Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
30 ARALIK 1999 PERŞEMBE CUMHURİYET
EKONOMt /
SAYFA
ekonomi(5 cumhuriyetcom.tr 13
a vergide süre
yine uzadı
• ANKARA (AA) - Ek
emlak ve ek motorlu taşıtlar
vergjsınin ilk taksıdıni
ödeme süresi, 3 Ocak
Pazartesı akşamı sona
erecek. Ek vergüere ilişkin
kanunda 31 Aralık
akşamına kadar yatmlması
öngörülen ek emlak ve ek
motorlu taşıtlar
vergisindeki ödeme
dönemı, 31 Aralık'ın resrni
tatil olması nedeniyle
değişti. Bu çerçevede, söz
konusu vergiler, 31 Aralık'ı
takip eden ilk mesai günü
olan 3 Ocak 2000 akşamına
kadar yatınlabilecek.
PÜAŞ, Petrol
Ofisi'ne tallp
• ANKARA (AA) - Petrol
Ürünlen lşverenleri
Sendikası (PÜİS) Genel
Başkanı İsrnaıl Aytemız,
PÜAŞ olarak, Petıol
Ofısi'nin özelleştirilmesi
ihalesıne gireceklerini
belirterek, ihaleye tek
başına ya da güçlü bir
konsorsıyum ile gırmek
istediklenni bıldirdi.
Aytemız, PÜİS üyelerinin
kurduğu Petrol Ürünleri,
Turizm ve Nakliyat AŞ
(PÜAŞ) olarak, Petrol Ofisi
ihalesıne yenıden
katılacaklannı açıkladı.
Uzunvadeli
konut kredisi
• ANKARA (AA)-
Vakıfbank uzun vadeli
konut kredısi konusunda,
Ankara, lstanbul ve
Izmir'de bazı şubelerini
"özel" olarak
göreviendırdi.
Vakıfbank'tan yapılan
açıklamada. banka
tarafından uygulamaya
konulan uzun vadeli konut
kredisi konusunda, tüm
şubelerin gereklı hİ2meti
vereceği de vurgulandı
Vakıflar Bankası, hafta
başında, ekonomidekı
gehşmelere bağlı, ev sahibi
olmak isteyenlere kolaylık
sağlamaya dönük, 20 yıla
kadar konut kredisi
uygulaması başlattığını
açıklamışn. Vakıfl)»jpk.'(ıv t
uzun vadeh koıiuf kreisl *
faiz oranlan vadelenne
göre yüzde 2.50 ile yüzde 4
arasında değişiyor.
Off-shore'lartn
denetlenmesi
• VVASHINGTON/
ANKARA (AA)-
Türkiye'nin de üyesi
bulunduğu G-20 grubuna
bağh Mah Istikrar Fonımu
(FSF), Off-shore (kıyı
bankacılığı) merkezlennin
daha iyi bir şekilde
denetlenebilmesi açısından
Off-shore Mali Merkezler
Çalışma Grubu oluşturdu.
Edinilen bilgiye göre,
öncehkle sanayileşnnş yedi
ülke (G-7), daha sonra da
G-7'nin de dahil olduğu G-
20 bünyesıne gıren
OFC'nin başkanlığını,
Kanada Mali Kurumlar
Başdenetçisi John Palmer
yürütüyor.
Ibcakpara'
araşürması
• ANKARA (AA) - Mılh
Prodüktivite Merkezi
(MPM) Yönetim Kurulu
Başkanı Nazım Düzenli,
"sıcak para"nın neden
olduğu olumsuzluklardan
kurtulmak için, yabancı
kaynaklı doğrudan
yatınmlann fiili giriş
tarihinden rtibaren," 1
yüdan daha kısa sürede
ülkeyı terk
edemeyeceğinin" hükme
bağlanması ve ihracat
karşıhğı elde edilen
gelirlenn yüzde 30'unu
yurtdışında bırakabilme
irnkânının kaldınlması
gerektiğinı belirtti.
Rmhk üpeticileri
eyleme hazır
• TRABZON (AA) -
FlSKOBtRLÎK Yönetim
Kurulu Asbaşkanı Salih
Erdem, fındık paralannın
ödeme şeklinin 10-15 gün
içinde netlik kazanması
gerektiğini beUrterek
"Artık üreticinın dayanacak
gücü kalmadı. Üvey evlat
muamelesi gören Karadeniz
insanı eylem hazırhğında"
dedi. Erdem, Türkiye'ye en
yüksek döviz girdisi
sağlayan ve 8 milyon
insanın geçim kaynağı olan
findıkta yaşanan
perişanlığın herkesi
üzdüğünü söyledi.
Yurtbank'ın Kıbns'tan Türkiye'deki şirketlerine 425 milyar lira aktardığı iddia edildi
Balkaaer de ÇagLar'm yohında
Ali Avni Balkaner.
TARIKYILMAZ
Hazine'nın yönettmine el koy-
duğunu açıkladığı Yurtbank'ın
1998 yılında Kıbns'tan Türki-
ye'deki şirketlerine 425 milyar
lira aktardığı ıddia edildi. Kıbns'ta
yayımlanan Avrupa gazetesınin
habenne göre Kıbns'takı Yurt-
bank'tan Optek Optik ve Görün-
tû Teknolojileri ve Ticaret AŞ
adlı şirkete aktanlan paranın da-
ha sonra Tepe ve As înşaat şir-
ketlerine borç olarak verildiğı
belirtüiyor.
Yönetimi Tasarruf Mevduatı
Sigorta Fonu'na devredılen beş
bankanın içinin boşaltılıp boşal-
tılmadığı yönünde tartışmalar sü-
rerken Kıbns 'ta yayımlanan Av-
nıpa gazetesi geçen yıl Kıbns
Yurtbank'tan, bankanın eski sa-
hibi Ali Avni Balkaner"in şirket-
lerine para aktardığını ıddia etti.
"Kıbns Türk haUa soyup so-
• Kıbns'ta yayımlanan Avrupa Gazetesi'nin
haberine göre Kıbns'taki Yurtbank'tan Optek Optik
ve Görüntü Teknolojileri ve Ticaret A.Ş. adlı şirkete
aktanlan paranın daha sonra Tepe ve As Înşaat
şirketlerine borç olarak verildiği belirtiliyor.
ğana çevrilirken tören" başlıklı
yazıya Balkaner tarafından alın-
dıktan sonra adı Yurtbank olarak
değıştinlen Tuncabank'la ilgilı
olarak "şaibeB" olaylann dur-
madığı yönündeki iddiayla baş-
lanıyor.
Öldürülen tefecı Nesim MJÜ-
ki'nin sahibi olduğu bankadan
Türkiye'ye aktanldığı iddıa edi-
len paralann akıbetinin halen çö-
zülmedığı belirtılen haberde Bal-
kaner'in de 1998 nisan ayında
Kıbns Yurtbank'tan Türkiye'ye
425 milyar lira aktardığı belirti-
liyor.
Söz konusu paranın, ipotek-
siz ve teminatsız olarak verildi-
ğine dikkat çekilen haberde pa-
ranın Balkaner'e ait olan Optek
Opük ve Görüntü Teknolojisı ad-
lı şirketine, oradan da Tepe ve As
Inşaat'a borç olarakaktanldığı ıd-
diası yer ahyor.
Haberde Balkaner'in oğlu H*-
kan Balkaner hakkında da bazı
ıddialar ortaya atıhyor. Iddialar-
dan biri Oğul Balkaner'in Dome
Casino işletmecısı Ünsal Ecer-
soy'a borçlandığı 805 bin dolan
ödememesi ve borcuna karşılık
verdiği senetlerin geri dönmesi.
Haberde konunun yargıya ıntikal
ettığı belirtiliyor.
Bir diğer iddia ise Hakan Bal-
kaner'in kuyumcu Reşat Alü-
nör' e olan borçlan nedeniyle iki
yeni BMW marka otomobıhne el
koyulması. Söz konusu arabala-
n Yurtbank'ın satın alarak bor-
cun kapatıldığı kaydedilen ha-
berde, bu paranın halkın tasarruf-
lanyla ödendiği belirtiliyor.
Haberde aynca Yurtbank'm
iki günde 4 şubesini birden açan
Ba&aner'ın Yaşarbank'a 3 mil-
yon dolarlık borcu nedeniyle if-
lasının istendiğı bilgısı de hatır-
latdıyor.
Yurtfaank faiz indirdi
Bu arada Yurtbank, TL mev-
duatta bazı vadelere uyguladığı
faiz oranlannı düşürdü. Yapılan
yazılı açıklamada, üç aylık mev-
duat faizı yüzde 68'den yüzde
65'e, altı ayhk faizi yüzde 65'ten
yüzde 55'e çekildi. Yüzde 70
olan 1 ay vadeli mevduat faizi ile
yüzde 50 olan 1 yıl vadeli mev-
duat faiz oranı değışmedı.
Petrol-iş, çalışanların 2000 yılına yüzde 40'a yakın oranda ücret kaybıyla girdiğini hesapladı
Türldyeyoksuüuğu2000y
e taşyorEkonomi Servisi -Türkiye'nin, halkın
çıkarlanna uymasa da her şeyı yapmayı
göze alan, ücretlere sınır getiren, yaban-
cı tekellerin çıkan doğrultusunda anaya-
sasını değiştiren IMF ve Dünya Bankası'nın
taşeronu durumundaki birhükümetle 2000
yıhna girdıği belirtilirken çalışanlan da bu-
na paralel olumsuz gelişmelerin bekledi-
ği kaydedildi.
Petrot-tş Sendıkası'ncahazırlanan "2000
Yılmda Çalışanlan Neler Bekliyor?" ko-
nulu çahşmada, çahşanlann 2000 yılına
yüzde 40'lara varan ücret kayıplanyla
gırdiğı vurgulandı. Petrol-lş'ten yapılan
açıklamada, ulusal gelirden yüzde 13.5
oranmda pay alan toplumun yüzde 40'ının,
diğer bir deyişle 26 mılyon yurttaşın yok-
sulluk sınınnın altında gelirle geçinmek
zorunda kaldığı ıfade edildi.
Açıklamada, "Daha önce görülmedik
yoksulhık manzaralan yaşanıyor" denilir-
ken kamu çalışanlannın 1991'egöre yüz-
de 70 oranında genledığı, özel sektör ger-
çek işçı ücretlennin 1993 'e göre yüzde 26
ve kamu sektörü gerçek işçi ücretlerinin
de yıne 1993'e göre yüzde 7 genlediği he-
saslafjdı. SepdıkajSgariüçretırj4e 1^63'e -
»f*örfe ynzde 5 oramnda geriltmğine dbc-
kat çektı.
Çalışanların ücret kaybı
Petrol-lş'mhesaplamalannagöre, 1999
enflasyonu karşısında zaten eriyen ücret-
lenn 2000'de de yaşanan değil, öngörü-
len enflasyona göre yapılacağının açıklan-
ması çahşanlann büyük kayıplanna yol aça-
cak. Hesaplamaya göre, 200 milyon lira
ayhk ücretin yüzde 65 orandaki enflasyo-
nu telafi etmesi ve bir önceki yılın başın-
daki gerçek ücrete ulaşması için 330 mil-
yon liraya ulaşması gerekiyor. Söz konu-
su ücretlinin maaşı 330 milyon liraya çı-
Işçi ücrerkrinde daha önceki yıDarda görülmedik oranlarda gerileme ka> dedüdL
kanlmadan öngörülen enflasyon oranın-
da, yüzde 25 artış yapılırsa, bu ücret 250
milyon liraya ujaşacak. Bunun sonucun-
da gâçek ücret kayıp oranı yüzde 39.4 ora-
nında gerçekleşiyor.
Petrol-lş, açıklamasında öngörülen enf-
lasyon oranının, her zaman gerçekleşe-
nin çok altında kaldığı da anımsatılarak
şöyle denildi:
"Bu hayali enflasyon ile de ücretkr dü-
şürûlmek istenmektedir. Türkiye ulusal
geürinin ancak yüzde 25'i ücretfflerce, yüz-
de 75'i sermaye kesimlerince paylaşılır-
ken, yük sürekli ücretlilere bindirilmek is-
teniyor.Yine2000yıhvaden,yüzde 111 fa-
izle kamu kâğıtian satümıştır ve bir avuç
rantiyev-e GSMH'nin >üzde 20'si verile-
cektir. Yüzde 25 enflasvon ve vüzde 6 ver-
güendirme hesaplandığmda, bu kesim yüz-
de 76.6 oranında gerçek bir gelir elde ede-
cekken, ücretkri vüzde 40'a yakın oran-
da düşürmek hangi anlayışın ürünüdür?"
Petrol-lş Genel Başkanı MustafaOztaş-
kın imzasıyla yayımlanan açıklamada *fi-
yatiarm serbest olduğu ücretlerin ise s-
nuiandığL, toplu pazarlık hakkının yok
edildiği, yükün geürlerine göretüm toplum
kesimlerine adil pavlaştınlmadığr bir re-
jımın demokratık olarak nıtelendınlmeye-
ceği vurgulanarak, "Enflasyon ve döviz
kuru hedeflerinin gerçekleştirilmesi olası
değildir. Sert geçecek 2000 yıh için Emek
Platformu'nun devreye gjrmesi yönünde
çaba harcanacakbr. Türkiye çahşanlanıun
gündeminden hiç düşmeyen genel grev
2000'de daha geniş yer alacakûr" dedi.
Ekonomik tablo
Sendikah oranı
yüzde 10'adüştü
Petrol-lş'in çahşmasında, Türki-
ye'de sendika üyelüc oranının yüzde
10.2'ye düştüğü ifade edilerek2000'le-
re girerken ekonomiktablo özetlendi.
•Gehr uçurumu arttı, 26 milyon in-
san yoksulhık sınınnın altında.
• îşten atılan sendikalı sayısı 123
bin, toplam çıkanlan işçi sayısı 1.5
miryonu geçtı.
• "Esnekleşme" özelikle ekonomik
kriz karşısında en üst düzeylerde uy-
gulanarak istihdamda bozulma, ücret-
lerde gerileme, çalışma ve çalışma
sürelerinde ağu-laşma, ûcretsiz izin-
lerin dayatılması gibi çalışanlaraçok
sayıda olumsuzluklar getirdi.
• Özelleştinneler, açıklama gereği da-
hi duyulmadan uygulanırken kamu
ve çalışanlantl-ma|&Bi?yEti arttı
1
.- -^
• Çalışanlannsosyalgüvcniikhat;
2
lan geriletildi.
• Sendikaüyeliği oranı yüzde 10.2'ye
düştü. Kamuda kadrolu işçikrde yüz-
de 76.9'a, özel sektörde yüzde 6.2'ye
geriledi.
• Kamu çalışanlannın grevli, toplu-
sözleşraeli sendika hakkı henüz yasa-
laşmadı.
• Iş kazası geçiren işçi saytsı halen
yılda 100bin ve meslek hastahğma ya-
kalanan da yılda 1500 dolayında.
• Ücret artışlan sınırlandı.
Konut yardımı tasfiye ediliyor
ANKARA (ANKA) - Ücretlileri
konut sahibi yapmak amacıyla
1986 yılı sonunda çıkanlan
yasayla getirilen konut edindırme
yardımı hesabının tasfiyesi
kararlaştınldı. Hesabın tasfıyesine
ilişkin kanun hükmünde
kararname, Resmi Gazete'de
yaymılanarak yürürlüğe girdi.
Kararnameye göre, konut
edmdirme yardımı hesabı
"TürkKe Emlak Bankası'na ait
gayrimenkullerin, konut edindinne
vardımı hesaplan toplamı karşıhğı,
Emlak Konut AŞ'ye a> ni sermaye
olarak de\Tedümesi" yoluyla
tasfiye edılecek. Gaynmenkul
yatrnm ortaklığı oluşturuhnası
nedeniyle Emlak Konut AŞ'nin
konut edindinne yardunı hesabı
karşılığına denk düşen hisseleri,
konut edindırme yardımı hak
sahiplenne başvurulan üzerine
paylan oranında hısse senedi
olarak verilecek.
Hesapta 154 trilyx>n lira var
Gayrimenkul yannm ortaklığına
devredilecek olan
gayrimenkullerden veya
gaynmenkul yatınm ortaklığı
tarafından üretilecek konutlardan
17 Agustos'ta ve sonrasuıda
meydana gelen depremlerden zarar
gören konut edındırme yanhmı
hak sahipleri öncehkle
yararlandınlacak. Konut edmdirme
yardımı, çalışan adına ışveren
tarafından yatınlan tutardan
oluşuyordu. Hesapta, 24 Aralık
itibanyla 154.3 trilyon luz
bulunuyor. Bu arada, 1 Ocak*
1987'de yürürlüğe gıren kanun
uyannca 31 Aralık 1995'e kadar,
işverenler, istihdam ettikleri kişiler
için Konut Edindirme Yardımı
(KEY) hesabına para yatırmıştı.
KEY hesabına yapılan işveren
kesintileri, 1 Ocak 1996'dan
itibaren sıfırlanmıştı. Yaklaşık 2.5-
3 milyon kişinin dahil olduğu
hesapta, ağustos sonu itibanyla
350 trilyon lira düzeyınde para
bulunuyordu.
(jÖRÜŞ Dr. MUSTAFAKEMALÖKE Sendika Uzmanı
AB sürecinde Çalışma İlişkileri (2)
TİM, kur politikasından umutlu
Ihracat, yıh
kötü kapatb
Ekonomi Servisi - Tür-
kiye fiıracatçılar Meclisi
(TİM) Başkanı Okan
Oğuz, Merkez Bankası'nın
yeni kur polıtikasına des-
tek verdiklerinı belırterek,
yıllardır enflasyonla mü-
cadele eden özel sektör
açısından umut verici ol-
duğunu söyledi. Oğuz, son
11 ayda ihracatın yüzde 4
oranmda gerilediğini be-
lırterek, ocak-kasrm dö-
neminde 24.5 milyar do-
larlık ihracatın geTçekleş-
tığıni ıfade etti.
Boğaziçi Üniversitesi
Ekonomi Bölümü öğre-
tim üyeleri Doç. Dr. Em-
re Alper ve Yrd. Doç. Dr.
Ismail Sağlam tarafından
hazırlanan "lhracaünGö-
rünümü 1997-1999" ko-
nulu araşürmarun sonuç-
lan dün düzenlenen basm
toplantısmda açıklandı.
Toplantıda konuşan TİM
Başkanı Oğuz, ithalatta 10
ayhk dönemde yüzde
16.5'lık gerüeme yaşan-
dığtnı anlattı. Oğuz, itha-
latuı 38.5 milyar dolardan
32.2 milyar dolara düştü-
ğünü söyledi.
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Komisyon Neden
Toplamyor?
"Asgan Ücret Komisyonu bugün Türkiye'de cte-
mokrasi, sendikal haklar, hukuk işliyormuş görûn-
tûsû verilmekiçin toplamyor" desem, her zaman-
ki eleştiri hastalığı ile olayı abarttığımı düşünerrier
çıkabilir.
Keşke öyle olsaydı. İşçi haklan, sendikal haklar
alanında demokrasi, hukuk, eksiği gediği ile de ol-
sa işletilseydi. önemsenmediği için aynntılannka-
muoyunun gözünden kaçırıldığını biliyorum. Dik-
katinizi çekmek gereğini duyuyoaım..
Asgari Ücret Komisyonu işçiler adına 5 Türk-lş,
5 işveren ve 5 kamu görevlisi temsilcisinden olu-
şuyor. Yasalara, hukuka göre Çalışma Bakanlı-
ğı'nın sadece Asgari Ücret Komisyonu'nu toplan-
tıya çağırma yetkisi var. Komisyon üyeleri asgari
ücreti belirterken, toplantı ve kararianndatamamen
özgür. öyje mi?
Asgari Ücret Komisyonu geçen cuma günü top-
lanıp sonuç karannı alacaktı. Toplantısını salıya er-
teledi. Sonra yasal yetkisi olmayan Çalışma Ba-
kanı araya girerek salı toplantısını iptal etti. Komis-
yonun bugün toplanmasına karar verildi.
Komisyon üyeleri, bürokratJar hükümete karşı çı-
kamazlar ama, biraz kimliklerini korusalar Türk-lş
ve başta TİSK işveren temsilcilerinin yetkisi olma-
yan Çalışma Bakanı'nın iptal ettiği ve yeniden ta-
rih belirlediği bugünkü toplantryı protesto ederek
katılmazlar.
Oysa biz Çalışma Bakanı Yaşar Okuyan ile Baş-
bakan Ecevit'in konuyu görüştüklerini ve komis-
yonun yetkisi olan asgari ücretin sınırlannı belirle-
diklerini, Türk-lş'i de kamuoyunda kurtarmak üze-
re pazarlık sınırian bıraktıklarını biliyoruz. 95 mil-
yon olan asgari ücret bu pazarlık marjına bağlı
olarak 110 ile 125 milyon lira arasında bir yerler-
de belirienecek.
Asgari Ücret Komisyonu'nun geçen cuma gü-
nü karar alamaması, salı günkü toplantının huku-
ka aykın olarak bugüne ertelenmesi, tamamen hü-
kümetin şaşkınlığı, kararsızlığı ile ilgili bir durum.
Hükümet asgari ücretin ne olması gerektiği yolun-
daki yasa ve hukuka aykın karannı belirlemekte ge-
cikti. Belli ki önceki gece ağırlıklı olarak kapalı ka-
pılar arkasında yapılan pazarlıklarda ancak belir-
lenebildi.
Asgari ücretin bir işçinin insancayaşayabilme üc-
retinin çok altında kalması nedeni ile de, Türk-lş'in
zevahiri kurtarmak üzere herzamanki gibi karann
attına muhalefet şerhi koyacağını bilmek kehanet
olmuyor.
Madem ki hükümet karar veriyor, Asgari Ücret
Komisyonu, işçi-işveren örgütlerinden taraflar ne-
den toplantıya çağnlıyor? Türk-lş Asgari Ücret Ko-
misyonu'ndaki varlığı ile ne işe yanyor?
Demokrasi, sendikal haklar, yasa ve hukukun as-
gari ücretin belirlenmesinde rafa kaldırılmasının
önerm sadece asgari ücretin çok düşük belirlen-
mesijtş sınjrtı bir durum değö. Oerçi Türkjye'tterıîıil-
yonlarca kayıtlı ve kayıt dışı ekonomide çalıştın-
lanlann ücretlerinin belirlenmesinde tek ölçü, tek
belirleyici olan asgari ücret, sonunda milyonlarca
işçinin en azından resmi ücretinın belirlenmesi an-
lamına geldiği için yaşamsal önemde.
Ama bu işin devamı var. 2000 kamu işyerinde
toplusözleşmelerin yenilenme yılı. Asgari ücretin
belirienmesindedemokrasiyi, sendikal haklan, hu-
kuku ayaklar altına alan hükümet, kamu sözleş-
melerinde elbette ki işveren taraf olarak istediği gi-
bi dayatacak. Zaten hep emrinde olmuş, özerkli-
ğini hiç kullanamamış kamu sendikalanna direk-
tif verip, özgür pazariık düzeni içinde sözleşme im-
zalatmayacak. Türk-lş geçmişte de acı deneyim-
terleyaşandığı üzere, hükümetle kapalı kapılar ar-
kasında pazarlık yapacak.
Kişisel açıkları olan, işçiden kopmuş kimi sen-
dika liderleri hükümetin karşısında yineteslim ola-
cak. 2000'de olacaklar çok daha önceden beili. Çün-
kü yeni hükümet arkasını Clinton Amca'ya. IMF'ye
dayamış olarak bundan önceki hükümetlerin pek
de cesaret edemedikleri bir programla 2000'e gi-
riyor. Kiralara bile narh koyarken, sözde yasalara,
hukuka göre özgür toplu pazarlık düzeni içinde be-
lirienecek yüz binlerce kamu işçisinin ücret artışı-
nı, kamu çalışanlan ile birlikte önceden belirieye-
rek, ücretlere de narh koyuyor.
Bizim işçi sorunlanndan, haklanndan kopuk sen-
dika liderlerimiz, her şeyin kotanldığı şu günlerde,
yılbaşı, bayram tatitini birleştirip, hangi yurtdışı se-
yahatın ya da lüks tatilin programlanması derdine
düşmüşler. Hükümetin demokrasi, sendikal hak-
lar, işçi ücretleri, emeğin haklan açısından yaşam-
sal kararlar aldığı şu günlerde bir iki sendikadan,
o da ciddi ama masa başı uzman çalışması nite-
liğinde açıklama geliyor. Hepsi o kadar.
Hükümet önünde engel olmaksızın, bildiği gibi;
işçinin, emekçinin sendikal, demokratik haklanna
el koyuyor. Ekonomiyi düze çıkarma adına, ban-
ka kurtanp emeğin hayatını kaydıracak yeni karar-
lar alıyor.
sukransoner@yahoo.com
5) Dördüncü nokta sosyal gü-
venlikte de Avrupa normlannın
hayata geçirilmesidir. Sosyal gü-
venliğın son ıkı kolu olarak bilinen
ve Türkiye'de yıllardır uygulanma-
yan işsizlik sigortası ve aile yardı-
mı kaçınılmaz olarak uygulana-
caktır. Bilindiği üzere kısa süre ön-
ce yürürtüğe giren 4447 sayılı ya-
sa ile işsizlik sigortası kabul edil-
miş, ancak Aile Yardımı sigortası
benimsenmemişti, şimdi bu eksi-
ğin detamamlanması gerekecek-
tir.
6) Sendikalaşma ve TİSten
yarartanma. Bilindiği gibi neolibe-
ral rüzgârlann estirildiği 1980'le-
rin başından itibaren kimi Avrupa
ülkelerinde sendikalaşma oranla-
nnda düşüşler kaydedildi. O ka-
dar ki bu oran Fransa'da bile yüz-
de 10'un altına düştü. Ancak bu
demek değil ki; çalışanlar toplu
pazariık sisteminin dışında kaldı.
Tam tersine Avrupa uygulaması
Anglo Sakson uygulamasından
da farklı olarak, sendikalı olmasa
da toplu pazariık sistemi çalışan-
lann büyük bölümünü kapsamak-
tadır. Söz gelimi ABD'de toplu pa-
zariık sistemi içinde yer alanlann
oranı yüzde 14, Kanada'da yüz-
de 37 iken bu rakamlar Avrupa'da
yüzde 85'lerin üzerindedir. Bir baş-
ka anlatımla.. sendikalı olmasa da
sendikalann yaptığı toplusözleş-
melerden yararlanmaktadıriar. Bu-
nun anlamı, tüm Avrupa'da ree) üc-
retlerin bir hayli yüksek olmasıdır.
Türkiye cephesine baktığımız-
da gerek sendika üyesi gerekse TİS
kapsamında bulunan işçi sayısı
bizim hesaplamalanmıza göre yüz-
de 10'un altındadır.
Bunun anlamı ortalama reel üc-
retler örgütlü kesime göre çok dü-
şüktür. Bu rakamlann ucuz emek
cenneti işlevi gören kayrtdışı eko-
nomide daha da düşük olduğu
anımsanırsa, böyle bir standartla
Avrupa duvanna çarpacağımız
çok açıktır.
7) Nihayet üzerinde durulma-
sı gereken bir diğer konu iş sü-
releridir. Tüm Avrupa ülkelennde
gerek mevzuatla gerekse toplu
pazariık yoluyla iş sürelerinin aşa-
ğı çekildiğini biliyoruz. En son
Fransa'da işverenlerin ayağa kalk-
masına neden olan 35 saatlık iş haf-
tası gerçekteşti. AB ortalamalan yıl-
lık 1700 -1800 saat civanndadır
ve bu rakamın aşağı çekilmesı ko-
nusunda çok güçlü bireğilım var-
dır. Bu açıdan Türkiye'deki yıllık iş
süresinin 2.000 saatin üzerinde
olduğu düşünülürse, başta esnek
çalışma olmak üzere, çalışma iliş-
kilerinde yapılması gereken çok
önemli radikal adımlar gerekecek-
tir.
Sonuç olarak AB kapısını çalmak
demek; sermayenin alışageldiği
ilkel sömürü mantığından uzak-
laşması ve artık vergi vermesi de-
mektir. Hükümetin rantiyeleri bes-
lemesi yerine halkını beslemesi;
onun sağlığını, eğitimini, sosyal
güvenliğini düşünmesi demektir.
Bu kısa açıklama ilk etapta Avru-
pa Birliği direktifleriyle bağdaş-
mayan sosyal yapımızı ortaya koy-
maya dönüktür. Yoksa ne işsizlik
ne enformel sektör ne örgütsüz
toplum konu edilmemiştir.
Amacımız fotoğrafın arka yüzün-
deki gerçekleri de görmektir.
A n t e n l e r i n i z i B D P ' y e ç e v i r i n
A KT I IS
Artık yurtıçı piyasalan ızleyebılmek ıçın btr TV antenı ve bllgısayar yeterlı BDP s
• İMKB Hisse Senedi Piyasası
Her hısse senedinin 28 adet
fiyat bılgısı,TL ve $ bazında
grafikleri.
• 15 en yaygın gösterge ile
teknık analız »Hareketli
ortalamalardan Fibonnacci'
lere trend çizgilerıne kadar
uzanan göstergeler.
• İMKB şırketlerinın mali tablo
ve bazı finansal oranlan Uç,
altı, onıkışer, aylık tablolar,
şırket bılgıleri
• İMK8 Tahvil-Repo Piyasası
• Bankalararası Döviz ve Faiz
Piyasası
Clstelik tüm bu bılgıterı e^ jygur ortam ve malıyette ekje etmemz mümkün
Daha aynnt* tnlgı ve BDPUNFı yakınoan anımak .çn im arayın
BDP*nn ustun ürünlen ve tekmk hızmet guvencesıyle bır kez daha tareşın
• Serbest Pıyasa Döviz ve Altın
Piyasası
• BDP Haber Ajansı kaynaklı
haberler •Gelışmış haber
tarama özelliklerı
zler ıçın BDPLINE'ı hazırladı
• Excel ve DDE aktarımı
• Metastock'a verı aktarımı,
• Otomatık sıralama, döngû,
alarm,
• Hısse senetlenne ait tûm
fiyat bilgilerınin toplandığı
ve son 10 ıslemın görüntü-
lendiğı ayrtntı pence
r
eleri
• Anlık Portföy Izleme
(Accourrtvvatch)
• Anlık Zaman-Satıs (Time &
Sales) tabloları
• islemlerinizı hızla gerçekleş-
tirmenızi sağlayan sürükle-
bırak (drag & drap) özellıği
• Ve Wındows ortamının ge-
tirdığı diğer bırçok kullanım
kolaylığı