Katalog

CUMHURİYET DERGİ ÖZGÜR ÇİLEK "Ürdün Havayollan'na ait bir uçak 26 bir fitteyken Mut'tan gelip Afyon üstünden Is tanbul'a inecekti. Diğer yandan Lufthans< Havayollan'ndan bir uçak da AntalyaFrankfurt seferini yapıyordu. O da 26 bin fn yükseklikte seyrediyordu. Onu 28 bine yükseltmeyi planlamıştım. Böyle yapmazsarr iki uçak Antalya üstünde aynı rotada çakış. ıyorlardı. Tam bu sırada Mısır Havayollan'ndan bir uçak telsiz butonunu kılitledi Frekansımız kilıtlenmişti ve doğa! olarak uçaklara hükmedcmiyorduk. Acil bir durumdu. Çarpışmaya otuz saniye kalmış ve hiçbir şey yapamıyorduk. Soğukkanlıhğımı korumaya çahşıyordum, fakat durum kötiiye gıdiyordu. Tam bu sıradafrekanskurtuldu ve can havliyle Ürdün uçağını alçalttım. Böylece büyük bir faciayı önledik. Saatlercc bu olayın etkisinde kaldım." Esenboğa Havaalanı Saha Kontrol Merkezi'ndeyız. Sıcak bircumartesı günü. Hava o kadar sıcak ki, Saha Kontrol Merkezi 'nden içeri gırdiğimizde biraz olsun rahathyoruz. Saha Kontrol Merkezi 'nde görevli Başkontrolör Ömer Faruk Koza'yla bu ilginç meslek üzerine konuşuyoruz. Burada çok sayıda radar ile onlan takıp eden kontrolörler bulunuyor. Haftasonu olmasınakarşın hareketli dakikalaryaşanıyor. Radarlarayrıntılıbırşekıldeizleniyor."Bir hava trafik kontrolörünün en önemli görevi, bir uçuşun emniyetli bir şekilde tamamlanmasıdır. Yani bir uçağın kalkışından belirli biryere inişine kadar güvenliğinisağlamak. Bunun için gördüğünüz radarlarla uçaklan takip ederler ve pilota çeşitli talimatlar verirler. Bunun yanında hava trafiğinin ekonomik ve hızlı akışını yine biz kontrolörler sağlanz. Hatta emniyet irtifasını ahp düz uçuşa gcçmiş uçakların süratlerini bile ayarlıyoruz. Bundaki amaç, söz konusu uçağın öndeki veya bir başka pozisyondan gelen bir uçağa çarpmasını önlemektir" diye konuşuyorbaşkontrolör. Saha Kontrol Merkezi'ndeki yoğun tempo sürüyor. Kontrolörler biryandan radarlan dikkatle izliyor, biryandan da pılotlarlakonuşuyorlar. Onlara çeşitli direktiflerveriyorlar. Bunca ağır çalışma arasında bizden bir "merhaba"yı esirgemiyorlar. Ömer Koza, sorumluluklarının çok fazla olduğunu belirterek "Bu meslekte hata yapma hakkınız yok. Bu dabizi son derece dikkatli olmaya zorluyor"diyor. 'pr" . Televizyondaki sinema fîlmlerinde hava trafik kontrolörlerini sadece kulelerde görürdük. Burada kontrolörlerin kendi içlerindeüçeaynldığınıöğreniyoruz. Bunlarkule, yaklaşma ve saha kontrolörleri. Bir de eğitim faaliyetinı yürüten eğitici kontrolörler var. Esenboğa Havaalanı'ndal20dolayında hava trafik kontrolörü görev yapıyor. Kule kontrolörü kulede bulunuyor ve gözle temas ettiği uçaklan kontrol ediyor. Sorumluluk sahası kule merkez olmak üzere 8 km. yançaph ve 1000 fit (304 m.) yükseklikte bir alan. Bir uçağın havalanarak belirli bir irtifa aldığıyadainişinitamamladıktansonraap " rona girerek park ettiği noktaya kadar tüm sorumluluk kulenın. Uçak, tekerlerını yerden kestikten sonra • yaklaşmakontrolörünedevrediliyor.Yaklaş . ma kontrolörü uçağı belirli bir seviyeye tırmandırdıktan sonra rotasına oturtuyor ve saha kontrolörüne devrediyor. Türk hava sahası sınırlan içınde söz konusu uçağı Saha Kontrol Merkezi takip ediyor. Yaklaşma ve saha trafik kontrolörleri kulenın üç kat altındakı Saha Kontrol Merkezı'nde görev yapıyorlar. ömer Faruk Koza'yı kontrolör arkadaşlanndan biri heyecanh bir şekilde uyarı* yor. Radarabakmasını söylüyor. Koza, hızlı Herkes uçııyoı; ama Esenboğa Havaalanı günde 750800 uçağa transit ya da inişli eşlikçilik yapıyor. Kontrolör sayısı 120. Türkiye'deki bütün havaalanlannda çalışan kontrolör sayısı ise 467. Ya gözler kullanılıyor ya radar. Sorumluluğu bir hayli yüksek bir meslek, hata tanımıyor. Önemsenınemekten yakınan kontrolörler kendilerini Avrupah meslektaşlanyla kıyaslıyor.