Katalog

13 ŞUBAT 2000. SAYI 725 VGabrielled'Estrees (15731599) Coeuvres markısinin kızıydı, 1591 yılında, 18 yaşındayken IV Henn 'nin sevgilisi oldu ve 26 yaşında çocuğunu dünyaya getirirken ölene dekkraldan aynlmadı. Çıkarcı, iktidar düşkünü bir aıleden geliyordu; Gabnelle'ın, başarısızhkla sonuçlanan Fransa kraliçesi unvanını alma çabalannda kendi başma mı hareket ettiğı, yoksa ailesi tarafından mı kullanıldığı tartışma konusudur. Henri, Gabrielle'e adını vermemiş olsa da, kuşkusuz onu kansı olarak görüyordu. Güzel kadının Henri'den Cesar, CatherineHennette ve Alexandre adlannda, hepsi de kralın nüfüsuna geçirilen ve Bourbon Hanedanı 'nın Vendöme kolunu kuran üç çocuğu oldu. Aragonlu Catherine'den lngiltereKrah VIII. Henry'ye Ocakl536 Çok değerlı efendhn, kralım ve eşim, ölüm saatim yaklaşırken, sıze duyduğum sevgiden ötürü, dünyasal ya da bedensel bütün kaygılann üstündc tutmanız gereken ruh sağhğınıza dikkat etmenizi salık vermekten başka bir şey düşünemiyorum. Bu kaygılardan dolayıdır ki beni felaketlere, kendı şahsınızı ıse pek çok dertlere gark ettiniz. Ama hepinizi bağışlıyorum; ve Tann'ya aynı şeyi yapması için dua ediyorum. Kızımız Mary'yi, her zaman arzuladığım üzere ona ıyi bir baba olmanız dileğiyle size emanet ediyorum. Sizden hizmetçilerimle ilgili olarak da bir dilekte bulunacak ve onlan evlendirmenizi rica edeceğım; yalnızca üç hızmetçim bulunduğundan bu size bir yük olmayacaktır; aksi halde geçinmeleri mütnkün olmayacağında, bütün diğer uşaklanma da ayhkları dışında yılhk bir ödeme yapmanızı rica ediyorum; son olarak gözlerimin her şeyden çok sizi arzuladığına yemın ediyorum. Elveda. V Aragonlu Catherine (14841536) tspanya hükümdarlan Aragonlu Fernando ile Castilla'lı tsabel'ın en küçük kızıydı. Küçük yaşta kadenne, lngıltere tahtının varisıyle evlenerek, Ispanya'nın lngiltere'yle olan ıttifakmı güçlendirmek yazıldı. Nikâhtan altı ay sonra Prens Arthur'dan dul kaldı. Bir süre sonra siyasal yanı da olan bir aşk evliliği yaparak, Arthur'unkardeşi Henry'yleevlendi. tngiliz halkının sevgısini kazanmış olmasına karşın, VIII. Henry 'nın tahtavans kazandırma kaygılan nedeniyle kraliçelik dönemi tatsız olaylarla geçti. Çiftin erkek çocuklannın hepsi bebekken öldü. Catherine dinine bağlı bir Katolik'ti ve konumunu korumak ıçın papaya güvenıyordu, ama bir erkek çocuk sahibi olmak için sabırsızlanan Henry, Kilise ıle devlet arasmda geçen ve Ingilizreformuna öncülükeden dramatik bir mücadele sonucunda onu boşayarak Katolık Kilisesi'nı reddettı. V tngiltere Kralı VIII. Henry (14911547) En güçlü tngiltere krallanndandı. 1509'da tahta çıktı ve papalığın üstünlüğünü reddederek, kendisini Kilıse'nın başı ı lan edıp manastırlan kapatarak Kilise ve devlet iktıdannı kendi şahsındabirleştirdi. En az bu girişimi kadar, birbiri ardına evlendiği altı kansıyla da hatırlanır. llk eşı Aragonlu Catherine'den boşandı. Ikinci eşi Anne Boleyn' i zına suçundan ıdam ettirdi. Üçüncü eşi Jane Seymour 1537'de doğum yaparken öldü. Anne of Cleves'i boşadı ve beşınci eşı Catherine Howard' ı ise 1542 'de idam ettirdi. Ertesi yıl Catherine Parr'la evlendi ve bu son eşinden önce öldü. Henry'nin üç çocuğu tngiltere tahtına çıktı: Çocuk kral VI. Edvvard, "Kanlı Mary" olarak bilinen I. Mary ve I. Elizabeth. Henry'ninhükümdarlığıîngiliztoplumunu yeniden biçimlendirdi ve Protestanlığı devlet dını olarak kurumlaştırdı.^ DERGIDEN Merhaba, Türkiye 'nin binlerce yılhk uygarlıklar üzerine kurulmuş olması hemen herkes için bir övünç kaynağıdır. Ne var ki aramızdan pek az kışi bu uygarlıklar yok edilmesin diye çaba harcar. Türkiye 'nin pek çok köşesinde geçmiş uygarlıklann mermerleriyle, işlemeli sütunlarıyla inşa edilmiş binalar görebıliriz. Hatta antik taşları öğüterek inşaatta kullanan belediyelere bile rastlarız. Toplumca sahip olduğumuz tarihi değerleri koruyabilecek aşamaya gelmemiz elbette bir bilinç işi. Ama bu bilinç çarşıda satılmıyor ki! Elde etmek için gayret etmemiz gerek. Bu haftaki Cumhuriyet Dergi Hasankeyf'in kaderini değişürmek isteyenlere sesleniyor. Enerji üretilecek, insanlar uygarca yaşayacak diye geçmiş uygarhklara barbarlık etmek nasıl bir anlayış! Elbette bütün ülkeler gibi Türkiye 'nin de barajlara, santrallara ihtiyacı var. Ama Hasankeyf'i yok edecek bir baraja kimsenin ihtiyacı yok. Türkiye 'de barajlar, santrallar nedenseya doğamnya da tarihi bir uygarlığın göbeğine kuruluyor. Oldukça büyük bir alana yayılmış bir ülke burası. Toprak kıtlığı hiçyok Ama nedense enerji söz konusu olduğunda çevrenin ya da tarihin korunması hemen beşinciplana düşüyor. Gelgelelim, son yıllarda ilginç bir gelişme yaşıyoruz. Baraj, santral yapılacak yöreler büyük tartışmalara konu oluyor. Hatta itirazlar gösterilerle, yürüyüşlerle ifade ediliyor. Hasankeyfhenüz sular altında kalmadığına göre her şey bitmiş değil. *** Depremi yaşamış çocukların çektikleri fotoğraflardan oluşan bir sergi var tstanbul'da. 33 çocuktan 68 çalışma. Onların fotoğraflan, deprem sonrasındaki yaşamı belgeliyor. Felaketlerifotoğraflamak çocuklara uygun bir iş değil. Ama deprem, çocukbüyük ayırmıyor. Sergi 18 Şubat 'a kadar îstanbul da. 26 Şubat 'ta lzmit 'e taşınaçak. önümüzdeki hafta yeni bir Cumhuriyet Dergi 'de buluşmak umuduyla... Aragonlu Catherine. ingUtere Kralı VIII. Henry. Sl BASIN VE YAYINCILIK AŞ ADINA BERİN CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZ SAHİBİ. YEDİMAYIS HABER AJANN A D l l YAYIN DANIŞMANI: İPEKÇALIŞLAR • SORUMLU MÜDUFC FİKRET İLKİZ • GÖRSEL YÖNETMEN: AYNUR ÇOLAK • BASKI: ÇAĞDAŞ MATBAACILIK LTD. ŞTİ • İDARE MERKEZİ: TÜRKOCAĞICAD. NO: 3941 CAĞALOĞLU, 34334 İSTANBUL TEL: (0212)51205051 REKLAM: MEDYA C Fransa Kralı IV. Henri. Gabrielle d'Estrees. (Resmin adı La belle (iabnelle...) KAPAK FOTOĞRAFI: HATİCE TUNCER