Katalog

C S S T R A T E J İ Küreselleşmeye, içerden, tanık eleştirisi Yazar: John Perkins April Yayınları, 340 sayfa üreselleşmeye yönelik eleştiri içerikli bugüne kadar çeşitli kitaplar yayımlandı. Bu yapıtların birçoğu araştırmacıların kapalı bilgilerden ulaşabildiklerini analiz ederek yorumlamalarıyla oluşuyordu. Deyim yerindeyse içerden, ‘Küresel İmparatorluğun’ kurmay ekibinden biri yaşadıklarını, tanıklıklarını, bildiklerini, pişmanlıklarını yazdı: BİR EKONOMİK TETİKÇİNİN İTİRAFLARI. Kitap, küresel sistemin işleyişini, her türlü entrika boyutuyla ortaya koyuyor. Yazar, kitabının girişinde kapitalizmin psikolojisine yönelik, bir anlamda kişisel özeleştirisini de içeren tespitlerde bulunuyor. Perkins, kapitalizmin ve küreselleşmenin psikolojisini ve yıkıcı sonuçlarını şu çarpıcı ifadelerle dile getiriyor: "Kişiler açgözlülüklerinden ötürü ödüllendirildikçe, açgözlülük baştan çıkarıcı bir hal alır. Dünya kaynaklarının oburca tüketimini neredeyse azizlik mertebesine çıkarttığımız, çocuklarımıza dengesiz hayatlar süren insanları örnek almalarını öğrettiğimiz ve nüfusun büyük bir kısmını, seçkin bir azınlığa köle gibi tanımladığımız zaman bela arıyoruz demektir. Ve bela da bizi bulur." Küresel İmparatorluğun, finansal ve politik gücünü, hatalı yaklaşımına medya ve kamuoyundan destek sağlamak için kullandığına dikkat çeken yazar, tespitini şöyle sürdürüyor: "Bizi, küresel kültürümüzün gittikçe artan miktarlarda yakıt ve bakım gerektiren devasa bir makineye dönüştürdüğü bir noktaya getirdiler." Yazar, belki de tüm engellemelere karşın kitabını yazma nedenine, bu "devasa makine"nin korkutucu niteliğine, şöyle dikkat çekiyor: "…O kadar ki sonunda etrafındaki her şeyi tüketmiş ve artık kendi kendini yutmaktan başka bir çaresi kalmamış olan bir makine…" Perkins, sistemin işleyişini bireysel tüketim alışkanlıklarına etkilerine varıncaya kadar irdelemiş. Yazarın akıcı dili çeviriye de yansıyınca rahat okunabilecek bir kitap ortaya çıkmış. Kitapta, sistemin toplumsal yaşamda ve her alanda kapsamlı uygulaması şöyle anlatılıyor: "Bir şeyler satın almanın hepimizin toplumsal görevi olduğuna, dünyayı yağmalamanın ekonomi için iyi olduğuna ve dolayısı ile yüksek çıkarlarımıza hizmet ettiğine bizleri ikna etmek için hiçbir fırsat kaçırılmıyor. Benim gibi TRATEJİ 23 K İ T A P L I Ğ I Bir ekonomik tetikçinin itirafları K insanlara, sistemin çıkarları doğrultusunda çalışmaları için inanılmaz maaşlar ödeniyor. Eğer bizler tökezlersek, daha hain bir tetikçi türü, çakallar, ortaya çıkıyor. Ve çakallar da başarısız olursa, iş askerlere düşüyor." Perkins, ‘Küresel İmparatorluğun’ yoksul ülkelere yönelik uygulamalarına şu ifadelerle dikkat çekiyor: "Eğer bir Ekonomik Tetikçi (ET) gerçekten başarılı ise, verilen borç miktarı o kadar fazla olur ki, borçlu ülke birkaç sene sonra ödemelerini yapamaz hale gelir. İşte o zaman da biz, aynen mafya gibi, diyetimizi isteriz. Bu da genellikle şunlardan bir veya birkaçını içerir: BM’de vereceği oyun kontrolü, topraklarında askeri üsler kurulması, petrol ya da Panama Kanalı gibi değerli kaynaklara erişim. Bu arada borç yükümlülüğü devam etmektedir ve küresel imparatorluğumuza bir ülke daha eklenir." Yukarıdaki açıklamalar sanırız, Türkiye’de yaşayan insanlara da bir şeyler anımsatacaktır. Kitap, bir anlamda yazarın "günah çıkarması" niteliğini de taşıyor. Yapıtın giriş bölümünde açıklanan genel yaklaşımın ayrıntıları, ilerleyen sayfalarda sarsıcı örnekleriyle yer alıyor. Kitapta, yazarın şirketi adına İran’da yürüttüğü çalışmalar sırasında tanık oldukları, Şah döneminde yavaş yavaş yükselen ABD karşıtlığı çarpıcı şekilde anlatılıyor. Şah döneminde İran’da proje alan ABD’li firmalara, "Yeşeren Çöl" benzeri projelere duyulan tepkiyi kitabında anlatan yazar, muhaliflerle yaptığı yüz yüze görüşmelerde kendisine yapılan uyarıların gerçekleştiğini, Humeyni’nin iktidara geldiğine dikkat çekiyor. İran’da, Musaddık ve Şah dönemlerinde ABD destekli uygulamaların başarısızlığını olayların tanığı olarak anlatıyor. Yazar, İslami devrim sonrasında ABD’nin bir dönem Ortadoğu’ya örnek gösterdiği Şahı rehineler karşılığında nasıl iade etmek istediğini şöyle anlatıyor: "…Şah’ın Ayetullah Humeyni’ye teslim edilmesini istediler. Ne gariptir ki, bu kişilerin çoğu, daha birkaç hafta öncesine kadar Şah’ın en sadık destekçileri arasındaydılar. …Benim için, alınması gereken dersler çok açık ve netti. İran ABD’nin dünyadaki rolünün gerçeğini reddetmeye çalışan bir ülke olduğunu, şüphe götürmez bir şekilde ortaya koymuştu. Şah ve ona karşı kabaran nefret dalgası hakkında bu kadar yanlış bilgilendirilmiş olmamızı anlamak mümkün değildi. …ülkede ofisi ve personeli olan firmalarda çalışan bizler bile, durumdan haberdar olmamıştık. NSA ve CIA ile 1972’deki buluşmamız sırasında bile, kendi haber alma birimlerimizin hepimizi kasıtlı olarak yanlış yönlendirdiklerinden emindim." Yazar, İran’ın yanı sıra Irak’taki faaliyetlerini ve bu ülkenin Ortadoğu’daki önemine de kitabında yer veriyor. Irak’a ABD yönetimin hangi gözle baktığını, yalnızca petrol açısından değil jeopolitik konum ve su kaynakları açısından da bu ülkenin önemine dikkat çekiyor. Günümüzde dünyanın en istikrarsız bölgelerinden biri olan Irak’a ilişkin kitaptaki değerlendirmeler şöyle: "Yaygın kanının aksine, Irak sadece petrol demek değildi. Aynı zamanda, su ve jeopolitik de demekti. Irak, hem Dicle hem de Fırat nehirlerinin geçtiği iki ülkeden biri olduğu (diğeri Türkiye) için gittikçe kritik hale gelen su rezervlerinin en önemli kaynaklarını kontrol etmektedir. Petrol ve suya ek olarak, Irak son derece stratejikbir mevkide bulunmaktadır. İran, Kuveyt, Suudi Arabistan, Ürdün, Suriye ve Türkiye ile sınırı olup, Basra Körfezi’ne de kıyısı vardır. Hem İsrail, hem de Eski Sovyetler Birliği’nden roketle kolaylıkla vurulabilecek uzaklıktadır. Bugün ise, Mezopotamya’yı kontrol edenin Ortadoğu’yu kontrol etmenin de anahtarını da elinde tuttuğu, herkes tarafından bilinen bir gerçektir." Perkins’in kitabının diğer çarpıcı başlıklarından bazıları şöyle sıralanabilir: "Ruhumu Satmak", "Suudi Arabistan Para Aklama Olayı", "Pezevenklik ve Usame bin Laden’i Finanse Etmek", "Kolombiya: Latin Amerika’nın Kilit Taşı", "Ekvador Başkanı’nın Ölümü", "Panama: Bir Başkanın Daha Ölümü", "Rüşvet Alıyorum", "Irak’ta bir ET Başarısızlığı", "Venezuela: Saddam İmdada Yetişiyor." STRATEJİ KİTAPLIĞI STRATEJİ KİTAPLIĞI STRATEJİ KİTAPLIĞI STRATEJİ KİTAPLIĞI STRATEJİ KİTAPLIĞI STRATEJİ KİTAPLIĞI