Katalog

3EKIM 1999. SAY1 706 leri olmak üzere A!exandcr Dubçek'i devirmek üzere Prag'a gıren Varşova Paktı ordularınıizlerkenyineyolumuzbirleşti. Gökşin kullandığı Mustang ile yolda bir Rus tankının altına girerek şarambola düştüğü ve arabasını Rus askerlerine çektirmckle oyalandığı için Prag'a bu kcz bcn ondan önce ulaşmıştım. DERGIDEN Merhaha, Bu haftaki kapak konumuz dünyaya objektifiyle açılan bir gazeteci. Sipa Press "ın kurucusu ve sahibi Gökşin Sipahioğlu... Geçen hafta ne yazık ki gazetecilik tarihi açısından berbat bir haftaydı. Utana utana sizlere soruyoruz: Gazeteciyi nasıl tanırsmız? Size haheri kaynagından ve saptırmadan veren kişi olarak mı yoksa sizi sık sık yamltan kişi olarak mı? Türkiye 'de gazeteciler kimi zaman ölümü göze alarak çalışır ve haberi en dogru biçimiyle vermeye çabalarlar. Kimi zaman da kaynak bile helirtmeye gerek görmeden yanıltıcı bilgiyi aktarırlar. Sonra da düzeltmeye zahmet etmezler. Ankara Ulucanlar Cezaevi 'nde 10 mahkumun öldürülmesiyle sonuçlanan oluylurda da medyanın büyük çoğunluğu resmi açıklamaları gerçek gibi aktardı. Cezaevine sağ girip ölü çıkan her bir tutuklu ve mahkumdan sorumlu tutulacak tek bir irade vardır: Devlet! Ulucanlar da ne olup bittiğini tahmin etmek zor değil. Mahkumlardan 10 ölü var. Devlet görevlilerinden ise öldürülen yok. Sağduyusu olan herkesin sorması gereken soru ise şu: Kamuoyuna gösterilen cephanelik gerçekse, son derece tehlikeli oldukları ilan edilen bu mahkumlar tarafından acaba neden kullanılmadı? Böylesine tepeden tırnağa silahlanmış mahkumlar nasıl oldu da bu kadar çok kayıp verdiler. Çünkü, bogazları kesilerek, bedenleri kurşunlanarak katledilenler görevliler değil, mahkumlar... Devlet cezaevine attıgı kişilerin can güvenliğinden sonuna kadar sorumluyken onları öldürmeyi tercih etti. Var olma nedeni olan kurallardan en büyüğünü çiğnedi. Medyanın büyük bir kesimi de ona destek verdi. Gazetecilerin haher, fotoğraf ve görsel malzemeyle yanıltıcı yayın yapmalan, işlenen suça ortaklık değil de ne? Gerçek bütün çıplaklığıyla ortaya çıktıktan sonra yayımlanan haber ve fotoğraflara ilişkin düzeltme yapmayı görev bilecek gazete ya da televizyon çıkacak mı? Bekliyoruz.... önümüzdeki hafta yeni bir dergide buluşmak üzere... Ipek Çalışlar CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZ SAHİBİ: YEDİ MAYIS HABER AJANSI BASIN VE YAYINCILIK AŞ ADINA BERİN NADİlYAYINDANIŞMANhİPEK ÇALIŞLAR • SORUMLU MÜDUR: FİKRET İLKİZ • GÖRSEL YÖNETMEN: AYNUR ÇOLAK • BASKI: ÇAĞDAŞ MATBAACILIK LTD. ŞTİ • İDARE MERKEZİ TÜRKOCAĞICAD. NO: 3941 CAĞALOĞLU, 34334 İSTANBUL TEL: (0212)5120505|REKLAM:MEDYA C KAPAK FOTOĞRAFI: GÖKŞİN SİPAHİOĞLU (KAMBOÇYA, 1970) 1.5 odalı Sipa Press Gökşin'ın, Paris'te ChampsElysees'de bir işhanındaki bir buçuk odalı bürosuunutulmaz. Bir oda biiro, buçuk ise karanlık oda göreviniyapıyordu. BiryandanHürriyet'in Paris muhabırlığini yürütüyor, ötc yandan da ezelikızarkadaşı PhylisSpringerilekurduğu Sipa Press fbtoğraf ajansını geliştirmeyc çabalıyordu. Yunan hükümetının, çalışma iznini yenilemcdıği Cumhuriyet'ın Atina muhabiri Kosta Daponte'nin göç zorunda kaldığı Paris'te yardımına Gökşin koşmuştu. Strasbourg'da trafik ka/asında genç yaşta ölcn mclek ınsan Kosta, Cumhuriyct'e yeniden Paris'te başlamasınadeğinGökşin'inen büyük yardımcısı oldu. Işler geliştikçe, Gökşin'in bürosu da biiyüdü. Çekilen, "atlatma" bir fotoğrafının bulunduğu zarfı (o /aman elektronik olarak i letişim olmadığı, olan da çok pahalı olduğu için)Phylis,OrlyHavaalanı'nagötürüpNew York' a gıdecek yolculara veriyordu. Bir keresinde Phylis ne yapıp yapıp piste iniyor, havaalanınınbıraracıylapistbaşındakiuçağa ulaşıp, zarfı pilota veriyor ve resimler New York'taki baskıyayetiştiriliyordu. Yetişmeseydi o "atlatma" resim "çöp sepetinde manşef'olacaktı! Gökşin ise Afrika'dabirbaşka iştendönerken içinde bulunduğu uçağın pilotuna, Uganda'da Kntebbe baskınına neden olan ve yolcuları ile rehin alınan Airbus uçağının üzerinden uçarak fotoğraf çekme olanağını yaratmasını rica ediyor ve gerçekleştinyordu. Gökşin, Magnum, Gamma, Sygma gibı dev uluslararası fotoğraf ajanslan arasından bu amatör ruhla sıyrıldı. AP, Reuters, AFP gibı haberfoto ajanslarının da önüne Sipa kalitesi ilegeçti. Isterkendiçektikleri, ister başkalarının çektikleri olsun Gökşin ve dolayısıyla Sipa Press için temel ilke, atlatma fotoğrafın zamanında baskı yapacak yayın kurumlarına ulaştırılması idi. Genelde Gökşin için "lyi bir gazeteci, kötü bir işletmeci. Keşke tcrsi olsa..." derler. Günoluyorajansındakiotomatikkahvemakinesinin kumbarasını boşaltarak göreve gidecek bir foto muhabırine yolluk ödemek zorunda kalıyordu. Gün oldu yapılan masraf, atlatma fotoğrafın gelirınden fazla tutuyordu. Ama, o fotoğrafı gazete ya da dergi sayfalarında görmek Gökşin için en büyük mutluluktu.Onun için öncmli olan müşterisi yayıncıya vc dolayısıyla okura güzcl bir fotoğraf sunmaktı. Daima kcndi kişisel maddi çıkarlanndan ödün verdi. Işte bu ilkesi Sipa Press'i dünyanın bir numarah fotoğraf ajansı yaptı. Yıllık girdisi 20 milyon dolara ulaşan Sipa Press soniki ytldakârageçmeklekalmadı,New York'aek Moskovabürosunu da açtı. Fransız devleti, hâlâ TC pasaportu taşıyan Gökşin' i "Fransız Sanat Şövalye.sf'madalyasıileödüllendirdi. New York 1965. Gökşin Sipahioğlu, Brigitte Bardot ve LouisMalle'yigörüntülüyor. bırakacağınız en büyük mırastır!) Gökşin, hemen hemen her görüşmeden sonra gelişmeleri telefonla bana aktardı. Anlaşmaya yaklaşıldığı bir gün yine aradı. "Vazgeçtim."dedi.Gerekçeside"Birişadamından fotoğraf ajansı yöncticisi düşünemiyorum. Ben, büroma haftanın yedi günü, sabah altıda gelir, gece 21 'de çıkarım" idi. Avrupa basınında çıkan haberlerin başlığı "Bill Gates'e 'hayır' diyenTürk!"oldu. Ajanstaki birustafotoğrafçıonunçalışmalarınışöyle yorumluyordu: "Gökşin'isakınbalıkavlamayatatilegöndermeyin. Orada ölür kalır." Sipa'ya egemen olan ilk günkü amatör ruhu satın alamayacağını anlayan Gatcs, daha sonra Gökşin'in * • Bill Gates'e hayır dlyen Türk BuyılBillGates'inCorbis Fotoğraf Ajansı, Sipa'yı 20 milyon dolara satınalmakistedi. Bunun temel nedenlerındcn biri de Sipa Press'in arşivinde 20 milyon karc fotoğrafın olmasıydı. Bilgisayarprogramları geleccğc yönclikti, ancak gcçmişin görüntüleri yenidcnyaratılmazdı.Bunlar ise Gökşin'inzengınarşivındeydi.(Türk fotoğrafçılarınabir önen: Fotoğraflannızıtasnıfleyipkimlcreait olduğunu ya da neyın, ne /aman, nerede, nasılçekildiğiniyazın. Arşivinizçocuklannıza Hemfoto muhabiri hem de ajans yöneticisi Clökşin Sipahioğlu...