Katalog

Ç O C U K K İ T A P L A R 1 'Çocuk artık çok şey biliyor' Şlmdlye dek kırktan fazla kltabı yayımlanan Hakkı Öıkan, çocukluğunda en çok JO/GS Verne okumuş. Özkan, yine o yıtlarda okuduğu, Jean de la Hlre tarafından yazılan 'İki Çocuğun Devrlalemi' adlı on ciltlik yapıtt sonraki yıtlarda değlştlrerek 'Macera Çocuktan' adıyla yeniden yazmış. FATİH ERDOĞAN akkı özkan'la bundan be; yıl kadar önce ilk kez bir kitup ftıarında tanışmiîtım. O ana kadar yazdıgı hiçbir şeyi dc okumadığım için kendisini tanıtırken, "Kırktan lazla kitabım yayınılandı". dediğiııde çok $aşırmı$tını. İlk fırvatta yayımlanmı* ve yayımlanmamış birçok öyküsünü, $iirini, romanını ve oyıınunu okudum. İlk fark etligim şey Hakkı ö/kaıı'm son derece üreJken bir yazar olduguydu. Evindc /engin bir ınasal kitaplan koleksiyonu vardı vc rafları bir o kadar da keııdi yazdıgı ya da uyarladığı masallarla doluydu. Ne var ki yazdıklarımn kiıaplayııu oramjidaıı pck lıo^ntıi sayılnıa/dı. Ijvct, kırkıaıı lazla kilabı vardı, ama bir o kadar çalısması da "bir kıyıda kc^fcdilineyi bekliyordu. Hakkı Özkan 1926 yılında Bursa'da dogmuştu. Balkanlardan göç cden bir ailenin ilk çocuğtıydu. Okuyamamiş, çç$itli işlerde çah$tıktan sonra basımcvlerinde karar kılmı»tı. bir şey? ömeğin siz daktifonuzun başına oturduğunuzda yazacağınızın çocuk kitabı olacağını nasıl baştan belirleyebiliyorsunuz? ÖZKAN Hiliyorsııııuz, aslında en gu/.d çocuk tomanlan herkes için yazılını$ olanlardır. örncğin Jack London. Vahsetin Çajrısı çocuklar için ya/ılmamışıır, ama herkes için çok guzel bir IOmandır. Beniın T&, adlı romaıumı ben çocuklar için yazmadım. Ama çocuk kitapları dizileri içinde yer aldığı için öyle biliniyor. Yazdıklarımı çocuk kiıabı diye dU^tlnmeden yazdını kısacası. Kitaplarıntza gelatim. "Her Çocuğun Kanadı Vardır" bir fanteziyle başlıyor. GBrçekten kanatları olan ve uçabilen bir çocuk. Sonra birden polisiyeleşiyor. Aynı şey "Sihlrli Toz"da, "Pilli Babek" te de var, neden?" ÖZKAN Gcrilim yaratmak istiyorum tabii. Urhan Kcmal bir gün bana SÖyle söylcmişti: "Eğer öykUye, 'Kapkara kıllı bir el hırsla uzanır vearabanın kaHakkı Özkan "En güal çocuk romanlan herkes Içln yazılmtş olanlardır. Ûma jln Jack London'ın Vahşepısını olanca gücüylc çeker' diye girdin 1in Çaflrısı' adlı kitabı çocuklar içm yazılmamı$tır, ama herkes içln çok guzel bir romandır." Yazmaya ilgi duymanız nasıl başmiydi öykUn nkıınur. ladı? ÖZKAN Tabii. Ama ben telif eser Benim okuduğum kitabın kendlçe Uçan çocuk fantezislnln ardından ÖZKAN Her şansh çocuk gibi bevirisiydi. Jano ile Yanik adlı çocuMarm lerin çoğalmasmı isıcrdim. Bakııı orncgin hırsızpoiis, ıyi adamlarkOtu ademlar vb. nim de çocuklugum masal dinlcmekle dünyayı dolaşma serüventerl çok hgye Türk çocuk klasiği kavramı yok. belli bir yaşam biçimini yeniden üretmek geçii. Çogunlukla unııemin anlattıgı hu can veıidydi Nasıl bir değişiklik yapılaolmuyor mu? Neden yok sizce? Ya da neden olunıasallar beni çok etkilerdi. tlginçtir, o sıbilaceğini kestiremiyörum. ÖZKAN Şimdi bakın televizyon her şamadı? ralarda annemden dinlediğim birçok nıaÖZKAN Çocukları Türk çocukları $cyi karşımt/a geıiriyoı, çooığu «kisi gibi ÖZKAN Telil tlcreti azdı. Ustctik çcsatı sonradan Hoıııeros'tan okudum. Bu yaptmı. Olaylara da Aıatürkçü bir hüviyavtnıdan soyutlayamıyoru/. artık. (ieçen viri kitaplar yine de ucu/a gclivordu. Yamasallann cdcbıyata ilgi duymamda etyct vcrdinı. Kitabın adı da Macera Çogün bir Oğrcüncn arkadaşıma tledim, veryınevi kimseye bir $cy sornıadan dilcdigi kisi büyük oldu. Okumaya ilgim daha cukları oldu. On cill yerine benim yazdıkdiğin eğitim yanlış. diye. "Türktlm kadar basıp basıp satıyordu. sonra da surdü. Caf.aloğu'nda ıcyzem larım 7 cill tuttu ve hepsi bir gündc çtkdogruyum" yerine, "üç kâgıtçıyım" falan otururdu. Çocukluğum bu ncdenlc buratı. Şîmdi? dedirtseydi daha kolay uyum sağlardı çoda geçti sayılır. O zaman Cağaloğlu şîm Peki bu tür uyarlamalar konusunÖZKAN Şimdi de aynı jcyler olucuklar yajanıa, Yani henim kitabınıdaki diki gibi iî merkezi değitdi. Evler vardı da ne düşünüyorsunuz? umeğin sizin ti yor labii. Ama bcnce çojrlkm gcrçekten ya hırsızpoliü gUnümiiz gerçekleriyle karşıvc bu cvlerdc daha çok zcnginler oturur yatrolarda da oynanan Pilli Babak'te bi devlelin ya da güçlü bir yayınevinin şöylaştmldıgmtiıt öyle tııasum kalıyor ki. du. O zaman da kitapçı viırinlerine bak limadamıbirpltlicyuncakyapac Bubalc yüx kiiaplık Türk çocuk klasiklcri di Çocuk kitaplan yazmak isteyenlemaya bayılırdım. na Pinokyo'yu yapan Geppeto ustayı ha 7İsi yayımlaması. Gcçcnlcrdc Julcs Verre ne dersiniz? Ne tur kltaplar okurdunuz o yıllar tıriatıyor. Pilll Bebek de tıpkı Pinokyo gi ne ile ilgili bir yazı okudum. YayımcısıÖZKAN Klasikleri okumalılar, debi lyi Insan otursa gerçek insan olacağı nın büyük desieği ülmu> onca kitabı yazda? Naler yayımlanırdı? rim. Sonra bir de zengin olmalılar. Çok sözünü alıyor. Bu durumda Pinokyo'yu masında. örncğin ben bir ara bir dcniz ÖZKAN Julcs Verne okurdum ürokumak zorundalar çünkü. Durmadan yeniden vazmış olmuyor musunuz? romanı yazmak i.ttedim. Kolay mı? Hiç neftin. Atc$ Çocuklar'i okurdum. Türkikitaplara para verecekler. Ya/arlık ara$değil. Bir kerc yasalar vaı. Eger bir tekÖZKAN Evet, yeniden yazma bu, yc Yayıncvi çıkartırdı. Bir de Yavrutürk (ırma i>idir. Çok çok kitap okuyacaksın, ncye binip örncgin Türkiye kıyılannda ama aynısını ya/ınıyoruııı. Dcğiftiriyovardı. Cumaricsi günlcrini iplc çckcrdim subah ak$am demedcn çahfacaksın. Çodola$mak istcscm, oncc dcnizci olmalırunt. Kcndi stiykmek istcdiklerimi kaiıYavrutürk çıkacak diye. Ama bu Yavrucuk kitaplan yazmak çocukça $eyler yazyım. Doğal, ama her yeri d/gdrcc dolayorum. Insan Ornck aldığı cscrc kcndisintürk tabii sizirı v'ou'kluğunu/üa çıkan mak değil, çocuk artık çok >cy biliyor ve şamayacağım. Izin almam gerckiyor. Diden bir $ey katabiliyorsa gıi/cl bir şcy yapYavrutUrk değil. Ondaıı yirmi sene önce. çok >ey istiyor. Yazar artık daha çok $cy En çok da Çcıin Kapiuıı'ı scvcrdinı; Ra mış olıır. Bunda ayıp bir şcy yok. Çok yelim bunu da hallcttim; hesapladım o bilnıclı, Hakın 1001 üccc Masalları I'aust zamanki, yani galiba yirmi scne onceki kinıse bunu yapıyor. Hem Leyla ileMeckım Çalapala çizcrdî. 1001 Komanı da bilolmuş, Pinokyo iki yüzlu adam, HeMan parayla dftrt aylık bir ge/i yakla^ık yüz nun'u lıcrkcs söylemiş, ama cn güzelini meyen yokıur labit. Düşün, o tarihic yirolmuş. bin lîra tutacak. Sanıyor musunuz ki ben mi bin satardı. Bir de Jean de La Hire la Fuzuli yazmış. Son olarak... rafından ya/ılmı^ olan İki Çocuğun Dcv Eskiye oranla çocuk kitaplan ala bu parayı ya/.dıjim kilabııı kar^ılığında ÖZKAN Son olarak $unu söylcyebu kadar telil ücrcti alabileceğim. labii riâlemi adlı kiıabı haorlıyorum. Aslında nında oeliame var mı sizce? yim. Okuma zevki çocukluktan kazanıki bu ortamda çocuk kitabı yazmak güç. on ciltlik bir kitapıı. Sonraları ben o kiÖZKAN Eski ile şimdiyi karjılajiırlır. ama düşunun bazı ogretmenler Beyaz Geçen gün bir kitabım için yüz bin Iira capları yeniden yaıdım. dığımda tabiî ki gelişme görUyorum. r.sDizi okuyor. Onlar da okumanın zcvkiönerdi bir yayıncı. Sordum: "Yahu siz bu Was// vani? kiden çocuk kitaplan tclif değildi. daha ne varamamıv Okuma yazma oranı yükkitabı bu paraya daktilo ettirebilir misiçok lertümcydi. Resimlcri de yabuncıydı. ÖZKAN O kiıapıaki serüvenlcr hep scldi, evet, ama okuyup yazmak inua ainİE?' diye. "Etıiremeyiz 1 dediler bir de Fransız sömürgelerindc gcçer. Irkçı bir mak demek değil ki. Sımfiarda 6070 ki £vef, eski JUİBS Verne basımlann utanmadan. havası vardır. Olayları degijtirdim, uyarşi var, çocuklara kitap sovgisini ögretmen da çok güzei gravürler var... Çocuk kitaplan yazan olmak nasıl nasıl vercbilir? G ladırn. BİR ÇOCUK KİTAPLARI YAZARI: HAKKI ĞZKAN H Ç I RÇ EV I Mayısim