Katalog

S İ N E M A T O G R A F İ K K İ T A P L A R Perdede iki kitap, iki dergi 116 nisan tarihlerinde 8. yaşmı kutlayan İstanbul Sinema Festivali nedenlyte yaymctlar da merceklerini beyaz perdeye yönelttiler. RAGIP DURAN er $ey kelamla degil yazıyla ba$ladı astında. Yazısı olmayan hangi mecra var? Kokunun, renklerin, seslerin. lalların ve değmelerin de mudaka yazısı oluyor. Bilinen ve bilinmeyenler yazıya gevincc kahcılık ka/.anıyor. Sincınamn yazısı olıııa/ ıtıı? 1I6 [liian tarilılerinde 8. yaşını kutluyan İstanbul Sincma Feslivali ncdeniyle yayırıcılar da merceklerini bcyaz perdcye yönelıtilcr. üncc iki kitap: AFA Yayınları, sinema dizisinde ştmdiye kadar ort kitap çıkarmış dıırumda. 11. kitap Charlie Chaplin, I2.'si ise Fcllini üzerine. Fransız sineoıacıları Andri Ba/m (8) vc yonctmcn Eric Rohnıer'in (I) nıakalelcrindcn oluşan "Charlie Chaplin" kilabında, l'rançois Truffaul'nun önsüzu, Jcan Renoir'm bir makalesi ve Chaplin'in filmografisi ycr alıyor. Çcşiıli dergilcrdc yayımlanmış olan yazıları bir araya gciiren kiıabı Fransızca'dan dilirnize llkay Kıırdak kazandırmış. Sinemanın büyük usta&imn 100. yaşgimune (16 Nisan 1989) yeıişiirillen kitap, Türkiye'de daha çok 'çocuklara yönelik ve koınik' bir sinemacı olarak taninan Şarlo'nun, hem onemli ntmlcrinin lahlilini hcm dc sincmacı Chaplin'in Ustün yctencklcrini scrgiliyor. Toplam 12 makalcdcn olıışan kitap, gerek içcrik gerek.se dil açısından kolay okunur bir yapıt. Filmografidc, Chaplin'in Türkiye'de göslerilmenıiş filmlerinin iüinılcrinin dc Tiıı k(,c kar^ılığı verilseydi, yararlı olabilirdi. Bıı arada Charlie Chaplin hakkında, nıakalc düzeyindcki bilgtlendirmcnin yanı sıra, kapsumlı bir araiiınnahiyografi çalı$ması olarak Ingiliz "Times" ga/eıesinin sinema yazarı David Robinson'ıın Chaplin başliktı yaklaşık 400 sayfalık şaheserinin de TUrkçe'ye kazandırılması sinema ve Şarlosevcrlcr için scvindirici olacaktır. D H "İHMri M V * JPaul Belmondo, Jean Sebaro Akdcni? rcnkleriyle TUrk seyircilcrinin bılyılk bcftenLsirıi kazanan ;agda$ lialyan sinemasıııın büyük ustası Icdorico Fcllini, AFA'nm ikinci kitabının konusu. "FeUini Fellini'yi Aniaıryor" başlıkh kitap, halya'nın ünltl "Corriera Dclla Sera" ga/.etcsinin sinema yauıri Giovanni Gra//iai'nin Kllinî'ylc yaptıgı ıı/urı bir sflylcsiden oluşuyor. Gazctecinin yaklaşık 110 scırusunu yanıtlıyor Fcllini. Sanatçıların duygu, dttşünce, islck vc cndişeierini gencldc yarattıklan sanat eserlerinde ifade ettikleri bilinen birgcrçektir. Dolayısıyla "Fellini'yi en iyi Fellini nimlcri anlatır, tanıttr" dentlebilir. Ne var ki, yazıya dökülmtls bir diyalog, yazının avıklayıcı niteliğindcn olsa gerek, her zaman daha nct, daha kolay anlışılır bir mecra haline geliyor. Üstelik, Fellini, ku^kusuz, bunca yıllık deneyirnindcn gelen tilm duygu ve düşüncelerini yapnğı tuın filmlere yansııamamı^olabilir. Kilatnn en «rvkli yanı, sincmacı Fcllini ile röporıajda gOrü$ bclir(cn Fcllini ara.sıııdaki tıyuın, Ortüşınc. Kitap, Iellini'nin filmlcrını göunü^ olanlara, yönctmenin iç dünyasmı acarak, belki de yeni bir "Fellini iilmlcri okuma klavuzıı" veriyor. Fellini sinemasının yanı sıra, bir tıalyan sanatçı olarak Feliini'nîn ceşitli konulardaki (MUzik, spor, terorizm, para, ruhbitim... vs...) gfirtlşlerini dc ögrcniyoruz bu kitaptan. Cüneyt Akalın'ın sade ve akıcı ccvirisi kitabın degerini arttırıyor. Chaplin ve Fellini, gOrsellijin ya/.ılarııu ıl'adc cdcn iki güzel kitap. n Yeni Dalga'nın "ya çok sevilcn ya da çok nefreı edilen" bu garip yflnctmcni hakkında v'ok yanlı ve aynntılı bilgiler vc izlcııimler sunuyor. Nisan. Godard ozcl sayısında. tck sayfalık bir fotoğrafta da olsa, Chaplin'in 100. yaşgününü kııtlam.ıyı unutmamı$.n Hil Yayın tarafından hazırlanan "... ve sinema" seçkisinin son sayısı isc "Canlandırma sineması" özel sayısı olarak yayımlandı. Tnplanı 24 ya/ının yer dldıgı dergide "Canlandırnıa Sineması" ör,c\ dosyası, 7 makaleçcvitiıelif yazıdan olu^uyor. "...ve sinema" dergisinin son sayısında, ayrıca Etıurc Scola, Elia Kazan, Bcrgjıon vciincnıa, Yeni Sovyet siııt'inası, Pasolini, lavıanni Kardc>lcr ve Wim VVcndcr.s konularında incelcmc vc süylcşiler yer alıyor. Bu arada Nisan'ın Godard özel sayısında belinildiğine gore,flnumUzdekidoneındc Sıısaıı Sontag'ın "JeanLuc Godard" (Çcviren Defnt Sandalcı), Raymond Lefevbrc'in "Jeanl.uc Godard" (AFA), Codard'ın "Sinemanın Geı\ek TarihineGiris" (AFA) vcGodard'ın senaryolarım icorerı bir kiıap da sinema kitaphğımıza katılacak. I I Chaiie Chaplin Andrâ fliuln. Eric Rohmer, AFA Yayınları İstanbul Mart 1983. Ceviren: llkay Kıırdak150 s M W FaM'yl «nMıror Gtovannı GrazzlnlAFA Yayınları Istanbui Mart 1989. Çcviren: Cüneyt AkalmISO s Hlsan, kitap 9, Nisan 1989. IstanbulM s "...w d M M " 7. kitap tslanöul Mart 1989 Hil Yayın96 s. Canlandırtna sineması "Nisan" Kitap Di/İMiıin doku/.nnctıiu, "Godard" 0/cl sayısı oiarak yayıııılandı. Sinema lcstivali'niıı "Ustalara Saygı" bOluıııUııdc Gudard'ın 5 l'ilnıi Ibtanbullu fılmscverlcrin görscl zcvkinc ÜUnuldugu içîn, "Nisan" bu yaymıyla gereklt bir hizmeti yerinc gctirmis oldu. 19 yazının yer aldığı kitapta 7 çeviri inceîemcmakale ya da sftylcşi, * senari yo, Godard uzerine 5 telif yazı, Godard'dan alıntılar ve yönetmenin nimografisi yer alıyor. Nisan, Godard'a yakışır bir ö/cnlc hazırladıfiı bu özel sayıda (Bazı makalelcrdeki basım hatalarını o kadar da öncnıscmeyelim) çok sayıda resiın dc kullanarak gflrscllıgin ttncmini vurgulamayı ihmal etmiyor. Mehmct GUreli, Alican Turalı, DefncSandalcı, Nilgün Oneş, Uğur Ertızun tarafından hazırlanan özel sayı, Godard özel tayısı 14 Ç I R Ç I V I