Katalog

CUMHURİYLTDER 1 Devrek'in bastonlan Devrek bastonlan bütün dünyada aranan bir aksesuvar olma yolunda. 5 milyondan 6.5 milyara alıcı bulan bu bastonlan özel kılan ise üzerindeki motifleri. Kaliteli işçilik, kaliteli İBRAHİM TIĞ T • malzeme ve göz nuru. ürkıye'de baston denilince ilk akla gelen yer Devrek'tir. Devrek, Zonguldak'a 51 km uzaklıkta ormanlan bol bir ilçe. Nüfiısu 20 bin. İlçe halkının geçim kaynağı tarım, hayvancılık ve madenlcr. Devrek'te baston yapanlar' baston ustası' olarak anı lıyor yaşamlan boyunca. Kaliteli ışçılik, kaliteli malzeme, el emeği ve göz nuru gerektiriyor baston yapımı. Kısacasıemekistiyor. "Baston her yerde baston, eğer üzerinde sanat eseri varsa o Devrek Bastonu'dur..." böy le tanımlıyor Devrek bastonculuğunu Münteka Çelebi. Devrek bastonlan bütün dünyada aranılan bir aksesuar olmaya başladı. Taşıması kolay, zarifve estetik. Onu ötcki bastonlardan ayıran ise üzerindeki motifleri. Devrekli baston ustalan, Devrek bastonlannın karaktenstik özelliklerine kendilerinden bir şeyler katmaktan mutlu. Yılanlı, burmalı, atbaşı, kartalbaşı, damla, göztaşı, çoban çen Ugi. baklava dılımı, sıııı kakma, sctlei turleri v! Çelcbi Usta"nınoğluRüs.tüÇclebı Devrek b tonlarına yorıım katıyor. Sim işleme. damla, • kakma. simli baklava dilımi, kezzaplı işleme g yenitürlerürctiyor. Yılanlı, baklavadılıınli, at şıvb. klasikbastonlanndışınaçıkıyor. Tekrenıdışına taşarak kezzap, yakma, toz boyay ı birli 1 kullanıyor, telsimleri kakma yöntemleri ileb; tonayeni birçehre kazandınyor. Devrek bastonları genelde kızılcık ağacınd yapüıyor. Zaman zaman da gül ağacı, abanoz, j bani kıraz, yabani kiren, yabani elma ağaçlan kı lanılıyor. Baston yapılacak ağaç kesıldıkten sor biryıl üstü kapalı olarak yeleken bir ortamda sa lanıyor. Daha sonra atölyede düzeltme tahtasın düzeltiliyor. tki dclikli düzeltme tahtasındabast nun eğri kısımları esnetilip dal doğrultuluyBaston yapımında kullanılan tek makine ol. elektrikli tornada ağaç, kabuklan soyularak y varlak hale gctiriliyor. Sonra soguması için ikiı ay bekletilıyor. Ardından sapı ve pabuç denilı manda boynuzundan alt korumaç takılıyor. Ve * ra motiflerin törpü, eğe, sistre ve zımpara ile işlc mesine geliyor. Devrek bastonlannın, dünyaı yapılan elışı bastonlanndan farkı da bu aşamac ortaya çıkıyor; üreticinin kendi içgüdusü ve yan, tıcılığı böylekendinigösteriyor. Devrek'te bastonculuk, Medçiler sülalesindı' Ali Ziya Efendi'nin Mısır savaşında lngilizler tutsak düşmesiyle başlar. Devrekli Ali Ziya Efer di, tstanbul'dasaray marangozhanesindeesirlij sırasında Ingilızlerden öğrendiğı motif işlemes1 ni bastonlara aktanr. Ali Ziya Efendi'nin oğl Aziz Selman usta 1933 'te Devrek bastonlannı ii kczlzmirFuan'ndascrgilemiş. 80'li yıllarakad. bırduraklamayaşanmış. Budönemde Devrek't bastonculuğu iki usta sürdürmüş: Fehmi Işık U: taveAkifusta. 1984'egelincede Münteka Çelei Usta'nın girişimiyle Devrck'te bastonculuk yeni dencanlanmaya başladı. Münteka Çelebi Usta, il ki 1984 yılında yapılan "Devrek Baston ve Güre Festivali"ne önayak oldu. Devrek'te birçok baston ustası yctiştiren Münteka Çelebi yaşamını yitirince onun yerinı avukat oğlu Rüştü Çelebi almış. Baba mesleğini sürdürmek, bastonculuğa sahip çıkmak için avukatlığı bırakarak baston yapmayr başlıyor. Baston denilince dünyada Devrek akla geliyot Bush, Thatcher, Hafız Esad, Ziya Ül Hak, Hüsnü Mübarek, Mitterand, Denktaş gibi isimlereDcv rek bastonlan hcdiyecdildi... Devrek bastonlannı tanıtmak ve geliştirme' amacıyla bir de Bastoncular Derneği kuruldu vt bir Bastoncular Çarşısıyapıldı. Devrek'tebugür 40'a yakın baston atölyesinde 100'ün üzerindf baston ustası birbirinden güzel ve ilginç bastonla üretiyorlar... Devrek bastonlan kali telcrinc göre 5 milyon liradan 6.5 milyar liraya alıcı bulabili İNSANLIGIN İLK ALETI. Devrek bastonculuğunun mimarı, canlandırıcısı Münteka Çelebi Usta'nın sanatını sürdüren O'nun atölyesine sahip çıkan oğlu Rüştü Çelebi bastonculuğu şöyle anlatıyor: "Baston insanlığın ilk aletidir. Insanoğlu ne zaman ki ikl ayak üzerine kalkmıştır ondan sonra yorulduğunda destek için bir sopa almıştır. Bu bastondur. Bugün dahi yöremizde bastona değnek (dayanak) diyen insanlanmız çoktur. Ancak Devrek bastonunun en belirgin özellikleri el yapımı kızılcık dalından olması ve altbölümüne manda boynuzunun pabuç denilen korumaçın takılmasıdır. Bastonlanmızın temel özelliği ülke ekonomisinde atıl olan hammaddenin kullanılmasıdır. Kızılcık ağacının sanayii ve yakacak olarak kullanılması amaç dışıdır. Ancak küçük atölyelerde yapılan bastonlar bu ağacın dallarına can verir. Devrek Devrek 'te bastonculuğun miman Münteka Çelebi Usta. bastonuna bakıldığında yaratılan bir urün ikıncı defa yaratılamaz. Çünkü her bir baston tamamıyla kendine özgün yapıya sahip olmakla yaratıcısının ozbenliğini yansıtan ürünlere dönüşür. Bugün Devrek'imizde üretilen bastonların çoğunun kimin elinden çıktığını baston ustası arkadaşlarımız anlayabilirler ancak. Bunu gerekirse herkesin kendi içgüdüsüyle, iç benliğiyle üretmiş olduğu mamüle onları yansıtmasıdır. Bugün atölyemizde beraber çalıştığımız arkadaşlarımızla birlikte birçok sorunlardan kendimizi arındırarak burada baston üretmeye çalışıyoruz. Amacımız Devrek bastonculuğunu daha genış yelpazeye yaymak ve her kesımin talebını karşılayabilecek urünler ortaya çıkarmaktır. Bunun için hepimız serbest olarak ıçimizden gelerek çalışıyoruz."^ ;(