Katalog

DERGIDEN Merhaba, Yeni bir haftaya başlamak içimizde bir tedirginlik yaratır. Yeni biryıla başladığımızda bu tedirginlik daha da artar. Bu kez önümüzde yeni bir bin yıl var. Tuhafbelki ama 2000 yılına girerken herkes kendisine bir çekidüzen verme, geçmişi sorgulama telaşında. Kendi elimizle bozduğumuz dünyaya, kaçırdığımızfırsatlara, değerlendiremediğimiz günlere ve elimizden kayan yıllara daha fazla hayıflamyoruz. Türkiye 2000 yılına depremi ve nükleer santralları yeniden keşfetmenin burukluğuyla giriyor. Insanhk son yüz yıl boyunca icat ettiği hemen her şeyin esiri oldu. Betonarme, nükleer enerji, otomobil, televizyon vb. vb... Bakalım kendi yarattığımız bu kapandan kurtulmanm yolunu nasıl bulacağız? önümüzdeki bin yılda "modernleşme "yle gelen esaretlerimize bir çözüm bulmak umuduyla. Hepinize gönlünüzce yaşayacağınız yeni bir yıl diliyoruz. **• 21 Aralık 1999 Ankara. Türkiye'nin nükleerplanları, TAEK merkez binası önünde barışçılbir gösteri ileprotesto edildi. buki, 1985 'te Amerikan iş dünyasının ünlü dergisi Forbes, ABD'deki nükleer enerj i deneyimini şöyle tarif etmişti: "ABD nükleer programınınbaşansızlığı,iş dünyasının tanhındekı en büyük yönetim facialarındandır". Amerika'da federal hükümetin, nükleer endüstriy i, 40 yılda 100 milyar dolar kadar sübvanse ettiği hesaplanıyor. Düyanın en ıddıalı nükleer programına sahip olan Çin Halk Cumhunyetı, tüm yeni nükleer santral siparişlerinıdurdurdu. Çinli yetkılilere göre, yüksek maliyetli ithal ekipman ve teknoloji ile üretilen nükleer enerjinin fiyatı, termik ve hidroelektrik santrallarda üretilen elektriğin fiyatını aştı. Bugün Çin'de tüm elektriğin % 1 'ini üreten iki reaktör var Dığer ıkısınını ıse 2006'da tamamlanması beklenıyor. Çinlı yetkililer önümüzdcki üç yılı, enerji kalitesini yükseltmek ve yatınmlann geri ödenmelerini hızlandırmaya yönelik bır çaba içine girerek mevcut şebekeyi iyıleştırmek, ilkel ve kirletici termik santralları ayıklamak ıçın kullanacaklar. Radyoaktlf atık «onınu Nükleer gücün bu en büyük sorunu olan radyoaktif atık sorunu 50 yıl sonra hâlâ çözülemedi Nükleer şirketlerin broşürlerinde, radyoaktıf atıklar ıçın yeraltının son depolama alanlarının "idealize edilmiş" çizimleri bulunur. Fakat dünyanın hiçbir yerinde böyle bırtesis işlctilmemcktcdir. Bunun nedeni ise depremlenn, su sızıntılannın ya da başka öngörülmeyen sorunlann uzun vadede öncedcn kestirilemeyen özellikleridir. Hiçbir mühendıs, tasarımının 250.000 yıldan daha fazla dayanacağı garantısi veremez. YaAkkuyu? "Nükleer santralı hangi reaktör satıcısı yaparsa yapsın, gelecektekı depremlenn konumu, büyüklüğü ve potansiyel etkilerıne ılışkın mevcut bclirsizlikler, yeni sunulan verilenn ve 1990 'dan bu yana gcçerli en son teknolojilerinışığında.tarafsızbıruzmanlarekibince değerlendirılmesını zorunlu kılıyor." Dr. Aslan Mohajer... 27 Kasım 1998'de Kanada'da AECL şirketinin uzmanlarıyla yapılan bır toplantıdan sonra bu değerlendirmeyi yapmıştı. Akkuyu'nunyerlisansı,23 yılönceülkemızde henüz bir Çevre Bakanlığı bile yokkenalınmıştı. Bugüne kadar dabır Çevre Etki Değcrlcndirme Raporu hazırlanmadı. Ecemiş fay hattı ile ilgili kapsamlı bir sismolojikjeolojıkvejeofiziksclaraştımayapılmaksızın, TEAŞ ve nükleer konsorsıyumlar bu fayı önemsiz kabul etmektedir. IAEA'ya göre, nükleer santrallarin aktif faylann yakınında yapılmaması gerekıyor. Deprem bölgelerinde ise belli koşullara uyularak santral yapılabılıyor. TEAŞ ve şirketler, Ecemiş fayının Akkuyu'nunyalnızca 2025 km güneydoğusunda Akdeniz'e uzandığını gösteren yeni bir araştırmanın bulgulannaherhangi birtepki vermedıler. Nükleer tesıslerde potansiyel deprem riski konusu en son, 1998 yılında Almanya'da Siemens yapımı Mülheim Kaerhch santralının kapatı Imasını sağlayan bir mahkeme kararıyla gündeme geldı. Karar, reaktörün sismik riskler ycterince araştırılmadan ve muhtemelen azımsanarak yapıldığı yönündeydi. Dava 10yü sürdü. 22 yaşındaki tartışmalı reaktör yalnızca 11 ay elektnküretebıldi. Türkıye hem 1990 Bergen deklarasyonunu hem de 1990 Paris Şartı 'nı imzalamış bulunuyor. Bunlara göre, nükleer ihale karan ahnmadan önce yöre halkma danışılmasını öngörüyor. Akkuyu'da 11 Temmuz 1999 günü yerel yönetim ve Greenpeace tarafından düzcnlenen halk oylamasında oy kullananlann yüzde 84'ü nükleer santral ve radyoaktıfatık deposuna "H AYIR" dedi. Son yirmi yılda farklı ülkelerde yapılan enerji verimliliğiveyerliyenılenebilir enerji kaynaklan yatırımları, yöre insanı ıçin daha fazla ıstıhdam yarattı, ulusal ekonomıler ve çevre açısından daha yararlı oldu. Türkiye,riizgâr,güneş, jeotermal vebiyokütle gibi yenilenebilir enerjiler açısından zengin bir ülke ve yeni yüzy ılda kimsenın ıstemediği tehlikcli nükleer reaktörler yerine yenilenebilir enerji potansiyeli kullanılabılir. V* paİMİı... Türkıye'dc 2020 yılına kadar yapılması planlanan 10 nükleer reaktörün gerektirdiği yatınm, Türkıye'nın dış borcunu en az yüzde 50 oranında arttıracaktır. Bu borcu üstlenecek olan da bizleriz. ^ ,,. Greenpeace Akdeniz Ofisi Tel: (0212) 292 761920 Faks:(0212)2927622 email: greenpeace.med.turkey@diala.greenpeace.org 0lk« Arjantin Brezilya Çek Cumhuriyeti Hindistan Iran Romanya Reaktör Atucha2 Angra2 Temelin1,2 Rajasthan3,4 Bushehr1,2 Cernavoda2 Mohovce1,2 Khmelnitski2 Khmelnitski3 Rovno4 1979 1974 1982 1986 1974 1979 1982 1979 Suı» 20yıl 25 yıl 17 yıl 13 yıl 25 yıl 20 yıl 17 yıl 20 yıl Yapımı süren santrallar lstanbullular iki bin yılı birbirine bağlayan haftayı ilginç bir sinema olayı ile geçirecek: Sinema Tarih Bulusması. Festivalin program yönetmeni Vecdi Sayar bu haftaki dergimizde gösterilecek filmleri tanıtıyor. Festivali çok cazip kılan bir özelliği defîlmlerin ücretsiz olarak gösterime girecek olması.. Kapakta kullandığımızfotoğrafise Garage Olimpo fılminin afışi. Festivalin ardından 11 Ocak'ta yapılacak bir gala ile gösterime girecek fîlm, Arjantinlilerin askeri cuntayla hesaplasmasını perdeye aktanyor. önümüzdeki yıl yeni bir dergide buluşmak üzere... İpek Çalışlar CUMHURİYETDERGİ İMTİYAZSAHİBİ: YEDİMAY1SHABER AJANSIBASINVEYAYINCILIKAŞADINABERİN NADİIYAYIN DANIŞMANI: İPEK ÇALIŞLAR • SORUMLU MÜDÜR: FİKRET İLKİZ • GÖRSEL YÖNETMEN: AYNUR ÇOLAK • BASKI: ÇAÖDAŞ MATBAACILIK LTD. ŞTİ • İDARE MERKEZİ: TÜRKOCAĞICAD. NO: 3941 CAĞALOĞLU, 34334 İSTANBUL TEL: (0212)51205 051REKLAM: MEDYA C KAPAK FOTOĞRAFI: "GARAGE OLİMPO" FİLMİNİN AFİŞİ