Katalog

26 ARALIK 1999. SAYI 718 Muhtara kale ve kulenin durumunu soruyoruz. Tarihi kale ve kulenin restorasyonunu üstlenmek istediklenni öğreniyoruz. Garipçe Köyü Muhtarlığı, beş yılhğına kiralamak ve işletmeye açmak istiyor tarihi mekânlan. Böylece hem köye gelir sağlanmış, hem de tarihi mekânlar korunmuş olacak. Ancak projeyi gerçekleştirmenin kolay olmadığını söylüyor muhtar. Proje için 80yuşıtnla ı . otlıııı / < M\<>> • yapılanlan anlatıyor köyün 44 yaşmdakı genç görünümlü muhtan Feridun Bcrber. "Garipçe'nin yakınındaaskeriye var. Kalenın ve kulenin işletmeye açılması ıçin askeri yenin güvenlik çevresinde olmaması gerekiyor. Biz, önce bunun öğrcnilmcsi içın Milli Savunma Bakanlığı'na başvurduk. Sonra da Genelkurmay'a. Ikinci derecede güvenli bölge olduğu öğr&nildi. Yani işletmeye açılabilir. Bu kez Milli Emlak'a gidildi. Şimdi konuyla ilgili dosyamız Anıtlar Kuriılu'nda. Bakalım bu işlemler daha ne kadar sü Köyün bahğa çıkmak üzere hazırlanan erkekleri... recek.l994'te başladık ilk müracaatlara. O zamandan bu yana aralıksız Garipçe'nin gcnç muhtan Berber, eğitidevam ediyoruz. Ne yapılması gerekiyorsa min önemini vurguluyor. öğrencilerin lise yapacağız. Belki de başıma büyük iş alıyodöneminde birer velisi gibi onlarla ilgilendirum. Çünkü tarihi dokusuna zarar vermeden ğini anlatıyor. Muhtara erkeklerin 40 yaşına yapılabilmesi için bilirkişi gelecek ve rapor geldikleri halde neden evlenemediklerini hazırlayacak. Eğer kale ve kulede büyük eksoruyoruz. siklıklere rastlanırsa bu bıze milyarlara mal "Burası birköy tabii ki doğal hali korunolabilecek. Ama yine de gerekenleri yapmak malı. Ama buradaki insanların da bazı sove sonuca ulaşmak istiyorum." runlan var; ev olmadığı için evlenemedikleKalenin deniz kenarında savunma amaç ri doğru. Ben diyorum ki muhtarlığın gözetiminde sınırh bir izin verilebilir. Yani sıkı bir lı, kulenin ise tepede gözetleme amaçlı olakontrol altında ve doğaya zarar vermeden." rak yapıldığmı anlatıyor. Muhtar arkasında Garipçe'ye giderken yol üzerindeki Koç güçlü birköylü desteğini göremediğini söylüyor. Köyün yakınındaki askeri birlikle iş Üniversitesi'ni kastederek, "Yolun beş metbirliği yapılarak su getirilmiş köye. "Borula re ilerisine izin var" diyor. naskeriycylebirliktedöşedik.Çoğunuonlar. Doğasıyla insanı büyülcyen bu köy tabii ki karşıladı. Köy için yapılacak işlerdc bırçok birçok Istanbullunun dikkatini çekiyor. Yazyerden yardım aldım. Gittim bizzat kendim lan, hafta sonlan denize girmek ve piknik istedim. Şimdi suyu ortak kullanıyoruz. Üçyapmak için gelen insanlarla doluyor köy. te ikisi köye, üçte biri askeriyeye ait." Garipçe birçok filme mekân olmuş bir yer. Ünlülerin dikkatini çeken köyün ünlü müdaSu sınırh bir süre verildiği için köylü yine vimleri de var. Tiyatro ve sinema oyuncusu dememnundeğil. Erdal özyağcılar ve eşi Güzin özyağcılar'ın "Ben Garipçe'nin Sanyer'inen güzcl köevleribuköyde... yü olmasını istiyorum. Garipçelilerin başanlan beni gururlandınyor. BiUcent'ten, ODDilerseniz siz de bir gün yolunuzu GaripTÜ 'den mezun olanlar var. Şu anda Karadeçe'ye doğru çevirin. Başta da söylemiştik, niz Teknik Üniversitesi'ndc bir, Uludağ'da Sanyer 'den en fazla yanm saatte köye ulaşaiki ögrencimiz var." biliyorsunuz. ^ 19 PAZARIN PENCERESBNDEN AT'ye adaylığımız ve ABD SELÇUK EREZ BD'nin kıtalararası balistik füzelerden korunabllmesi amacıyta k yeni bir koruyucu füzeler sistemi (buna "National Mıssıle Defense" dıyorlar) geliştırmeyi planladığı biliniyor. Foreign Policy dergisinin 19992000 kış sayısında yayımlanmış bir yazıda, George Lewis ve arkadaşları, bu balistik füzelerin Rusya'dan kaza eseri ya da hükümetin bilgisi dışında gelebileceğini ayrıca Çin'den de kazara ya da resmen böyle bir saldırı gerçekleşebileceğini söylüyorlar. Iran ve Irak'ta başka olası saldırı kaynakları... Bu yazarlar Rusya'daki askeri ve politik liderlerin, ABD'nin böyle bir yol tutmasının kendi ulusal çıkarlarını tehdit ettiğine inandıklarını söylemektedirler. Ayrıca, yazarlara göre bu tutumun NATO'nun genişlelilmesi, Kosava'nın ve Yugoslavya'nın bombalanması gibi gelişmelere eklenmesi Rusların ABD'yi, Rusya'ya karşı kötü niyetli olarak bellenmelerine yol açmıştır. Rusya'nın Federal Güvenlik Servisi'nin başında bulunan Nikolay Kovalev 1997'de NATO'nun genişlemeye devam etmesi halinde terör eylemlerine şahit olunabileceğini ıhsas etmişti. Bu konuda, Nezavisımaya gazetesine verdiği beyanat, Intercon'un Daily Report'u tarafından da yansıtılmıştı. ABD'nin Rusya'ya bu konuda güvence verdiğini, ancak Rus yetkililerin ABD'ye güvenmediklerini de ögreniyoruz. Acaba Rusya, bugün olmazsa bile yann, ABD ya da onun yandaşlarını tehdit edici bir askeri güce sahip olabilir mi? önde gelen Rus politikabilimcilerden Lilya Sevtsova, "Yeltsin's Russia" adlı yeni yapıtında (1999 Camegie Endownment for Intemational Peace VVashington) "Rusya'da askeri personel aylardır maaş alamamakta, subaylar bu durumun, itaatsizliklere yol açabileceğinl söylemektedirler" demektedir. Bu durum, ülkenin ekonomik güçlüklerinden ve Rusya'da verimli bir pazar ekonomisinin oluşturulamamasından, özellikle reform stratejilerinin planlanmasındaki ve uygulanmasındaki yanlışlardan kaynaklanmaktadır. (Jonathan Steele: The hungry bear. The Guardian 16.12.99) Bugün ABD'ye ve NATO ülkelerine karşı önemli boyutta bir askeri saldırıda bulunabilecek durumda olmayan Rusya'nın son Çeçen Savaşı'nda görüldüğü gibi ufak, yerelancak Batı'nın çıkarlarıyla ciddi boyutta çellşen askeri harekât yapabileceğl görülmüştür. Rusya bu yetenegi yanında, Kosova krizlndeki tutumu ve askeri manevralan ile Hazar petrolleriyle ilgili stratejik girişimleriyle 21. yüzyılda da küçümsenemeyeceğini göstermiştir. Ruslar, içinde bulundukları ekonomik güçlüklerin, ABD'nin düşmanca tutumundan ve esirgenen yardımlardan kaynaklandığına inanmaktadırlar. (Bkz. VVilliam Safir'in Internat. Heral Tribune'deki yazısı 26.11.99). Bu ülkede ekonomik sıkıntıların yani sıra, mafya örgütlerinin devletin her kademesine kadar sızmış olması, Rusya'yı geleceği belırsiz ve tehlikeli bir devlet konumuna ındirgemektedır. Son seçimlerde, en önde gelen adaylar bile bitbirlerıni soygunculuk ve hırsızlıkla suçlamışlardır. Rusya'nın bu halde bulunması, Turkiye'nin Batı için yeniden önemli bir ülke olarak algılanmasına yol açmıştır: Bir yanda açıklanan nıtelıklerıyle Rusya'nın, dığer yanda bugünkü rejimiyle Iran'ın varlığı, Batı'ya dönük, askeri açıdan güçlü, demokratik ve ekonomlsi sağlam bir Türkiye'yi vazgeçilmez kılmaktadır. Turkiye'nin önemini Avrupa Topluluğu üyelerinden çok önce kavramış olan ABD'nin, bu topluluğun üyelerine Türkiye ile daha yakın ilişkilere girmelerini ısrarla telkin etmesi bundandır. Hazar petrolünün Batı'ya Rus borulan ya da Iran aracılığıyla değil de Türkiye üzerinden iletilmesini istenmesi de bundandır. Öyleyse şimdi de soralım: ABD, Avrupa Topluluğu üzerindeki etkisini daha ne kadar sürdürebılecektir? önce Bosna'ya, sonra da Kosova'ya bakarak, bu etkinliğin hiç olmazsa sekizon yıl daha devam edeceğini kestirebilmekteylz. Amerikan Senatosu'na ABDNATOAT ilişkileri konusunda bir rapor sunmuş olan Simon Serfaty, "Bosna ve Kosova'daki çatışmalar, Avrupalılann tümünün ABD yanında örgütsel olarak ve askeri açıdan ne kadar geride kaldıklarını yansıtmıştır" demiştir (10.11.99) Avrupa Topluluğu'nun üyeleri, askeri harcamalarını, ekonomilerini altüst etmemek için uzun süre arttıramayacaklanndan ve bu nedenle Garipçe köyünde ağ öreıı kadınluı: NATO'nun imkânlarından yararianmak zorunda bulunduklanndan ABD'nin Avrupa Topluluğu üzerindeki etkisi daha yıllarca sürecektir. Avrupa Topluluğu ülkeleri, askeri harcamaları arttırmak şöyle dursun, bunları kısarak ekonomilerini düzeltmeye çalışmaktadırlar: Mesela Almanya'da Şansölye Schröder Alman Bundeswehr'ını kendinden öncekilerin planladığından daha da kısıtlanmış bir bütçe ile idare etmeye çalışmaktadır. Schröder hükümetinin Milli Savunma Bakanı bu kısıtlamayla, ordunun eksikliklerinin giderilmesinin, yapısal yanlışlıkların düzeltilmesinln ve nava kuvvetlerindeki mesleki yapı bozukluklarının düzeltilmesinin imkânsızlaştığını açıklamıştı. ABD'nin bu konudakı ağırlığı, bir NATO üyesi olan Turkiye'nin Avrupa Topluluğu adaylığından dışlanmasının sona ermesine önemli katkıda bulunmuştur. Bu stratejik gerçekler sürdükçe de Turkiye'nin sonsuza dek aday olarak kalması kaabil olmayacak bazı Avrupa Topluluğu üyeleri içlerine sindıremeseler bile kendisı biraz gayret ederse, Turkiye'nin eninde sonunda bu topluluğa asıl uye olarak katılması kaçınılmaz olacaktır.^