Katalog

12 P* lan mallar, karşılıksız kazandırmalar, manövi tazminat alacaklan ve kişisel mallann yerine geçen değerler eşin kişisel malıdır ve evlilik birliği sona erdiğinde paylaşım dışı kahr. Edinilmiş mallar ise evlilik birliği süresince eşlerin çahşması ile kazanılan, sosyal güvenlik, sosyal yardım kurum ve kuruluşlannın veyapersoneleyardım amacı ile kurulmuş sandık ve benzerleririin yaptığı ödemeler, kişisel mallann gelirlen, edinilmiş mallann yerine geçen değerlerdir ve bunlar evlilik birliği sona erdiğinde eşlerin eşit olarak paylaşacağı mallardır. Burada önemle vurgulamamız gereken husus, eşlerin mal aynlığı, paylaşmalı mal aynlığı veyamal ortaklığı rejimlerindenbirini sözleşme ile seçebilecekleridir. Sözleşme ile mal rejimlerinden birini seçmelerinin pratikte bir sorun yaratacağını sanmıgeçerliolacaktır. Amaeğerboşanmadavası redle sonuçlamrsa, eşler karann kesinleşmesini izleyen altı ay içinde başka bir mal rejimini seçmedikleri takdirde, evlenme tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yasal mal rejimi olan "edinilmiş mallara katılma" rejimini seçmiş sayılacaklardır. Yasa değişikliğinden önce, bu konularda özellikle Ceza Kanunu ile ilgüi olarak açılan davalar nedeniyle bu eşitsizliği gidermeye yönelik A nayasa Mahkemesi ya da Yargıtay kararları çıkmıştır. Bununla ilgili örnekler verebiür misiniz? Yıllardır yasalarda eşitliğe aykın hükümlerin değiştirilmesi için yoğun çalışmalaryapılmaktadır. Medeni Kanun değişikliği konusunda tÜ Kadın Sorunlan Araştırma Merkezi 'nin koordinasyonunda Türk Hukukçu Kadınlar Derneği'nce hazırlanan "Evliliğin Genel Hukumleri ve gıçlann kanunlarda eşitliğe aykın hükiimleri uygulamamalan, aynmcılığın kaldınlması konusunda ülkemizin onayladığı ve TBMM'de kabul edilmesiyle yasa hükmünde olan uluslararası sözleşmeleri dikkate almalan gerekmektedir. Ancak ne yazık ki birçok kararda bu sözleşmelerin hiç göz önüne aluımadığına tanık oluyoruz. Tasan yasalaştığında, çıkacak sonuçların çözümü yargıya bırakılmış bulunuyor. Yargıdaki yuk düşünülürse, başka çözümler gerekmiyor mu? Tasannm Aile Hukuku alanında köklü değişiklik yapılmış ve yürürlükteki Medeni Kanun'da kocanın karar yetkisinin tanındığı aile içi ilişkilerde eşlerin eşit haklara sahip olmalan ilkesi getirilirken bu konularda ortaya çıkacak sorunlann çözümü hâkımin takdır yetkisine buakılmıştır. Tasan bu şekliyle yasalaştığında, aile mahkemelerinin kurulması kaçınılmaz hale gelecektir. Bu konuda geç kalınmış olmakla birlikte hazırlıklann bir an önce başlatılması gerekir. Aynca Isviçre Medeni Kanunu'nda " Evlilik ve Aile Danışma Bürolan " olarak yerverilenveülkemizdebutürbürolarbulunmadığmdan tasan da uzman kışiler olarak belirtilmiştir. Bu kişilerin kimler olacağı ve bürolann kurulması konusunda Sosyal Hizmetlerden Sorumlu Devlet Bakanlığı'nca hazırlıklann yapılması kanunun ışlerliği ve uygulanabilmesı açısından önem taşımaktadır. Eşler arasında ortaya çıkan çok hayati olmayan bazı uyuşmazlıklann çözümünde öncelikle bu danışmanlık bürolannabaşvunılması, çözüme ulaşılamayınca mahkemeye gidilmesi hem dava ekonomisi açısından hem de mahkemelenn zaten var olan iş yükünün daha da arttınlmaması açısından doğru olacaktır. Geçen yıl tstanbul Barosu Kadın Haklan Komisyonu'nun çağnsı üzerine kurulmuş olan TÜBAKKOM'un bugün 28 il barosunda temsılcileri vardır, bu arkadaşlanmızm tasarıda adı geçen uzman kişilerin belirlenmesinde önemli destekleri olacağına inanıyorum. Sonuç olarak eşitliğin tam anlamıyla yerleştığini söyleyebiliriz. Tasannın Mıras Hukuku bölümünde bıreyin özgürlüğü açısından önemli bir değişiklik yapıldığını da kısaca belirtmekte yarar var. Tabii aslında tasan yasalaştığında bütün bunlann kamuoyuna açık seçik anlatıbnası gerekiyor. Tasanda miras bırakanın tasarruf özgürlüğünün genışletilmesi yönündeki eğilımlerin göz önünde tutulduğu gerekçesiyle, mirasçının saklı pay (mahfuz hisse) oranı azaltılmıştır. örneğin, yürürlükteki Medeni Kanun 'da altsoy için miras payının dörtte üçü olarak öngörülen saklı pay oranı, miras payının yansına indirihniştir, bu demektir ki miras bırakan vasiyet yoluy la ya da henüz hayattayken mal varlığının daha büyük payı üzerinde tasarruf özgürlüğüne sahip olacaktır. Yine Miras Hukukunda yeni bir hüküm getirilerek "konut ve ev eşyasının sağ kalan eşe özgülenmesi" sağlanmıştır, bu da sağ kalan eşin mağdur olmasını önlemek üzere getirilmiş bir önlemdir. 2000'li yıllarda demokratikleşme yolunda atılacak adımlar arasında, başta Medeni Kanun olmak üzere Ceza Kanunu, tş Kanunu ve diğer kanunlarda eşitliğe aykın hükümlerın kaldınlmasının önemli bir yeri olduğuna inanıyorum. Tabii yasalann değiştmlmesi önemli bir adımdır, ama bunlann amaca uygun uygulanması bu haklardan yararlanılmasını sağlamak üzere "yasal okuryazarlık" (legal literacy)projelerinınyaygınlaştırılarakyaşamagcçirilmesi gerekır.^ Nezihe Muhittin... Halide Edip Adıvar Fatma Aliye yorum. Ama eşler herhangi bir seçim yap Mal Rejimlerine tlişkin Değişiklik Taslamamışlarsa yasal mal rej imi olarak "edinil ğı" kadın kuruluşlanncatoplanan 100.000 miş mallara katılma" rejimi uygulanacak civannda imza ile birlikte 17 Şubat 1993 tarihinde TBMM Başkanı' na götürülmüş ve tır. Tasarı yasalaşırsa daha önce yapılmış zamanın TBMM Başkam bu değişikliklerin mutlaka gecikilmeksizin yapılacağı söevlilikler için hangi mal rejimi geçerli zünü vermiştir. Aradan yedi yıl geçti, acaba olacaktır? Medeni Kanun Tasansı bu şekliyle yasa bu imzalar çöpe mi atıldı diye sormalıyız. laşırsa, yurürlük şekline ilişkin yasa tasan Şimdi sorumuza gelirsek, bu eşitsizliklerin sında yer alan hükme göre; daha önce ya çok ender de olsa Yargı kararlan ile kaldıpılmış evlilikler açısından, kanunun yürür nldığını görüyoruz. örneğin 1990tarihinde Anayasa Mahkemesi Kararı ile Medeni lük tarihinden başlayarak altı ay içinde mal Kanun'un 159. maddesinde yer alan "kadıaynlığı rejimini devam ettirme yolunda bir nınçalışmasınıkocanınizninebağlayan" bildırimde bulunmayan eşler, edinilmiş mallara katılma rejimini kabul etmiş sayı , hükmün anayasanın kanun önünde cşitlik lacaklardır. Ayrıca, kanunun yürürlüğe gır ilkesine aykırılığı nedeniyle iptali; aynı şemesınden önce açılmış boşanma davası so kılde kadının zinası ve erkeğin zinası hünuçlanıncaya kadareşlerarasındamal ayn kümlerınin yer aldığı Ceza Kanunu'nun 440ve441 maddelerinınıptalııleeşıtliğin lığı rejimi devam edecektir; böylcce dava sağlanması yoluna gidilmıştır. Aslında yarboşanmayla sonuçlamrsa mal aynlığı esası Nakiye flanııtı