Katalog

5ARAL1K 1999. SAYI 715 olan demiryolu tüp geçiştir. Olası depremlere karşı yeterli güvenceler içinde projelendirilcnvekentinikiyakasındaki mevcut veyeni yapılacak raylı sistcmleri birleştirerek, tüm metropolitan alanda hızlı ve güvenilir toplu ulaşımı sağlayacak olan demiryolu tüp geçiş için "depremde önce hizmete sokma" hedefini de kentsel restorasyon ve yenileme seferberliği içine katmak gerekiyor... sa bu semtlcr, kcntsel restorasyon ve yenılemeilesağlıklaştırıldıklantakdirde, "altyapısı da yeterli ve depreme gelenekscl olanak dayanıklı kimlikli yapı stoklan " elde edilccektir. Böy lece bir yandan Istanbul' u " Istanbul" yapan tarihsel kent karakteri korunup yaşatılabileceği gibi, öbür yandan nüfusun ve yeni yapılaşmanınkentdışıalanlarakaçarak, "ormanlan ve su havzalanni işgalc hazırlanan" veşimdide "depremi bahaneeden" spckülatif uydu yerleşmc salgınının önüne geçilebilecektir. Buprojeningerçekleşebılmesiiçinise, # Tüm ünlü işadamları, zenginler, Istanbul dışındakonut yatırırnı organizeeden f'irmalar ve Toplu Konut tdarcsi (TOKl), diğer tüm projeleri yerine, Istanbul'un tarihsel semtlcnndeki eski binaları onarmaya ve bu semtleri sağlıklaştırarak iskâna ve çağdaş yaşama açmaya hizmet edecek kcntsel restorasyon veyenileme kampanyasına katılmayaçağnlmalı.hattaOHALkurallarıişletilerek yasal olarak zorlanmalıdır. # Tüm yerelve ulusal kaynaklarilc TOKl kredıleri ve konut üretiminekatılanbankaların teşvik ve kredi olanaklan, örneğin AvrupaKonseyi'nin FenerBalatprojesineolan desteğindeki gibi örgütlenmelerin de yaygınlaştmlması yoluyla uluslararası kaynaklar hareketc geçirilerck, bu büyük vc tarihsel seferbcrliğekatılmalıdır. # Hükümct bu kampanya için özel yasa, özel yetkilendirmeler ve Birleşmiş Milletlcr'dcnbaşlanarak uluslararası ilişkilerko 3 nusundactkin vekararlı olarakdevreyegir g melidir... g Dünyaya işbirliği çağnsı... 2700 yaşındaki Istanbul için " 3 . Binyıl Projesi" dcncbilecek bu büyük restorasyon veyenileme seferberliği içinöncelikligörev ve sorumluluk, elbette ki ulusal teknik gücümüzc ve kendi kamu ve özel inşaat sektörümüzedüşüyor. Ancak, böylesine dcğerli bir dünya mirasını, deprem karşısında yıkılmaktan kurtaracak uluslararası dayanışma kampanyasına koşut olarak, yine dünyanın kentsel restorasyon ve yenileme konusundaki deneyimli ülkelerinden teknik ve profesyonet destcğın sağlanması daaynı evrenscl sorumluluklar içerisinde hem anlamlı, hem de gerekli olacaktır. Bu konuda herhangi bir duy gusal duruma düşmcden ve aynı proje için kullanılacak kaynaklardan "pay kapma" hırsı içinde dc kalmadan, ulusal teknik gücümüzve inşaat sektörümüzün yanında yabancı uzman vc fi rmalarada "Dünya mirası lstanbul'u birlikte kurtarma" çağrısını yapmak, uygulama olanaklarını güçlendireccği gibi, uluslararası finanskaynaklarının devreye girmesindc deetkilibirilışkilcrzinciriyaratacaktır.. Diğer semtler ve binalar 9 ...Ve, toplumsal örgütlenme Işte.böylesınegenışkapsamlı ve ivedi hareketegeçilmesinigerektirenbırsefcrberliğin, en az kaynak yaratılması ve kurumsal yapılanmakadarönem taşıyan gerçekleşme koşulu da hiç kuşkusuz topl umun " kenti sahiplenmebilinci" içinde "örgütlenmesıdir". TıpkıJaponya'nınKobekentinde olduğu gibi, depremzedelerin dayanışma örgütlerine benzcr sivi 1 bi rl iklerin, bu kez I stanbul 'da beklenen depremden "önce" yaratılması ve kcntsel restorasyon ile yenileme projclerinin her aşamasındabu toplumsal örgütlenmenin denetimden uygulama organizasyonlanna dek ctkin olarak devreye girmesı, Istanbul için 3. binyıl projcsinin aym zamanda bir "demokrasi okuluna" dönüşmesini de sağlayacaktır. özellikle mahalle ölçeğindeki restorasyon ve sıhhileştirme projeleri için yöre sakinlcrince oluşturulacak kentsel hizmetkooperatiflerininişlevikentlibilinciningelişmesini de sağlayacağı gibi, gcnelde Istanbul içinalınacakkararsüreçlcrindeünivcrsitclcrin, mcslek odalarının ve diğer ilgili demokratikkuruluşlannınkatılımı.bubilincinkalıcı bir demokratik yönctime kavuşmasına da büyük katkıdabulunacaktır... # Tarihsel nilelik taşımayan, ancak Istan ^ bul'unycrleşikdokusunuoluşturandiğerye e> ni binalann bulunduğu semtlerdede yapıla o rın tek tek ve sadece yapı sahiplerinin parasal Istanbul'dayaklayk 800 bin bina bulunduğundan sözcdiliyor, üçte ikisi güven vermiyor... olanaklarıy la sağlamlaştınlması çabasının kenti ve insanlan deprcm y ıkımından kurtaramayacağı açıktır. risağlanarakgüvenilirdurumagetirilmeleri tık deniz ulaşımı en yaygın ve en örgün birbit ) Bu semtler için de yine tüm binalann "kesınkoşul" olarak belirlenmelidir. çimdehcmenbaşlatılmalıdır. Şımdiden devdenetimvebakımınıbcllibirçalışmaprograreye sokulacak ve BogaziçiMarmaraHaliç Denlz ulaşımı 'ivedi' planlanmalı mıve"yapılarındurumunagöresaptanacak üçgeninde yeterli ycni iskelelervedeniztaşıöncelikleT" içcrisinde (şu anda öncelik, patı olanaklanyla oluşturulacak bir su yolu taşıIstanbul için yıllardırdilc getirilen, ancak rası olanlar için geçerlidir) yürütebilecek, ma sistemi, son günlerde Bcsiktas Belediyehcp ihmal edilen "denizden ulaşım olanağıkamusal sorumluluklar içinde örgütlenmiş ni" bir an öncc yaşama geçirmek için de artık si'nin gündemegetirdiği gibi özel motorlarla bir "teknik elcmanlar ordusuna" (TEO) ive"yaşamsal durum" vardır. Deprem anında veyaŞehirHatlan ile lETT'nin birlikte proje dili gereksinme vardır. geliştirmesiyledeyaijamageçirilebilir... kent içi ulaşımın tümüylc tıkanacağı, insanların evlerine ulaşması ya da yaralıların has#) Yine, geçen haftaki yazımızdaele aldıDemiryokı tüpgeçişe bağlanmalı tanelcrc taşınması ve her türlü yardımın koğımızTEO'nun kuruluş ve çalışma koşullaordinasyonu konusunda en büyük sorunun Ulaşım konusunda artık daha fazla geç karı ile olanaklan konusundaOHALkurallan "tümüy le tıkanacak yollar olacağı" kesindir. lınmama.sı gereken diğer önemli proje isc, içerisindegerekli kaynaklarbulunabilir. AyBu açık gerçek karşısında tstanbul için ar Istanbul için yıllannbirbaşkabüyük özlemi nca, ulusal vc uluslararası kredi olanaklanylabirlikte,yıncTOKl ve DünyaBankası olanaklan da bu semtierdeki kcntsel restorasyon ve yenilcme seferliği için devreye sokulabilir. Kamusal mekânlar, çarşılar... Istanbul, "haberdar" olduğu bir büyük depreme hazırlanırken, sosyalkültürel ve ckonomik yaşamını da sürdüreceği gibi, kamusal hızmct olanaklarını da güvence altına almadurumundadır. Bunedcnle, # Okullar, hastaneler, kamusal mekânlar, çarşılar, sinenıatıyatrokonser salonları, toplantı ve kapalıspor mekânları.. "özel ve ivedi birprogramla" derhal bakım veonarım seferberlığınealınmalıdır. # Bu tiir tüm mekânlar yine özel birTliO ile ivedi denetlencrck, rısk taşıyan binalar kullamma "htmcn" kapatılmalı ve yine okııllar ile hastanclere öncelik vcrılcrck yapısal durumları teknik güvenceyc alınmadan hizmeteaçılmamalıdır. Çarşı,sinema,tıyatro.alışverişmerke/leri vb. gibimekânlann iseyapı veişletmesahiplerinebankakredile Başka Istanbul yok...' Evet... Son olarak şunlan yınelcyip, bu ya/ımızı da noktalayalım. Istanbul, yaklaşan depremden olağan önlemlcrlc dcğil, ancak olağanüstü önlemlerle kurtulabilir. Çünkü kentin yıllardır içine itildiği her yönüylc çürük"imardurumu", olağanüstü tıkanıklıklar ve zorluklar içermcktedir. Bu olağanüstü önlcınin temel harekct noktasını ise bırcyscl dcğıl "toplu kurtulma", yanı ulusal veevrcnsel ölçcklı bırscfcrberlik içinde "kentsel restorasyon ve yenileme" hcdet'ı oluşturabılır. "lersi durumda ısc Istanbul olası bir y ıkımdan sonra yenıden kurulsu bile,oartık "dünya nıirasımız Istanbul"olmayacaktır...^ Bir kaı»< yuşunıyor ve aranan çözümlerde sorunun dev boyutu göz ardı ediliyor...