Katalog

K Ü T Ü P H A N E L E R Geleceğin kütüphaneleri Bugünlerde Parls, Kahlre ve Tokyo'da üç devlet adamı muhteşem kütüphaneler kurarak adlannı ebedileştirmenin hayatleriyle yaşıyorlar. Fransa Cumhurbaşkanı Mitterrand, 'Trus Grand Bibtiotheçue'in, Mtsır Devlet Başkant Hüsnü Mübarek İskenderiye Kütüphanesl'nin, Japonlar ise dünyamn ilk kitapstz kütüphanesi'nin kuruluş çaltşmalan için koltan sıvamış durumdalar. Derleyen: CUMHUR CAMBAZOÖLU ugünlerde Paris. Kahire ve Tokyo'da üc devlet adomı muhieşem kütuphanclcı kurarak adlannı ebedileştirmcnin hayalleriyle yaşjyorlar Fransa C'umhurbaşkanı Fnuıçols Mitttrrand dılnyanıtı cn büyük küiiıphanesi olacak Tres Graıı dc Bibliolhcque konu.sunda son talimai ları vcrirken, Uikcsini »ki kalıurel ve poHlik gücüne ulaşıırınaya çabalayan Hüv nü Mubarck efcancvi Iskenderiye KUiüphancsi'nin ycnidcn in$uM ıçin UNESCO ilc bağlantı kuruyor. Hiro Hito'nun halefi dunyanın ilk "kitapsız kutüphanesi'nin çalışmalannı baştaıan Japon htlkunıetine Tokyo'da plakel veriyor. Paris Diblolhcnuc Naıionale Müdürü, tarihçi Lc Roy Ladurle bu atılınıları değerjendirirkcn, "Bunlnr degiyim, yeniden degericndirme »e sıınma belirlikruıir. rasJlanlı dlyemezstniz. Biiyük projderle karçı karşıyuyu. Paris, Iskenderiye vr Tokyo'daki çalifmalardan bnflu Undra'dı BriL Üab Library ycniden donaldıyor, 1941'de nazır olacak. Washingfon'dal<i Llbrary of Congmsbüyuıüliıyor. trankfurt'daki Alman Küıüphanesi yeni vr modern blnaa, dUzenlenmif kataloguyla hizmele glrdl. Dunyanın her küşennde eskiden bilgi mabelleri diye adlandınlan kiltUphanelerde yenllikler yapdıyor" diyor. Tres Grand Bibloıheqııe projesini yüklcnen Mitlerrand'ın yardımcılanndan Dominique Jamei yeni kuiuphancnin üç ko nuda tıkanmayı gidermek amacıyla ktırulacagını beliniyor. öncelikle genis mekânlarda banndırılacak kituplarla kütüp^ hanenin dolması cngellcnecek. Ikincisi roplanan maıeryal urasındaki bağlantı bilgi işlcm merkczi yardımıyla yapılacak. Üçünct) olarak narin maleryaller (kâgıt. elyazması, resim, vb.) özel yöntcmlerlc korunacak. Paris ve Kahire'de 2000'li yılların ideal külüphanesinin nasıl olması gerektigi B Parts Bibliolheque Nationale Müduri Le Roy Ladurle. konusunda (Içcriktcn başka yapı ve organizasyon sorunları da lartışılıyor) sürekli tnplantılar dıi/cnleniyor. l.ouvre Piranjidi, Orsay Müzesi, Opera. Zal'er Anıtı gibi Tres Grande Bir>lioıheque de Mitlerrand'm bireysel lutkusunun eseri, Fransa Cumhurbaşkanı ikinci dötıeminin son yılı 199495'e kadar kUiüphanenin açılıjını yapınak isiiyor.Tiaşkaıı çok sabırsız. 2ü ünlu mimar dunyanın en büyük ve en modern kutuphanesi için çok kısa süredo hazırlanıp Mitierrand'a önertlcr sundulnr. U/manlardan olu^an bir komisyon bilytik kütüphaneleri gczerek rapor ha/.ırladı. 45 milyar frankhk kil(üphanenin inşaalı Seine nehrinin sol yakasındaki Tolbiac bolgesinde 13 bin nV'lik atanda yakıııdu ba$lıyor. Tonton'un (Mitlcrrand'ın tıtkma adı!) kütüphanesi Biblioihcque Nationaic'daki krize çare aramak amacıyla doguyor. Voltai Mllano Bratdense Kütuphanas! Okuma Satonu. rc'in "Fransa'nın en görkemli abldesl1* dediği Nationalc 120 kııı. u/untuğündaki raflan, 12 nıilyon kitabı ve her yıl cklenen 50 bin yeni matcryaliyte anık ta$ıyor. TGB projesini yönctcnler 1945'e kadar basılmış kitapların Naıionale'da, sonrasının yeni kUtüphancde loplanmasını iîtiyorlar. Naıionalc'dekilcr bu ayrımdan pek memnun görünmüyorlar. Mısırlılur tskenderiye'de tarihin en büyük bilgi nıerkezini yenidcn yaşıitmaya çalıjıyorlar. M.ö. 48 yilında Roınalılarca yakılan, M.S. 4. yüzyılda ise taınamen harap olan tskcndcriye Ktlıüphanesi hâ13 cfsancvi havasım koruyor. Bazı araşnrmacılar böyle bir kUiüphanenin hiçbir zaman var olmadığınt savunıırlarken, UNESCO tarafından projenin başına getirilen Jacaucs Tokailıyan "Elimizdeki bilgilerdeıı lskcnderiye Kütiipbanesl'nin yalnız ara>(ırma yapılnn bir yer degıl, aynı zamanda lartifilan, flkir yapılaa, biİKİnlerin loplandıgı bir kampıu oMagunn anlıyonız. Işie biz de bıı havayı olufiurmayı dencyeçcgiz" diyor. Bindcn Fa/la projenin katıldığı yarıjrnanın sonuv'Iarı bu yılm sonıına İcadar açıklanacak. Ancak Paris'in aksine Kahire. kütüphanc için gereken lonu ayırınamı$. UNESCO uluslaıarosı bir sponsor arayarak Mısır hilkitmetine yardtmcı ol> maya çalı$ıyor. Yeni Iskenderiye Kütüphanesi'ııde şu anda 400 bin kilap birikmi« durumda. KUtUphunc yonetimi geçmijin kurallarına büytlk onem veriyor. Araştırmacıları uzun süre misafir edecek kOçllk çahşma merkezleri plantanırken, meditasyon ve lartışmalar için gerckli ağaçlandırmanın yapıldıgı geniş alanlar da ihnıal edilıniyor. BOtünuylc kâğıtsu bir küiUphuııc kurmaya yöııelik Japonlanıı projcsiııde binaya gerek duyulmuyor. Uluslararası Tokyo Bilgi Ukm Mcrkc/.i tllkcdeki bütUn kitapları ve dünyada Ingili/ce yayımlanmı<j önemli yapıiları bir elaboratore yüklcyerck okurlara hilgisayar yardımıyla hizmet edecek. Her Japon vaiandası evindeki ya da işycnndeki bilgisayurda kUiüphanenin kaıaloğunu incclcycrck kitap ısmarlayabilccck. Kitap satıı ları bir, iki saniyc içindc bilgisayarckranında belirirkcn, isıcycn birkaç saat içinde kitabııı basıiı şcklini kapısının onilnde bıılabilctck. Tokyo'da bir küiüphane yeiki lısi "Kilap loplamaya mrraklı imtnnlar İçin bu Kİslcm bir kâbııs RİIH, uııın kiıtuphane knrtlannın artık ckranlnra KÖ/. nlıııuyı ügnmmeicriııin /amaııı geldi. Kitap* ların yıpranmaları ancak bu yolla önlenebilir" sözlcriylc geleceğin külüphanclcrinin amaçlannı üzetliyor. D Kasım1969