Katalog

8 Bahadır Selim DİLEK [email protected] Arnavutlar bağımsızlık için gün sayıyor C S TRATEJİ çalıştı ve Sırp yönetimi ile Sırp yönetimini destekleyen Rusya Federasyonu dışında bölgeyle ilgili hemen hemen bütün ülkelerin desteğini aldı. Ahtisaari, Kosova’nın nihai statüsünü belirleyen metnini 2 Şubat 2007 tarihinde taraflara sundu. N ATO'nun 1999 yılında yaptığı ve Türk savaş uçaklarının da aktif olarak katıldığı operasyonunun ardından nihai statüsünün bu sonbahara kadar belirlenmesi söz konusu olan Kosova'da Arnavutlar, bağımsızlık için adeta gün sayıyor. Ancak, Kosova'nın bağımsızlığını ilan etmesi ile birlikte, Balkanlar gibi dini ve etnik açıdan çok renkli bir coğrafyada bombanın pimini de çekmiş olacak. Böylece, Balkan coğrafyasında yaşayan Arnavutların ellerine her silah alışında önemli bir siyasi kazanım elde etmiş olması, uluslararası toplum tarafından da meşru kılınacak. Peki, Kosova Türkiye için tarihi, siyasi ve stratejik açıdan ne anlam ifade ediyor? Bunu anlamak için Kosova’nın tarihine kısaca bir göz atmakta yarar var. 1389 yılından 1912 yılına kadar 523 yıl Osmanlı hakimiyeti altında kalmış olan Kosova bölgesi, 1. Balkan Savaşı sonunda Sırpların eline geçmiş oldu. Yugoslavya’nın kurulmasının ardından federasyon içindeki Sırbistan, Kosova’ya 1963 yılında "özerk bölge" statüsünü tanıdı. Yugoslavya’nın dağılmasının ardından 19901999 yılları arasında Kosovalı Arnavutlar, Sırpların etnik temizliği ile karşı karşıya kaldılar. Tıpkı Bosna’da Boşnaklara yönelik yapıldığı gibi… Balkanlar'da pimi çekilmiş bomba Kosova’nın bağımsızlığı uluslararası alanda kabul görürken, şekli tartışma konusu oluyor. Arnavutlar, Balkanlar’da dağınık yaşayan bir halk. Makedonya, Karadağ ve Güney Sırbistan’da da belli oranda Arnavut yaşıyor. görüşmelerinden sonuç alınmaması, 23 Mart 1999’da NATO’nun harekete geçmesine neden oldu. 1999 haziranında Sırplar Kosova’dan çekilmeyi kabul etti. 10 Haziran’da da Kosova Gücü (KFOR) ve BM Geçici Kosova Yönetimi UNMIK bölgeye yerleşti. Kosova halen, BM Kosova Geçici Yönetimi tarafından yönetiliyor. Aslında BM’nin 1244 sayılı kararı gereği, Kosova’nın nihai statüsünün 2005 yılı sonuna kadar belirlenmiş olması gerekiyordu. Ancak, görüşmelerden sonuç alınamadı. Son olarak da Finlandiya eski Cumhurbaşkanı Matti Ahtisaari’nin Kosova Özel Temsilciği’ne atanması ile nihai statünün belirlenmesi yolundaki süreç yeniden hızlandı. Ahtisaari, Kosova’nın nihai statüsünü belirleyecek olan belge üzerinde yaklaşık bir yıl BAĞIMSIZLIK GÜNDEMDE NATO OPERASYONU... 1998 şubatında Kosova’da Arnavutlar ve Sırp birlikleri arasında çatışmalar başlamıştı. Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) militanları ile Sırbistan Ordusu arasında çatışmaların yoğunlaşması üzerine 850 bin Kosovalı Arnavut çeşitli ülkelere kaçarak mülteci durumuna düştü. Uluslararası toplumun devreye girmesi üzerine başlatılan barış Ahtisaari’nin planında Kosova’ya uluslararası gözetim altında bağımsızlık verilmesi öngörülüyordu. Bunun yanı sıra plan, Kosovalı Arnavutlara bağımsız bir devlete ilişkin her türlü hakkı tanırken, bölgede yaşayan Türkler ve Sırplar gibi azınlıklara da geniş haklar tanıyordu. Planın bir başka önemli noktası ise Kosova’nın hiçbir ülke ile birleşmemesini ve başka bir ülkeden toprak talep etmemesini öngörmesiydi. Yani, Ahtisaari Kosova’nın Arnavutluk ile birleşmesinin önüne geçmek, Makedonya’daki Arnavutların ülkeyi parçalamasını engellemek için "Kosova’nın egemenliğini kısıtlama" yoluna gitmişti. Tıpkı, 195960 anlaşmalarıyla kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti’nin bir başka ülke ile birleşmesinin önüne geçilmesinin amaçlanması gibi… Finlandiya'nın eski Cumhurbaşkanı Matti Ahtisari'nin hazırladığı rapora ilişkin BM Güvenlik Konseyi'ndeki tartışmalar sürerken, Kosova'nın iki büyük kenti Priştine ve Prizren'de, Kosova'nın tek taraflı bağımsızlık ilan etmesi durumunda ortaya çıkacak yeni duruma ilişkin tartışmalar da gündemin ilk sırasına yerleşti. Tartışmaların bir yanında BM Güvenlik Konseyi'nin bağımsız bir Kosova'ya yeşil ışık yakıp yakmayacağı, Rusya Federasyonu'nun BM Güvenlik Konseyi'nde veto hakkını kullanıp kullanmayacağı, diğer yanında ise Arnavutların bağımsızlık konusunda "göbeklerini kendilerinin kesmesi" bulunuyor. Türk askerini Prizren’de karşılama töreni...