Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
10 ARALIK 1999 CUMA CUMHURİYET SAYFA
HiJV\_f IN U i f J_l / ekonomi@cumhuriyetcom.tr 13
ŞİRKETLERDEN
• SKODA Octavia'nın 1.6
versiyonuııda talebin
kiirşdanaınamitsuıdan
dotayı stra oluştu. Kasun
ayında itha] edihneye
başlanan Octavia 1.6 GLX,
gerek zengin standart
donanımı ve gerek aynı
segmentteki diğer
markatara göre daha
ekonomik olan fiyatryla
aşın bir taleple karşdaşa.
• SUPERONLINE enşün
kapasıtesini arttırmak
ûzere AT&T ile işbırlıği
anlaşması yaptı. Bu
anlaşma ıle Internet
kullanıcılannın sayısının
ikıye katlanması
hedefleniyor.
• KOMİLL Komili Sızma
Zeytinyagı üriinûnü 750 ve
500 müilitrelik yeni cam
şişelerde piyasaya sundu.
Yeni şişeler sofralarda
kuUanım kolayhğı
sağtayacak şekilde ve
hatimde üretildfler.
• ÖZÇELÖC-İŞ
Sendıkası, Kardemir,
tsdemir, Seydışehır
Alümrnyum ve dığer
işyeriçrindeki üyelerinden
depremzedelere 82.7
müyarlirave 1835
battaniyeden oluşan
yardımlan Kocaeli ve
Sakarya'dakı depremzede
üyelerine dağıttı.
-M HAYAT SU. 0.75 litrefik .
yeni cam şişe ambalajıyb '
tüketkakrin beğeıüsine
sunuidu. Cam şjşeyi tercih
edenlere evieri dışmda da
bir seçenek sunma amaa
taşryan ambalaj, sağhğmı
düsünenlere de hitap
ediyor.
• LUFTHANSA'nın City
Center (LCR) zincirine
COVO Seyahat de dahil
oldu. Zincirin temsılcüeri
arasında Aktif Tur, Petur,
Star Tur ve Great Jolly yer
alıyor.
• SCRIKSS Inosrom'un
Türtdye Temsflcisi Scrikss,
Salib Memecan'm
Sizinkiler üplemelerini
kuBanarak lnoxrom
Sizinkiler'i yarara. Yeni
ûrünler, dolmakalem,
tükenmezkalem ve
versatilden ohışuyor.
• DEMİRBANK, taşıt
faızı kredisini yüzde 4.5'e
indirdi. Bunun yanı sıra
banka, ihtiyaç ve konut
kredileri ile kredi kartı,
destek hesap faiz oranlannı
da indirerek maksimum
vadelerinı uzattı
• PENTtyeniûrönfi
'mflenium çorabı* piyasaya
sürdü. Microfiber. lycra ve
metattze iplik kanşımı olan
mflenium çorabı üç ayn
bedende üretilecek. Satış
fiyau 2 nuTyon 750 bin Bra
oJarakbetiriendi.
• YTONG, Türkiye
Makarna Sanayicileri
Derneğı tarafindan
Sece Inşaat'a yaptınlan
deprem konutlannda tercih
edilen sistem oldu. 10
konuttan oluşan site, 9
büyûklüğündeki depreme
dayaıuklı ve 2 odalı
evlerden inşa edildi.
Mali piyasalann denetim altına alınması için hazırlanan tasarılar kontrol mekanizmalarını banndırmıyor
Serbest piyasa matıtığı yaydıyor• Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurulu'nun alacağı
kararlardan dolayı denetim ve
hesap vereceği bir makam
bulunmayacak. Eski Merkez
Bankası Meclis üyesi Prof. Dr.
Erdoğan Soral, Merkez
Bankası'nın devre dışı bırakılarak
Hazine bankasına
dönüştürüldüğünü söyledi.
ANKARA (Cumhuriyet Bûrosu)- Mali pi-
yasalar, yeni Bankalar Yasası ve Sermaye Pi-
yasası Yasası'yla "serbest piyasa" mantığı
içınde kontrol edılebılırlıkten uzak olarak bi-
çimlendiriliyor. Bankacılık sistemıyle ılgilı,
kuruluştan tasfıyeye kadar uzanan süreçteki
tüm kararlan alacak olan Bankacılık Düzen-
leme ve Denetleme Kurulu, Bakanlar Kuru-
lu'nca oluşturulacak. Bu kurulun, alacağı ka-
rarlardan dolayı denetim ve hesap vereceği
bir makam bulunmayacak. Eskı Merkez Ban-
kası Meclis Üyesi Prof. Dr. Erdoğan Sorai
Merkez Bankasf nın devre dışı bırakılarak
Hazine bankasına dönüştürüldüğünü söyle-
di.
Bankalar Yasası, yürürlüğe gireli 6 ay dol-
madan, değiştirihnek üzere TBMM Plan ve
Bütçe Konüsyonu'nda ele alımyor. Görüş-
meleri bugüne kalan yeni tasan, sisteme iliş-
kin yeni kaygılar yarattı.
'Egemen gûçler yararlanır'
DSPli TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu
üyesi Masum Türker, IMF Türkiye Masası
Şefı, Merkez Bankası Başkanı ve Hazine
Müstesan'nın açıklamalanndan, mali sektö-
riin rehabilıtasyonunun ön planda tutulduğu-
nun anlaşıldığını belirtirken "EVİF'ye nasd
bir şeyierin Türkiye aleyhine söyletildiğini bi-
liyoruz. Siyasi otoritenin hakkını kakurryo-
ruz deniyor. Öyle mutlak yetki veriyoruz, öy-
lesine düzenleme > apıyorlar ki, bu işe egemen
olan güçler bundan yararlanır" dedi. Türker,
üst kurul olarak nıtelendınlen Bankacılık Dü-
zenleme ve Denetleme Kurulu'na bankacılık
sistemiyle ilgilı tüm yetkilerin bırakılmasın-
dan "egemen olan güçlerin" yararlanacağına
dıkkat çekti.
TBMM'de görüşülen tasarıda SPK'ye geniş yetki istenmesi eleştirilere yol açtı
SPK'ye 'padişah yetkileri'ANKARA(CumhurivetBun>-
su) - TBMM Genel Kurulu'nda,
Sennaye Piyasası Kurulu'na(SPK.)
geniş yetkiler veren yasa tasansı
görüşülürken kurul başkan ve üye-
lerinin maaşı tartışma konusu ol-
du. FP'li milletvekıllennın öner-
gesi, DSP'nın desteğiyle kabul
edilince başkan \ e üyelenn maaşı
düşürüldü DYP'li Kamer Genç.
"yeni bir arpahk" yaranlmaya ça-
hşıldığını beürtirken FP'li Cevat
Ayhan, memurlara yüzde 15 zam
verüirken SPK çahşanlanna yük-
sek maaş venlmesırun haksızÛc ol-
duğunu vurguladı. FP'lı Remzi
Çetin. verilecek yetkilerle yeni bir
derebeylık yaratılacağını kayde-
derek "Bunlarimparatorfttkyet-
kikridir" dıye konuştu.
tküdarparülennmtasanda, üye-
lennaylık ücretlennm *en yüksek
devlet memuru ücretmin 2 kabnı
geçmemek üzere" Bakanlar Ku-
rulu'nca belirlenmesini öngören
maddenin değiştinlmesi, 4 ikra-
miyenin yanı sıra yüda bir kere de
teşvik ikramiyesi verilmesi yö-
nünde önerge vermek istemesi
muhalefetin tepkisine nedenoldu.
FP'nin başkan ve üyelerin ma-
aşlannınen yüksekdevlet memu-
runun ücrehni geçmemesini hük-
mebağlayan önergesı, DSP'li mil-
letvekillennın de desteğiyle kabul
edildi. Buna tepki gösteren ANAP
ve MHP. değıştınlen
maddenin oylamasın-
da ret oyu kullanma-
sına karşın düzenleme
kabul edildi. Yenidü-
zenlemeler şöyle:
• SPK, son derece
gnişyctkaerie donaöbcak. KunM,
sennayepiyasasmda denetimesas-
brmı befiıİeyecek: sermaye piy»-
sasraigilendBrabertüriüietişim
araçlanik y^pılan yaynudu> uru,
reklamlan idey^p yanıtacı oîania-
n yasaldayabaecek; sermaye pi-
yasasmda medyaveek-ktronikor-
tam da dahil yaOrun tas siyelerin-
de bulunacak kişi >e kurunüann
uyacaldan esaslan behrteyecek.
KunıL yetküerini, düzenleyici iş-
lemler tesis ederek ve özel nitelik-
i karariar alarak kuBanacak.
• Aracı kuruluşlann aracılık
faaliyetlerine ilişkin esaslar ku-
rul tarafindan düzenleneceL Ku-
rul, her bir aracılık faalıyetinin
ayn kuruluşlar tarafindan yapılma-
sına ilişkin düzenlemeler y apma-
ya yetkilı olacak. Ara-
cı kuruluşlar, kurulca
behrlenecek esaslar da-
hılinde izin almak ko-
şuluyla diğer sermaye
piyasası faaliyetlerin-
de de bulunabılecek
Borsada ışlem yapacak aracı ku-
rullann ılgilı borsada, borsa üye-
lik belgesı almalan zonınlu ola-
cak.
• Ekonomıkve finansal göster-
gelere, sennaye piyasası araçlan-
na. mala, kıymetlı madenlere ve
dövize dayaîı vadelı işlem ve op-
siyon sözleşmeleri ıle her türlü
türev araçlardan oluşan sennaye
piyasası araçlannın işlem göre-
ceği tüzelkişiliği haiz borsalar,
Bakanlar Kurulu'nca kurulacak.
Bu borsalar, anonim şirket nıteli-
ğinde kurulursa. yıllık kârlannm
yüzde 20'sinden fazlasını dağıta-
mayacak. Borsalann kotasyon ve
tescil ücreti ile borsa payından
oluşan gelirlerinin yüzde 5'ı ku-
rul bütçesine gelır olarak kayde-
dilecek. Ancak bu gehr, borsala-
nn yılhknetkânnın yüzde 10'unu
aşamayacak
• DenenmtegörevteıxMrienuz-
maniaragerekMbigiveevrakm \«-
rümemesi dunununda, sennaye
piyasası kurumlan \e bunlann iş-
tirak\ekuruhışlanoezdindesuth
ceza hâkiminin izni üzerine ara-
ma yapdabilecek.
• Kurul, sermaye piyasası ku-
rumlannınrae\zuatlaraaykın ha-
reketinın beluienmesi durumun-
da sorumlulann imza yetkısini
kaldırabılecek. aykınltklann gi-
derilmemesı durumunda kurum-
lann faalıyetlerinı geçici ya da sü-
reklı olarak durdurabılecek
Türker, Merkez Bankası polıtikalan yeri-
ne, kendilerini siyasilerin yerine koyacak bir
gruba yetkilerin devredildığini söyledi.
'Üst kurulu kim denetieyecek'
DYP'lı komısyon üyesi Oğuz Tezmen de
önemli kaynaklan kullanacak, yönlendıre-
cek olan Bankacılık Üst Kurulu'nun kime
hesap vereceğinı sorarken "Kim denetfeyecek?
Ekonomik programlara, poütikalara aykın
yaklaşını olursa ne olacak? Parlamento nasd
bu oluşumdan bilgilenecek" dedi.
Eskı Merkez Bankası Meclis üyesi Prof. Dr.
Erdoğan Soral, Bakanlar Kurulu'nun ataya-
cağı kişilerden oluşacak üst kurula, bankacı-
lık sistemiyle ilgıli tüm yetkilerin bırakılma-
sının. "Tüırkiye'deki mevcut düzenin daha da
fazla pekiştirilerek korunması anlamına get-
diğmi' söyledi. Soral, bankalarla ılgilı düzen-
leme yapılması amacuun 5. planda kaldığı-
na dikkat çekerek, belki yeni yasayla biraz da-
ha güçlü bankalar kurulmasının sağlanabile-
ceğinı belirttı. Soral şöyle dedi:
"ÖzeUikk ticaret burjuvazisnin el üstün-
detutulmasj söz konusu. Ne kadar birikim var-
sa, dıs kaynakla da tamamlamak amacı gü-
dülüyor. Halkın parasuun kullanumna hükü-
met el aöyor demektir. Hükümet yönledir-
mesi altında olacak."
Merkez Bankası'mn son müdahalelerle ar-
tık hemen hemen devre dışı bırakıldığını vur-
gulayan Soral, "Hazine'nin bankası haline
getiriliyor" dedi Sıstemın"totaliterbiryapı-
lanmaya doğnı gittiğini" söyley en Soral, "Ûst
kurul yerine Merkez Bankası bir miktar da-
ha teşkilatlandınlsa hiç böy le bir şeye gerek
yok. Kötü gidisi durdurahm, yeniden restore
edelim değiL, bankacılık sistemini kendi çı-
karlanmıza göre düzenleyeiim isthorlar" dı-
ye konuştu.
Banka Uzmanlan Demeği üyesi Koray Çe-
tin, Sermaye Piyasası Kanunu ve yeni Ban-
kalar Yasası'yla yetki karmaşası yaratıldığı-
m söyledi. Çetin, özerk kurumlann mantıki
olarak doğru geldiğini, ancak Rekabet Kuru-
mu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun iş-
leyişinin ortada olduğuna dikkat çekti. Çetin,
ağırlıklı olarak sermaye piyasasında işlemler
yapan bankalarla ilgili son karan verecek
olan mercinin Bankalar Üst Kurulu mu, yok-
sa SPK tni olacağmı sordu.
Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu,
Bankalar Yeminli Murakıplan, Merkez Ban-
kası, bankalann teftiş kurullanna SPK ve
İMKB'nin de eklenmesı dunımunda, banka-
lan denetleyen doğrudan ve dolaylı olarak 6
kurum bulunduğuna, buna karşın bankalann
battığına dikkat çekilirken; bankalar sistemi-
ni düzenlemeyen yönetunlerin yeni yasayla
yine ışbaşına geleceğı de behrtilen diğer eleş-
tmler arasında yer alıyor.
Üst kurulun yapısı
Tasanda. Bankacılık Üst Kurulu üye aday-
lan arasında en az
U
5"inin bankacılık alanın-
dan" olması zorunluluğunu, "en az 4" ola-
rak değıştirdi.
Aynca, üst kurul üyehğinden aynlanlar
için tasanda 1 yıl olarak konulan, "denetim
yapbğı kunıluşlarda görev alamama" Zorun-
luluğunu 3 yıla çıkardı Buna göre, kurul üye-
len, görevlerinden aynlmalannı ızleyen 3 yıl
içınde banka ve özel finans kurumlannda gö-
rev alamayacaklar.
Alt komisyonda, tasanmn, "dolayh kredi
verilme" esaslannın belirlenme yetkisini
üst kurula veren 4. maddesine ANAP'lı Ay-
dın Ayaydın muhalefet şerhı koydu. Tasan-
nın bu maddesmm anayasaya aykm olduğu-
nu dile getıren Ayaydm'm, "Anayasa Mah-
kemesi'nin 1995'te \«rdiği karar uyannca, ka-
nunlarda belirtUmeyen suç için ceza verile-
meyeceği hûkme bağJanmıstır. Bu maddey-
le bütün yetkiler, dolayısıyla ceza verme yet-
kisi de kurula bırakıhyor. Kanunda tanım-
lannıay an bir suç için üst kurul nasd ceza ke-
secek" dedığı öğrenıldı.
Bu arada, tartışmalara neden olan SPK
başkan ve üyelennın maaşlannı düzenleyen
madde, DSP ve muhalefet milletvekilleruun
oyuyla kabul edildi. Böylelikle üyelenn ma-
aşı en yüksek devlet memuru maaşını geç-
meyecek.
Yedimırjıithalatlüskacı Mnztthalatnmı durduruhnasmın
gündemegemıesindensonravap-
üğı açddamada,"Küçük bir üre-
tici gnıbu rant ekle etsin diye muz ithalatmı yasaklayama\Tz" diyen dıs ticaretten so-
ntmhı Devlet Bakanı Tunca Toskay'a muz üretidfennden tepki ğeldi
Yabancı iyimser• Faruk Yöneyman, yabancı
yatınmcılann ekonomiye bakışında
olumlu yöne doğru keskin bir dönûş
olduğunu söyledi.
Ekonomi Servisi - Yabancı yatınmcıla-
nn ekonomiye bakışında ıyimserlık rüz-
gârlan esiyor. Türkiye'de 170 yabancı şir-
ketten 278 üyesi bulunan Yabancı Serma-
ye Derneğı'nin (YASED) yaptığı araşnrma-
ya göre. Türkiye'de ekonomık büyüme hız-
lanacak ve enflasyon hızı azalacak.
YASED Yönetim Kurulu Başkanı Ft-
ruk Yöneyman, yabancı yaünmcılann eko-
nomiye bakışında olumlu yöne doğru kes-
kın bir dönüş olduğunu bildirerek "Türia-
ye iyi yoida" dedi
Anket sonuçlan
Yöneyman, yabancı yatınmcılann gö-
rüşlerini yansıtan Barometre-3 'ün sonuçla-
nnuı ılk iki Barometre sonuçlanyla da kar-
şılaştınldığmda daha olumlu olduğunu söy-
ledi.
YASED üyelen arasında yapılan anket so-
nucunda ortaya çıkan "Barometre-3" araş-
ürmasmda, gayn safi milh hasılanın (GSMH)
2000 yıhnda yüzde 3.58 büyüyeceği öngö-
rüldü. Hükümetin yüzde 25'lik enflasyon
hedefim gerçekçi bulmayan yabancı yatı-
nmcılar, 2000 yıh sonunda tüketici fıyat en-
deksini yüzde 47.68 olarak tahmin ettiler.
Yabancı yatınmcılar, toptan eşya fıyat
endeksinde de 2000 yıknda yüzde 43.11 ora-
nında artış beklendığrnı belirttiler. Yıl so-
nu itibanyla faiz oranlannın 1999'da yüz-
de 74.06, 2000'de ise yüzde 61.31 olarak
tahmin edildiği behrtıldı. 2000 yılı için ya-
pılan döviz kuru tahmınlerıne göre, yıl so-
nunda dolann 776 bin 350 lira, Euro'nun
ise 821 bm 461 lıra olacağı öngörüldü.
Büyüme hızlanacak
YASED Barometre-3 araştırmasından
elde edilen dikkat çeken bazı noktalar şöy-
le:
- Yaünmcının yüzde 58'i önümuzdeki
dönemde büyümenin hıztanacağuu, yüzde
SO'si enflasyonun yavaşlayacağmı. yüzde
69'u da faiz oranlannın düşeceğini öngörü-
>w.
- Ekonomık istikrann olumlu yönde ge-
hşeceğini düşünenlerin oranı, üç ay önce-
sine göre yüzde 15'ten yüzde 71'e yüksel-
di Finansal ortamın önümuzdeki 6 ayda
daha iyiye gideceğini düşünenlerin oranı da
yüzde 19'dan yüzde 62'ye çıktı
- Ekonomikortamıngenel olarak yaban-
a yannmcı için olumlu yönde geüseceğini
düşünenlerin oranı da yüzde 75 ile en yük-
sek düzeyine ulaşn.
IMF ile yapılacak stand-by anlaşmasının para ve kur politikası açıklandı
Dövize ahııı garantisiANKARA (Cumhuriyet Bûro-
su) - Uluslararası Para Fonu'yla
(IMF) yapılacak stand-by' ın kur
ve para politıkasına ilişkin koşul-
lan açıklandı. Merkez Bankası,
Türk Lirası yaratarak verdiğı liki-
dite (borçlan ödeyebihnek için ge-
rekli para) anlamına gelen net iç var-
lıklar kalemını sınırlandınrken pi-
yasanın lıkidite gereksinimı, dö-
viz satın ahnarak sağlanacak. Mer-
kez Bankası Başkanı Gazi Erçel sa-
tılan tüm dövizlenn ahnacağı ga-
ranüsini verdi. Erçel, söz konusu
sıstemin dövız rezervlerini belli
seviyede tutacak otomatik bir me-
kanizma içerdiğinı behrtirken Mer-
kez Bankası'mn bankalararası pa-
ra piyasasında taraf olduğu işlem-
leri azaltmaya yönelik bir strateji
izleyeceğini de açıkladı. Belirle-
nen resmi kurlara karşın piyasada
karaborsa kur oluşmasımn söz ko-
nusu olamayacağını savunan Er-
çel, enflasyon bellı aşamaya geldık-
ten sonra faiz silahını ele geçirecek-
lerini ve pıyasayı faizle yönetecek-
lerini söyledi.
Merkez Bankası Erçel, dün ak-
şam saatlerinde, IMF yönetiminde
20-21 Arahk'ta geçmesi beklenen
stand-by'm para ve kur politikası-
na ilişkin performans ölçütlerini
açıkladı. Tüketici fıyat endeksi ba-
zında enflasyonun 2000'de yüzde
25'e,2001'de yüzde 12'ye,2002'de
yüzde 7'ye indirilmesinin öngö-
rüldüğünü kaydeden Erçel, "yapış-
kan enflasyondan" kurtulmanın
başka alternatıfinı göremediğinı
• Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel, sistemin döviz
rezervlerini belli seviyede tutacak otomatik bir
mekanizma içerdiğini belirtirken Merkez Bankası'mn
bankalararası para piyasasında taraf olduğu işlemleri
azaltmaya yönelik bir strateji izleyeceğini de açıkladı.
belırterek açıkladığı kur poutika-
sımn etkisini şöyle anlattı:
" Birçok gelişmekte olan ülkenin
yüksek veyapışkan enflasyonla mû-
cadeleamaayia uy^uUkğı program-
laruı en önemli parçası, döviz kur-
lanna ilişkin geleceğe yönelik önce-
den yapüan açıklamalar olmustur.
Geçmişenflasyona endeksli her tür-
lü sözkşme (ücret kira gjbi), enflas-
yonun aşağı çekümesinde bir kaü-
ukyaratmaktadır. Enflasyonun en
az maliyetle aşağı indirilebilmesi
için, geçmişe yönelik endeksleme
ahşkanfağuun terk edümesi gerek-
mektedir. Fıyatoluşumu ve ücret ta-
leplerinde eski ahşkanhğuı sürdü-
rülmesi.üretimin«istihdanunda-
ralmasına yol açacakbr."
Açıklanan kur sepetınin ve yurt-
dışı enflasyonun uluslararası tica-
rete konu mallann fiyatlannı beür-
leyeceğini belirten Erçel, TEFE'de
yüzde 55 ağurlığa sahip çoğunluk-
la dış ticaret mallan üreten özel
imalat sanayiindeki firmalann, re-
kabetin artacağı bir dönemin baş-
ladığım hemen fark edeceklerini
söyledi. Erçel. "Firmalann fiyat
ve ücret arnşlannı belirlerken he-
deflenen enflasyonu göz önüne al-
malannm önemiaçıkça ortaya cık-
maktadır" mesajını verdı. Kamu-
nun mali yapısındaki iyileşmenın,
açıklanan kur sepetine koşut ka-
mu kuruluşlannm fiyat artışlan
yapmalanna olanak vereceğıni. bu-
nun da enflasyon üzenndekı kamu
baskısını gidereceğuü söyleyen Er-
çel, kur politikasına koşut faızler-
le ilgili beklentisüıi şöyle açıkladı:
" Yurtiçi faizler üzerinde odakla-
şan risk priminin önemli bir bölü-
münün yok ounasuu da beraberin-
degetirecektir. Bu nedenlenominal
faizierin belirli bir zaman içerisin-
de açıkladığunız kur artış oranı ile
tutariı bir düzeyegerUemesini bek-
lemekteyiz. Risk priminin, döviz
kurumın betirsizngmden kaynak-
lanan bölümünün kalkması, ser-
maye girisini şüphesiz ki artüra-
caktır. Sermaye girisi bir yandan
faiz oranlannın gerilemesine ne-
den olurken diğer yandan ekono-
minin reel kredi stokunu artüra-
rak mali derinleşmey e>ardun ede-
cektir. Faizierin düşüşü ve ekono-
mkkkullanılabilirkayııaklannart-
ması, ekonomik büyümeyi olumlu
etkfleyecektir." Erçel, piyasalann
ükidıte gereksiniminin döviz kar-
şılığı yaratılacağını açıklarken
~Merkez Bankası'nın piyasalar için
Türk lirası yaratma işleml önce-
âen hpirfciımiş kıırtantı a^ı|(|}»nnıa-
Mevduat munzam karşılığı yüzde8den yiizde6ya indiriliyor
Bankalara 350 trflyon kaynak
ANKARA (Cumhuriyet Bnrosu) - Merkez
Bankası, mevduat munzam karşılığı olarak
Merkez Bankası'nda tutmak zorunda olduklan
tutan düşürerek bankalara 350 trilyon liralık
kaynak yarattı. Piyasadaki nakit parayı kontrol
etme açısından para politikalannın aracı olarak
da nitelendirilen mevduat munzam karşıhğındaki
mevcut stok mevduat üzerinden Türk Lirası
bazında yüzde 8 olan oran yüzde 6'ya indirildi.
Ancak mevduat munzam karşılığındaki yüzde 2
olan oransal indirim, disponibilite oranlan
kapsamında serbest tevdiat (yatırma, emanet)
olarak konuldu.
Merkez Bankası, bankalann bloke etmek
zorunda olduklan mevduat stoklannın yüzde 8'i
oramnda mevduat munzam karşılığı oranını 24
Aralık 1999 tarihinden itibaren yüzde 6'ya
indiriyor. Buna karşılık, mevduat üzerinden
umumi disponibilite (bankalann mevduat
sahiplerinin paralanm çekebilmelerini
sağlayacak kadar hemen paraya çevrilebilir
değerler bulundurma zorunluluğu) olarak yüzde
2 oramnda serbest tevdiat ahnması yoluyla yasal
karşıhklarda değişiklik yaratılmadan bankalara
likıdıte sağlama olanağı getınldiğı belırtıldı.
Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel, mevduaün
yüzde 2'sine denk gelen yasal karşılıklann
ortalamaya geçirihnesi yoluyla bankalara
sağlanan nakit olanağınm 350 trilyon lira
olduğunu bildirdi. Erçel, özellikle maaş ödeme
günlerinde bankalann yaşadığı nakit sorunu
kendi kaynaklanyla çözebilmelerini saglamak
istediklerini kaydetti.
Bu uygulamayla Türk Lirası olarak bankalann
Merkez Bankası'na yatırmak zorunda olduklan
yüzde 8 oramndaki mevduat munzam karşılığı
yüzde 6'ya indirilip yüzde 4'lik devlet iç
borçlanma senetlen ile yüzde 2'lik kasada yer
alan disponibilite oramna yüzde 2'lik serbest
tevdiat eklenmiş oldu. Yabancı para cinsınden
yüzde 11 olan mevduat munzam karşılık oranı ile
yüzde 1 devlet iç borçlanma senedi ile yüzde 2
kasadaki paradan oluşan disponibilite değen
konındu.
sının devam ettJrildiği 18 ayhk dö-
nem süresüıce dö\iz sann ahnarak
yapdacakbr. MerkezBankası, Türk
Lirası işlemleri karşıhğı verdiği b-
kiditeyi azalürken bankalara dö-
vizle lilddite sağlama konusunda
gerek miktar, gerekse fiyat açısm-
dan mutlak bir garanti vermekte-
dir" dedi.
Erçel, 2000 yılı sonuna kadar
net ıç varhklar kalenunin 3 ayhk dö-
nem sonlannda eksi 1.2 katrilyon
lirayla sınırlandınldığını bıldkdi.
Dönem boyunca da net ıç varlıkla-
nn, bir önceki 3 ayın sonundakı
para tabanı büyüklüğünün yüzde
5"iyle belirlenen bir bant içinde
dalgalanmasına özen gösterilece-
ğiru söyleyen Erçel, "Buradaamaç-
lanan, net iç varuklardaki dalga-
lanmaya bir miktar izin vererek fa-
izierin ani ve aşuı hareketliliğini
önlemekuT" değerlendmnesini yap-
tı.
Net iç varlıklan smırlamasmda
kamunun fonlanmayacağı politi-
kasına devam edıleceğmi belirten
Erçel, "Döviz girişlerininarttığıdö-
nemlerde uyguladığunız, Türk Li-
rası Uldditeyi sterilize ederek net iç
%unıklanazaltma potitikasma dason
vermiş oluyoruz. 2001 yduun ikin-
ci yansından sonra ise döviz kuru
bandı uygulamasına başlanacağı
dikkate ahnarak net iç varhkiar po-
litikasına daha geniş bir esneklik
tanınacaktır. Bu esneklik sonucun-
da para politikasırun faizler üze-
rindeki etkisi artnnlarak enflasyon
hedefine ulaşmaya yöneükgücü pe-
kiştirilerek sürdürülecektir" di-
ye konuştu.
Brüt ya da kullamlabüir re-
zerv olarak tammlanan net ulus-
lararası rezervler için ise "31
Arahk 1999VB31 Mart 1999'u gös-
teren 3 ayhk dönem sonlan için
12 milyar dolar; 30 Haziranve 30
Eylül'ü gösteren 3 aynk dönem
sonlan için 12 milyar 750 milyon
dolar,31 Arahk tarihini gösteren
3 ayhk dönem için de 13 milyar
500 milyon dolar" taban sınırla-
ması konuldu. ErçeL getirilen bu
sistemin, döviz rezervlerinin bel-
li bir seviyenin üzennde tutula-
cağı otomatik bır mekanizmayı
da berabennde getirdığini, dö-
vize talebin arttığı günlerde pi-
yasadan Türk Lirası çekilecek
olması ve Merkez Bankası'nm çe-
kilen Türk Lirası'nın net iç var-
hklannı arttırarak gıdermemesi-
nin Türk Lırası'na talebin art-
masına neden olacağını anlatü.
Erçel, "Bu sistem sonucunda fa-
ider piyasa koşuDannıtam olarak
yansıtır hale gehnektedir. Kısa
sistemi dengeye getirecek unsur
olarak, faizierin önemi artmak-
açıklamasını yapu.