Katalog

5ARALIK 1999. SAYI 715 15 Özel Gereksinim Raporu var!Buraporçocuğunuza bir yardimcı bulunması amacıyla anababaya korkunç bir kırtasiyeişi yüklüyor. Kimi zamanbuyardımcılanngerekli en temelniteliklerebilesahipolmadıklannıgörüyorsunuz. Bunlardan biri birkezinde bana oğlumun "piç" olduğunu söylemişti. Levvis beş yaşındayken verilen raporda yeteneklerinin 11 yaşındabirçocuktanbcklenen düzeyde olduğu belirtiliyor, aynca yaşıtlany la ilişkilerinde zorlandığına, sürekli değışim gösterdiğine, oyun oynarken kurallara uymadığına dikkat çekiliyordu. Artık tüm bunların Asperger hastalığının özclliklcri olduğunu biliyorum.Geçen yılınbaşlannda sınıföğretmeniyleözel gereksinim uzmanının raporu bile okumamış olduklarını öğrendik. öteki anababalar, arkadaş ve uzmanlardan gelen bin türlü yorum, benim de ruhsal tedavi görmem gerektiği (gördüm), Levvis' in yola girmesi için daha kararlı olmam ve bclli bir sınirçizmem (bunlan dayaptım!). Kendimi ve başkalarını suçlama duygusu duruma başka bir açıklamagetirmemi engeİledi. Bunun bcnden kaynaklandığını, daha iyi bir anne olabilsem her şeyin değişeccğini düşünüyordum. Levvis'in iki buçuk yaşındayken yuvada çekilmiş bir video kaydını izledim. Yepyeni bir bakış açısıyla yaklaştığımda oğlumu çok farklı bir biçimde görmeye başladım. Saldirganlığı sanki önüne geçcmcdiği bırşeydi... Öteki çocuklaroynaşırkcn Levvis birhalınınkenannıkıvınyorvekendıkendine, "Bu halı üzerinde sıçramak içindir," diyordu. (Daha önce öteki çocukların o halı üzerinde sıçradıklarına tanık olmuş, ancak aynı şeyi yapmayı rcddetmişti.) öteki çocukların halınin üzerinde olduklarının ay ırdındaolmadanbirkoşuhalıninüzcrincatlıyor, istemedenonlanncanlarınıacıtıyordu. Levvis son beş yıldır başkalarınınüzerine saldırgan ve umutsuzbirbiçimde çullanıyor. Yaşı ilerledikçc vc arkadaşlık kurma girişimlerinde başarısızlığa uğradıkça bunu sözel saldırganlığa dönüştürmeyi ve kurallara karşı çıkmayı öğrcndi. Beş yıllık okul süreci, yüzlerce toplantı ve okuldan atılmaolayısonunda öfkey le doldum. Başvurduğum kişilerdenbirtanesi,birkerecikolsun, Levvis'in durumunun kötü yetiştıri Inıekten, aile ıçindeki parçalanma ya da gizli tacizden kaynaklanmadığını söy ley ip somut bir sonuca ulaşmış olsaydı durum çok farklı olurdu. Oysa ki,bu tür bir şeyi benim sıradışi,doğuştan yetenekli, korkunç biçimde kararlı oğlum henüz 18 aylıkken yapabiliyordu.^ The Guardian 'dan Isınyor, küfrediyor ve homurdanıyor. Annesi yardım için uzmanlara başvurdu. Ancak travmanın etkin olduğu onca yıl boyunca hiç kimse otizm olasılığını gündeme getirmedi. Annesi oğlunun iç dünyasına ulaşabilmek için verdiği savaşımı dile getirdi. Çocuğum neden öfkeli? O ğlumun okuldan atıldığı gün yaşamımın en kötü günüydü. Utançtan lOyaşındakioğlum Levvis'in son günlerde yaptığı yaramazlıkların tartışıldığı toplantıya katılamamış, yerime cijimi göndermiştim. Söylediklerine göre Levvis son zamanlardaortalığaküfürlersavurmuş, eline geçirdıği bır saatı asıstanın ü/erine fırlatmış, birsınıfarkadaşınınannesine iğrenç notlar göndermiş, öteki çocukları sürckli tartaklamış. vconlaraağzınageleni söylemışti... Şimdı bunlan okuyan ben olsaydım çocuğun ya çok mutsuz olduğunu, ya birzamanlarcinsel yadafiziksel tacize uğradığınıyadaböylebir çocuğun ancak canavar ruhlu anababanın ürünüolabileceğini düşünürdüm. Işte ben böyle bır anneyim. 37 yaşındayım; yaşama bağlı, dışa dönük, eğitimli bir yazarım. Tek çocuğum var ve şu andayaşamimı paylaştığım kişiyle yaklaşık üç yıldır birlikteyim. Kendisı nazik.sondereceduygusal ve sabırlı bır kışi; mimarlık yapıyor. Evine de son derece bağlı ve Lewis'in sorumluluğunuheryönüyleüstlenmiş biri. Levvis'in babasını o dört yaşındayken terk ettim. Mutsuzbirbırliktelikti. Levvis'in sonaltı y ıl boyunca gerek bana, gerekse arkadaşlarınakarşısergilediğisaldırgandavranışbiçiminin evde tanık olduğu şiddet olay larından kaynaklandığını düşünüyordum. Acı çektiğinidilegetırmcktcnkcsınliklekaçındığına, bunu davranışlanna yansıttığına inanıyordum. Kırılganlığınıbirdışavurabılse,başkalarının da ay nı duruında kalabileceğini düşünüponlaraacıvcrmektcnkaçınacağınısanıyordıım. Levvis'in iç dünyasına ulaşmayaçalışıyorduk; bu amaçla dört yıl boyunca hcr haftaruhsal tedavi seanslarına katıldı. Terapi uzmanına tekmclcr atmay a başlay ınca seanslara son vermck zorunda kaldım. Liberal görüşlü olanlar hcrhaldc bu psikodinamik açıklamayı kabul edeceklcrdir; ancak çocukların daha çok disipline, daha az anlayışagcreksinimduyduklarınainananlar onu katı bır eğitimin egcmcn olduğu yatılı bir okula neden göndcrmcdiğimi düşüneceklerdir. Ama acaba kaç kişı çocuğumun Asperger Sendromu adı vcrilen bir tür otistik rahatsızlığı olduğu gerçcğini önc sürecektir? Levvis'ın okuldan atıldığı günden bcri hcr kapıyı çalıp yardım istedım. Herbirı onıın durumuyla ilgili bir yorum getiriyor, hcryorumla bulmacanın biı paıçası daha ycrinc oturuyordu.Yuva çağından bcri Lcwi.s'in plastık mcy ve, sabun, clektrık sigortası, belli lürde ip gibi garip şcylerı biriktırmc alışkanlığı vardı. K.endisinebiroyuncakarmağan edildiğinde onunla oynamaya pek yanaşmaz, ama aynısından bir tane daha aldırtmak için dc clınden gelcnı yapardı. Çekmccesinde hıç kullanmadığı 30 dcfter var; bir başka çekmecede ise bir dükkân dolusu keçclikalcm. Adetatörensel diyebileceğimbu ilgısı vcyaratıcıoyunlarakarşıduyarsızlığı Asperger hastalığınıinceleyenbirçokkitaptayeralıyor. Mans Aspergertarafından 1944 yılındaortayaçıkartılanburahatsızlığın daha çok erkek çocuklarda görüldüğüne dikkat çekiliyor. Kimi kitaplardabuhastalardatipik erkeksı kişiliğin abartıldığına, tutanaklara, korkunç bır belleğe ve kız arkadaşını/ı sıkıntıdan patlatacak duruma getıren bir kayıtsız1 ığa tanık olduğuna parmak bası I ıyor. Asperger Sendromu tanısı konurken bir yığınbozukluktanyolaçıkılıyor: Yaşıtlarla ilişkikurmadagüçlükler, özelliklede,başkalarının da kendilerıne göre inançları, görüşleri ve duyguları olduğunu savunan "anlak kuramının" kabul edilmesi yönündeyaşanangüçlük,törenselleştirilmişdavranışve yaratıcı oyunlardan kaçınma ve iletişim sorunlan. Levvis'in durumu, biri dışında, bunların tümüne uyuyor: O dile çok yetenekli. I8aylıkkenyaklaşık lOOsözcükkullanıyordu; ilk kcz dokuz aylıkken ağzından anlamlı sözcüklerçıktı. Buyeteneği uzmanlarınkafasını karıştırmış olabilir, ancak Lewis Aspcrgerli çocuklarda çok sık görülen bir durum olan sürekli yinelenen konuşmasına da çok crkcn yaşta başladı. tki yaşındayken en çoksevdiğıtümce,birarabayolculuğusırasındakaptığı ve hangıdurumdaolursaolsun sürekli ağzındandüşürmediği,"K.enaraçekildiğin için teşekkürler salak," idi. Ondan sonra yanında küfretmcmeyi öğrendik. Tüm Aspergerli çocuklarda görülen durumlar arasında en çok dikkatımi çeken şcy bir annenin yemek masasında baygınlık geçirirken oğlunun hiçbir şey olmamış gibi sandviçini ycmeyi sürdürdüğünüanlatması oldu. Ben de bu tür olaylan yaşadığımı anımsıyorum. Birkezindemigrenağrılanylayerdekıvranırkenosıradadört yaşındaolan Levvis'in güleoynaya tclevizyonizlediğini.benimle hıç ılgilenmcdiğini anımsıyorum. Okuldan atıldıktan sonra Lewıs'ıbircğıtimsel ruhbilim uzmanına götürdüm. Uana Levvis'in tipikbir Asperger çocuğuolmamasına karşjn, (örneğin, gözlc iletişim kurabiliyordu)hastalığıntümö7elliklcrını taijidığını,IQ'sunun 146olduğunusöylcdı. Busonuca ulaijiııak Dr. Congdon'ıın ikı bııçuk saatıni aldı. Oysa ki, oğlumun be^ yu^ından bcri Profosyonol yardım Lewis yuvaya başladıktan sonra kaç kez profesyonel yardım için başvurduğumu, daha doğrusuyalvarıp yakardığımı düsünüyorum. O günden beri iki psikotcrapiste gitti, birsosyalhızmetgörcvlisı,üçeğitimselruhbilimci, bir okul danışmanı ve çok sayıda öğretmenle görüştü. Ayda ortalama bir kez onunla ilgili bir toplantıya katıldım. Tek bir uzman çıkıp da oğlumun Asperger hastası olabileceğinisöylemedi. Içınde bulunduğumuz güç durum bize olayıetraflıcadüşünmeolanağıbırakmadı. Şu anda tek düşündüğüm ona bakmak için kimın ışınden vazgeçcccğı (bunun yanıtı, kuşkusuz benim işimden vazgeçcceğim, çünkü bunu yapabilecek başka biri yok) ve yctkılılcrnasılbiryolizleneceğinekararverınccyc dek geçecek altı ayl ık süre boyunca ona nasıl bıreğitim uygulanacağı (buradayine ben devreye ginyorum; evde öğrenim konusunda yüzlerce kişiye başvuruyor saatlerce kafa yoruyorum). Li'H'is ve annesi... Asperger Sendromu ikisinin arasına profesyonelyardımı soktu...