Catalog
Publication
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Years
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Our Subscribers Can Login And Read Original Page
I Want To Register And Read The Whole Archive
I Want To Buy The Page
7 KASIM 1999 PAZAR CUMHURİYET SAYFA
HABERLER
Yüksel Çakmur
affa karşı
• İZVIİR (Cumhuriyet
Bürosu) - CHP Karşıyaka
îlçe Orgütü'nde
düzenlenen kayıt
yenileme törenine katılan
Genel Başkan Yardımcısı
Yüksel Çakmur, af
yasasının, mağdurlan bir
kez daha
mağdurlaştıracağmı
savundu. Cezaevlerinin
yol geçen hanı haline
geldiğini belirten Çakmur,
yapılan araştırmalann,
1974 yılındaki aftan
yararlananlann üçte
birinin hapishaneye geri
döndüğünü gösterdiğini
kaydetti. Yaşananlardan
ders almması gerektiğini
vurgulayan Çakmur, "Af
çalışmasıyla
cezaevlerindeki
mahkûmlar umutlanıyor.
Kocası öldürülmüş
insanlar üzülüyor. Iki
tarafa da yazık" dedi.
AB konusımda
Hollanda'dan
destek
• IZMtR (Cumhuriyet
Bürosu) - Hollanda'nın
Ankara Büyükelçisi Sjored
Izaak Hendrik Gosses,
Hollanda hükümetinin,
Tûrkıye'nin Avrupa
Birliği'ne aday olmasını
desteklediğini söyledi.
Tûrkıye'nin AB'ye aday
olması halınde ekonomık
ilişkilerin de artacağını
anJatan Büyükelçi Gosses,
"Hollanda hükümeti her
zaman Türkiye'nin Avrupa
Birliği'ne aday olması
gerektiğüıi, Türkiye'nin bu
konuda üzenne düşeni
yerine getirdiğini
söylüyordu. Bu bir
başlangıçür. Türkiye'nin,
üzerine düşen ekonomik,
sosyal ve insan haklan ile
ilgili uyumu
gerçekleştireceğine
inanıyoruz" dedi.
Fazta
mesaiye zam
• ANKARA (AA)-
Devlet memurlannın fazla
mesai ücreti yeni yılda
yüzde 44.4 oranında
zamlanarak 260 bin lira
olacak. 2000 yılı bütçe
tasarısına göre, halen saat
başına 180 bin lira olarak
uygulanan fazla mesai
ücreti, 1 Ocak'tan itibaren
yüzde 44.4 arttınlarak 80
bin lira zamh ödenecek.
Milli Eğitim ve Sağlık
bakanlıklan. kendilerine
bağlı yatılı okullardaki
pansiyon ücretlerini de
2000 yılmda yüzde 50
oranında arttıracak. Yeni
düzenleme ile yatılı
ilköğretim bölge okullan
ve özel eğitim
okullanndaki pansiyon
ücreti 150 milyon liradan
225 milyon liraya çıkacak.
Bakanlıkta
kadrolaşma
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Enerji Yapı Yol-Sen Genel
Başkanı Cengiz Faydalı,
Bayındırhk ve İskân
Bakanlığı'nda
kadrolaşmaya gidildiğini
ve bakanhğın "işgal"
edildiğini savundu.
Faydalı, Bakan Koray
Aydın'm ilk icraatının, bu
bakanlıkta örgütlü olan
sendikalann üyelerinin
yerlerinin değiştirilmesi
olduğunu söyledi.
PKK'de sefaler
• ANKARA (AA) - Terör
örgütü PKK'nin, son
zamanlarda yiyecek,
içecek, giyecek ve
bannma sıkıntısına girdiği
belirtildi. PKK Başkanlık
Konseyi tarafindan
yayımlanan ve ele
geçirilen bir bildiride,
"Artık tek bir kurşuna, bir
lokma ekmeğe ve hatta
alanda görev yapacak bir
tek kişiye bile ihtiyacımız
olduğu gerçeğinden
hareket etmeliyiz"
denildi.
Af yasası, daha önce veto edilen 16 yasayla birlikte görüşülmeyi bekliyor
Vetohı yasalar raflanlaANKARA (Cumhuriyet Büro-
su) - Cumhurbaşkanı Sûieyman
Demirel tarafindan yeniden görii-
şülmek üzere TBMM'ye geri gön-
derilen \e hükümet ortaklan ara-
smda Hahık Kırcı'yı da kapsadığı
içın uzlaşmazlığa yo! açarak askı-
ya alınan af yasası, daha önce ve-
to edilen ve unutulan 16 yasayla
birlikte TBMM raflannda bekle-
yecek. Meclis'te bekleyen vetolu
yasalardan 3' ü, cumhurbaşkanı ol-
duğu dönemde Kenan Evren tara-
findan gen göndenldi. TurgutÖzal
ve Süleyman Demirel'ın yeniden
görüşülmek üzere gen gönderdiğı
7'şer yasa da TBMM'de bekliyor.
TBMM'de unutulan vetolu ya-
salardan 3'ü 7. Cumhurbaşkanı
Kenan Evren tarafindan TB-
MM'ye geri gönderildi. Evren'in
veto ettiği ve 1989'dan beri TB-
MM'de bekleyen yasalann isimle-
ri şöyle:
• Milli Şeref Madalyası Hak-
kındaki Yasa.
• Silahlı Kuvvetler Öıtiyaç Faz-
lası Mal ve Hizmetlerinin Sanş ve
Hibe ile Elden Çıkanlması, Diğer
Devletler Adına Yurtdışı ve Yurt
Içi Alımlann Yapılması ve Eğitim
Görecek Yabancı Personel Hak-
kındaki Yasa'nın bazı maddelenni
değiştiren yasa.
• 657 sayılı Devlet Memurlan
Yasası ile 926 Sayılı TSK Personel
Yasası'na Ek Geçici Maddeler Ek-
lenmesi ve 3053 sayılı TBMM
Üyelerinin Ödenek ve Yolluklan
Hakkmdaki Yasa'yi Değiştiren Ya-
sa.
• 18 Ocak 1990 tarihli Emekli
Sandığı Yasası'na ek ve geçici
maddeler ekJeyen yasa.
• 10 Ocak 1991 tarihli Kaçak-
çılığın Men ve Takıbine Daır Ya-
sa'yı değiştiren yasa.
• 27 Şubat 1991 tarihli Hâkim-
ler ve Savcılar Yasası ile Avukat-
lık Yasası'nda değişıklik yapan ya-
sa.
• 29 Mayıs 1991 tarihli 657 sa-
yılı yasaya geçici madde ekleyen
yasa.
• 8 Haziran 1992 tarihli Adli Tıp
Kurumu Yasası'n da değişiklik ya-
pan yasa.
•2 Temmuz 1992 tarihli TÜBt-
TAK Yasası değişikliği.
• 26 Şubat 1993 tarihli Bakan-
lıklara atama yasası.
• 20 Ocak 1994 tanhlı Özel De-
dektiflik Yasası'nda değişıklik ya-
pan yasa.
• 12 Mayıs 1994 tarihli Kamu
Konutlan ile Sosyal Tesislerin Sa-
tışı Hakkındaki Yasa'da değişiklik
yapan yasa.
• 17 Haziran 1994 tarihli Emek-
li Sandığı Yasası'nda değişıklik
yapan yasa.
• 28 Ağustos 1996 tarihli tasar-
ruf kesintilerine son verilmesi
hakkındaki yasa.
• 20 Mart 1997 tarihli Yurtdışm-
da Bulunanlann Sosyal Güvenlik-
leri Hakkındaki Yasa'da değişıklik
yapan yasa. • 28 Ağustos 1999 ta-
rihli Bazı Suç ve Cezalann Affina
ilişkin yasa.
Türkiye'nin 1999 dosyası
Işkencesuçundan
toplam 72 Mşi
mahkûm oldu
ANKARA(ANKA)-Ka-
mu göre\ lılerinden 20 bin
764'ü geçen yıl işkence. kö-
tü muamele. görevi kötüye
kullanma, görevi ihmal ve
sahte belge düzenlemek gi-
bi suçlardan yargılandı ve 4
bin 39l'ine ceza verildi.
1032 sanık da cürüm işle-
mek için çete oluşturduğu
gerekçesiyle yargılanması-
na karşın bunlann sadece
32'si hakkında mahkûmiyet
karan çıktı.
Adli Sicil ve Istatıstik
Genel Müdürlüğü verileri-
ne göre geçen yıl, memuri-
yet vazifelerini yapmayan-
lara' verilecek cezalan dü-
zenleyen 230-240 arası 11
maddeye muhalefetten do-
layı 13 bin 287 sanık aley-
hine 7 bin 478 da\B açıldı.
'Memurun görevini ihmal
etmesi' suçunu düzenleyen
TCK 230 uyannca 9 bin
390 sanık aleyhıne açılan 5
bin 250 dava sonucunda bin
656 kişi mahkûm edildi, 2
bin 220 kişi de beraat etti.
Götevi kötüye kullanmak
suçuna muhalefet ettiği ge-
rekçesiyle de bir yıl içeri-
sinde 886 mahkûmiyet ka-
rannın verildiği mahkeme-
iskenderun
lerde bin 6 kişi de beraat et-
ti.
TCK'nin. 'Hükümet me-
murlan tarafindan bireyle-
re karşı yapılacak köfü dav-
ranışlar'ı düzenleyen 243
ve 251 arasındaki 9 madde-
ye muhalefet ettiği gerekçe-
siyle de açılan 868 davada
bin 577 sanık yargılandı,
306'sı muhkûm edildi,
376'sı hakkında da beraat
karan verildi. Sadece 'suçu-
nu söyletmek için birisineiş-
kence etmek" fiılini düzen-
leyen TCK 243'e göre top-
lam 291 dava açılırken bu
davalarda 779 sanık yargı-
landı. 72 kişi işkence suçun-
dan mahkûm olurken 104
kişi de beraat etti.
TCK 245'e göre, 'kötü
muamelede buhınmak, eâ-
yet etmek' suçlanndan da
açılan 906 davada bin 559
kişi yargılandı, bunlardan
223'ü mahkûm olurken
264'ü beraat etti. Yine ge-
çen yıl içerisinde 'cüriimiş-
,ferttekiçinçetekurfluğu" ge-
rekçesiyle açıfân2l 8 dava-
da bin 32 sanık yargılandı.
Karara bağlanan davalardan
32 mahkûmiyet ve 41 bera-
at karan çıko.
Coplu tecavüz
AÎHM yolunda
AKINBODUR
İSKENDERUN* - tki kızın gözamnda cinsel
tacize ugradığı iddia edilen Hatay'm İskeaderun
ilcesinde polisin daha önce de benzer suçiamay-
la karşı karşıya kaldığı ortaya çıktj.
6 Mart 1999 günü İskenderun Emniyet Mü-
dürlüğü TEM ekipleri tarafindan PKKIi oldu-
ğu iddiasıyla gözaltına alınan, ÖSS sınavma ha-
zırlanan 18 yaşındaki Fatma Deniz Polattas/m
"Makattan coplu tecavüze uj^-adun" ve 16 ya-
şındaki süper lise 1. sımf öğrencisi NCS'nin
"Göztem altmda ciroe! tacize uğradım" iddiala-
nna benzer suçlamalar 1997 yilının Temmuz
ayında da gündeme gelmişti.
22 Temmuz 1997"de Iskenderun'un Karaağaç
plajında DHKPC'nin yaz kampı kurduğu iddia
edümiş ve î 'i bayan 20 üniversite öğrencisi bu
kampta egıtim yaptıklan iddiasıyla polisce gö-
zaltına alınmışü. Gözaltına ahndıktan sonra çı-
kanldığı mahkemece serbest bırakılan fnönü
Üniversitesı öğrencisi NilüferÇyri, "'Göziemal-
tmda iken cinsel orgamma elleme ve sözte taciz
ediktim. Taz>ikli su, etektrik. kum torbatı işken-
ce, askı. şkkfctii müzik dinletme ve kaba dayağa
maruz kaküm" ıddiasında bulunmustu. Ancak
iddialara ılişkm hiçbir inceleme ve soruşturma
yapıltnamışö.
Hatay Tabip OdasTna başvuru
Bu arada işkence gördüğünü ve cinsel tacize
uğradığını öne süren NCS'nin babası Eğitim-
Sen îskenderun Şube Başkanı Temim Salma-
noğhı. dün Hata>' İabip Odası'na başvuruda bu-
lunarak, işkenceyi sakladığı öne sürülen doktor-
1ar hakkında inceleme yapılmasını talep etti.
Salmanoğhı. başvurusunda şu görüşlere yer ver-
di: "Ktzun NCS, topJanı 8 gön İskenderun Em-
niyet Müdürlüğü'nde işkence gördüğünü beyan
etö. Ancak gözetim sonrasıodanıza b a p heldm-
Jercev«Tknraporda,darp\ecebiriziolmadığı
betirtfidiTTBMerkez Konseyi hekimteriiseyo-
rum raporiannda. İskenderun'daki hekimlerin
düzenfediğ) raporiann "bilimsel gecerliiiği ol-
madığını' ifade etti Bu nedenfe sistemM mua^e-
ney^Dma\Bn.btBms€İloiterierdenyoksunrapor
dü/enfcyen ve işkencenin saptanmasını önkyen
odanıza bağlı hekiınterie iigüi soruşturma açd-
masını talep ediyorum."
Kendi kızı ile arkadaşlannın gözaitında iş-
kence gördüğünü ve cinsel tacize uğradığını
Adana DGM heyetine yazıh olarak büdirmesi-
ne karşm mahkemenin bu iddiayı dikkate alma-
ması ve inceleme başlatmaması nedeniyle Türk
adaletine güveninin sarsıldığını belirten
NCS'nin babası, kızının hakkınt Avrupa'da ara-
yacağmı açıkladı.
ÇİZMEDEN YUKARI MUSAKART
Parada dünya rekoru kırdık. Bizden başka 7 sıfiriı banknotu olan ülke yok.
CHP Kadın Kollan, yeni yönetmelik taslağmı tartıştı
gergîrıliği' sürüyor
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - CHP'de geçen
hafta Genel Başkan Yar-
dımcısı Yaşar Seyman tara-
findan düzenlenen "Kadın
PolitikalarT toplantısına
çağnlmayan Kadın Kolla-
n. dün yeni yönetmelik tas-
lağını tartışmak üzere top-
landı. Yönetmelik taslağı-
nı tartışmak üzere Partı
Meclisi (PM) tarafindan
oluşturulan komisyonda
yer alanlann büyük bölü-
münün toplantıya katılma-
ması dikkat çekti. Kadın
Kollan Genel Başkanı
Güldal Okuducu. yönet-
melik taslağının Merkez
Yönetim Kurulu (MYK)
üyesı Orhan V'eli Y ıldırım
tarafindan hazırlandığını
anımsatarak. yönetmeliğin
bir kişi tarafindan hazırlan-
masının demokratik olma-
dığını söyledi.
CHP Kadın Kollan yö-
netimi. dün genel merkez-
de il kadın kollan temsilci-
leri, MYK üyesi Orhan Ve-
li Yıldınm, PM üyelerin-
den Hasan Fehmi Güneş,
Yakup Kepenek ve Fatma
Çakır'ın katılımıyla top-
landı. Yıldınm tarafindan
hazırlanan gençlik ve ka-
dın kollan yönetmelik tas-
laklan geçen hafta gerçek-
leştirilen PM'de görüşül-
memiş ve bir komisyon
oluşturularak yönetmelik-
lerin yeniden tartışılmasma
dikleri halde katıldıklan
öğrenildi.
Toplantının, geçen hafta
düzenlenen kadın politika-
lan toplantısına bir alterna-
tif olmadığı ve PM'de alı-
nan kararlar doğrultusun-
da gerçekleştirildiği belir-
tildi. Orhan Veli Yıldınm,
yönetmelik hazırlanması
! • 'Kadın Politikalan'
toplantısma çağrılmayan Kadın
Kollan. dün yeni yönetmelik
[ taslağını tartışmak üzere
toplandı. Kadın Kollan Genel
Başkam Güldaî Okuducu,
"Yönetmelik taslağının bir kişi tarafindan
hazırlanması demokratik değü" dedi.
karar venlmıştı. Komis-
yonda PM'nin 15 kadın
üyesinin tümünün yer al-
masının kararlaştınlması-
na karşın, Fatma Çakır dı-
şında diğer kadın üyelerin
katılmaması dikkat çekti.
Toplantıya komisyon üye-
lerinin davet edilmediği;
Ateş, Kepenek, Güneş ve
Çakır'm da davet edilme-
görevinin kendısıne Genel
Başkan Altan Övmen tara-
findan verildiğini belirte-
rek, bunu bir paıti görevi
olarak kabul ettiğini ve yö-
netmelikleri bu doğnıltuda
hazırladığını aktardı.
Gençlik ve Kadm Kollan
yönetimlerinin birbirine
koşut olması gerektiğini
savunan Yıldınm, "Bir
partide bir genel başkan
ohır" görüşünden hareket-
le Kadın ve Gençlik kolla-
n genel başkanlannın
"Gençlik ve Kadın Kollan
merkez yönetim başkanla-
n" olarak anılması gerek-
tiğini söyledi. Yıldınm,
yönetmelik taslağında da
bu düzenlemeye yer verdi-
ğini aktardı.
Güldal Okuducu da. yö-
netmelik taslağının kadın-
lann görüşleri alınmadan
birkişi tarafindan hazırlan-
masının demokratik olma-
dığını söyledi. Gençlik ve
kadın kollan yönetmeliği-
nin birbirinin aynısı oima-
sının gerekmediğini kay-
deden Okuducu. kadınla-
nn yükselen taleplerinin
bulunduğunu ve yönetme-
likte bunlann görmezden
gelinemeyeceğini vurgula-
dı. Toplantıya illerden ka-
tılan temsilciler. Kadın
Kollan Genel Başkanı'nın
"kadın kollan merkez yö-
netim başkanı" biçiminde
anılması önerisine karşı
çıktılar.
Kaçınlma süresi hizmet sayılacak
Hükümet, terör örgütü tarafindan kaçınlan er ve erbaşlann birliklerinden ayn kaldıklan
sürenin askerlik hizmetinden sayılmasına ilişkin tasanyı TBMM'ye sevk etti
AYŞE SAVTN
ANKARA - Hükümet. başta PKK
olmak üzere terör örgütleri tarafin-
dan kaçınlan askerlerin özluk hakla-
nyla ilgili düzenlemeyi TBMM gün-
demine getiriyor. Hükümet tarafin-
dan TBMM'ye sevkedilen ve Milli
Savunma Komisyonu gündemine alı-
nan bir tasanyla terör örgütüyle mü-
cadele sırasında kaçınlan er ve erbaş-
lann yeniden birliklerine dönmeleri
durumunda birliklerinden ayn geçir-
dikleri süre askerlik hizmetinden sa-
yılacak.
Tasanyla bu durumdaki subay ve
astsubayîann aileleri de özlük hakla-
nndan yararlanacaklar. Hükümet ta-
rafindan hazırlanan bir başka tasan
da, terör örgütünün maddi kaynakla-
nnı kesmeye yönelik kaçakçılık ihba-
nnda bulunan muhbirlere, ihban yap-
tıklan kurumlar tarafindan ikramiye
ödenmesi yolunu açıyor.
Hükümet, özellikle son yıllarda te-
rör örgütüyle yapılan mücadelede ka-
çınlan askerlerin durumlannın özlük
haklanndaki belirsizliği gidermeye
dönük yasal düzenleme başlatmak
için harekete geçti. Bu çerçevede Mil-
li Savunma Komisyonu gündemine
alınan Askerlik Yasası ve TSK Perso-
nel Yasası'nda değişiklik yapan tasa-
nyla şu düzenlemelerin getirilmesi
öngörüldü:
- Terör örgütüyle yapılan mücade-
le sırasında kaçınlan er ve erbaşlar
serbest kalarak yeniden birliklerine
dönmeleri halinde durumlannın suç
oluşturup oluşturmadığının belirlen-
mesi için birlik komutanlığınca adli
makamlara intikal ettirilecek. Yü-
kümlülerin bu şekilde birliklerinden
ayn geçirdilderi süreler geçici olarak
yükümlülük sürelerinden sayılacak.
Soruşturma sonunda durumlannın
suç oluşturduğu mahkeme karanyla
belirlenenlerin birliklerinden ayn ge-
çen süreleri askerlik \oikümlülüğün-
den sayılamayacak ve eksik hizmet-
lerini tamamlayacaklar. Durumlan
mahkeme karanyla suç oluşturmadı-
ğı anlaşılan yükümlülerin birliklerin-
den ayn geçen süreleri ise askerlik
süresinden sayılacak ve bu süre için-
de ödenmemiş olan özlük haklan
ödenecek.
- "Harp gaibi" (savaş kaybı) olur-
sa, sonradan dönen veya terörle mü-
cadele görevi sırasında veya bu göre-
vinden dolayı kaçınlan subaylar ise
öncelikle askeri yargı organlanna
sevkedilecek. Sonuçta beraat edenle-
rin terfileri esir subaylar hakkındaki
esaslara göre yapılacak. Aynı esaslar
astsubaylar içın de uygulanacak.
POLİTİKA GÜNLUGU
HİKMET ÇETİNKAYA
Soruşturma Sırasında
Ölüm...
Nasıl bir sonbahardı bilmiyorum...
Bir çocuk ağlıyordu köşe başında. Gözlerinde
yitik mevsimlerin resimleri vardı. Hava soğuktu,
üşüyordu...
Genç kızın düşleri masal gibiydi. Soluksuz bir
gecede tek başınaydı...
Gölgeler düşüyordu ıhlamur ağaçlannın üzeri-
ne...
Sabah ışıkları, gecelerce sonsuz gözlerinin açıl-
masına şaşırdığında birilerı kapımızı çalıyordu...
Uzun birgeceydi...
Uykusuzduk...
Elli yıl önce işlenen cinayetler, gece baskınlan ve
faşizmin ayak sesleri Koln'ün bomboş bulvarları-
na yansıyordu...
Gözlerimizi yumuyorduk birlikte...
Abdi Ipekçi'den Kemal Türkler'e, Cevat Yur-
dakul'dan Muammer Aksoy'a dek ölü bedenle-
ri çiğneyip geçenler kimlerdi?
Dylan Thomas'ın güneşi göğe, yani onun oy-
luklarına yükselmişti...
Biryürek dolaşıyordu dünya üstünde...
Oysa tüm kentler boşalmış, insanlar kaçmıştı...
Denize doğru bağınyordu martılar...
Işkenceden geçmiş bir çocuk, kendi iç evrenin-
detopladığı çiçekleri umudun umutsuzlukla birteş-
tiği kış bahçelerine taşımak istiyordu...
O sırada Egito Gonçalves bir ürpertinin fotoğ-
rafını çekiyordu...
"Sabahleyin üçte düş görmeden uyuyordum.
Kanm yanımda uyuyordu. Bir elim
onun kalçasındaydı.
Sonbahar ayı sokaklarda pariıyor;
geceleri kışa hazıhıyor ova rüzgân.
Sabahleyin üçte hemen hepsi
uyuyordu dostlanmızın. Ama biri,
gece nöbetinden geliyordu, yorgundu.
Tarfalarda Aziz Elmo ateşi yakılır şimdi,
sürgünler uykuyu ilaçla sağlar.
Sabahleyin üçte kansı bekliyordu.
Elinde kitap, bir şala sannmıştı;
uyuyamamıştı, ışığa uzanmıştı yanm saat önce.
Soruşturma, zamanı sürüklüyor:
dayanılmaz kılıyoryaşamı lambalar.
Sabahleyin üçte yüreği dayanamadı.
Iki görevli vardı ölünün başında,
iki sigara tablası, otuz izmarit."
• • •
Mucize anı bitimsiz bir şimşek miydi?
O bilinen aşklar, kör bir uykunun kapağını açar-
ken Oktay Rifat tüm güvercinleri salıp, mevsim-
leri birdenbire soyuyordu...
Trenleryalınayakgeçiyor, kızlar ellerini unutmuş.
görüngyordu...
O sokak başında ağlayan çocuk, işkenceden
geçmiş genç kız, Hitler faşizminin ayak sesleriy-
le uyanıyordu bir sabah, Köln'ün yeşile boyanmış
dağ yamaçlarında...
Sessizdik, hiçbir şeyin farkında degildik...
Raymond Oueneau'dan okuduklarımız, bizi bir
başka coğrafyaya sürüklüyordu:
"Kardan top namluları sürekli uğursuzluğun va-
dilerini bomoalıyor. Yıllanmış cesetler, gökyüzü-
nûn çevreleri artık aşkın odası değillerdir. Ve gü-
müş gülümseyişli veba, platin çerçevelı pencere-
leri kuşatır. Eriyik durumunda olan madenler, dev
güvercinlerden sünger kâğıtlannın üstüne süzü-
lürier; sonra ufalanmış olarak volkanlara ve maden
ocaklanna doğru yollanılır. Kurşun kınntılan, mer-
mer kınntılan, madenler ve karbonlar, hiç kimse-
nin dolaşmadığı yeraltı dünyası, siz ölümün ayak-
lanna düşmüş ruh değil misiniz? Okyanuslann kır-
mızı çamuru, madensel göller, kör balıklar, beya-
zımsı deniz yosunları, gizleri derinliğin, çözülmez
yansımalan gökyüzünün! Işte ay dededen daha
yaşlı bir meşe ağacının önünden yitip giden kuy-
rukluyıldız izleri ve göktaşlannın çemberleri. Yıldız-
cıklar savrulur bütün uluslann üstüne. Kadınlar
toplar onlan, piyanolannı süslemek için, erkekler
şapkalannı uzatırlar, çocuklar bağınhar ve köpek-
ler beyin lekeli duvahara işer."
• • • "• •
Nasıl bir sonbahardı bilmiyorum...
Yıldızlar iç içeydi o gece...
Birden, 1942 baharını düşündü saçlan bembe-
yaz olmuş, gözleri yorgun kadın...
Köşede tren garına yakın yerde çiçek satıyordu,
şarkılar söyleyerek...
Galiba Efraim Huerta'nın dizeleriydi:
"Gel rüzgâra anlatalım öpüşlehmizi;/düşün: ala-
cakaranlık bizianlıyor,/Sarı fısıltısından gözlerinin/
biliyor nasıl hoşlandığımı,/
Kollannın beyaz suyundan/Açmamış çiçeklere
söyleyelim şarkımızıjayı gözetleyen çocuklara bir-
birimize bakmadan söyleyelim."
hikmet.cetinkayaiM cumhuriyet.com.tr
Faks numaramız: 0212/ 513 90 98
CumhuriYet
^ kitap kulûbü (
%GV
TUVAP 18. ISTINBUL KITAP FUJHU'NDA
HİKMET MUSlflfA
ÇEIİIMYA BALBAY
\Saat16 00-17.30
Kitapseverlerle söyleşip, kitaplarını
imzalayacaklar
ı Sergi Saray: Alt kat Stand No:85/86 Tepebaşı istanbı