Katalog

CUMHURİYLT DERGİ Baştan çıkarma ve Oidipus kuramlannı ortaya atan Sigmund Freud'un ölümünün ' üzerinden altmış yıl geçti. Kendini ve hastalannı anlayabilmek için önce "kendi küçük ülkesi"ni keşfe çıkan Freud, düş yorumunu da nevrozlan anlamakta kullandı... Eserleri edebiyat, mitoloji, masal ve sanat birikiminin ürünüydü... Yaşamını "sansasyonel monotonluk" içinde geçirdi... yana'yagötürmcsınınyarattığıörsclemcnin nedenolduğusanilır. Freud, yaşamınınson yıllarında bile bu göçii bir büyük felaket olaraktanımlamiijtı. Babaya dalr düş kırıklığı... Freud'unViyana'dakı ilk yıllan çok bunalımlı geçti. Kırsal yaşamın dinginliginden ve sevdiğı pek çok ınsandan, arkadaşlanndan aynlmayı, bir Ö7gürlük ve mutluluk yitimi olarak yaşadı. özellikle 47 yaşları oldukça sıkıntılıydı. Viyana ormanları, büyük parklar, gcniijcaddeler bile onunbu ilk Ö7İemlerini doyurmaya yetmedi. 12 yaşına geldiği zaman, babası elinden tutarak birlikte küçük gezmelere götürmeye başladı. Bu alışkanlıklaronunsonrakiöğrencilikyıllanndayaptığı uzun yürüyüşlcrcdönüştü; Freud, yaşamı boyunca, bu tür gczileri, düşünme yürüyüşlerini çok sevdi. Babasıyla yaptığı bu gezilerden birinde, Jakob Freud, oğlunabir anısınıaktardı.Buna göre"yıllarönce, yeni aldığı bir kürk ^apkasıyla, bir cumartcsı günü kcntin içinde gezerken karşıdan gelen bir Hınstıyan, Jakob Freud'a'Yahudi.nehaklakaldırımdayürüyorsun, çabukkenaraçekil'diyebağırrnış...ve bir tokat vurup, şapkasını pisliğin içine atmıij..."tı. Küçük Freud, ı^aijkınlık içinde, "Pekı baba sen ne yaptın?" diye sorunea, babası, sakin sakin, "Hiç, gittim yerdcn şapkamı aldım ve kaldırımdan inip, sokakta y ürümeye başladım" diye yanıt verdi. Bu, Freud'un beklediğikahramanlaraözgübiryanıtdeğildi. Büyük düşkırıklığınauğradı. Babasımn buanısıbelkıdcküjiliğınibclirleyenönemlı kırılma aşamalarından birinı oluşturdu Freud, sonrakiyıllarda yaptığı analızlerinde dc tcspit ettiği gibi, kendisini ordularıy la Hırıstiyan dünyasını, Katolik Roma'yı dize getirenAnıbal,yadadünyacgcmenlığıkurmayı deneyen Iskender veya Napolyon ıle özdeşleştirdi, büyük güç sahibı insanlara özlemduydu. Butürözlemlerisonradan,dünyayı kaba şiddctlc dcgil, bilgi veakıllaanlamak ve ona egemen olmak biçiminde bir tutkuyadönüijtü. Freud, kendisindeki inatçı öğrenme tutkusunu da böyle bir yerdeğiştirmeyle bir tür güçlü olma ıstemı olarak yorumladı. Jakob Freud başarısız bir işadamı ve yeterikadarotoriter bir kişilik "baba" bile olnıadığı ıçın bclkı de oğlu uzerıne büyük etkisi oldu. üğul, babaya karşı kolayına düşman olamadığı ıçin, tavır almakta zorlandı. Bu duruın onun çelii>kılerle dolu melankolık dünyasının temelini oluşturdu ve Freud'da, gerçek ben ile ıdeal ben çatışması yaşamı boyusürdü. Hiçbirkült içinde kendisini cvinde/yurdunda duyumsayamadı. Aynca hiçbir kültür ortamı da bu "ateist Yahudiyı" içine almadı. Ilk öğrenımini dışarıdan bitiren, sınavlara babası tarafından,birtarihkitabı gibi tncıl, özellikle Eski Ahıd, okuyarak hazırlanan Freud'un çok parlak bir lıseöğrencılık dönemi oldu. Temel dersleriyle birlikte, Latince, Grekce, Fransızea, ltalyanea'nın ötesinde, Ispanyolcaöğrendı. Bunlarackolağanüstü güzel bir Ingilizcesı olduğu bılıniyor. Shakespeare'ı ılk kez 8 yaşında tanıdı; ezbere denecek ölçüde öğrendi. Her konuşmada, bu büyük ozandan her an her konuya uygun bir bölüm/dızesöyleyebilecekkerteonuözümlemıştı. Freud'un kaf'asında, "tann" ycnne "doğa" tasarımının gelişip yerleşnıesinde en çok Shakespeare vc Ciucthc'nm etkileri oldu. Freud'unanalıtıkdüşunmetutkusuarUıkça, mitlere, mıtleştırmelcrc karşı ötkesı çoğaldı. Kişiliğininoluşnıasında Shakespeare, Goethe ve Heıne'nin yanı sıra, Homeros, Sophokle.s, Antık (irek Kulturu tarıhıni yazan Ikırckhard, Dıckens, Analol Franec, Emile Zola, Mark Twaın,Thomas Mann gibi yazar Sigmund Freud ve Martha Bernays ni^anhlık dönemlerinde, 26.6.1885... Daima 'yedek' baba 1. Sayfanın devamı canlı,neşelibirkadındı.GençlığiOdessa'da geçmiş. 1848 Devrimlerinı yaşamış, 1855 yilında, 20 ya!?ındayken,40 yaşmdaki Jakob Freud'la cvlcnmiş, 21 yaşında ılk çocuğu Freud'u doğurmuştu. Sonrakı on yıl içinde ü.sl ustedokuzçocukdünyayagetirdı.. Büyük acılar çekmiş, fakat yaşanıa gücünü, umudunu vc ncşcsını yitırmemiştı. Fıeud'unDüşYorumu'ndaannesıyleılgilıdüşlcrbabasınaoranlaçokdahaazdır. Vegenc hıçbır diiş yorumunda Amalıa merkez kunumdagösterılmez. Ayrıca,düşlerdekoruyucu annc tipinin ötesinde dahaçok çckıcı, cinselkadınkişiliğiylcortayaçıkar. Sigmund Freud'un yaşamöyküsününasıl prehistorisininbabası Jakob Freud'unkişiliğininbelirlendiğiortamdagömülüolduğu, varsayılır. Jakob Freud Doğu Avrupa'da Yahudilerin büyük baskılara uğradığı, coğrafi, ckonomik, politik, kültürel değişimlcrın yaşandığı bir ortamda, Tysmenitz kentinde doğmuştu. Freudailcsi, 1859tarihinde, Leipzig üzerinden Vıyana'ya taşınmışlardı. Sigmund Freud, doğduğu bölgeden kopmayıyaşamboyuunutamadı.Ilküçyılmetkisı, tüm yaşam fantezılcrini, ilk fantezi aşkmı bile etkiledi. Freud'un tren yolculuklarını birtürlü scvememesinde, hatta korkmasında bırolasılık,trenin, kendisiniananıcmcsınden ayrılmaya ben/er bieimde doğduğu ycrlerden ve scvdiği insanlardan koparıp Vi