Katalog

Cumhuriyet Tarım Gıda Hayvancılık 50 / 14 Ekim 2008 nsanların temel haklarından en önemlisi yeterli ve sağlıklı beslenme haklarıdır. Yeterli beslenme, organizmanın ihtiyacı olan temel gıda maddelerine ulaşımdan, sağlıklı beslenme ise bu temel ihtiyaç maddelerine yani gıda maddelerine hijyenik ve sağlıklı koşullarda ulaşımdan geçer. Olması gerekli olan bu ulaşımda, zincirin halkalarını bir diğerinden ayrı tutmak mümkün değildir. Daha açık olarak, bu konuda sadece gıda işletmeleri sorumludur demekle bir yere varılmaz. Sağlıklı gıda üretiminin halkaları, ürünün elde edilişinden başlayarak, işletmeye nakline, işletmede ise gerekli kurallar dahilinde üretimine ve daha sonrada tüketicilerin bilinçli bir şekilde ürünü muhafaza ve tüketmelerine kadar dayanır. Pek tabiidir ki tüm bu süreçte başarının yolu yeterli ve etkili bir denetim mekanizmasının çalıştırılmasından geçer. Bu gün ülkemizde 430.000 ‘in üzerinde gıda üretim ve satış ünitelerine karşılık kontrol mekanizmasında sadece 5000 civarında yetkilinin çalışıyor olması ise başlı başına bir sorundur. Kontrol ve denetim sisteminin yetersizliği kayıt dışılığı getirmektedir. Bir kontrol elemanına yaklaşık 86 gıda üretim ve tüketim yerinin düştüğü gerçeği ortada iken sağlıklı denetimden ya da gıda güvenliğinden söz etmek mümkün değildir. Bu konuya değinen Türk Sağlık Sendikası Genel Başkanı Sayın Önder Kahveci de halk sağlığının ne denli risk altında olduğu gerçeğini vurgulamışlardır. Esasen çok farklı özellikteki alt ve üst sektörleri içeren gıda sektörü bugün için işletme ve çalışanları yönünden sayısal olarak tespit edilememektedir. Bunun nedeni ise sektördeki kayıt dışılıktır. Bunun yanı sıra ülkemizdeki gıda işletmeleri genel olarak küçük ve orta ölçeklidir. Bu nedenle bu işletmelerimizin güncel teknoloji ve modern teknoloji koşullarını kullanma olanakları son derece kısıtlıdır. Gıda sektörümüzün en büyük sorunu kayıt dışılık ve buna bağlı olarak ta hesaplanan ve güven vermeyen tarım istatistikleridir. Örneğin toplam kırmızı et üretiminin yüzde 50’sinin, süt üretiminin ise yüzde 80’inin kayıt dışı olduğu gerçeği (Zira üretilen toplam süt miktarının ancak ve iyimser bir hesaplama ile yüzde 20 kadarı modern işletmelerde işlenmektedir), yapılan istatistiklerin ne denli gerçekleri yansıtabileceğinin bir göstergesidir. Bu durum AB ile katılım müzakerelerinde veri olarak alındığında kota tespitlerinde, ülkemiz aleyhine sonuç doğurmakta ve Türkiye gerçek üretiminin çok altında kota tahsisi ile karşılaşmaktadır. Ayrıca tarım işletmelerinin yapısal sorunlarından en önemlisi işletmelerimizin küçük ve dağınık olmasıdır. Bu durum, bu tarz işletmelerin kayıt altına alınamaması sorununun yanı sıra işletmelerin modern teknolojiyi takip edememesi ve işletme çalışan veya sahiplerinin ise teknolojik yönden eğitilememelerini ve halk sağlığı açısından pek çok riski beraberinde getirmektedir. Gıda sektörünün bir diğer ve en önemli sorunu ise bitkisel ve hayvansal ham madde teminindeki karşılaşılan dar boğazlardır. Et ve süt sektörlerinde mevcut yem üretiminin yetersizliği sektör girdileri açısından maliyet artışlarına neden olmakta ve daha işin başında rekabet şansının azaltmaktadır. Ülkemizde diğer pek çok sektörde olduğu gibi bu sektörde de örgütlenme bilincinin gelişememesi ürü İşletmeler küçük ve dağınık İ H. Yalçın KÖKSAL Veteriner Hekimler Derneği Yönetim Kurulu Üyesi nün elde edilişinden pazarlanmasına kadar geçen sü halkadan başlayarak son halkaya kadar yeniden revireçte sektör ilgililerinin elini zayıflatmaktadır. ze etmek, gıda üreticileri ve işletmelerinin modern AB’ye girme heves ve uğraşıları gündemin en ön teknolojiye uyumlarının sağlanması amacı ile bilimsırasında yer alırken özellikle gıda güvenliği konusel ve maddi olarak desteklenmeleri ve özellikle her sunun çok daha titizlikle ele alınması ve tarladan ve üreticinin aynı zamanda tüketici olduğu gerçeğinden ya ahırdan sofraya kadar gıda güvenliği, hayvan sağ yola çıkarak insanlarımızın bilinçli üretici ve bilinçli lığı ve refahı, bitki sağlığı konularının son derce ive tüketici olabilmelerini sağlayacak yapılandırmalara dilikle çözümlenme zorunluluğunun olduğu yadsına bir an önce geçmektir. maz. Bu bağlamda, gıda güvenliğinin olmazsa olmaz koşullarından biri olarak Veteriner Hekimlik, AB düzeyinde detaylı ve olması gereken bir şekilde düzenlenmektedir. VeteZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Türkiye’nin üretim ve ihrariner Hekimlik mevzuatı kapsamıncatında dünya birincisi olduğu kuru kayısıda en parlak sezonuda hayvanların kayıt altına alınması nu yaşıyor. Türkiye, 01 Ağustos 2007 30 Haziran 2008 tarihön soy kütük ve soy kütük çalışmaleri arasında 269 milyon 923 bin dolarlık kuru kayısı ihraç etti. Kuru larının denetimi, hayvan hareketlerikayısı ihracatındaki artış yüzde 39 oranında gerçekleşti. 70 bin nin disipline edilmesi, hayvan hastadolayında ailenen geçimini sağladığı sektörde, en büyük ihracatın lıklarının kontrol altına alınması, izABD'ye yapıldı. Kesilmiş kuru kayısı ihracatında İngiltere 4.5 milyon lenmesi ve tedavisi, tüm canlı haydolarla birinci olurken, endüstriyel kuru kayısı ihracatında Rusya ilk vanların ve hayvansal ürünlerin iç sırada yer aldı. Almanya, Fransa, Hollanda ihraç yapılan diğer ülkeler ve dış tüketim ya da satışa sunulmaoldu. Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Yönetim Kudan önce kontrolü ve bu sayede halk rulu Başkanı Menaşe Gabay, kuru kayısı ihracatının miktarda yüksağlığının korunması amacı ile tükeselme olmadığınıı ancak değerde ciddi artış yaşandığını kaydetti. Türtimi sakıncalı gıdaların tüketim zinkiye’nin kuru kayısı ihracatının 270 milyon dolara ulaştığını belirten cirine girmesinin önlenmesi gibi ve Gabay, “Geçen sezon 107 bin 236 tonluk kuru kayısı ihracatında orbuna benzer daha birçok hususta son talama fiyat bin 930 dolar/ton olurken, bu yıl 2 bin 790 dolar/ton’a derece hayati görevleri amaçlanihracat yaptık. İhracat rakamındaki ciddi artışın altında yatan neden maktadır. Tüm bu hizmetler yerine budur” dedi. Gabay, tanıtım çalışmalarıygetirilirken aynı zamanda hayvan la birlikte Türkiye’nin kuru meyve ihrefahının sağlanması ve sahipsiz racatında 1 milyar doları geçmeyi hayvanların sağlıklı bir şekilde bahedeflediklerini bildirdi. Ege İhrındırılması da veteriner hekimlerin racatçı Birlikleri tarafınyerel yönetimler ile birlikte üstlendan yayınlanan Türkidikleri görevler arasındadır. ye geneli kuru kaŞimdiye kadar pek çok vesile ile yısı ihracat radile getirdiğim ve meslek örgütleriporuna göre mizin de üzerinde durduğu, ancak Amerika Birleilgili ve yetkililere anlatamadığımız şik Devletleri, veteriner teşkilatlarının yeniden yageçtiğimiz döpılandırılması konusunun asıl amanemde birinci cının bu yönü ile de yani halk sağlıolan İngilteğı açısından da değerlendirilmesi re’den 41 milyon gerektiğidir. dolar ihracatla birinciHükümetlerin başlıca misyonlaliği alarak ilk sıraya yerleşrından birisi de vatandaşlarının sağti. 28 milyon dolarla Rusya Felıklı ve yeterli beslenme haklarını derasyonu ikinci, 23 milyon dolarla sağlamalarıdır. O halde yapılması da Almanya üçüncü oldu. gereken, yazımın başında belirttiğim zincirin halkalarını ivedilikle ta ilk İ KURU KAYISIDAN 270 MİLYON DOLAR 4