Katalog

8 CUMIIURİYI.TDERGİ Sarı Desoto'nun Antranik'i YAZI VE FOTOĞRAFLAR: COŞKUN AŞAR oda'nın dar, sagı solu hınea hınç otomobil lerlc dolu bir sokağı... Sokaktadikkati çekcn tck şcy, sağ tarafaparketmişgıcırgıcır, 1953 model Dodge nıarka.birdolmus;. Sanki ilk alındıgıgünkügibiduruyor. Nikelajları,kaportası, döşcmclcri ve hatta üzcrindeki orıjinal radyosu.Dolmu.'jun sahibi, aynı sokaktaoturan Antranık Demırcıoğlu. Askerliğini yaparkcn arkadas. larının taktığı lakabıyla Pat Pat Antranik. Gözlerini dünyaya Moda'da açmıs,, 75 scnedir Moda'da yaşıyor. Türkiyc'de ilk süriicü bclgesincsahipolanlardan biri. 1946'dan bcrı taksicilik yapıyor. Kadıköy'ün çalı^ancn eski şotorü. 56yildırdıreksiyon sallıyor Antranik usta. "Modalıyım" diyor. Bunu söylcrken de Modalı olmaktan, hayatını Moda'da gcçirmis1 olmaktan mcmnun olduğıı yüzünden okıınııyor. (,'ok fa7İaokııyamarnış,"(,'ünkü fakırlık vardı" diyor. "Bcn 75 yaşınduyım. 75 scnedir de Moda'dayım. İlk mcktcptcn çıktıktan sonra, o vakit böy le fazla okumak yoklu.(,'ünkü fakırınsanlarheıncn/cnaata atılırlardı. Hcninihahamdarakırbirinsandı. Tabıibızdc7enaataatıldık, otomobil tamirciliğiyle basjadık is,e. Ta ki askerliğekadar" Askerlik oııuıı lıayatında üncmli bir dönüın noktası olmus,. Olomobil tamirciliğindcns,oförlüğegeçıs,ıaskcrlıkyıllarındagcrçekleşmi^. Askerde dört scne boyunca motosiklet, otomobil vc kamyon kullanmi1}. I latta pat pat lakabını da, burada kullandığı otomobilin çıkardığı pat pat sesindcn dolayı almış. "Tamirciyiz ama fazla otomobil kullanmışlığımı/yoktu.lçerial.dışançıkar.okadar. l Jstclik o döncmdc fazla araba da yok. Kadıköy'dc topu topu 67 tanc taksi vardı. I lususi otomobil çok nadirdi, çok na'dir. Onlardabüyükprofesörlcrin.doktorlarmaltındaydı. Askerliğimde Adana'daydım. Şolor aradılarbcndemüracaatcttim. llkönceünlü ıjjadamı Sezai Türkc^'inmotosiklctçilığını yaptım. Sonra kış gelınce, komutanım dedim, motosikletle üşürsünü?, hasta olursıımi7. Şıırada hıırda birsıhhiyearahasi var, bcn onu toplayayım onunla gidip gelelim. Arabayı yaptım, yıkadım,temizlcdim. Komutanım araba ha7irdcdim.Banabaktı, çok şa.^ırmı<jtı,arabanınböyleolabılcccğinıbcklcmiyordıı açıkçası. Sonra bu arabayla ben onun y)förlüğünüyaplım." Sczai Türkcij gittiktcn sonra AdanaCeyhan arasında, yol ın.şaalmda çalı.'jan askcrlerin iaşesını taşımi!) kamyonla. Dört senchk askcrliği böyle sona ermiş Pat Pat Antranik'in. Askcrden sonra Istanbul'ageri döneıı Dcmircioğlu,cski birahbabınınyanında 1938 modcl Plymouthmarkaotomobillc, 1946yılında laksicıliğe başlamış. "Lskı ahbaplarımızdan,abilcrimi/denbirisayesindeba!>ladıın taksiciliğc." Ardından devam ediyor: '•Fiğertamirciçıraklığınagcridöncrsenyine paraalamayacaksın,gel scn bcninıarabamdaçalı^dedioahbabim".()zamanlar/cnaat öğrenmek içinçıraklıkyapanlarapara vcrılmiyornui!}. Birazdayakınıyorbudurumdan Demircioğlu. "O vakit zenaat öğrendiğimiz içinöyle dü/enlibirparagcçme7diclimize. Birhafiaaldıkmı,iiçhaftaalama/dık. Durumumuziyi dcğildi ve para kazanmamız şarttı" derken yüzüneogünleringüçlüğüyansıyor. Kcndi otomobilini alması uzun sürmemiş. 1948 y ılında iki ortak, ilk arabalan 48 modcl Plymouth'ualmiijlar. Ondan sonra gccc gündüzçalüjip 50 modcl Dcsoto... "O 7amanlar araba aldıgımızparayaşımdi yarım simit bıle alamıyoruz. 50 model arabay ı acentadan çıkarmak o zaman hiç kolay dcğildi. Parayı ödcdık, kars.ıdan Kadıköy'e gcçcccgiz, o zamanlar köprü yok, arabalı vapurçalıijirdı. Accnta araba altımızda ama cebımızdekuru.'jyok. KapalıçaDji'dabirdostumuz vardı. Cömert adamdı. Sıt'tah olsun, uğuıiugelsindiyeçıkardıozamanınparasıyIa bayağı bir para attı. Düijünün, hcm depoyu doldurduk,hemdcarabayıkari}iyagcçirdik. Acenta arabayla taksicilik yapmaya başladık. Ama taksicilik o zamanlar çok da kazançlı bir iş dcğildi. Çünkü herkes taksiye binmczdi.hesaplıydı insanlar. Kadıköy'de vapurdan çıkan çarjjiya uğrar, ötc bcrisini alır Moda'yayürüycrckgıdcrdi." "Şımdi taksicilik ışını bilcn ıçin iyı iş, kazançl ıib" diyor. "(jünümÜ7de insanlar, özelliklcdegençlerçoksavuıgan. Artıkçocuklar bile.'juradan.'jurayataksiylegidiyor." Odöncmlcrdc Antrunikustanınünlümüş* terılcri dc olmıi!>. Bu mü^terilcrdcn ikisini, C'clâl Bayarilcdöncmınmıllctvckıllcrindcn Hamdullah Suphi Tanrıövcr'i unutamıyor. Son yıllarda ise, Ara Güler'i taijiıııış Kadıköy'denModa'ya... Hayatı boyunca sadccc Kadıköy'dcn Moda'yayolcu taşımamış.O, işıçin Moda'dan lspanya'yabılcdolmuş"çckmi)j". linönemli anısı da bu Modalspanya scfcri... 1953 model Dodgc'ualdıktanbiryıl sonra 1954'tc yolaüçyolcuylabirliktcçıkmıi} Demircioğlu. RumpostaeıToto, Aziziyc Hamamıcskı sahiplerindcn Ardaş; Scvan ve Bostanbaşı Mahallcsi Muhtarı Sirgan Bey. Üstelık bu yolculuğabaşlamadanbeşgünönccilkkızı doğmuş. "Adam başı 1000 Lira'dan anlaştık. Üç kişi 3000 Lira. O vakit arabayı almışım zatcn 12.000 Lira'ya, arabanın dörttc birparası. Gider misin gitmc? misin dcrkcn arabayı Ankara Vapııru'na koyduk." E;>i araya giriyor,sesibirazöf\cli:"Taın44seneoldu. Ben hastaneden ycrıi gclmiştim, ilk çocuğumuz..."dcyipsu.suyor. Antranik Demircioğlu sÖ7İerınekaldığıyerdendcvamedıyor: "Neyse Ankara Vapuru'ndan Napoli'de indik. Ozaman demirpcrdc vardı. Yugoslavya, Bulgaristan.karayoluyla Avrupa'yageçişyoktu. BizNapoli'denba.'jladıkgezmcye, sonra Roma oradan da Ispanya, Almanya, Fransa. Ncrcdeysctüm Avrupa'yıdolaştık. Dönüşte de arabayı tekrar vapura koyduk ve Istanbul'adöndük. Yolculuğumuzyakla^ık 50 gün sürdü." Ardından da "Yolculuk boyunca bir kctcbilel ıkdemediarabam"diye ckliyorgururla. Antranik Demırcioğlu'nun ı.'jinc.arabası