Katalog

CUMHURİYETDERC P+ MüteakibenReisicumhurHz.Türkçe olarak vakibeyanatlannda iki demokrat milletin birbirlcrine karşı olan muhabbetinden bahis buyuruyorlardı. Film çokbcğenilmiştir" Habcrdc daha sonra Atatürk'ün " Garp Cephesinde Sükunet Var" ile " Serseri K.ral"adlıfilmleriizlediğivesinemadan çıkışındahalkınbüyükbirtezahuratyaptığıdaycralmıştır. Atatürk bu sinemada izlediği kimi f ilmlcrden sonra, cğer film yerli yapımsaoyuncularınıköşkeçağrıponlarıtebrik dc ederdi. tlk sesli Türk filmi olan Istanbul Sokakları filmini izlemiş.çok beğenmiş, daha sonra da tüm oyuncularını köşke davct cderek onları tebrik etmişti. lagöndermekzorundakalmış. Üngör, ()r 1. sınıfı takdirnameyle geçmiş. Fakat babas nın engel lemesi devam ctmiş. Orta 2 'ye ba layacağıyıl onuzorlacvlendirmis.. "Oevlilikbilebeniyıldıramadı.Bcnokı maya devam ettinı." Daha sonra Bakırköy Ticaret Lisesi ve 1 tanbul Ticari lilimlerAkademisi.Pekibuk dar yoğun çabalar sonucunda okuyan Ba Üngör neden simitçil ik yapıyor? "Akademiy i terk ettikten sonra hızlandır mış cğitimden yararlanarak öğretmen olm yakararverdim.OdönemlcrCHP'ningen lik kollarında çalışıyordum. Partiden ba milletvekilleri kayıt için yardımedecekleı ni söylcdiler ve beni Ankara'ya çağırdıl; Fakat verdikleri sözlerin hiçbirini tutmac lar. Ankara'da bu is. peş.inde koştururken l gün takside çantamı unuttum. Çantamı diplomam, nüfuskâğıdım da vardı. Bunı üzerineküstümvesimitçiliğcbasjladım." Adı değişiyor 1936yılınadek altındevriniyaşıyan Elhamra Sinemasınedendirbilinmezbu tarihten sonra adınıdeğis.tirmegereksinnıesi duyarak k imilerihe göre Türkçeleştirme nıodasına ayak uydurarak Sakaryaadını almıştır. Yıllann Elhamra Sineması bu adı 1944 yılına dek kullanacak, bu tarihten sonra ise yine eski adına birdönüşyapacaktı. 50'li yıllann ikinciyarısındaPera'nın üstyakasında.yaniGalatasaray ilcTaksirn arasında yine sinenia salonları açılmayabaşlayınca Elhamra eski görkemının yanı sıra scyircisini de yitirmeye başladı.gıderckBeyoğlu'nunikincisınıfsineması konumuna düşmekten kurtulamadı. 1958'deaslınarücu cderek tekrar liyatrosalonunadönüştii. Sururi Topluiuğu, Istanbul Opcrcti dahasonraları ise Istanbul Tiyatrosu burada Istanbulluların unutamayacakları yü/lerce oyunu sahneye koydu. 7ü'li yıllann başındaise sinema işletmecisi HasanTual,tiyatronunkrizegirmesiüzerine nıekânın işletmesını üstlendi. Tual Film adına tekrar sinema salonu olarak işletmeyebaşladı. Yanıncaya kadarda onun ve ogullarınm işletmesinde sinema salonu olarak kullanıldı. Önce Ipekçiler, Cemil Filmer, daha sonra ise Hasan Tual ve oğulları tarafından işletilen sinema, zamanla yalmzca eski nıımarı görüniimünü ve görkemini yitirmedi. Sinemanın krıze giımesi sürecindc teeimscl açıdan kaynaklanan çaresizlikyadaaldırmazlıksonucu gösterilen seks f'ilmleriyle izleyici gözünde saygınlığını yıtırdi. Beyoğlu'nun yaşayan en eski, ama en yitik sinema salonu konumuna düştü. Önündcn geçerken farkına varmadığımı/,öncmscmediğimiz, sahipçıkmadığımız, ama yanıp kül olduktan sonra ağıt yakıp suçlular arayıp birden bire kentli olduğumuzu anımsadığımız, ne ilk, nc de son yitip giden mekan Elhamra Sineması. • *• Kar da yağsa buradayım... Baki Üngör öğrencilikyıllarındadasim çilik yapmıs.. O zamanlar Bakırköy'dc sin satıyormuş. Şimdilerde sabah saat 7'de b; Iıyorsimitsatmayaak!jamsaat7.30'akad Satışı yetersizse akşam saat 9'a kadar b beklcdiği oluyormuş: "Ben burada ba; hayvangibiyim. Sabahtan akşama kadar r radayım. Kardayağmurda budeğişmcz." Simitçılerindcdiğcrseyyarsatıcılarg çokzorşartlaraltındaçalıştığınıanlatan belediyebaskısınınçokağırolduğunusöy yor. Bunun ncdenlcrini şöyle sıralıyor: "I lediye'nin satıs. için bizden talep ettiği ki koşullar var. Birincisi üzerinde Eminönü F lediyesi yazan satış arabalarından almak; rundayız. Bunun fiyatı 30 milyon lira. Tı gâhın içinde şemsiye bulundurmak zorunı yız.500binliralıkşemsiyeyibİ7c2mily( satıyorlar. Birdeayda 10milyon ışgaliycı rası veriyoruz. Kazandığımızpara neki kadar yükün altından kalkalım?" Üngör'ün biriddiasıdaşu: "Eminönü 1 lediyesi'ninRamazanayındakurduguil çadırıBelediye'ninesnaftan veseyyarsı Baki İ/ngör okııla gidcbılmck için didinrttij ama 30 yıldır simitçilikle kazunıyor ya^amınu cıdanhaksızyerealdığıparalarlakuruldv Simıtçilerin dayanı^ma içinde sorunlai çözebileceklcribirderneklcrininolması rektiğineinanıyor Fakatböylebiıbirlik,} kililer tarafından yanlış yorumlanıyor \ e gellçniyormuş. Baki Üngör, günde ortala 300350 tane simit satıp günliik ortalarr milyon kazanıyormusj.Hava çok yağısjı duğu zaman bu para 2.5 milyona kadar dü yormuş. Ödediği ev kirası ise 45 milyon. "Çocuklarımın aile bütçesine katkısı masa benim simitçilik ıle geçinmem mi kündcğil,"diyor. "Bizimailedekolektif yaşam vardır. I lerkcs aylık kazancını get Evin masraflan bu paradan kars.ılanır. I nimçocuklarundiğergcnçlergibideğil.] olaylann çok yoğun olduğu bir dönemdi. YAZI VE FOTOĞRAFLAR: Maddi zorluklanm vardı. Bu yüzden 3. sınıf saplıdııiar. Yoksa geçinmek çok zor." HALDUN İPAL ta bırakmak zorunda kaldım. Ama AkadcKa/andığı parayı yeterli bulmasa da p; mi'deçok başanlıydım." sıolmayanavercsiye simit verdiğinisöj naGedikpaşayokuşununsonunyor ve simitin fiyatını da fazlabuluyor. darastladık. Soğuktan korunmak Baki Üngör'ünokumahırsıçocuklukyaş"Simit banagörcpahalı. Ben müşteriyı için kırmızı atkısını boynuna lannadayanıyor. Köydeilkokulubitirdikten mit 75 bin lıra demeye utanıyorum. Çüı özenlesarmıştı. Maviarabasının sonra ortaokula devam etmek istemi$. Babasiınidiyiyendargelirliinsandır. Cebinde buğusugizlibirkederisaklargibiydi.Ismini sıkarşıçıkıncaobabasındanhabersizokula rası olan adam gelip simit yemcz." soruyoruz,"BakiÜngör, Istiklâl Marşrnın kayıtyaptirmış."Okulagidemezsin,çobanbestecisiZeki Üngörgibi"diyor. lıkyapacaksın,"dcyınce detstanbul'akaçÜngör'e göre bir simitçi her şeyden ö mış. Üngör' ün babası bu durumu kaldırama temİ7olmalı.Günlüktıraşınıolmalı.Tırr Baki Üngör'ün tezgâhmın bulunduğu yeryıp oğl una okula gidebi 1 irsin diycn bir mek larını kesmcli. En önemlisi tezgâhı tenıi»' den deniz görünüyor. ü, yerinin kıymetini tupgöndermii} ama Üngörköye dönüncc yimalı. 30 senelik simitçilik ya!>amı içinde biliyor. "Görüyor musun, deniz manzaralı ne vazgeçmiş. Baki Üngörbukezolayakeki Üngör'ün başından mutlaka ilginç şe; dükkânımvar." sin bir çözüm getirmck için babasına okul gcçmiştirdiyoruz. Seyyarsatıcılannvegelipgeçenkamyonmüdürünün ağzından bir ya/ı yazmış ve üs"Öğrencilikyıllarımda Bakırköy'desı ların sesleri arasında konuşuyoruz. Baki Üntünc de bir fotoğrafını yapıştırmış. Yazıyı satarken tezgâhımın önünde yerc düşmü; gör, 50yaşında,Tokatlı. Dörtçocukbabası. cüzdanbuldum.Tezgâhınyakınındalük; Üç oğlu daçalışıyor. Kızı ise ortaokul ögren dün gibi hatırlıyor:" Yukarıda resmi görülen Baki Üngör adlı öğreneinin babası olduğukahvchane vardı. Okahvchanenintuvale cisi. Şimdilerin simitcisi Baki Üngör, nuz tespit edilmiştir. liğer iki gün içinde çogirerek baktım. İçinde 25 milyon lira r 1970'liyıllardabirüniversiteliymiş.Gclin cuğunuzu okula göndermczseniz hakkınızvardı. O zaman bu para ile Güneşli'den biı öyküsünü kendi ağzından dinleyelim: da üç ay hapis cezası uygulanacaktır." saalınabiliyordu. Sonra tezgânınönünc "Ben, 1970'li yıllarda Istanbul Ticari liilan astım. 'Cüzdan bulunmuştur, mürac Bununüzcrinebabası Baki Üngör'üokulimlerAkademisi'ndeöğreneiydim.Siyasi Sabah akşam çay ve simit.* Kimi sinema salonlarının yazgısı, "düşmÜ!>"yada"düşürülmüş"kadınlara benzer. Onca örsclcnmeyc, kaldırım pazarlıklarına karşın yine ayakta, ama bu kez farklı makyajla müşteri beklerler... Unutulınuşluğun, umursamazlığın hatta farkedilmemeninacısınıhepbirbaşkalarında ufak bir ücret karşılığında gidcrmeye calışırlar. Sonuç hep aynıdır... Değişmez... Birısini içindcki, diğerini ise dışındaki o bilinmcyen, sahipsiz yangınlarbitirir. ^ Not: Elbetteki birzamanların Pera'sının en görkemli salonu olan Elhamra'nın serüveni henüz bitmedi. Bundan sonraki serüvenini kent bilincine sahip herkes yakından takıpetmelidir. O