kişiliğineve düşüncelerineönemverflerek ve saygı gösterüerek; öğren- cilere, insan haklannı ve de- mokrasiyi koruma ve geliş- tirme sonımluluğu taşıyan birkisi oMuğu bilinci kzan- dınlmalıdır. 4. Öğrencilere; günlük ya- şamın siyasal, sosyal, ekono- mik ve kültürel olay ve so- runlanyla bağlantısı içinde; yalnızca insanhaklan ve de- mokrasiyi tanımalan değil, aynı zamanda. çevrelerinde- ki sorunlan tartışıp çözüm önerilen geliştirmeleri ko- nusunda da yardımcı olun- malıdır. 5. Programdaki konular işlenirken, güncel yaşamla iUşki kurulmasına ve öğren- cinin soran, eleştirel düşü- Den,özgürcekonuşabilenanla>Tsbvesay- gılı bir kişilik oluşturmasına olanak sağlanmalıdır. 6. Konular işlenirken. programdaki sıra esas olmakla birlikte; anayasal sı- nırlılıklar içinde öğretmen, güncel ge- lişmeler doğrultusunda da firsat eşitliği yoluyla konulann sırasında değişiklik yapabilir. 7. Öğrencilere. demokratik kişilik kazandırabilmck w kjşilikierini dav ra- nışlara >ansıtabilmek için sınıfve okul içi ile okul dışı etkinliklerden yararlan- ma ortamı sağlanmalıdır. 8. İnsan Haklan ve Demokrasi der- si, birseminerniteliğindedüzenlenme- lidir. Dersin işlenişinde konulann özel- liğine uygun olarak, sorulara sorular- la cevap verme, tartışma. soru-cevap, rol oynama, önıek olay. problem çöz- me. beyin fırtınası. gezi, gözlem ve görüşme gibi yöntem ve teknikler kul- lanılarak öğrencilerin araştırma-ince- leme yoluyla öğrenmeleri sağlanma- lıdır." Dr. Niyazi Altunya'nın yazdığı De- mokrasi ve tnsan Haklan ders kitabı- nın önsözünde. kitabın öğrencilere sağ- layacağı yararlar şöyle sıralanıyor: • Tophılukiçinde yaşarkensahipol- duğunuz hak ve özgüıiükleri daha iyi kav ramanızvebunlardan yeterinceya- rarlanmanıza vardımcı obnak. • Başkalannınhakveözgürlükieri konusundaki yükümlülüklerinizi daha iyi öğrenmenize yardımcı olmak. • içinde bulunduğunuz topluluğun yönetimineetkin biçimde karİLarak so- mmluluk üstlennıenize yardımcı ol- mak." e-posta : tan ç« prizma. net tr Programın amacı İnsan haklannın önemi Demokrasi ve İnsan Hakla- n ders programınıngenel amaç- lan şöyle sıralanıyon 1. Uyum ve banş içinde bir arada yaşarnanın gereği olarak demokrasinin temel ilkelerini kavrayabilme ve bu ilkelerin insan haklanyla ilişkisini kura- bilme. 2. tnsan haklannın demok- ratik devletin örgütlenmesin- deldveorganlannın işlevişinde- ki önemini kavrayabflme. 3. Demokrasinin ön koşulla- rını ve diğer yönetım biçimle- rinden farkını görerek. insan haklannın gelişmesi ve korun- masıyla ilgisini kurabilme. 4. Demokratik yönetimler- de, hukukun oluşturulmasın- da veadaktin gerçekleştirilnıe- sinde. insan haklannın rolünü kavravabilme. 5. Demokrasinin tarihsel sü- reç içindeki gelışimini, ekono- mik ve toplumsal boyutlanyla kavrayabilme. Milli Eğitim Bakanı il milli eğitim müdıırleriyle toplantı yapacak Deprem bölgesinde eğitim tarüşması Haber Merkezi - Deprem felaketi- ne uğrayan illerde, okullann 13 Eylül Pazartesı günü açılıp açılmayacağı yö- nündeki tartışmalar sürerken, Milli Eğitim Bakanhğı (MEB) yetkilileri, bu bölgedekı okullarda öğretime baş- lanmasa bile eğitime başlanması gerek- tığinı belirttiler. Eğitim, Bilim ve Kül- tür Emekçilen Sendıkası (Eğıtım-Sen) Genel Basın Yayın Sekreteri Zeliha Avcı ise deprem bölgesındekı okulla- nn, depremden zarar gören eğttimcı- lerin sorunlan çözülmeden açılması- nın yararlı olmayacağını ileri sürdü. Okullann açılması durumunda da dep- remden etkilenen öğretmenlerden de- ğil. uzmanlar ve gönüllü eğitimciler- den yararlanılmasını istedi. Deprem bölgesindeki illerde incele- meler yapmak üzere, Istanbul'da bu- lunan Milli Eğitim Bakanı Metin Bos- tancıoğlu. bugün ve yarın tüm il milli eğitim müdürlenyle yeni öğretim yılı hazırlıklarını görüşmek amacıyla top- lantı yapacak. Bostancıoğlu, deprem bölgesindeki il milli eğitim müdürle- riy le de bölgedeki durum hakkında de- ğerlendirmede bulunacak. Avcı yaptığı yazılı açıklamada. Mil- li Eğitim Bakanlığf nın kararı doğrul- tusunda deprem bölgesindeki birçok okulda öğretim yılına hazırlık çalış- malarına başlandığını belirtti. Dep- remden etkilenen öğretmenlerin ihti- yaçlan karşılanmadan, okullarda başa- nlı olamavacaklannı kaydeden Avcı, "Okuflara getecekolan eğitimd,memur, hizmetii,deprem bölgesi dışında mı ya- şıyordu. Bu insanlanmızın beslenme, bannnıa, giyinnıe gibi sorunlan halk- dilmiş midir? " dedi. Eğitim-Sen Ge- nel Eğitim Sekreteri Cemal Ünlü de yaptığı açıklamada, öğretim yılına ha- zırlık ödeneğinın "gerçekçr düzeyde belirlenmesını istedi. Milli Eğitim Bakanı Bostancıoğlu, Marmara Bölgesfndemeydanagalen deprem felaketinde evsiz İcalan öğret- men ve okul yöneticilerinin barmma so- runlannın karşılanması. anne ve baba- smı kaybeden öğrencılere parasız ya- tılı eğitim olanağı sağlanması için bir genelge yayımladı. Genelgede, afet bölgesindeki milli eğitim müdürleri- nin parasız yatılı öğrenim görmek is- teyen öğrencileri en geç 10 Eylül cu- ma gününe kadar bildirmeleri istendi. SÖYLEŞİ ATT\I İLHAN 'Kendi Çıkan'nın 'Horozu'. Doğrusu, öyleyuppie'yefilân benzemiyordu; da- ha derli toplu, aklı başında bir adam; o akşam, TV kanallannı dolaşırken onun üzerinde kalışım, özür dilermiş gibi açıkladığı 'Tahkim gerekçesi'yüzünden! Yooo, hayır; 'ecnebi sermaye gelmez, enerji yattn- mı yapamayız' demıyor; 'Yeni Dünya Düzeni bu- dur' demiyor: uysal ve yüksek bir bürokrat 'efendi- liğiyle', kibarkibar: "-...uluslararast tahkimanlaşma- sı, Türkiye'n/n yurtdışındakı yatırımlan açısmdan da, büyük bir önem taşımaktadır" diyor; "...filân ül- kedekı büyük biryatınmdan şu kadaralacaklıyız, ala- mıyorvz; feşmekân ülkeden alacağımız milyonlar- ca dolar hanidir askıda: 'ulusal yargılan', sorun çı~ kardı..." Türkiye'yi -hele deprem ertesinde- tümüyle 'bat- mış' sayan şaşkınlar, acaba hiç 'Tahkim Sorunu'na, yeni Türk 'lümpen' Burjuvazisi açısmdan bakmayı düşünmüş müdür? Olaya, otomobil sahibi 'lümpen' şehirlinin '£>a/rt/<jraçıdanbakıyor; 'kamuyaran' onun kafasında, çoktan kendi 'miskin've 'şahsîyaranyla özdeşleşmiş; 'ecnebiyatınmı'. 'ulusalyargı'dan kur- tardm mı, isterse Müdafaa-i Hukuk Doktrini çök- sün, umurunda mı; onun filân ülkede kaybettiği bil- mem kaç dolar kurtulacak ya, sen ona bak! Tüccar vesanayici, eğerkendini 'millet'in('kamu'nun) 'işa- damı' gibi değil de; kendi çıkannın 'horozu' gibi gö- rürse; ülkesinde, 'ulusalhğın' savunmasından o da- kika vazgeçebilir; '/rc/rese//^n'savxınmasını benim- seri Ömek mi dediniz? Şu, 'enerji finansmanı' konu- sunda, TÜSİAD'ın ortaya koyduğu, 'Tahkim Gerek- çes/'dir; bir bakar mısınız? "...proje finansmanı enerji yatınmlan için uy- gulanan bir model; projenin kendi kânnın, pro- jeleri karşılayabileceğini gösterebilmemiz ge- rekiyor ki, uluslararası kuruluştan kredi bulabi- lesiniz? Hiçbir yabancı yatırımcı cebinden çıka- np vermiyor. Onlar da bir finansör buluyorlar, bunun olabilmesi için de sizin o ülkede yapaca- ğmız yatınmın kânnın dışanya çıkabileceğini ga- ranti etmeniz lâzım: Bu da, uluslararası tahkim!" (Cumhunyet, 7 Temmuz 1999). Yâni 'lümpen' ('ulusal') sermaye. -kendini fasul- ye gibi nimetten sayıp,- uluslarası arenaya dahil olur- sa; ülkesinin değil, ülkesine yatınm yapmayı tasar- layan 'ecnebi sermaye'nin, 'ç/fcar/ann/'hesabakat- mak zorundadır; ancak o sayede, gezegeni soy- mak için tasarlanmış evrensel stratejide kendine bir yer bulabiliyor. Peki, gerekçe haklı ve geçerii mi? Çin'e 40 milyar dolar, niye 'tahkim'siz?... eaşbakan. 'tarihV bir lâf etti: Tahkim olmazsa, 'yabancı sermaye' gelmez!, 'tarihî', çünkü Tanzimat sadrazamlannın Devtet-i Aliyye'nin istik- balini IngiKere Devlet-i Fehimesi ile ilişkilerine bağ- layan, ünlü sözlenni hatıriatıyor sanki Müdafaa-i Hu- kuk onlara rağmen, onlara karşı gerçekleştirilmemiş! Peki, o sözdeki doğruluk payı nedir? Soruyu, eski bir Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı. 'dehşetengiz' biraçıklıklacevaplandırdı: Deprem telâşı içinde, 'at- lamış' olmayasınız? "... a/ Başbakan Sayın Ecevit, 'tahkim olmaz- sa yabancı sermaye gelmez' demiştir. Birilerinin, Sayın Ecevit'e kendi hükümetinin -genel ve ye- rel seçimli, eski ve yeni hükümeti- ilk altı ayın- da 950 milyon, yaklaşık bir milyar dolarlık yaban- cı sermaye izni verildiğini anımsatması gerekli olmuştur. b/ Gene birilerinin, Çin'e yıllardır ve her yıl 40 milyar dolarlık yabancı sabit/sermaye ya- tınmının 'tahkimsiz' yapıldığını söytemesi yarar- lı olacaktır..." (Cumhuriyet, 18 Ağustos 1999). Çin, NATOüyesı filân değil, AB ile alâkası yok, üs- telik komünist: 'piyasa ekonomisi'ne fevkalâde kuş- kulu yaklaşıyor buna rağmen ağırlığını koymasını bil- miş, alacağını almış; oysa bizim başbakanımız, Ke- çecizade Fuat Paşa gibi, Amerika 'Devlet-i Fe- himesi ıle alâkımızın bozulduğunu görmektense Türkiye ekonomisindeki 'kamuyarannın'feda edı- lebilmesini kabul edebiliyor; gerekçesi, ülkeyi teh- dıt eden o muazzam 'enerçV açığı' ve ona bulana- mayan çâre! Erhan Işıl, o eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Baka- nı, 'Tahkim Komedisi'n\ irdelerken, bir 'birbilen' ola- rak iktidann gerekçelerini darmadağın ediverdi; dep- rem günlerinde çıkmış o açık seçık ve aydınlık ça- lışma; 'Soğuk Savaş' sıyasetçilerine, gerçekten al- tından kalkamayacaklan sorular yöneltiyordu; bun- lardan birisi, eğer 'tahkim olmazsa, Türkiye'n/n ka- ranlıkta kalacak olması' konusundadır; bakar mısı- nız, neler demiş: "...enerji açığı teknik ve ekonomik olarak, bir ülkenin, çeşitli türlerde toplam enerji istemi (ta- lebi) ile çeşitli türlerden oluşan topfam enerji su- numu (arzı) arasındaki farktır. Bu nedenle de, örneğin petrol ve doğalgaz dışsatımcısı ülkeler dışında, enerji açığı olmayan ülke yoktur. Dün- yanın gerçeği böyledir, fakat Türkiye'de 'birile- ri' -kendi amaçlan için- enerji açığı deyimini çar- prtarak, bunu yalnızca ülkemize özgü bir tehli- ke imiş gibi gösteriyorlar... Dahası var. Eldeki resmî istatistiklere ve bilgilere göre, 'karanlıkta kalmamız' kesinlikle olası değildir..." "...olayın ilginç yönü, 'karanlık geliyor' tehdi- dini savuran siyasi partiler ve siyasetçiler ile elektrik enerjisinin bol ve güvenli olarak sağla- namayışındaki sorumlulann aynı kişiler olmast- dır. Karanlık, yâni 'Öcü' masalcılan, önce dağı- tım ve iletim sistemlerinde, en az 15 milyar kilo- vat/ saatiik (Kw/s) çok büyük elektrik kayıplan- nı, derhal azaltacak küçük yatınmlan niçin yıl- lardır ihmal ettiklerinin; üç beş yılda bitecek or- taboyhidroelektrikyatınmlannı, 14-15yıldane- den bitiremediklerinin ve çaldırdıklan (kaçak) elektrik konusunda niye hiçbir şey yapmayıp elektrik hırsızlarına bolca af çıkardıklannın he- sabını (kaabilse) versinler.." (Cumhuriyet, 17 Ağus- tos 1999). Peki o zaman, sonı şu mudur?... A caba o yüzden mi Türkel Minibaş, enerji yatı- / ı nmı bahsi açıldı mı; '...IMF'nin 2.2 milyar dış kaynak aktanmı karşılığında, ...Türk ekonomi- sinde şunun, şunun ve şunun yerine getirilme- sini... şart koşması; ülke ekonomisinin düzel- mesi için değil; çokuluslu ve ulusötesi serma- yenin hareket serbestisini sağlayacak ekonomik ve hukuki ortamı sağlamak adınadni' diyor. (Cum- huriyet, 5 Temmuz 1999). Ona bakarsanız, amaçlan belli: "...mâliyetleri dü- şürmek, finans piyasalanna taze kaynak yarat- mak, özel sektör için câzip yatınm alanları oluş- turmak!". (Cumhuriyet, 5 Temmuz 1999). İyi de, acaba o zaman soru şu mudur? Nasıl oluyor da, baş- bakanından en kıytırık ekonomi muhabirine kadar, bu ülkedeçoğumuz, Tahkim'i ve MAI'yi. ülkemiz için 'olmazsa olmaz', son derece 'hayati' bir şart saya- biliyoruz? Bu sorunun cevabı, o uysal ve derli toplu bürok- ratın, söze başlarken aktardığım, 'hayallerinde'. httpV/www.prizma.net.tr/AILHAN httpy/www.bilgiyayınevi.com.tr7ailhan Faks/0-212/26019 88