Katalog

B İ R ARKAN Sabahlan uskumru dolmatarıyla kahvaln cdiyorduk. öğleden sonraları da sinemaya gidiyorduk. O zamanlar da en iyi filmler Emek Sineması'nda oynardı. Aydmlar, Amerikan ntmlerine giderdi. Bu filmler genellikle ABD'deki ırk ayrımı sorununu dilc getiren yapıilardı. Aydınlanmızın kalbi de zencilerden yana alardı. O filmlere giımek iiericilikti. Sonra Beyoğlu'nda tilt makinelcri vardı. langırı vardı. Scrkldoryan'm orada da bezik oynardık. Ne *aman ki bahar rü/gârları esmeye başlar, soiuğu Krepcn'dc ya da Pasaj'da alırdık. Tabii paramız varsa, Hristaki, Bohcm gibi muzikli tavernalara giderdik. Daha sonraki yıllurda Sıraselviler'deki Mahzen, Ocak gibi ycrlcrc gittik. "Ocak" beyaz Rus tavernasiydı. Rus ve Framız şarkıları söylcnirdi urada. Dinlcyenlerdcn isteklerini sorarlar, onlar da "Siyah gözler", "Anastasia" gibi sarkıları tsterlerdi. Iki yıl sonra Kadıköy'e taşındınız, ama geliba Beyoğlu 'yla lllaklnlzl kesmediniz? ARKAN Tabii kesmedim. Bu kozmopolilizm insanı nasıl çekmez. Hıristiyanların en fakir kesimi Ketdaniler ta Hnkkâıi'dcıı kalkıp buraya geldiler. Devhnıden kaçan Beyaz Ruslar buraya geldiler. Cahide Sonku buraya sıgındı. Sicilya'dan kan davası nedeniyle kaçıp Asmalımcsçit'tc nalburluk yapan Giovanni buraya sıgındı. Büıün bunlar »astlaniı degil, Beyoğlu'nda herkese yajam hakkı vardı. Sİ2C8 nasıl bir kültürdü ki bu kadar çeşitli unsuru bir arada banndırablllyordu? ARKAN Beyoğlu kültürü larktıydı. Ben buna yüzlerce yıl sılren birikimler sonııcu oriaya çıkan görkemli bir güııluk yaşam külıuru diyorum. 'Farklıydı' dediniz, farklıhk ne zaman azalmaya başladı? ARKAN 1964'ten sonra azalmaya ba$ladı. 64'te Yunanlılar ikinci ke/gönderildi. t$in garibi onlar Osmanlıydı. Karamanlı idiler, Yunanca bilmiyorlardı. Yunanisıan'a gidip Türkçc konujunca "Türk tohumu" diye kaı>ılandı1ar. Elbcı oranın da fa^istlcri vardı. Gidenlerin malları sahipsiz kalınca işgaie uğradı. I5galcilergüçlüydü. Gidctek Beyaz Ruslar vtrdiğerleri kav'Ular. Beyoğlu digcr Isianbul nıahalklcrinc benzcmeye bajladı. Yannki Beyoğlu'nu da kimse kuramayacak. Buradakitevantenlerinyaşamı hakkında sanırım pek tazla kaynak yok. ARKAN Ikyoğtu'ntın lcvanıcn halktnın oykusü ya/.ılmadı. Ru hatkın yazan da olmadı. Beyoğlu'ndan IS vc$U toren K İ T A P B İ R Y A Z A R EsM Takslm Msydanı le cenaze kalktı, ama yazılamadı. Bazı isimler Beyoğlu'nu yazmak yerine kendilerini yazdılar. Yazanlar, bclki biraz Fikrct Adii ve Sait Faik'tir. Beyoğlu'nda Katolik Irmeni kiliscsi var, Kaıolîk Rum kiliscsl var, Yunanistan'da arasanız bu* lamazsınız. Ve biz buuları kesif olarak buluyoruz yazık! Beyoğlu'yla itgllt, 0 zamantar bir kitap yazılsa nasıl olurdu merak ediyorum doğruau. ARKAN Beyoğlu nasıl anlatılır. KiUbıma almadıgım. ama dinledi^im biı öyktlyu aıılrtiayını size: O dönemkrdc Istanbul'da Rus elçiliji Beyaz Rusların elindcydi. I'ürkiye, Sovyct Sosyalisı Cumhuriyctlcr Hirligi'ni (anıyınca Beyaz Ruslar elçitiği bııaktılar. Yani Beyoğlu'nda Beyaz Ruslar vc komünistlcr var. O sıralarda Trogki Tokallıyan'da kalıyor. Polis onu, hern Beyaz Ruslar'dan hem de komUnistlcrden koruyordıı. Troçki daha sonıa Bomonti'ye, oradan da BüyUkada'ya (a$ındı. 60'lardan sonra azalmaya başladığını söylediğiniz kozmopolltfzm Osmanlılar dönaminde nasıl karşılanıyordu acaba? ARKAN Okulda Osmanlının hoşgorusüz oldugunu okuduk, öyle yetijıik. Fakat bakıyoruz, Abdulhamit dOnenıinde Aya Triada kiliscsi yapıtmı>. 200 mcirc ötede Katolik Ermeni kiliscsi var. Sultanlar opera dinliyorlar. Azınlıklar da Osmanlıyı seviyorlar, ondarı yana lavır alıyorlar. Biliyorlat ki Osmünlı zayıflarsa kendi yasanıları da tchlikeye girebilir. O&manlı kullürurıün 'sag'a birakılıııası çok yanlış. Osmanlı çok renkliydi. Sulian II. Mchmed'i, hatıa AbdUllıamiCi Jıvlnmamız çok yanlıy Bugüntere dönellm. Bedrettin Dalan'ın Beyoğlu'na yakiaşırrunı nasıl değertendiriyorsunuz? ARKAN Bcdreıtin Dalan, Mendercs'in başlaııığı harekeıi Beyoğlu'na laşıdı. örncgin Tarlabusı'na "oioyol" yaptı. Oraya bulvar dcndi. Bulvar dejil "otoyol" orası, yalnızca hı/dtt&UnUlmUş. Dolayısıyla şimdi atfığın yolun çevresi dc kaçmılma/ olarak yıkılacak. Beyoğlu onun döncmindc hoyratça yıkıldı. Istaııbul MtııdcTcs't. Beyoğlu Dalan'ı affetmeyecek. BeyoOhı'nun en eskt m lokantasmdan blrl olan Imroz'da Yorgo Okumuş (soMaJ Ö.Kaptan 1941'de Tepebaşı'nın Pera Palas'tan tarm, kuçuk, anlamlı hayatlan ona çok şey ifade etmıs. Ozdmlr Arkaı 1940 doflumlu Islınbul, Kadıkuylu. Hukuka baştayırtca Beyojh lu'na yedeşmiş. SonraM yıtorta ylne Kadıkuy'de yaşamaya başlamış Simdt «erbest avukaüık yapıyor. ibı, Eıtaa E n k n , tau lUntmm ve daha birçok sanatçının sesleııdlrdlfli «arkıiartn suzterinl 0 yazmı$. Yaa hayalı pek yenl değiı. ta19M'tanıınwyH.âmtnucılılıdaSyIt; HaMm T m t f i n eşı D M M I Tanar'in unensiyle 1982 yılında Btyntlu »rjMU'nu derlemlş. Daha sonra bu çalışınası Tarlh ¥ t To«» t m Dergl8i'nde yayımlanmış. 1 yazılannda ' K ı ı M u ' soyndtnı kuHanıyor GOIeryü/iü ve içten bir kişiHk. Cümlebaşlarında elenıllm" kellmaslnlsıkak kullantyor öncc bu "etendtm'ter araya istır istemaz Mr mssate toyuyor, ama sohbel ilerleylp de tonular çejrBenincB "efendtm"lerln, harmn lüm Insanlann hayıtianna saygtyı Içeren alçakgonıiilü ve bilgaee bir tavntfan kaynaklandıflmı anfayorsunuz Arkan. "BeyoGlu" kitabım bslli kı tilk bir araşDrrra sonucu yazmış Fakat konusurken siz onun artftırmakUn çok. orada ya$ad»j}mı duşunuyomnut Kuçuk hısan Ç I R Ç I V I