Katalog

l'UMHURİYII DERCl sancılarımi7inüstosindcnmantığımızlagelcmiyor,dahasımazo!}isllcrgibiacılanmi/îdan bir haz alamıyoru/? Profesör Patrıck Wall yaşam boyu siircn biraraştırnıa sonunda acının benliğin komnınasınayönelik.kinıizanıanyanıltıcıolabilen,sonderccckapsamlıbirilctilerdİ7İsiolduğu sonucuna vardı. Wall'a göre acı anlaksal durumumuz, kültürümüzvekişisel tarihimizlebağlantılı. Buetmenlernedenli iyi kavranırsaacıylabasjctmemizdcodenlikolaylaşıyor. Kısabirsüreönccyayımlanankitabında Prof. Wall acının salt bir uyan sinyali olmadığını, insaııa belli biranda izlenecek doğruyoluseçmesineyardımcıolaııbirbilgi ağı nitcliği taijidığını öne sürüyor. Duyu sistemimİ7, belki dc, şaşırtıcı bir biçimde belli bir andayalnızcatek bir istekle ilgileniyor. Bu nedcnleaynı zamandabirden çokilgiistcycnolgukarşısındabunlardırimsel açıdan taşıdıklan öncmc görc hiycrarşik birderecelendirmeyleelealınıyorlar. Wall'a göre,budıırum kimi yaralanmalarm acı vcrmcmcsindckiçeliijkiyi açıkçaortaya koyuyor. Wall,"Kurbanlarbaijkabırcylcmınyaraylailgilenmektençokdahaöncelikliolduğubirdurumuyaşıyorlar. Örneğin,yanmaktaolanbiruçaktandışarıçıkmak,kınkbirbacağı onarınaktan çok daha ivcdı bir davranısj sayılıyor. Kesin güvencc sağlanıncaya dek birey tüm gücünü bu yolda harcıyor; ardından sıradaki cn öncmli cylcmcöncclik tanınıyorvcböylcccilgıbaijkayöncaktarılıpacı çekiliyor,"diyor. Anlaşılmazın acısı... Gclgclclim, acıyı dındiren lek şey benliğin korunmasıdcğil. Bu süreçbiiyükölçüde insanın zihinsel durumundan ctkilcniyor; bu maçı sonıına dek sürdürmckonusundakı kararlılık yada belli biramacatutkuyla ınanmak olabilir. tşkence Kurbanlarının Bakımı adlı vakıftagörevli daniijinan ruhbilimci Dr. Derek Summcrficld de acının anlamla yakından ilintılı olduğuna dikkal çekıyor ve "Izledikleri yolda kararlı birbiçimde ilerleyensiyasaleylemcilerinacıkarşısındaötekilerekıyasladahaelveıişlidurumdaolduklarıgörünüyor. Örnegin, Auschwitz'deayakta kalabilenler, Hitler'ekar^ıkoymanınbedclinin ne olduğıınıı çok daha ıyi bilen komünistlerdi. Yahudilerin biiyük birbölümü salt etnik bir gruplan olduklan için oradaydılar. Olupbitcnlerinsanaanlaşılmazveanlam.sız gcldiğindc bircyin kcndisinc hâkim olması çok daha güçtür," dıyor. Butüracılannaltedilmesindebeyninkimyasında nc gibi değiijikliklerin ya^andığı henüz bilinmiyor, ancak tutkulu inançların beynin ilgisini dağıtarak acının özellikleri listesinde alt sıralara geçmesine neden olabileceği düşünülüyor. Çocukları oldum olası rahatlatan ve iokman hekimliğin temelini oluşturan,"Anne,ufolduöp,"scndromubu durumuenbasitdüzcydeaçıklıyor. llgiöylesinegüçlübirduygudurki.ortada hiçbir neden olmadığındabile acı verebilir. St. Thomas Hastanesi acının denetlenmesi programını yürüten Dr. Charlcs Pitherayağından dışanya fırlayan bir iğneyle acile getirilenbiradamınöyküsünüşöyleanlatıyor: "Iğneyi çekipalmak üzeretutmayakalkısjtığımızdaadam acılar içindekı vranarakkendinden geçercesine çığlık atmaya ba^ladı. Ancak anestezi yapmak üzere ayakkabısını çıkarttığımızdaiğneninpabucunudelipgeçtiğini,amaayağınadeğmemİ!}Oİduğunugördük.Nevarki.ortadakcsinlikleciddibirdurum vardı; adam acı ıçindc kı vranıyorciu. Sinirsel iletılerdokudakı hasardan dcğil, açık açık koıkudan kaynaklanıyordu." Pithcr korkunun son dcrccc üncmli birctmen olduğuna parmak basıyor vc "Insanlannkaygi\ckorkuyacğilıiııliolduklannı,bu Acıya direnme gücü S uffblk'luçiftçiJohnMitsongeçen güzelini balya makinesine kaptırdıği 7aman, silindirlcr clini czip geçerken hiç acı hissctmedi; yalnızcabirsüresonratümbedeninidemakineyekaptıraeağındankorktu.Dinginliğiniyitirmeden, usulca cebinden çıkardığı çakıy la makineyekaptirdığısağelinıbilcğindcnkesip komşusunun yolunıı tuttu. ()na o gün nasilolupdaböylcdavranabildiğısorulduğundayanıtı/'Yalnı/eaya^amısürdürmeçabaM vc mantık," oldu. Milson, "Elimi kcsmcye ba'jladığımda, çok garip ama, hiç canım yanmadı,"dıyordu.!jubalta AbdullahÖcalan'ın tutuklanmasını protesto etmek amacıyla kendini atcşe vcren on dörl ya^ındaki Necla Co)jkundaMitsonilcaynıduyguyupaylaşıyor, BBC" televizyonuna vcrdiği demeçte kendisinidahadagüçlühissettiğinidilegetiriyordu. Acı, hiç kuşkusuz, garip bir duygu. Bir yandan sakatlanmalarına karijin gık çıkarmadan oyunıın sonıına dck ko^turan sporcuların.aldıklarıyaralaraaldırmadançocuklarını kilometrclcrcc uzağataşıyan Kosovalı annelerinöykülerikulağımızagelirken.bir yandan da yaralan çoktaıı kabuk bağlamı^ olmasına kar^ııı acılar içincle kıvrananlara tanık oluyoruz. Peki, nasıl oluyordaacı böylesinc farklı biçimlerde yaşanıyor? Uzmanlar acının, ne pahasına olursa olsun, önemsenmesigerekenbiruyarıolduğunubclirtiyorlar. (iclgclclim, acı cn içlcrparalayıcı durumlardaetkisinigöstermezken,hernedense, bclli birneden olmadan kimi zaman yıllarcaclkisinibürdürüyor. Acıylabaşetmenin yi)llarırn araştırırken agrı kcsicilcreötcki üaçjardan çok daha fa/la para harcıyoru/. Araştırmalarhcron kı^idcn bırının hcrgün ağrı kesici aldığını ortaya koyııyor. John Mıtson'un mantığı hiç acı çekmeden elini kesıncsinc i/iıı vcriyursa, ncdcn çoğumu/.acı vc