Katalog

jeostratejik konuma ulaşmaktır. Taçi, parlamentoda bağımsızlığı Bu açıdan Karadeniz, batıdan ilan ederken... doğuya doğru uzayan jeostratejik eksenin en önemli parçasını oluşturmaktadır. Enerji kaynakları ve hidrokarbonların Hazar’dan Batı Avrupa’ya güvenli bir şekilde ulaştırılması konusunda ABD’nin petrol ve gaz devleri Rusya’nın enerji çarları ile büyük bir mücadeleye hazırlanıyorlar. ABD, Rusya’yı devre dışı bırakarak Kazakistan ve Türkmenistan gazının Hazar dibinden geçerek AzerbeycanGürcistan ve Türkiye yoluyla Batıya ulaştırılmasını büyük bir arzu ve istekle teşvik etmektedir.(3) Rusya’nın Letonya, Estonya ve Litvanya’nın NATO’ya girişine gösterdiği reaksiyon hatırlandığında, Ukrayna ve Gürcistan’ın da NATO üyesi olması durumunda daha sert ve kararlı stratejiler ortaya koyması kuvvetle muhtemeldir. Balkanların ve Batı Karadeniz ülkelerinin ABD kontrolüne girmesinin ardından, Karadeniz, Rusya için, kesinlikle taviz verilemeyecek ve bir savaşı hiç çekinmeden ve asla tereddüt etmeden göze alabilecek konuma yükselmiştir. Nitekim Rusya, ABD veya NATO askeri alt yapısının kendi sınırlarına etkileyecek yeni jeopolitik oluşum içinde, Türkiye’nin uzanması projeleri karşısında, 14 Temmuz 2007 aşağıda sıralanan olası siyasi ve askeri gelişmelere tarihinde 19 Kasım 1990 tarihli Konvansiyonel hazırlıklı olması gerekli görülmektedir. Kuvvetlerin Sınırlandırılması Anlaşması’nı (CFE) ? Ulusal çıkarlarımıza aykırı olarak birleşik bir dondurduğunu açıklamıştır. Karadeniz’i çevreleyen Kıbrıs’ın yaratılması ülkelerin son 15 yıldaki politik yapılarında Batı lehine ? Doğu Akdeniz’deki deniz dibi önemli radikal değişiklikler meydana gelmiştir. araştırmalarından doğabilecek sorunlar Karadeniz’in tek NATO ülkesi olan Türkiye’nin bu ? Karadeniz’deki deniz harekatı için Amerikan durumu 1999’da Romanya ve Bulgaristan’ın NATO stratejilerinin Montrö Sözleşmesi’nin bazı üyesi olması ile sona ermiştir. Halen NATO ile Barış hükümlerini zorlaması İçin Ortaklık (BİO) statüsünde bulunan Ukrayna ve ? NATO çapında Gürcistan parlamentoları NATO üyesi olma kararı Karadeniz’de almıştır. Bunlara ilave olarak ABD’nin Bulgaristan, harekat ve Romanya ve Gürcistan’daki askeri varlığını artırma 2017’den çabaları Rusya’yı haklı olarak endişelendirmektedir. sonra Soğuk Savaş’tan sonra bölgesel ölçekteki en Batı’nın radikal ve yaygın jeopolitik değişiklikler Türkiye’nin Kırım’a etrafında şekillenmiştir. Balkanlar, Irak, müdahale Kafkaslar, Orta Asya, Doğu Akdeniz. olasılığı Türkiye adeta kar topunun içinden çıkan ? dev bir meşalenin alevleri ile sarmalanmıştır. Türkiye’nin çevresi; yeni jeopolitik oluşumların şekillendirdiği geniş çaplı politik, ekonomik ve kültürel mücadeleye sahne olmaktadır. Herkesin kabul edebileceği, istikrar sağlayıcı bir düzenin kısa zamanda oluşması beklenmemelidir. Bu nedenle, Balkanlardan Karadeniz ve Akdeniz’e geniş bir alanı C S TRATEJİ 19 Rusya’nın Abhazya ve Güney Osetya politikalarına karşı Gürcistan’ın Karadeniz üzerinden takviyesi ve desteklenmesi TÜRKİYE ZORLANABİLİR ? ABD, kendi ve Avrupa’nın enerji güvenliği nedeniyle, Avrupa’dan sonra Karadeniz üzerinden Kafkasya yoluyla Hazar enerji bölgesine ulaşmak amacındadır. ? Bu maksatla NATO’yu kullanmaktadır. Şimdilik Rusya’nın kararlı duruşu, Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO üyeliğinin ertelenmesini sağlamıştır. Üst düzey bir NATO yetkilisi Rusya ile olan gerilim nedeniyle Gürcistan’ın NATO üyeliğinin bu aşamada uygun olmayacağını söylemiştir.(4) ? Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO üyeliği Karadeniz’deki politik ve askeri dengeleri kökten sarsarak çok tehlikeli gelişmelere yol açabilir. ? Kırım, UkraynaRusya arasında bir çıban başıdır. Barışçı bir çözüm bulunamazsa 250 senelik Rus şehri Sivastopol’un da sınırları içinde bulunan Kırım savaş nedeni NATO ile doğuya doğru genişlemeyi hedefleyen ABD, Karadeniz’e boğazlar yerine karadan ulaşma olanağına da kavuşmuş oldu. Bu ilerlemenin Gürcistan ve Ukrayna’nın NATO üyelikleri şeklinde devam etmesi durumunda, Karadeniz çok ciddi çatışma riskine açık olur. Türkiye zorlanabilir… olabilecektir. ? Bölgedeki bir çatışmada Türkiye’nin tarafsız kalması mümkün değildir. Bu nedenle Türkiye, Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO üyeliğine karşı çıkmalı veya Rusya’nın rızasını bir ön koşul olarak ileri sürmelidir. Karadeniz dışından gelecek güçlerin bu denizi istikrarlaştırmasına izin vermemelidir.(5) RusyaBatı ilişkilerinin daha da fazla sertleşmesi halinde, veto hakkını kullanan Türkiye’nin NATO’dan atılması dahi gündeme gelebilir. ? Türkiye ABD’nin Karadeniz’e yerleşmesine ve Montrö Anlaşması’nın en küçük bir tadiline bile kesinlikle izin vermemelidir. Çünkü, takiben Trabzon üzerindeki Rum Pontus iddiaları gündeme gelecektir. Karadeniz’e yerleşen Batı, Ege ve Akdeniz’den sonra Karadeniz vasıtasıyla Türkiye’yi çepeçevre kuşatmış olacaktır. ? Türkiye, Rusya ile işbirliği içinde Karadeniz’in sadece bu denize kıyısı olan ülkelerce korunmasını ve savunulmasını sağlamalıdır. ? Karadeniz’deki petrol ve doğal gaz bulguları giderek artmakta ve gelişen teknoloji bunları çıkarılmasını sağlamaktadır. Ukrayna kıta sahanlığını petrol ve doğal gaz arama maksadıyla bir İngiliz şirketine tahsis etmiştir. Bu konu ilerde bazı deniz alanlarında anlaşmazlıklara neden olabilir. Bu nedenle, halen imzalanmadıysa, 1978 SSCBTürkiye Kıta Sahanlığı Anlaşması Romanya, Bulgaristan, Ukrayna, Gürcistan ile de yenilenmeli veya parafe edilmelidir. ? Önümüzdeki 1015 yıl içinde İran da dahil olmak üzere, Karadeniz, Kafkaslar ve Hazar Bölgelerinde sıkıntı ve kriz yaratacak yüksek olasılıklı siyasi ve askeri gelişmelere karşı hazırlıklı olunmalıdır. Dipnotlar 1 Hırvatistan, Bosna Hersek, Sırbistan, Makedonya, Slovenya 2 Trandinyester bölgesindeki Rus askeri varlığı entegrasyonu engellemektedir. Veya bu bölge Rusya’ya bırakılarak Moldovya’nın kalanı Batı’ya entegre edilecektir. 3 New Europe No. 722 p.11 4 New Europe No. 700 p.4 5 Aslında Türkiye Romanya ve Bulgaristan’ın da üyeliğine karşı çıkmalıydı. Amerikan ve Arnavutluk bayrağını başına takmış Kosovalı...