Katalog

CUMHURİYET DERGİ Bir silah fabrikası önündeki bu gösteri ate$li silahlaryüzünden hayatım yitirenler için. Her ayakkabı bir kurbanı temsil ediyor. m rü.stlügün temsilcilcri olarakbcnimsendiler. 1972 yılında cinayet suçundan ömür boyu hapis cczasına çarptırılan Kara PanterlerincskibaşkanıGeronimoj i Jaga (Pratt) 1997 'de kefaletletahliycedildi. Uluslararası Af Örgütü, ji Jaga'nın siyasal çizgisi vc inançları nedeniyle davanın adil bir biçimde yürütülmedigi gerekçesiyle ycniden gözdengeçirilmesi istcmindebulundu. 70'Ii yıllarda Kara Panterler, devletgüvenliğini tehdit edensiyasal gruplarakarşı FBI'ınel altından yürüttüğü karşıistihbaratın öncelikli hedefini oluşturuyordu. Birmahkemeninsanıgıberaatettirccekkanıtlarıngizlitutulduğunu öne sürmesi üzerine ji Jaga'nın davası yeniden clc alındı. Gelgelelim, Los Angeles Mahkemcsi kararıntemyizegitmcsinckarşıçıktı. Amcrikan Kızılderili I lareketi'nin üyesi Lconard Pcltieriki FBI ajanınıöldürmeksuçundan iki kez ömür boyu hapis cczasına çarptırıldı.Cinayctlcrhcrikitarafındazarar gördügübirsilahlıçatışmasırasında işlcnmişti. Uluslararası Af Örgütü siyasal ncdcnlerdenötürüPeltier'in adil birbiçinıdeyargılanmadığına inanıyor. Yaıgıç, savunmanın h'BI'nıntanıklaragözdağı verdigiyönündcki kanıtları sunmasına izin vcrmcdi. Leonard Pcltierhâlâce/acvındc. Adilyargılamakonıısundakikıışkularnedeniyle, Uluslararası Af Örgütü davanın yeniden gözdcn geçiri Inıesi isleminde bulundu. mücadele geçmişi olan ve mücadeleden galibiyetle çıkan bir ülke. Ancak, onaylanmasının üstünden 130yılgeçcn İnsan Hakları Bildirgesi değişjk topluklara tanınmayan haklann bir ifadesi oldu. Ülkenin yerlileri katledildi ve kültürel gelenekleri yok edi ldi. Köleler hiçbir yasal gerekçe olmadan kırbaçlanan, damgalanan, zindanlaraatılan vc asılan "insan dışı yaratıklardı". Kölelik 1865'te kaldırılmakla birlikte, 6O'lı yıllara dek yasallığını korudu ve siyahların işte, okulda, poliste ve mahkemelerde aynmcı bir tutumla yüz y üze gelmesine olanak tanıy an bir sistemin tohumlan atılmış oldu. Seçmenlik hakkı 1920 yılına dek kadınlardan esirgendi ve günlük yaşamda cinsiyet ayırımı günümüze dek etkisini sürdürdü. 20.yüzyılınbellidönemlerindeçeşitlitopluluklarkişiselhaklanndanyoksunbırakıldı lar. Işçiler sendika eylemlerinden ötürü tutuklanıp öldürüldüler. Göçmenler siyasal görüşlerinedeniylesınırdışıedildi. Azınlık dinlerindcn olanlara baskı ve işkence uygulandı. Heriki Dünyasavaşındansonrayaşanan "Kızıl korkusu" ile komünist yanda$ı olduğundankuşkuduyulanlarınkişisel hakları ellerinden alındı ve haklarında soruşturmalarbaşlatıldı. Aynı yüzyılın ortalarında ABD sınırları içinde insan haklarının daha olumlu birbiçimde uygulanması yönünde ciddi girişimleretanıkolundu. 50 veöO'lı yıllarda gerçekleştirilen eylemlersonucunda federal ve eyalet hükümetleri yasal ayrımcılıga son ver mek ve siyahlann oy kullanmalanna izin vermekzorundakaldılar. 1964'teimzalanan insan Hakları Sözlcşmesi ile otel, lokanta ve ulaşım araçlan gibi kamuya açık yerlerde aynmcılıkyasaklandı.Siyahlarveonlaradestekverenlereşithaklarınelde edi Imesi için amansız bir savaş verdiler. 6O'lı yıllardan sonrâkadmlarda her düzeyde haklann elde edilmesi içingenişkapsamlıeylemlerbaşlattılar. Bu uzun ve onurlu savaşımlara karşın, araştırmalarbugün ABD'deçoksayıdainsanın sahip olduğu haklardan gerektiği gibi yararlanmadığını vehükümetingücünükötüye kullandığı durumlarda Anayasa ile İnsan Haklan Bildirgesi'ninherkesin haklannıgözetmekten uzak ol duğun u ortaya koyuyor. ABD'de kişisel haklann korunması yönünde ivedilikle önlem alınması ve kcndilerini savunacak yeterli güce sahip olmayanların korunması açısından, uluslararası insan hakları standartlanna uyulması gerekiyor. İnsan hakları konusunda savaş veren çok sayıdaeylemci ve insan hakları savunuculanndan oluşan geniş bir örgüt ağı bu görevin yerinegetirilmcsineçalışıyor. Kimieski.kimi yeni,kimileridinsel,laik,yerelyadaulusal boyutta olan bu örgütler kişisel haklardan yoksun bırakılan, ayrımcılık vc tacizle karşı karşıya kalan topluluklara yasal güvencelerinsağlanmasınaçalışıyor. Bu raporun büyük bir bölümü bu tür insan haklan örgütlerinden eldc edilen bilgilcre dayanıyor. Uluslararası Af Örgütü inceleme amacıyla son üçyıl içinde ABD'yeyirmiye yakınziyaretgerçckleştirdi. Raporun oluşmasındayararlanılanötekikaynaklararasında ise hükümet temsilcileri, mahkcmc bclgelerı,bilimçevreleri,avukatlar, kurbanlarve onlarınyakınlarıyeralıyor. Bu rapor Uluslararası Af örgütü tarafından ABD'deki insan hakları örgütlerinin sürekliçabalarınabirkatkıdabulunmaküzere gerçekleştirilcneylemlerinbırparçasıdır. İnsan Hakları Kvrensel Bildirgesi'nin 50. yıldönümünde dünyanın her bir yanındaki Uluslararası Af Örgütü üyeleri bu bıldirgenin içerdigi haklann ayırdına vanlmasına ve bu degerlerin herkesçe desteklenmesine çalışıyorlar. Uluslararası Af Örgütü tarafından ABD'de insan haklarıyla ilgili kaygıların hangi boyutlara ulastıgının ayırdına vanlmasının ve insan haklarının korunması sorununun kamu polıtikası tartışmalarının odak noktasıdurumunagetirilmesinintamzamanı.Bu rapor insan haklarınasaygılıdavranılması amacıyla belirli öncriler sunuyor. Bu önerilerarasında,etkilibirdenetimsistemininkurulmasısuretiylepolisinbuyöndesorumlulugununarttırılması.tutuklularayönelık davranışlarda uygulanabilirölçütlerin belirlenmes.i, kadınlann cınsel tacize uğramalarınıengellemcycyönelikönemler alınması, uzaktan kumandah elektrikli kuşak kullanımının yasaklanması, çocuklann ve zekâ özürlülerinidamedilmelerinesonverilmesi, uluslararası insan hakları sözleşmelerinin onaylanması ve Amerikan silah ve donanımlarının dünyanın başka ycrlerindc kötüye kullanılmasınınönünegcçılmesigibıönerilcryeralıyor. ABD son derece güçlü bir ulus; aynı zamanda insan hakları konusunda vcrdigı sözlcrin tutulırıasınaöndcrlik ctmck gibi bir sorumlulukdatasjiyor. İnsan hakları tektekher bireyin sahip olması gercken haklaı, aneak hiç kimse açısından güvence altında degil. Işlc bu yüzden herkeseesithaklartanınmasınagercksinim duyuyoru/.^ Her iki m etin de l 'luslararası Af örgütü I99H raporundun ktsalttlaruk çevrtldi. İnsan hakları için kampanya ABDkişisel vesiyasalhaklariçinuzunbir Polis 17 yaşınduki Latif'i sokakta vurdu. Rektumu polisçe parçalanan bir mülteci. TürkçeshRİTAURGAN